Bebekler ve Çocuklarda Ağız Diş Sağlığı
Bebeklerde Ağız Diş Sağlığı
- Bebeklerin dişleri yaklaşık olarak 6. ayda çıkmaya başlar. İlk dişi çıktığında bilgi almak ve kontrol için diş hekimine başvurmanız tavsiye edilir. 2 yaşına geldiğinde süt dişleri tamamlanmış olur (her çenede 10 ar adet).
- İlk dişi çıktığı günden itibaren beslenmenin ardından dişlerin temizlenmesi gerekir. Bunun için parmağınıza sardığınız temiz bir tülbentten veya gazlı bezden; parmak fırçalarından yararlanabilirsiniz. İleri dönemde macunsuz bir fırça ile dişleri fırçalanıp diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalıdır. 2 yaşından sonra mercimek büyüklüğünde macun kullanılabilir.
- Gece boyu ağızında biberonla uyuması EÇÇ (erken çocukluk çağı çürüğü-biberon çürüğü) dediğimiz çürüklere ve ağzından sızan besinin kulağına gitmesi nedeniyle kulak iltihabı problemlerine neden olabilir.
- Biberonun ve emziğin pekmez gibi şekerli gıdalara batırılıp çocuğa verilmesi de aynı şekilde çürüklere sebep olur. Şekerli gıdalardan sonra su içirilerek ağız pH’ının uygun seviyeye gelmesi sağlanabilir.
- Soğutmak; ısısına-tadına bakmak veya temizlemek amacıyla bebeğin emziği; kaşığı ve yiyecekleri başkası tarafından kesinlikle ağıza alınmamalıdır.
- Uçuğunuz olduğunda bebeğin buna dokunması değmesi engellenmelidir.
- Diş çıkarırken hafif ateş yükselmeleri; bebeğin normale göre daha mızmız olması ve elini sürekli ağzında tutması normaldir. Bu dönemde eli ağzında olacağı için el temizliği çok önemlidir. Diş için soğutulmuş diş kaşıyıcılar verilebilir.
- Bazı bebeklerde dişlenme döneminde çenesini gıcırdattığını duyabilirsiniz; bu da fizyolojik yani normal bir durumdur.
- 6 yaşında ilk daimi azı dişi ağzın en arkasında sürer ve aynı dönemde süt dişleri düşüp yerine daimi dişler çıkmaya başlar. Bu süreç yaklaşık olarak 13 yaşına kadar sürer.
- 6 yaşında çıkan ilk daimi azı diş genelde aileler tarafından farkedilmez ve bakımı iyi yapılmadığı için en çok çürük görülen dişlerdir.
- Öğün aralarında şekerli yapışkan gıdalar yerine elma; peynir; fındık gibi diş sağlığı için faydalı besinler tercih edilebilir.
- Gerekli durumlarda flor uygulamaları ve fissür örtücüler (diş ojesi) ile çocuğunuzun dişlerinin çürükten korunması için profesyonel önlemler alınması gerekebilir. Bu işlemler çok kısa sürelerde tamamlanan; ağrısız ve düşük maliyetli işlemlerdir. Çocukların diş hekimi korkusunu yenmede de etkilidir.
- Düzenli kontrole getirilen çocuklar diş hekiminin motivasyonu ile dişlerine daha çok özen gösterirler ve diş hekimine korkmadan gelerek gereken işlemleri yaptırmakta daha cesur olurlar.
SÜT DİŞLERİ NEDEN ÖNEMLİDİR
Süt dişlerinin yerine yenisi çıkacak düşüncesiyle bu dişlerin sağlığını ihmal etmek çok yanlıştır. Çünkü bu dişler daimi dişler çıkana kadar çocuğun beslenme; konuşma; çene gelişimini sağlayacak ve alttan gelen daimi dişlere rehberlik yapacaklardır. Ayrıca ön bölgede çürük dişleri olan çocuklar bunu sosyal problem haline getirip konuşmaktan; gülmekten çekinebilirler. Eğer erken dönemde çekilen diş olursa yer tutucu yapılması ileride oluşacak olan çapraşıklık problemlerini önleyecektir.
Çocuklarınızın diş hekiminden korkmaması için...
- Çocuklarınızı doktor; diş hekimi; iğne gibi şeylerle korkutmayın.
- Diş hekimine ağrısı olmadan önce; kontrol ve eğitim için götürün.
- Diş hekimi ile ilgili kötü anılarınız ve korkularınız varsa çocuğunuun yanında anlatmayın. Çocukların sizi dinlemediğini düşündüğünüz zamanlarda bile sizi duyuyorlardır; bilinç altlarına doktor korkusu yerleştirmeyin.
- Diş hekimine gitmeden önce iğne yapılacak; dişin çekilecek gibi ifadeler kullanmayın. Yapılacak işlemlerle ilgili kendiniz herhangi bir şey anlatmayın. Mümkünse sadece ‘doktora gideceğiz; dişini iyileştirecek’ ifadesini kullanın. Biz burada aletlerimizi; anesteziyi; diş çekimini onların korkmayacağı şekilde anlatıyoruz; ancak evde ‘dişine iğne yapılacak ama hiç acımayacak’ denen çocuğa burda birşeyler anlatıp ikna etmemiz zor oluyor.
- Randevu saatlerini çocuğunuzun daha neşeli; uyumlu olacağını tahmin ettiğiniz saatlere ayarlamaya çalışın.
- ‘Ben burdayım; güvendesin; ben de dişimi yaptırdım’ diyebilirsiniz.
- Çocukları tedavi için heveslendirmek konusun da hekimler de velilere yardımcı olmaıdır. Tedavi sonrası verilen sertifika ve ufak hediyeler çocukları diş hekimine gelmek için heveslendirebilmektedir.