Polikistik Over Sendromu (Pkos)
Polikistik over sendromu(PKOS) üreme çağındaki kadınların %8-18 ini etkileyen endokrin bir bozukluktur.Nedeni tam olarak bilinmemektedir.Teoriler hastalığıdır.Genetik yatkınlık gösteren bir yumurtalık hastalığı olarak düşünülmektedir.Sendrom tipik olarak genç kızlarda ve genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar.
Tipik ilk bulgular; adet kanamalarının seyrek olması ve/veya tüylenme; saç dökülmesi ve akne gibi androjen fazlalığına ait bulgulardır.PKOS da kilo almaya yatkınlık vardır.Olguların yarısından fazlasında obesite görülür.Unutulmamalıdır ki ilk adeti (13-15 yaş) gördükten sonra; ilk 2 yıl adetlerin gecikerek olması normaldir.İlk adet sonrası yumurtlama; genelde iki yıl içinde düzene girer.
Ultrasonografide polikistik görülen yumurtalıklar ve/veya adet gecikmeleri ve/veya androjen fazlalığı bulguları(tüylenme; akne; yağlı cilt; saç dökülmesi; hormonal bulgular) ile tanı konulur.
Sendromun adı polikistik olması nedeniyle çok sayıda kist algısı oluşmaktadır.Çok sayıda kist değil ; yumurtalıklarda çok sayıda yumurta (follikül) vardır.Yumurtalıklar normalden büyük olabilir.
Hayatın farklı dönemlerinde farklı bulgularla ortaya çıkar.Nedenini tam olarak bilmediğimiz için nedenlerine yönelik bir tedavisi yoktur.Tedavi belirtilere; şikayete yöneliktir.Hangi yaş yada hangi bulgu olursa olsun obesite varsa; ilk basamak kilo verilmesidir.Gençlerde; özellikle eksersizle desteklenen beslenme alışkanlıkları önemlidir.Kilo verme; adetleri düzene sokup gebe kalamayan kadınlarda gebeliğin oluşumunu kolaylaştıracaktır.Beslenme alışkanlığı ve hayat tarzının düzene sokulması; ömür boyu dikkat edilmesi gereken bir durumdur
Tedavi hastanın yaşına; bulgulara; gebelik isteme durumuna göre planlanır.Bekar olup adet gecikmeleri olan ve/veya androjen fazlalığı şikayetleri olan genç hanımlarda progesteron içeren yada östrojen+progesteron içeren doğum kontrol hapları kullanılır.Tüylenme tedavisinde etken maddesi spironolakton olan bir idrar söktürücü ve yüksek tansiyonda kullanılan bir ilaç ta kullanılabilir.Gebelik isteyen kadınlarda bir süre beklenmiş; gebelik olmamışsa yumurtlama destekleyici hap yada iğnelerle tedavi planlanır.gebelik olmuyorsa; ek başka faktörler varsa aşılama yada tüp bebek gerekli olabilir.Doğum yaptıktan sonra adet düzeni genellikle gebelik öncesi dönemdeki gibidir.Gecikmeler oluyorsa ilaçlarla adetin düzenli olması sağlanır.Gecikerek adet görmek rahim duvarını kalınlaştırdığından dolayı; düzen sağlanamazsa ileri yaşta rahim kanseri(endometrium kanseri) riski artar. Metabolik bir hastalık olduğundan insülin direnci; kan yağlarının yükselmesi; hipertansiyon; koroner kalp hastalığı riski yüksektir.Hayat boyu kilo kontrolü bu nedenle çok önemlidir.
Soru:19 yaşındayım; polikistik over tanısı kondu.Adetlerim ilaç kullanmadan olmuyor.Doktorum doğum kontrol hapı verdi.Annem kullanmamı istemiyor.Kısırlık yapacağını söylüyor
Cevap:PKOS da yumurtlama düzensizdir.Doğum kontrol hapı yumurtlamayı engeller ancak düzenli adet görmenizi sağlar.Rahim duvarında kalınlaşmayı önler.Tüylenme ve akneyi azaltır.Hapı kestikten sonra yumurtlamayı engelleme etkisi ortadan kalkar.Gebe kalmakta zorluk olursa bu; doğum kontrol hapına bağlı değil; temelde olan PKOS a bağlıdır.
Soru:Yeni evliyim.Düzenli adet görmüyorum.Doktorum PKOS olduğumu söyledi.Çocuğum olmaz diye çok üzgünüm.
Cevap:PKOS düzensiz yumurtlama ile seyredebilir.Örneğin 4 ay yumurtlama olmadı 5. ay yumurtlama olup gebe kalabilirsiniz.Ancak bir süre beklediniz gebelik olmazsa doktorunuz size yumurtlama destekleyici tedavi planlayacaktır.
Soru:24 yaşındayım.Yüzümde sivilce ve tüylenme var.Doktorum doğum kontrol hapı verdi.Tam tersi doğum kontrol hapları tüylenme yapar diye biliyorum.
Cevap:Bazı doğum kontrol haplarının içindeki progesteron hormonu tüylenme yapabilir.Ancak yeni nesil haplar tüylenme ve akneyi azaltır.
Soru:Kilo vermek için şeker ilacı kullanabilir miyim?
Cevap:Metformin içeren ilaçlar; PKOS; insülin direnci ile birlikte ise kullanılır.Metabolizmayı hızlandırdığı için kilo vermeyi de destekler.Kilo verdiğinizde insülin direnci ve yumurtlamanız da düzene girecektir.
Soru:Tüylenme için doğum kontrol haplarını içemedim.Çok bulantım oldu.Doktorum başka bir ilaç yazdı.Ancak prospektüsünü okuduğumda idrar söktürücü ve tansiyon ilacı olduğunu gördüm.
Cevap:Aldactone(spironolakton) tüylenme tedavisinde etkili bir ilaçtır.
Soru:PKOS um.Evleneceğim; ama hemen gebelik istemiyorum.Yumurtlamam olmadığı için zaten tedavi ile gebe kalabilirim diye düşünüyorum.Korunma yöntemi uygulamama gerek var mı?
Cevap:Yumurtlamanız düzenli olmasa da beklenmeyen bir dönemde; hiç adet görmeseniz bile yumurtlamanız olup gebe kalabilirsiniz.Bebek istemiyorsanız hem korunmak hemde düzenli adet görmeniz için doğum kontrol hapı kullanmanız uygundur.Ancak yaşınız 30 ve üzeri ise gebeliği fazla ertelememenizi tavsiye ederiz.
Soru:PKOS nedeni ile; tedavi ile 2 çocuğum oldu.Yıllardır doğum kontrol hapı kullandım.Hap dışında ne ile korunabilirim.
Cevap:Adetler gecikerek oluyorsa hormonlu rahim içi araç(mirena) önerilebilir.Hem gebelikten koruyacak; hemde rahim duvarını ince tutarak rahim kanserine karşı koruyucu olacaktır.Ancak mirena adetlerin düzenli olmasını sağlamaz
Soru:Soğan suyunun faydası olur mu?
Cevap:Soğan suyunun bilimsel çalışmalarla gösterilmiş bir faydası yoktur.
Soru:PKOS ameliyatla düzelirmi?
Cevap:Ameliyat tedavisi yoktur.Bu durum yumurtalıkta olan kist değildir.Çok sayıda yumurta içeren; biraz normalden büyük yumurtalık yapısıdır.Ancak bebek isteyen kadınlarda yumurtlamayı desteklemek için ovarian drilling adı verilen laparoskopik bir cerrahi yaklaşım mevcuttur.
*****Ultrasonografide yumurtalıkların polikistik görülmesi tek bulgu ise önemli değildir.Yanında adet düzensizliği; akne; tüylenme; kanda hormon düzeylerinde anormallikler varsa polikistik over sendromu olarak kabul edilir.
Sağlıklı günler dileğiyle
Tipik ilk bulgular; adet kanamalarının seyrek olması ve/veya tüylenme; saç dökülmesi ve akne gibi androjen fazlalığına ait bulgulardır.PKOS da kilo almaya yatkınlık vardır.Olguların yarısından fazlasında obesite görülür.Unutulmamalıdır ki ilk adeti (13-15 yaş) gördükten sonra; ilk 2 yıl adetlerin gecikerek olması normaldir.İlk adet sonrası yumurtlama; genelde iki yıl içinde düzene girer.
Ultrasonografide polikistik görülen yumurtalıklar ve/veya adet gecikmeleri ve/veya androjen fazlalığı bulguları(tüylenme; akne; yağlı cilt; saç dökülmesi; hormonal bulgular) ile tanı konulur.
Sendromun adı polikistik olması nedeniyle çok sayıda kist algısı oluşmaktadır.Çok sayıda kist değil ; yumurtalıklarda çok sayıda yumurta (follikül) vardır.Yumurtalıklar normalden büyük olabilir.
Hayatın farklı dönemlerinde farklı bulgularla ortaya çıkar.Nedenini tam olarak bilmediğimiz için nedenlerine yönelik bir tedavisi yoktur.Tedavi belirtilere; şikayete yöneliktir.Hangi yaş yada hangi bulgu olursa olsun obesite varsa; ilk basamak kilo verilmesidir.Gençlerde; özellikle eksersizle desteklenen beslenme alışkanlıkları önemlidir.Kilo verme; adetleri düzene sokup gebe kalamayan kadınlarda gebeliğin oluşumunu kolaylaştıracaktır.Beslenme alışkanlığı ve hayat tarzının düzene sokulması; ömür boyu dikkat edilmesi gereken bir durumdur
Tedavi hastanın yaşına; bulgulara; gebelik isteme durumuna göre planlanır.Bekar olup adet gecikmeleri olan ve/veya androjen fazlalığı şikayetleri olan genç hanımlarda progesteron içeren yada östrojen+progesteron içeren doğum kontrol hapları kullanılır.Tüylenme tedavisinde etken maddesi spironolakton olan bir idrar söktürücü ve yüksek tansiyonda kullanılan bir ilaç ta kullanılabilir.Gebelik isteyen kadınlarda bir süre beklenmiş; gebelik olmamışsa yumurtlama destekleyici hap yada iğnelerle tedavi planlanır.gebelik olmuyorsa; ek başka faktörler varsa aşılama yada tüp bebek gerekli olabilir.Doğum yaptıktan sonra adet düzeni genellikle gebelik öncesi dönemdeki gibidir.Gecikmeler oluyorsa ilaçlarla adetin düzenli olması sağlanır.Gecikerek adet görmek rahim duvarını kalınlaştırdığından dolayı; düzen sağlanamazsa ileri yaşta rahim kanseri(endometrium kanseri) riski artar. Metabolik bir hastalık olduğundan insülin direnci; kan yağlarının yükselmesi; hipertansiyon; koroner kalp hastalığı riski yüksektir.Hayat boyu kilo kontrolü bu nedenle çok önemlidir.
Soru:19 yaşındayım; polikistik over tanısı kondu.Adetlerim ilaç kullanmadan olmuyor.Doktorum doğum kontrol hapı verdi.Annem kullanmamı istemiyor.Kısırlık yapacağını söylüyor
Cevap:PKOS da yumurtlama düzensizdir.Doğum kontrol hapı yumurtlamayı engeller ancak düzenli adet görmenizi sağlar.Rahim duvarında kalınlaşmayı önler.Tüylenme ve akneyi azaltır.Hapı kestikten sonra yumurtlamayı engelleme etkisi ortadan kalkar.Gebe kalmakta zorluk olursa bu; doğum kontrol hapına bağlı değil; temelde olan PKOS a bağlıdır.
Soru:Yeni evliyim.Düzenli adet görmüyorum.Doktorum PKOS olduğumu söyledi.Çocuğum olmaz diye çok üzgünüm.
Cevap:PKOS düzensiz yumurtlama ile seyredebilir.Örneğin 4 ay yumurtlama olmadı 5. ay yumurtlama olup gebe kalabilirsiniz.Ancak bir süre beklediniz gebelik olmazsa doktorunuz size yumurtlama destekleyici tedavi planlayacaktır.
Soru:24 yaşındayım.Yüzümde sivilce ve tüylenme var.Doktorum doğum kontrol hapı verdi.Tam tersi doğum kontrol hapları tüylenme yapar diye biliyorum.
Cevap:Bazı doğum kontrol haplarının içindeki progesteron hormonu tüylenme yapabilir.Ancak yeni nesil haplar tüylenme ve akneyi azaltır.
Soru:Kilo vermek için şeker ilacı kullanabilir miyim?
Cevap:Metformin içeren ilaçlar; PKOS; insülin direnci ile birlikte ise kullanılır.Metabolizmayı hızlandırdığı için kilo vermeyi de destekler.Kilo verdiğinizde insülin direnci ve yumurtlamanız da düzene girecektir.
Soru:Tüylenme için doğum kontrol haplarını içemedim.Çok bulantım oldu.Doktorum başka bir ilaç yazdı.Ancak prospektüsünü okuduğumda idrar söktürücü ve tansiyon ilacı olduğunu gördüm.
Cevap:Aldactone(spironolakton) tüylenme tedavisinde etkili bir ilaçtır.
Soru:PKOS um.Evleneceğim; ama hemen gebelik istemiyorum.Yumurtlamam olmadığı için zaten tedavi ile gebe kalabilirim diye düşünüyorum.Korunma yöntemi uygulamama gerek var mı?
Cevap:Yumurtlamanız düzenli olmasa da beklenmeyen bir dönemde; hiç adet görmeseniz bile yumurtlamanız olup gebe kalabilirsiniz.Bebek istemiyorsanız hem korunmak hemde düzenli adet görmeniz için doğum kontrol hapı kullanmanız uygundur.Ancak yaşınız 30 ve üzeri ise gebeliği fazla ertelememenizi tavsiye ederiz.
Soru:PKOS nedeni ile; tedavi ile 2 çocuğum oldu.Yıllardır doğum kontrol hapı kullandım.Hap dışında ne ile korunabilirim.
Cevap:Adetler gecikerek oluyorsa hormonlu rahim içi araç(mirena) önerilebilir.Hem gebelikten koruyacak; hemde rahim duvarını ince tutarak rahim kanserine karşı koruyucu olacaktır.Ancak mirena adetlerin düzenli olmasını sağlamaz
Soru:Soğan suyunun faydası olur mu?
Cevap:Soğan suyunun bilimsel çalışmalarla gösterilmiş bir faydası yoktur.
Soru:PKOS ameliyatla düzelirmi?
Cevap:Ameliyat tedavisi yoktur.Bu durum yumurtalıkta olan kist değildir.Çok sayıda yumurta içeren; biraz normalden büyük yumurtalık yapısıdır.Ancak bebek isteyen kadınlarda yumurtlamayı desteklemek için ovarian drilling adı verilen laparoskopik bir cerrahi yaklaşım mevcuttur.
*****Ultrasonografide yumurtalıkların polikistik görülmesi tek bulgu ise önemli değildir.Yanında adet düzensizliği; akne; tüylenme; kanda hormon düzeylerinde anormallikler varsa polikistik over sendromu olarak kabul edilir.
Sağlıklı günler dileğiyle