Polikistik Over Hastalığı
Üreme çağındaki kadınlarda %4-12 oranında görülmektedir.Androjen fazlalığı ile seyreden endokrin bozukluktur. Adet düzensizliği ; kıllanma artışı ;akne; kilo artışı gibi semptomlar ile seyreder.Polikstik over hastalığının sebebi tam olarak bilinmemektedir.Etkilenmiş bireylerin kız kardeşleri ve anneleri sorgulandığında genetik temel şüphelidir.Bilimsel çalışmalar hastalık ile ilgili bir takım kromozamal etkilenmelerini işaret etmektedir.
Uygunsuz hormon salınımna bağlı olarak kadınlarda adet düzensiliği-anovulasyon yani yumurtlamanın olmaması gelişir.Normalde erkek cinsiyette yüksek olan androjen bu hastalığa sahip kadınlarda normal kadınlardan daha yüksektir.Androjen yüksekliği erkek tipinde kalın ;koyu renkte kıllanmanın fazlalığına sebep olur.Özellikle üst dudak.çene;kulakların ön kısmı;göğüs arası ve alt karın göbek çevresi kıllanmadan etkilenir.Ergen döneminde ısrar eden akne veya geç başlangıçlı akneler polikistik overi düşündürmelidir.Orta dereceden şiddetliye aknesi olan kadınlarda ultrason incelemesinde overlerde polikistik görünüm saptanmıştır.Kadınlardaki bir diğer bulgu da alopesi yani saç dökülmesidir.Etkilenmiş hastalarda erkek tipi saç dökülmesi görülür.Bu bulgu diğerlerine göre daha nadirdir.Saç kaybı yavaş ilerler;tepede incelme ya da kulak üstü bitemporal bölgede çekilme tarzında olur.Saç dökülmesi başka ciddi hastalıkların belirtisi de olabileceğinden detaylı testlerin yapılması gerekir.
Jınekolojık açıdan en önemli semptom adet düzensizliğidir.Amenore; olygomenore; epizodik menometrorajı şeklinde olabilir.Bu hastalarda yılda 8 den daha az adet vardır.İki menstruel kanama arası 35 günden fazladır. Hastalarda ovulasyon olmamaktadır.Bu yüzden infertilite nedenleri arasında polikistik over üst sıralardadır.
Polikistik over hasatlığı ile insülin direnci arasındaki ilişki bir çok bilimsel çalışmada yer almıştır.PCO hastaları artmış vücut / kitle indeksi ve bel / kalça oranı ile obes olmaya yatkındırlar.İnsülin direnci obesiteyi şiddetlendirir.Bunlara bağlı olarak bozulmuş glukoz toleransı ve tip 2 diabet riski artar.
Polikistik over hastalarında infertilite sık olsa da gebe kalabilmiş hasta grubunda erken gebelik kayıpları normalden daha fazladır.Bu duruma da insülin direncinin neden olduğunu kanıtlayan çalışmalar vardır.Kayıp oranını azaltmak için önlem almak ve yakın takip gereklidir.Gebelik boyunca metformin kullanmak gerekebilir.Metforminin gebelik kategorisi B dir.Ancak henüz gebelik sonuçlarına yönelik çalışmalar yeterli olmadığından gene de gebelikte kullanılması önerilmemektedir.
Polikistik over tanısında hormon tetkiki ve ultrason ile overlerdeki kistik yapıların görünümü önemlidir. ultrason incelemesinde 2-9 mm çapında 12 den fazla sayıda küçük kistlerin varlığı ve artmış over boyutu saptanır.Ancak şunu da belirtmek gerekirki; genç kadınların yaklaşık %23 de polikistik over ultrason görüntüsü saptanabilir.Bu kadınların çoğunda PCO semptomları yoktur.Bu yüzden ultrason tek başına tanı için yeterli değildir.
Tedavi kadının isteğine ve hormon bozukluluğunun şiddetine göre seçilmelidir.Gebelik isteyen kadınlar ;adet düzensizliği ve kıllanma -aknasi olndan daha farklı tedavi edlmelidir.Özetle;
Kilo kaybı
Egzersiz
Oral kontraseptifler
insülin duyarlaştırıcı ilaçlar
Epilasyon
Cerrahi tedavi; Günümüzde wedge rezeksiyon nadir olarak yapılsa da klomifen sitrata dirençli olduğu saptanan kadınlarda düşünülebilir.Laparoskopik overyen drilling operasyonunun ovulasyonu düzelttiği gösterilmiştir.
Son olarak PCO lu kadınlarda endometrıum ( rahim ) kanseri riskinin üç kat artmıştır.Rahim duvarının kalınlaşması uzun süreli anovulasyonun sonucudur.Kronik karşılanmamış östrojene maruz kalan endometrıumda neoplastik hücre değişiklikleri oluşur.Bu yüzden yakın takip ve endometrıal değerlendirme ihmal edilmemelidir.
Uygunsuz hormon salınımna bağlı olarak kadınlarda adet düzensiliği-anovulasyon yani yumurtlamanın olmaması gelişir.Normalde erkek cinsiyette yüksek olan androjen bu hastalığa sahip kadınlarda normal kadınlardan daha yüksektir.Androjen yüksekliği erkek tipinde kalın ;koyu renkte kıllanmanın fazlalığına sebep olur.Özellikle üst dudak.çene;kulakların ön kısmı;göğüs arası ve alt karın göbek çevresi kıllanmadan etkilenir.Ergen döneminde ısrar eden akne veya geç başlangıçlı akneler polikistik overi düşündürmelidir.Orta dereceden şiddetliye aknesi olan kadınlarda ultrason incelemesinde overlerde polikistik görünüm saptanmıştır.Kadınlardaki bir diğer bulgu da alopesi yani saç dökülmesidir.Etkilenmiş hastalarda erkek tipi saç dökülmesi görülür.Bu bulgu diğerlerine göre daha nadirdir.Saç kaybı yavaş ilerler;tepede incelme ya da kulak üstü bitemporal bölgede çekilme tarzında olur.Saç dökülmesi başka ciddi hastalıkların belirtisi de olabileceğinden detaylı testlerin yapılması gerekir.
Jınekolojık açıdan en önemli semptom adet düzensizliğidir.Amenore; olygomenore; epizodik menometrorajı şeklinde olabilir.Bu hastalarda yılda 8 den daha az adet vardır.İki menstruel kanama arası 35 günden fazladır. Hastalarda ovulasyon olmamaktadır.Bu yüzden infertilite nedenleri arasında polikistik over üst sıralardadır.
Polikistik over hasatlığı ile insülin direnci arasındaki ilişki bir çok bilimsel çalışmada yer almıştır.PCO hastaları artmış vücut / kitle indeksi ve bel / kalça oranı ile obes olmaya yatkındırlar.İnsülin direnci obesiteyi şiddetlendirir.Bunlara bağlı olarak bozulmuş glukoz toleransı ve tip 2 diabet riski artar.
Polikistik over hastalarında infertilite sık olsa da gebe kalabilmiş hasta grubunda erken gebelik kayıpları normalden daha fazladır.Bu duruma da insülin direncinin neden olduğunu kanıtlayan çalışmalar vardır.Kayıp oranını azaltmak için önlem almak ve yakın takip gereklidir.Gebelik boyunca metformin kullanmak gerekebilir.Metforminin gebelik kategorisi B dir.Ancak henüz gebelik sonuçlarına yönelik çalışmalar yeterli olmadığından gene de gebelikte kullanılması önerilmemektedir.
Polikistik over tanısında hormon tetkiki ve ultrason ile overlerdeki kistik yapıların görünümü önemlidir. ultrason incelemesinde 2-9 mm çapında 12 den fazla sayıda küçük kistlerin varlığı ve artmış over boyutu saptanır.Ancak şunu da belirtmek gerekirki; genç kadınların yaklaşık %23 de polikistik over ultrason görüntüsü saptanabilir.Bu kadınların çoğunda PCO semptomları yoktur.Bu yüzden ultrason tek başına tanı için yeterli değildir.
Tedavi kadının isteğine ve hormon bozukluluğunun şiddetine göre seçilmelidir.Gebelik isteyen kadınlar ;adet düzensizliği ve kıllanma -aknasi olndan daha farklı tedavi edlmelidir.Özetle;
Kilo kaybı
Egzersiz
Oral kontraseptifler
insülin duyarlaştırıcı ilaçlar
Epilasyon
Cerrahi tedavi; Günümüzde wedge rezeksiyon nadir olarak yapılsa da klomifen sitrata dirençli olduğu saptanan kadınlarda düşünülebilir.Laparoskopik overyen drilling operasyonunun ovulasyonu düzelttiği gösterilmiştir.
Son olarak PCO lu kadınlarda endometrıum ( rahim ) kanseri riskinin üç kat artmıştır.Rahim duvarının kalınlaşması uzun süreli anovulasyonun sonucudur.Kronik karşılanmamış östrojene maruz kalan endometrıumda neoplastik hücre değişiklikleri oluşur.Bu yüzden yakın takip ve endometrıal değerlendirme ihmal edilmemelidir.