Hsg (Histerosalpingografi)Nedir ve Nasıl Çekilir ???
İnfertilite ; uygun sıklıkta 1 yıl korunmasız ilişkiye rağmen gebelik oluşmama durumudur.primer veya sekonder infertilite olabilir.daha önce en az bir ke gebelik oluşmuş ise sekonder infertiliteden söz edilir.her şeynormal olan çiftlerde bile bir kadının bir ay içinde gebe kalma olasılığı %20-25 dir.günümüzde kadınların istemli olarak gebeliği ertelemesi yaş faktörünü ön plana çıkarmıştır.bu yüzden ileri yaş çiftlerinde 1 yıl beklemek doğru olmayabilir.tüm infertilite olgularının yaklaşık 1/3 den kadın sorumludur.kadınlar için detaylı bir jınekolojik muayene ve tetkikler şarttır.kadınlarda pelvik anotominin tam olarak değerlendirilmesi önemlidir. Ultrason her zaman yeterli olmaz. Özellikle üterin kavite ve tüplerin durumu tespit edilmelidir.bunun için en sık kullanılan yöntem hsg dir. Bu radyolojik yöntem hem tubanın açıklığını hem de üterin kavite şekil ve büyüklüğünü değerlendirmede yararlıdır.hsg genellikle adetin 5 . Veya son günü çekilir.bu dönemde hem servikal os açıklığı daha uygundur hem de tuval geçişi engelleyecek ya da yanlışlıkla anomali izlenimi verecek pıhtı minimaldir.hsg çekiminde iyotlu kontrast madde kullanılır.hasta litotomi pozisyonunda hazırlanır. Genellikle anestezi gerekmez ancak bazen vajınusmus öyküsü olan kadınlarda ya da ağrı eşiği düşük kadınlarda hafif sedasyon gerekebilir.uygun temizlik sağlandıktan sonra ince bir katater yardımı ile kontrast madde rahim içine enjekte edilir.floroskopi altında boyanın önce rahim içi kaviteyi dolduruşu sonra da tüplere geçişi izlenir. İyotlu kontrast maddenin tüplerden tüp ucunda yer alan fimbriya adı verilen püsküllü yapılardan pelvik boşluğuna dökülmesi gerekir.hsg çekimi esnasında kullanılan iyotlu kontrast madde Çek im esnasında ve sonrasında ağrı yapabilir. Çekim sonrası lekelenme tarzı kanama ve kasık ağrısı olması olağandır. Ağrı kesici kullanılması önerilebilir. Hsg sayesinde tubal hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.tubal hastalıklar çoğunlukla her iki tüpü birden etkiler tek taraflı tıkanıklık nadirdir.tek taraflı tıkanıklık vakalarında hsg esnasındaboyanın daha az dirençli yolu izlemesi nedeniyledir.hsg üterin kavitenin sınırlarını değerlendirme imkanı sağlar.kavite içinde polip; myom ya da adezyon ( rahim içi yapışıklık ) tespit edilebilir. Bu oluşumlar boyanın yayılmasını engeller ve radyografide boya opasitesi oluşturarak defekt gösterir.hsg ile gelişimsel uterus anomalileri de saptanabilir. Genelde bu grup hastada kısırlık değil tekrarlayan gebelik kayıpları mevcuttur.Hsg de Y şeklinde uterus izlenmesi septalı ya da bikornu uterusun işareti olabilir.Bu vakalarda MR veya laparoskopi kullanarak detaylı inceleme gerekebilir.Uterus patolojılerinin saptanmasında Hsg nin duyarlılığı % 98; özgüllüğü %35; pozitif belirleyiciliği % 70; negatif belirleyiciliği %8 olarak oranlanmıştır. İnfertil çiftin değerlendirilmesinde belli bir algoritma takibi gereklidir. Detaylı anamnez tesadavi başlangıcının olmazsa olmazıdır.Erkek ve kadın mutlaka bir arada değerlendirilmelidir. Kadında ovulasyon varlığını tespit etmek için bir takım labaratuar testleri ; tüplerin ve üterin kavitenin durumunu anlamak için hsg çekilmelidir.Erkekte senen analizi hemen yapılmalı ; ertelenmemelidir. Hsg çekimi planlanan hastada antibiyotik proflaksisi uygun olabilir Çek imden önce 5 gün süreyle doksisiklin günde iki kez kullanmak enfeksiyonlara karşı koruyucu olabilir Özellikle tüplerde genişleme şüphesi varsa mutlaka antibiyotik kullanılmalıdır.Hsg çekiminde 30 dakika önce analjezik kullanmak kramp şeklindeki ağrılara karşı etkilidir.Ortalama 10 dakika süren bir uygulamadır.Enfeksiyon varlığında ; aktif vajınal kanama varlığında ; gebelik durumunda ve ıyot alerjisi durumunda asla hsg çekilmemelidir.Komplikasyonu nadirdir ancak oluştuğunda da ciddi seyreder.%1 hastanede yatış gerektirebilir. En önemli komplikasyon uterus perforasyonu yani rahim delinmesi durumudur.Bazen de vasovagal refleks gelişebilir. İyot alerjısı olanlarda fazla enjeksiyon basıncı nedeniyle kontrast madde kana karışabilir.Hsg Çek imi kolay gibi görünse bile tecrübeli merkezlerde yapılması uygundur.