Diyet Yaparken Doğru Bilinen Yanlışlar
Televizyon; gazete ve dergilerde; sosyal medyada kilo vermek adına sürekli yeni bilgilerle ve diyet programlarıyla karşılaşıyoruz. Kulaktan dolma; bilimsel temellere dayanmadan yayılan bu bilgi kirliliği sağlıklı olmaya çalışırken farkında olmadan bize yarardan çok zarar veriyor. Yıllardır doğru sandığımız yanlışlar neler? Peki; bunları düzeltmek için neler yapmalıyız?
1-Kilo vermek için öğün atlamak; daha az yemek.
Daha az yemek başlangıçta mantıklı gibi görünse de kilo vermeye engel olmaktadır. Çünkü düşük enerji alan vücudumuz kendini korumaya alarak daha az enerji harcamakta ve alınan enerjiyi de daha sonra kullanmak adına depo etmektedir.
3 ana; 3 ara öğünden oluşan bir beslenme programıyla az ve sık beslenileceği için metabolizma hızlanacak; vücudumuzdaki fazla yağın erimesi sağlanacaktır.
2-Akşam 6’dan sonra hiçbir şey yememek.
Birçoğumuz diyet yaparken akşam 6’dan sonra bir şey yemememiz gerektiğini düşünürüz. Oysa günümüz koşullarında bu pek mümkün olmamaktadır. Eğer akşam yemeğini erken yiyemiyorsak iştahımızı kontrol altına almak için gün içinde mutlaka ara öğün yapmalı; akşam yemeğini de ölçülü bir şekilde hafif tercihlerden yana kullanmalıyız. Unutmamamız gereken nokta ise yatmadan 2-3 saat önce yemek yemeği bitirmek olmalı. Çünkü yediğimiz besinlerin sindirimi için 2-3 saatlik süre gerekmektedir.
3-Karbonhidratların diyetten tamamen çıkarılması.
En sık yapılan hatalardan biriside diyete başlandığı anda ekmek; makarna; pilav; patates gibi besinleri tamamen hayatımızdan çıkarmaktır. Temel enerji kaynağımız olan karbonhidratlara yağ yakımı için de ihtiyacımız vardır. Çok düşük karbonhidrat içeren diyetlerde kas dokusu yıkılacağı için tartıdaki sonuçlar aldatıcı olmaktadır. Alınan enerjinin %55-60’ı karbonhidratlardan sağlanmalı. Diyette tam tahıllı ekmek; bulgur; esmer pirinç ve rafine edilmemiş tahıllar tercih edilmelidir.
4-Protein diyetleriyle zayıflamak.
Proteinlerin sindiriminin diğer besinlere göre zor olması metabolizmanın daha fazla çalışmasını sağlar ve daha uzun süre tokluk hissi verir. Bu özellikleri protein diyetlerini popülerleştirsede yapılan araştırmalar protein diyetlerinin birçok sağlık problemine yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Yüksek proteinli diyetler böbrek ve karaciğere fazla yük bindirerek uzun dönemde organ yetmezliklerine; besin ögesi eksikliklerine; gut hastalığına; proteinlerin kalsiyum atımını arttırması nedeniyle kemik hastalıklarına neden olabilmektedir.
5-Diyetten yağları çıkarmak.
Kilo vermek amacıyla yağların diyetten çıkarılması doğru değildir. Yağsız besin tüketimi yağda eriyen vitaminlerin emilimini engellemekte; bu vitaminlerin eksikliklerinden kaynaklanan hastalıkların oluşumuna neden olmaktadır. Yağlar beyin ve sinir dokuları için elzemdir. Bu nedenle yağsız bir diyet uygulamak sağlık açısından doğru değildir. Beslenmemizde doymuş yağlar azaltılıp zeytinyağı; balık yağı; fındık; badem; ceviz yağı gibi sağlıklı yağlar tercih edilmelidir. 1 gramı 9 kcal gibi yüksek enerji içeren yağları tüketirken miktarına dikkat edilmelidir.
6-Yasaklardan oluşan sıkı diyetler.
Yapılan bir diğer hata ise kilo vermeye karar verdiğimizde sevdiğimiz yiyecekleri hayatımızdan çıkarıp yasaklarla dolu diyet programları uygulamamız. Örneğin makarnayı çok sevmemize rağmen kilo verdiğimiz süre boyunca makarna yemeyip başarılı olabiliriz. Ancak bu sürecin sonunda makarna özlemiyle birlikte kendimizi büyük bir tabak makarnayı bitirmiş halde bulabiliriz. Bu da verdiğimiz kiloyu korumamızı olumsuz etkileyebilmekte. Verilen kiloların geri alımına neden olabilmektedir. Katı kurallar yerine; bu tarz yiyeceklerin diyette aşırıya kaçmadan tüketimi yani kilo vermeye bir süreç olarak bakmadan yaşam tarzı haline getirmek kısıtlanmadan zayıflamamıza yardımcı olacaktır.
1-Kilo vermek için öğün atlamak; daha az yemek.
Daha az yemek başlangıçta mantıklı gibi görünse de kilo vermeye engel olmaktadır. Çünkü düşük enerji alan vücudumuz kendini korumaya alarak daha az enerji harcamakta ve alınan enerjiyi de daha sonra kullanmak adına depo etmektedir.
3 ana; 3 ara öğünden oluşan bir beslenme programıyla az ve sık beslenileceği için metabolizma hızlanacak; vücudumuzdaki fazla yağın erimesi sağlanacaktır.
2-Akşam 6’dan sonra hiçbir şey yememek.
Birçoğumuz diyet yaparken akşam 6’dan sonra bir şey yemememiz gerektiğini düşünürüz. Oysa günümüz koşullarında bu pek mümkün olmamaktadır. Eğer akşam yemeğini erken yiyemiyorsak iştahımızı kontrol altına almak için gün içinde mutlaka ara öğün yapmalı; akşam yemeğini de ölçülü bir şekilde hafif tercihlerden yana kullanmalıyız. Unutmamamız gereken nokta ise yatmadan 2-3 saat önce yemek yemeği bitirmek olmalı. Çünkü yediğimiz besinlerin sindirimi için 2-3 saatlik süre gerekmektedir.
3-Karbonhidratların diyetten tamamen çıkarılması.
En sık yapılan hatalardan biriside diyete başlandığı anda ekmek; makarna; pilav; patates gibi besinleri tamamen hayatımızdan çıkarmaktır. Temel enerji kaynağımız olan karbonhidratlara yağ yakımı için de ihtiyacımız vardır. Çok düşük karbonhidrat içeren diyetlerde kas dokusu yıkılacağı için tartıdaki sonuçlar aldatıcı olmaktadır. Alınan enerjinin %55-60’ı karbonhidratlardan sağlanmalı. Diyette tam tahıllı ekmek; bulgur; esmer pirinç ve rafine edilmemiş tahıllar tercih edilmelidir.
4-Protein diyetleriyle zayıflamak.
Proteinlerin sindiriminin diğer besinlere göre zor olması metabolizmanın daha fazla çalışmasını sağlar ve daha uzun süre tokluk hissi verir. Bu özellikleri protein diyetlerini popülerleştirsede yapılan araştırmalar protein diyetlerinin birçok sağlık problemine yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Yüksek proteinli diyetler böbrek ve karaciğere fazla yük bindirerek uzun dönemde organ yetmezliklerine; besin ögesi eksikliklerine; gut hastalığına; proteinlerin kalsiyum atımını arttırması nedeniyle kemik hastalıklarına neden olabilmektedir.
5-Diyetten yağları çıkarmak.
Kilo vermek amacıyla yağların diyetten çıkarılması doğru değildir. Yağsız besin tüketimi yağda eriyen vitaminlerin emilimini engellemekte; bu vitaminlerin eksikliklerinden kaynaklanan hastalıkların oluşumuna neden olmaktadır. Yağlar beyin ve sinir dokuları için elzemdir. Bu nedenle yağsız bir diyet uygulamak sağlık açısından doğru değildir. Beslenmemizde doymuş yağlar azaltılıp zeytinyağı; balık yağı; fındık; badem; ceviz yağı gibi sağlıklı yağlar tercih edilmelidir. 1 gramı 9 kcal gibi yüksek enerji içeren yağları tüketirken miktarına dikkat edilmelidir.
6-Yasaklardan oluşan sıkı diyetler.
Yapılan bir diğer hata ise kilo vermeye karar verdiğimizde sevdiğimiz yiyecekleri hayatımızdan çıkarıp yasaklarla dolu diyet programları uygulamamız. Örneğin makarnayı çok sevmemize rağmen kilo verdiğimiz süre boyunca makarna yemeyip başarılı olabiliriz. Ancak bu sürecin sonunda makarna özlemiyle birlikte kendimizi büyük bir tabak makarnayı bitirmiş halde bulabiliriz. Bu da verdiğimiz kiloyu korumamızı olumsuz etkileyebilmekte. Verilen kiloların geri alımına neden olabilmektedir. Katı kurallar yerine; bu tarz yiyeceklerin diyette aşırıya kaçmadan tüketimi yani kilo vermeye bir süreç olarak bakmadan yaşam tarzı haline getirmek kısıtlanmadan zayıflamamıza yardımcı olacaktır.