Korunmasız Cinsel İlişkide Gebelikden Korunma Yöntemleri
Geri dönüşümlü korunma; doğurganlığın geçici olarak önlenmesi olarak tanımlanır.Kalıcı olarak doğurganlığın önlenmesi kadında ve erkekte tüplerin cerrahi olarak bağlanmasıdır.Tüm bireyler için mükemmel bir korunma yöntemi ne yazık ki hala yoktur.
Acil korunma; korunma yöntemi kullanmayan bir çiftte; kadının siklus ortasında yani yumurtlama döneminde olan bir cinsel ilişkiden sonra gebeliği önleyici bir ajanın kullanılmasıdır.Bu durum bazen unutulmuş doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda yada yırtılan; kayan; çıkan prezervatif sonrası da gerekli olabilir.Hormonal yöntem ve rahim içi araç olmak üzere iki yöntem acil korunmada uygulanmaktadır.Hormonal yöntemlerden doğum kontrol hapları geçmişte yüksek doz kullanılmış olup günümüzde bu durum için üretilmiş özel tabletler vardır.Ertesi gün hapı olarak binen Nor levo yerine şu anda piyasada Ella kullanılmaktadır.
ERTESİ GÜN HAPI:Ella tek doz kullanılan yuvarlak beyaz bir tablettir. Ella yumurtlamayı engelleyerek ve rahim duvarında yaptığı değişiklikle döllenen yumurtanın yerleşmesini önleyerek etki gösterir.Korunmasız ilişkiden sonra 5 gün içinde alınmalıdır.Ne kadar erken alınırsa o kadar iyidir.Aç yada tok alınabilir.3 saat içinde kusma olursa ikinci bir tablet alınabilir.Kullandıktan sonra tekrar cinsel ilişki olacaksa prezervatif gibi güvenli bir korunma yöntemi seçilmelidir.Kullanım sonrası genelde adet kanaması zamanında olur ancak ara kanama; erken adet de görülebilir.Adet gecikmesi bulantı gibi şikayetlerde gebelik akla gelmelidir.Ella kullanan her 100 kadından 2 sinin gebe kalma ihtimali vardır.Bu gebeliklerde dış gebelik olma ihtimali yüksektir.Kanama olmasına rağmen dış gebelik olabilir.Bulantı; kusma; baş ağrısı; kasık ağrısı; bitkinlik; kaslarda ağrı; memelerde hassasiyet gibi yan etkiler olabilir.Emziren anneler ezirmeye ara vermelidir.Gebelik kategorisi X dir.Yani gebeler kesinlikle kullanmamalıdır.
Aynı siklusta tekrar tekrar kullanımı önerilmez.Bir korunma yöntemi değildir.Acil korunma yöntemidir.Karaciğer hastaları ve astımı olanlar kullanmamalıdır.En sağlıklısı yöntemi; bir kadın doğumcunun önerisine göre ve doğru bilgilendirmeye ulaştıktan sonra kullanmaktır.
RU 486 da bir ertesi gün hapıdır.Ancak ülkemizde kullanılmamaktadır.
RAHİM İÇİ ARAÇ:Siklus ortası ilişkiden sonra 5-7 gün içinde uygulanabilir.Döllenen yumurtanın rahime yerleşmesini önleyen etkili bir yöntemdir.Gebe kalma oranı yüzde birdir.
Her iki yöntemin avantajları ve dezavantajları kadının durumuna; yaşına; doğurganlığına; içinde bulunduğu duruma göre değişir.Hormonal yöntem uygulanması kolay ancak yan etkileri olabilen ve beraberinde gebelik olursa ve doğuma karar verilirse nasıl bir yol izleneceği tartışılan bir yöntemdir..Rahim içi araç ise hiç doğum yapmayanlar için sıkıntılı olabilir.Ancak beraberinde gebelik olursa ipinin tutulup çekilebilmesi bir avantajdır.
Acil korunma dışındaki gebelikten korunmak için etkili yöntemler şunlardır:
-Bariyer yöntemler:Diyafram; başlık; erkek kondomu(prezervatif); kadın kondomu.En bilinen ve pratik kullanımı olan erkek kondomudur.
-Hormonal Yöntemler:Doğum kontrol hapları; iğne olarak yapılan hormonlar; vajinal halka; cilt altına uygulanan sistem; hormonlu rahim içi sistem(mirena)
Rahim içi araçlar:Eskiden spiral şeklinde olduğundan halk arasında hala spiral olarak bilinmektedir:Bakırlı ( T copper; multiload) ve hormonlu(mirena) olmak üzere iki tipi vardır.
Geri çekme ve takvim yöntemi korunma yöntemleri arasında kabul edilemez
UNUTULMAMALIDIRKİ EN SAĞLIKLISI GEBELİK İSTEMEYEN BİR ÇİFTİN BU DURUMA MARUZ KALMAMASI İÇİN ETKİN BİR DOĞUM KONTROL YÖNTEMİ UYGULAMIŞ OLMASIDIR.ACİL KORUNMADA KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANINDAN DANIŞMANLIK ALINMASI HEM GÜVENLİ HEM SAĞLIKLI OLACAKTIR
Acil korunma; korunma yöntemi kullanmayan bir çiftte; kadının siklus ortasında yani yumurtlama döneminde olan bir cinsel ilişkiden sonra gebeliği önleyici bir ajanın kullanılmasıdır.Bu durum bazen unutulmuş doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda yada yırtılan; kayan; çıkan prezervatif sonrası da gerekli olabilir.Hormonal yöntem ve rahim içi araç olmak üzere iki yöntem acil korunmada uygulanmaktadır.Hormonal yöntemlerden doğum kontrol hapları geçmişte yüksek doz kullanılmış olup günümüzde bu durum için üretilmiş özel tabletler vardır.Ertesi gün hapı olarak binen Nor levo yerine şu anda piyasada Ella kullanılmaktadır.
ERTESİ GÜN HAPI:Ella tek doz kullanılan yuvarlak beyaz bir tablettir. Ella yumurtlamayı engelleyerek ve rahim duvarında yaptığı değişiklikle döllenen yumurtanın yerleşmesini önleyerek etki gösterir.Korunmasız ilişkiden sonra 5 gün içinde alınmalıdır.Ne kadar erken alınırsa o kadar iyidir.Aç yada tok alınabilir.3 saat içinde kusma olursa ikinci bir tablet alınabilir.Kullandıktan sonra tekrar cinsel ilişki olacaksa prezervatif gibi güvenli bir korunma yöntemi seçilmelidir.Kullanım sonrası genelde adet kanaması zamanında olur ancak ara kanama; erken adet de görülebilir.Adet gecikmesi bulantı gibi şikayetlerde gebelik akla gelmelidir.Ella kullanan her 100 kadından 2 sinin gebe kalma ihtimali vardır.Bu gebeliklerde dış gebelik olma ihtimali yüksektir.Kanama olmasına rağmen dış gebelik olabilir.Bulantı; kusma; baş ağrısı; kasık ağrısı; bitkinlik; kaslarda ağrı; memelerde hassasiyet gibi yan etkiler olabilir.Emziren anneler ezirmeye ara vermelidir.Gebelik kategorisi X dir.Yani gebeler kesinlikle kullanmamalıdır.
Aynı siklusta tekrar tekrar kullanımı önerilmez.Bir korunma yöntemi değildir.Acil korunma yöntemidir.Karaciğer hastaları ve astımı olanlar kullanmamalıdır.En sağlıklısı yöntemi; bir kadın doğumcunun önerisine göre ve doğru bilgilendirmeye ulaştıktan sonra kullanmaktır.
RU 486 da bir ertesi gün hapıdır.Ancak ülkemizde kullanılmamaktadır.
RAHİM İÇİ ARAÇ:Siklus ortası ilişkiden sonra 5-7 gün içinde uygulanabilir.Döllenen yumurtanın rahime yerleşmesini önleyen etkili bir yöntemdir.Gebe kalma oranı yüzde birdir.
Her iki yöntemin avantajları ve dezavantajları kadının durumuna; yaşına; doğurganlığına; içinde bulunduğu duruma göre değişir.Hormonal yöntem uygulanması kolay ancak yan etkileri olabilen ve beraberinde gebelik olursa ve doğuma karar verilirse nasıl bir yol izleneceği tartışılan bir yöntemdir..Rahim içi araç ise hiç doğum yapmayanlar için sıkıntılı olabilir.Ancak beraberinde gebelik olursa ipinin tutulup çekilebilmesi bir avantajdır.
Acil korunma dışındaki gebelikten korunmak için etkili yöntemler şunlardır:
-Bariyer yöntemler:Diyafram; başlık; erkek kondomu(prezervatif); kadın kondomu.En bilinen ve pratik kullanımı olan erkek kondomudur.
-Hormonal Yöntemler:Doğum kontrol hapları; iğne olarak yapılan hormonlar; vajinal halka; cilt altına uygulanan sistem; hormonlu rahim içi sistem(mirena)
Rahim içi araçlar:Eskiden spiral şeklinde olduğundan halk arasında hala spiral olarak bilinmektedir:Bakırlı ( T copper; multiload) ve hormonlu(mirena) olmak üzere iki tipi vardır.
Geri çekme ve takvim yöntemi korunma yöntemleri arasında kabul edilemez
UNUTULMAMALIDIRKİ EN SAĞLIKLISI GEBELİK İSTEMEYEN BİR ÇİFTİN BU DURUMA MARUZ KALMAMASI İÇİN ETKİN BİR DOĞUM KONTROL YÖNTEMİ UYGULAMIŞ OLMASIDIR.ACİL KORUNMADA KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM UZMANINDAN DANIŞMANLIK ALINMASI HEM GÜVENLİ HEM SAĞLIKLI OLACAKTIR