Yaşam Sebebi
Yaşam Sebebi
Yaşam Sebebi
Bu sabah gözlerinize yeni güne açtığınızda “Neden güne başlamalıyım?” diye hiç düşündünüz mü? Sahi; bu taptaze güne başlama amacınız ne?
Başarmak mı için mi yoksa kazanmak için mi? Bugün istediğiniz şey sevgi mi; yoksa zorunluluklarınızı bir gün daha yerine getirebilmek mi? İnandığınız o Cenneti kazanabilmek için bir fırsat olarak mı düşlediniz yeni gününüzü; yoksa bir amacınız bile mi yok?
Kuşkusuz buna verilecek binlerce cevap vardır. Peki siz neden yaşıyorsunuz?
Başarılı olmak mı?
Birileri – bazen siz bazen başkası; sizin için hedefler koyabilir. Daha iyi bir puan; daha iyi bir okul; daha iyi bir kariyer; daha daha daha... Etrafınıza bir bakın bu uğurda çocukluğunu; gençliğini yaşamadan hep bir sonraki parkura yetişmeye çalışan hırslı yüzlere bir bakın. Hayatı sorgulamadan sadece daha fazlasına ulaşma iç güdüsüyle yaşamın aromasına yabancı kaldıklarını görebilirsiniz. İşte bu daha iyisine ulaşma telaşı yüzünden çocukluktan sıkılırlar ve büyümek için acele ederler. Ne var ki çocukluklarını özlerler. Para kazanmak için sağlıklarını yitirirler.Ama sağlıklarını geri almak için de para öderler. Yarınlarından endişe ederken bugünü unuturlar. Sonuçta; ne bugünü; ne de yarını yaşarlar. Hiç ölmeyecek gibi yaşarlar. Ancak hiç yaşamamış gibi ölürler.
Platon (Eflatun)
Yoksa kazanmak daha çok kazanmak mı?
Ah bir parayı bulsam neler yaparım; ah daha güzel bir işim; daha lüks arabam ; daha büyük evim olsa... Elindeki güzelliklerin farkında olmadan daha fazlasını; daha iyisini isterken serzenişler içinde yaşamı ıskalayanlara tanık olmuşsunuzdur. aah ve keşkeler döngüsünde şimdinin anlamını yakalayamadan ertelenen yaşamları. Maalesef artık hayatınızdaki her şeyi ertelediğimiz gibi ıskaladığımız yaşamı da öylesine ileri bir tarihe erteleyebiliyoruz
Şimdi bir an için gözlerinizi kapatın ertelediğiniz her şeye sahip olduğunuzu büyük bir ev;iyi bir kariyer ve odalar dolusu para hayal edin;aynı zamanda 90 yaşında olduğunuzu da...
Peki amaç neslinin devamını sağlamak olabilir mi?
Sosyal bir varlık olan insanın en belirgin özelliği hayatta kalma ve soyunu devam ettirme dürtüsüyle hareket ediyor olmasıdır. Seçme şansı yoktur; çünkü toplumsal düzen içinde var olabilmenin doğası sürekliliği ve çoğalmayı gerektirir. Bu amaçla yaşam Puzzle ın eksik parçasını tamamlayabilmek adına neslinin devamını sağlamak zorundadır. Okuyor; öğreniyor; paylaşıyor; üretiyor ve durmadan mücadele ediyorsunuz. Yolun sonunda yok olacağınızı bile bile bunları yapmaktan geri kalmıyorsunuz. Peki toplumsal normlar çerçevesin de bunu neden yapmak zorunda olduğunuzu sorguladınız mı hiç? Sadece var olmak adına çoğalmak olabilir mi amaç? Cevabınız evet ise; oturup sevimli beyaz bir tavşandan farkınızı sorgulama cesaretini gösterebilmelisiniz.
Belki de cennete gitme arzusudur
Örneğin dini inançları doğrultusunda yaşayan biri yaşama sebebini cennete gidebilmek olarak cevaplayabilir. Ona göre bizim yaşamamızın tek nedeni Tanrı’nın önümüze çıkardığı parkurlarda bizi deniyor olmasıdır. Bizim görevimiz ise cennete uygunluk sınavından olabildiğince yüksek puan alabilmemizdir. Hayatını bu yola adayarak toplumsal normlar ekseninden sapmadan bir kısır döngünün parçası oluyorsun.Kurallar çizilmiş; rolün hazır; kumanda başkasında... Bu şekilde kendi hayatını mı yaşamaya çalışıyorsun yoksa hayatın aromasını tatmadan sadece hedeflerine odaklanarak verilen görevi yerine mi getirmeye çalışıyorsun? Sen hedeflerini bir kenara bırak; hayatın tadını yaşa! Bu şekilde de cenneti yaşamış olmuyor musun?
Ya da Sadece mutlu olmaktır
Mutlu olmak için yaşamak ise Fransız yazar Voltaire nin betimlediği gibidir aslında. İnsanlar çok kere burnunun üzerindeki gözlüğü arayan dalgınlar gibi sürekli mutluluklarını arayıp dururlar. Mutluluğu giden yoları arşınlarken aslında mutluluğun onu aradıkları yolda olduğunu göz ardı ederler. Asla mutluluğa giden yol yoktur;çünkü mutluluğun kendisi yoldur.
Kazanmak değilse; çoğalmak değilse; cennete gitmek değilse hayatın anlamı nedir?
Eski zamanların birinde bir adam hayatın anlamının ne olduğuna takmış kafaya. Bulduğu hiçbir cevap ona yeterli gelmemiş ve başkalarına sormaya karar vermiş. Ama aldığı cevaplar da ona yetmemiş fakat mutlaka bir cevabı olmalı diyormuş ve dolaşıp herkese bunu sormaya karar vermiş.
Köy; kasaba; ülke dolaşmış bu arada zaman da durmuyor tabi ki.
Tam umudunu yitirmişken bir köyde konuştuğu insanlar ona “Şu karşıki dağları görüyor musun? Orada yaşlı bir bİlge yaşar. İstersen ona git. Belki o sana aradığın cevabı verebilir. " demişler.
Çok zorlu bir yolculuk sonunda bilgenin yaşadığı eve ulaşmış adam.
Kapıdan içeri girmiş ve bilgeye hayatın anlamının ne olduğunu sormuş.
Bilge “Sana bunun cevabını söylerim ama önce bir sınavdan geçmen gerekiyor.” demiş.
Adam kabul etmiş. Bilge; bir çay kaşığı vermiş adamın eline ve içine de silme bir şekilde zeytin yağ doldurmuş. “Şimdi çık ve bahçede bir tur at; tekrar buraya gel.” demiş.
“Yalnız dikkat et; kaşıktaki zeytinyağı eksilmesin. Eğer bir damla eksilirse kaybedersin.” diye eklemiş.
Adam gözü çay kaşığında bahçeyi turlayıp gelmiş. Bilge bakmış; “Evet;” demiş; “kaşıkta yağ eksilmemiş peki bahçe nasıldı?”
Adam şaşkın; “Ama” demiş “ben kaşıktan başka bir yere bakmadım ki!”
“Şimdi tekrar bahçeyi dolaşıyorsun kaşık yine elinde olacak ama bahçeyi inceleyip gel.” demiş bilge.
Adam tekrar bahçeye çıkmış gördüğü güzeLlikler karşısında büyülenmiş; muhteşem bir bahçedeymiş çünkü!
Geri geldiğinde bilge; adama “Bahçe nasıldı?” diye sormuş.
Adam gördüğü güzellikler karşısında büyülendiğini anlatmış.
Bilge gülümsemiş; ama kaşıkta hiç yağ kalmamış demiş ve eklemiş "Hayat senin bakışınla anlam kazanır: ya sadece bir noktayı görürsün; hayatın akıp gider; sen farkına varmazsın. Ya da görebileceğin tüm güzelliklerin tam ortasında hayatı yaşarsın; akıp giden zamanın anlam kazanır.”
Şimdi soluklanın; derin bir nefes çekerek Nazım a kulak verin. Yaşamak şakaya gelmez diyor üstad. Büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın hayatı bir sincap gibi mesela; yani; yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden; yani bütün işin gücün yaşamak olacak.
Yani; öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı; yetmişinde bile; mesela; zeytin dikeceksin. Hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil; ölmekten korktuğun halde; ölüme inanmadığından; yaşacaksın...
Çelişkiler ve belirsizlik barındırsa dahi inadına yaşayacaksın. Bunun için anlamlı bir sebebiniz olmalı. Her şeyden önce o sebebin merkezine sevdiklerinizi koymalısınız; muhakkak insanın kendinden daha çok önemsediği ve sevdiği kişiler de olmalı hayatında.
Eğer hayatında kendinden daha çok önemsediğin biri yoksa; senin seviyor olman başkasını sevindirmiyor ve mutlu etmiyor; kısacası bir başkasının yaşama sebebi değilsen eğer; yaşadıklarının da bir anlamı yoktur. Daha da somutlaştıracak olursak hayatın anlamını çok derinlerde aramayın mutluluk yaşamın kendisidir; hissetmek; gülümsemektir. Sevdiklerinizin gülümsemesine sebep olabilirseniz işte o zaman siz de hayatınız da anlamlısınızdır...
Psikolog
MEHMET CAN
Yaşam Sebebi
Bu sabah gözlerinize yeni güne açtığınızda “Neden güne başlamalıyım?” diye hiç düşündünüz mü? Sahi; bu taptaze güne başlama amacınız ne?
Başarmak mı için mi yoksa kazanmak için mi? Bugün istediğiniz şey sevgi mi; yoksa zorunluluklarınızı bir gün daha yerine getirebilmek mi? İnandığınız o Cenneti kazanabilmek için bir fırsat olarak mı düşlediniz yeni gününüzü; yoksa bir amacınız bile mi yok?
Kuşkusuz buna verilecek binlerce cevap vardır. Peki siz neden yaşıyorsunuz?
Başarılı olmak mı?
Birileri – bazen siz bazen başkası; sizin için hedefler koyabilir. Daha iyi bir puan; daha iyi bir okul; daha iyi bir kariyer; daha daha daha... Etrafınıza bir bakın bu uğurda çocukluğunu; gençliğini yaşamadan hep bir sonraki parkura yetişmeye çalışan hırslı yüzlere bir bakın. Hayatı sorgulamadan sadece daha fazlasına ulaşma iç güdüsüyle yaşamın aromasına yabancı kaldıklarını görebilirsiniz. İşte bu daha iyisine ulaşma telaşı yüzünden çocukluktan sıkılırlar ve büyümek için acele ederler. Ne var ki çocukluklarını özlerler. Para kazanmak için sağlıklarını yitirirler.Ama sağlıklarını geri almak için de para öderler. Yarınlarından endişe ederken bugünü unuturlar. Sonuçta; ne bugünü; ne de yarını yaşarlar. Hiç ölmeyecek gibi yaşarlar. Ancak hiç yaşamamış gibi ölürler.
Platon (Eflatun)
Yoksa kazanmak daha çok kazanmak mı?
Ah bir parayı bulsam neler yaparım; ah daha güzel bir işim; daha lüks arabam ; daha büyük evim olsa... Elindeki güzelliklerin farkında olmadan daha fazlasını; daha iyisini isterken serzenişler içinde yaşamı ıskalayanlara tanık olmuşsunuzdur. aah ve keşkeler döngüsünde şimdinin anlamını yakalayamadan ertelenen yaşamları. Maalesef artık hayatınızdaki her şeyi ertelediğimiz gibi ıskaladığımız yaşamı da öylesine ileri bir tarihe erteleyebiliyoruz
Şimdi bir an için gözlerinizi kapatın ertelediğiniz her şeye sahip olduğunuzu büyük bir ev;iyi bir kariyer ve odalar dolusu para hayal edin;aynı zamanda 90 yaşında olduğunuzu da...
Peki amaç neslinin devamını sağlamak olabilir mi?
Sosyal bir varlık olan insanın en belirgin özelliği hayatta kalma ve soyunu devam ettirme dürtüsüyle hareket ediyor olmasıdır. Seçme şansı yoktur; çünkü toplumsal düzen içinde var olabilmenin doğası sürekliliği ve çoğalmayı gerektirir. Bu amaçla yaşam Puzzle ın eksik parçasını tamamlayabilmek adına neslinin devamını sağlamak zorundadır. Okuyor; öğreniyor; paylaşıyor; üretiyor ve durmadan mücadele ediyorsunuz. Yolun sonunda yok olacağınızı bile bile bunları yapmaktan geri kalmıyorsunuz. Peki toplumsal normlar çerçevesin de bunu neden yapmak zorunda olduğunuzu sorguladınız mı hiç? Sadece var olmak adına çoğalmak olabilir mi amaç? Cevabınız evet ise; oturup sevimli beyaz bir tavşandan farkınızı sorgulama cesaretini gösterebilmelisiniz.
Belki de cennete gitme arzusudur
Örneğin dini inançları doğrultusunda yaşayan biri yaşama sebebini cennete gidebilmek olarak cevaplayabilir. Ona göre bizim yaşamamızın tek nedeni Tanrı’nın önümüze çıkardığı parkurlarda bizi deniyor olmasıdır. Bizim görevimiz ise cennete uygunluk sınavından olabildiğince yüksek puan alabilmemizdir. Hayatını bu yola adayarak toplumsal normlar ekseninden sapmadan bir kısır döngünün parçası oluyorsun.Kurallar çizilmiş; rolün hazır; kumanda başkasında... Bu şekilde kendi hayatını mı yaşamaya çalışıyorsun yoksa hayatın aromasını tatmadan sadece hedeflerine odaklanarak verilen görevi yerine mi getirmeye çalışıyorsun? Sen hedeflerini bir kenara bırak; hayatın tadını yaşa! Bu şekilde de cenneti yaşamış olmuyor musun?
Ya da Sadece mutlu olmaktır
Mutlu olmak için yaşamak ise Fransız yazar Voltaire nin betimlediği gibidir aslında. İnsanlar çok kere burnunun üzerindeki gözlüğü arayan dalgınlar gibi sürekli mutluluklarını arayıp dururlar. Mutluluğu giden yoları arşınlarken aslında mutluluğun onu aradıkları yolda olduğunu göz ardı ederler. Asla mutluluğa giden yol yoktur;çünkü mutluluğun kendisi yoldur.
Kazanmak değilse; çoğalmak değilse; cennete gitmek değilse hayatın anlamı nedir?
Eski zamanların birinde bir adam hayatın anlamının ne olduğuna takmış kafaya. Bulduğu hiçbir cevap ona yeterli gelmemiş ve başkalarına sormaya karar vermiş. Ama aldığı cevaplar da ona yetmemiş fakat mutlaka bir cevabı olmalı diyormuş ve dolaşıp herkese bunu sormaya karar vermiş.
Köy; kasaba; ülke dolaşmış bu arada zaman da durmuyor tabi ki.
Tam umudunu yitirmişken bir köyde konuştuğu insanlar ona “Şu karşıki dağları görüyor musun? Orada yaşlı bir bİlge yaşar. İstersen ona git. Belki o sana aradığın cevabı verebilir. " demişler.
Çok zorlu bir yolculuk sonunda bilgenin yaşadığı eve ulaşmış adam.
Kapıdan içeri girmiş ve bilgeye hayatın anlamının ne olduğunu sormuş.
Bilge “Sana bunun cevabını söylerim ama önce bir sınavdan geçmen gerekiyor.” demiş.
Adam kabul etmiş. Bilge; bir çay kaşığı vermiş adamın eline ve içine de silme bir şekilde zeytin yağ doldurmuş. “Şimdi çık ve bahçede bir tur at; tekrar buraya gel.” demiş.
“Yalnız dikkat et; kaşıktaki zeytinyağı eksilmesin. Eğer bir damla eksilirse kaybedersin.” diye eklemiş.
Adam gözü çay kaşığında bahçeyi turlayıp gelmiş. Bilge bakmış; “Evet;” demiş; “kaşıkta yağ eksilmemiş peki bahçe nasıldı?”
Adam şaşkın; “Ama” demiş “ben kaşıktan başka bir yere bakmadım ki!”
“Şimdi tekrar bahçeyi dolaşıyorsun kaşık yine elinde olacak ama bahçeyi inceleyip gel.” demiş bilge.
Adam tekrar bahçeye çıkmış gördüğü güzeLlikler karşısında büyülenmiş; muhteşem bir bahçedeymiş çünkü!
Geri geldiğinde bilge; adama “Bahçe nasıldı?” diye sormuş.
Adam gördüğü güzellikler karşısında büyülendiğini anlatmış.
Bilge gülümsemiş; ama kaşıkta hiç yağ kalmamış demiş ve eklemiş "Hayat senin bakışınla anlam kazanır: ya sadece bir noktayı görürsün; hayatın akıp gider; sen farkına varmazsın. Ya da görebileceğin tüm güzelliklerin tam ortasında hayatı yaşarsın; akıp giden zamanın anlam kazanır.”
Şimdi soluklanın; derin bir nefes çekerek Nazım a kulak verin. Yaşamak şakaya gelmez diyor üstad. Büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın hayatı bir sincap gibi mesela; yani; yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden; yani bütün işin gücün yaşamak olacak.
Yani; öylesine ciddiye alacaksın ki yaşamayı; yetmişinde bile; mesela; zeytin dikeceksin. Hem de öyle çocuklara falan kalır diye değil; ölmekten korktuğun halde; ölüme inanmadığından; yaşacaksın...
Çelişkiler ve belirsizlik barındırsa dahi inadına yaşayacaksın. Bunun için anlamlı bir sebebiniz olmalı. Her şeyden önce o sebebin merkezine sevdiklerinizi koymalısınız; muhakkak insanın kendinden daha çok önemsediği ve sevdiği kişiler de olmalı hayatında.
Eğer hayatında kendinden daha çok önemsediğin biri yoksa; senin seviyor olman başkasını sevindirmiyor ve mutlu etmiyor; kısacası bir başkasının yaşama sebebi değilsen eğer; yaşadıklarının da bir anlamı yoktur. Daha da somutlaştıracak olursak hayatın anlamını çok derinlerde aramayın mutluluk yaşamın kendisidir; hissetmek; gülümsemektir. Sevdiklerinizin gülümsemesine sebep olabilirseniz işte o zaman siz de hayatınız da anlamlısınızdır...
Psikolog
MEHMET CAN