Çocuğum Sürekli Bilgisayar Başında
Bir anne-baba çocuklarının okulun en başarılı çocuğu olduğunu fakat son zamanlarda okul başarısında düşme; okula gitmek istememe; annesinin odasına bıraktığı yemeğin bile farkına varmadan sürekli oyun oynama gibi bir şikâyetle gelince ilk başta biraz şaşırdım. Fakat çocuğun evde neler yaptığını sorduğumda annenin verdiği cevap “sadece oyun oynuyor” olunca tahminim doğru olduğunu anladım… Çocuk sürekli bilgisayar başında…
Eğer çocuklar; işlerini; derslerini; tüm sorumluluklarını bırakma derecesinde kendisini bilgisayara/tablete kaptırıyorsa ve bilgisayarın/tabletin başından kalkamıyorsa; o zaman bir bağımlılık durumu geliştiğini kabul edebiliriz. Ne yazık ki çocuk; bir defa oynamaya başlayınca sürekli oynamak istiyor ve bazen istese de uzak duramıyor. Çünkü çocuk gerçek yaşamda yapamadığı birçok şeyi oyunlarda yapabiliyor ve başarma duygusunu olabildiğince tadıyor. Oyunlar sayesinde çocuk canavarları yenebilen; önüne geleni ezip geçen; mafya adamlarını dize getiren; büyük mücadeleler sonucu zafere ulaşabilen; birçok ödül kazanan; kendisine ait dünyalar yaratan; gerçek üstü güçlere sahip olabilen; uçakla gökyüzünde bir kuş gibi süzülen; son model bir yarış otomobilini son sürat kullanabilen… biri olarak kendini oyunların içinde buluyor. Bu kadar renkli; heyecanlı ve zevkli bir dünya önünde duruyorken; sokaktaki oyunları ne yapsın?
Bilgisayar/tablet oyunları; el-göz koordinasyonu; akıl yürütme vb. bazı alanlarda olumlu bir destek sağlayabilir. Fakat motor gelişimini olumsuz etkiler; çocuğun çabuk karar vermesine ve sabırsız davranmasına yol açabilir. Aynı zamanda çok sık bilgisayar/tablet oyunları oynayan çocukların depresyona daha açık olduğu görülmüştür. Çocuğun giderek insani boyuttan uzaklaştığı; dolayısıyla duygusal tepkilerde mekanik davranışlar sergilediği ve empatik beceriler edinemediği görülmüştür. Bilgisayar/tablet oyunlarının birçoğu şiddet içeriklidir. Oyunlarda çocuk pasif bir izleyici değil; aktif bir katildir. İyi ya da kötü bir role sahip olması önemli değildir. Önemli olan çocuğun insan veya bir hayvan öldürüyor olması ve her öldürdüğü şey için kendisiyle gurur duyması ve ödüllendirilmesidir. Bu tür oyunlar zamanla çocuğun içindeki şiddet duygusunu besleyerek saldırgan bir kişilik kazanmasına yol açabiliyor.
Bilgisayar ve İnternet Bağımlılığı ve Tedavisi
1. Sanal yerine doğal ortam: Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirebilir; onlara yeni olanaklar yaratabilirsiniz. Yaz kapları; hafta sonu doğa yürüyüşleri; evde ve bahçede yapılabilecek etkinlikler; hobiler; spor karşılaşmalarının izlenmesi gibi aktif ve doğal etkinliklere katılmasına yardımcı olabilirsiniz.
2. Spora yönlendirme: Spor çocukların ve gençlerin fiziksel; ruhsal ve sosyal gelişimleri için son derece gerekli bir aktivitedir. Çocuğunuzun fiziksel ve ruhsal durumuna uygun bir spor dalı seçebilir ve haftanın birkaç gününü spor yaparak geçirmesini sağlayabilirsiniz.
3. Arkadaşlık ilişkileri desteklenmeli: Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini desteklemelisiniz. Örneğin; arkadaşını eve davet etmek istediğinde ona izin vermeye gayret edin. Ya da onu var olan arkadaşlık ilişkilerini sürdürmek ve yeni arkadaşlıklar edinmek için yüreklendirmelisiniz. Bu sayede çocuğunuzu bilgisayardan/tabletten uzak tutmuş olursunuz.
4. Sosyal beceri eğitimi: Çocuklar ve gençler kendi akran grupları içinde iletişim kurmaya özendirilebilir. Eğer çocuk ya da genç iletişim kurmada; iletişimi başlatmada ve sürdürmede güçlük çekiyorsa; sosyal beceri eğitiminden faydalanılabilir. Bu konuda çocuğunuza; okulunda bulunan psikolojik danışman yardımcı olabilir ya da “Sosyal Beceri Eğitim Grupları” yapan özel psikolojik danışmanlık merkezlerinden yardım alınabilir.
5. Profesyonel yardım: Tüm bunları yaptığınız halde çocuğunuzun giderek bilgisayar oyunlarına; bilgisayarda sohbet etmeye bağımlı hale geldiğini gözlemliyorsanız ve bu durum çocuğunuzun okul başarısını; sosyal yaşamını olumsuz etkiliyorsa; bir uzmandan yardım alabilirsiniz.
Eğer çocuklar; işlerini; derslerini; tüm sorumluluklarını bırakma derecesinde kendisini bilgisayara/tablete kaptırıyorsa ve bilgisayarın/tabletin başından kalkamıyorsa; o zaman bir bağımlılık durumu geliştiğini kabul edebiliriz. Ne yazık ki çocuk; bir defa oynamaya başlayınca sürekli oynamak istiyor ve bazen istese de uzak duramıyor. Çünkü çocuk gerçek yaşamda yapamadığı birçok şeyi oyunlarda yapabiliyor ve başarma duygusunu olabildiğince tadıyor. Oyunlar sayesinde çocuk canavarları yenebilen; önüne geleni ezip geçen; mafya adamlarını dize getiren; büyük mücadeleler sonucu zafere ulaşabilen; birçok ödül kazanan; kendisine ait dünyalar yaratan; gerçek üstü güçlere sahip olabilen; uçakla gökyüzünde bir kuş gibi süzülen; son model bir yarış otomobilini son sürat kullanabilen… biri olarak kendini oyunların içinde buluyor. Bu kadar renkli; heyecanlı ve zevkli bir dünya önünde duruyorken; sokaktaki oyunları ne yapsın?
Bilgisayar/tablet oyunları; el-göz koordinasyonu; akıl yürütme vb. bazı alanlarda olumlu bir destek sağlayabilir. Fakat motor gelişimini olumsuz etkiler; çocuğun çabuk karar vermesine ve sabırsız davranmasına yol açabilir. Aynı zamanda çok sık bilgisayar/tablet oyunları oynayan çocukların depresyona daha açık olduğu görülmüştür. Çocuğun giderek insani boyuttan uzaklaştığı; dolayısıyla duygusal tepkilerde mekanik davranışlar sergilediği ve empatik beceriler edinemediği görülmüştür. Bilgisayar/tablet oyunlarının birçoğu şiddet içeriklidir. Oyunlarda çocuk pasif bir izleyici değil; aktif bir katildir. İyi ya da kötü bir role sahip olması önemli değildir. Önemli olan çocuğun insan veya bir hayvan öldürüyor olması ve her öldürdüğü şey için kendisiyle gurur duyması ve ödüllendirilmesidir. Bu tür oyunlar zamanla çocuğun içindeki şiddet duygusunu besleyerek saldırgan bir kişilik kazanmasına yol açabiliyor.
Bilgisayar ve İnternet Bağımlılığı ve Tedavisi
1. Sanal yerine doğal ortam: Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirebilir; onlara yeni olanaklar yaratabilirsiniz. Yaz kapları; hafta sonu doğa yürüyüşleri; evde ve bahçede yapılabilecek etkinlikler; hobiler; spor karşılaşmalarının izlenmesi gibi aktif ve doğal etkinliklere katılmasına yardımcı olabilirsiniz.
2. Spora yönlendirme: Spor çocukların ve gençlerin fiziksel; ruhsal ve sosyal gelişimleri için son derece gerekli bir aktivitedir. Çocuğunuzun fiziksel ve ruhsal durumuna uygun bir spor dalı seçebilir ve haftanın birkaç gününü spor yaparak geçirmesini sağlayabilirsiniz.
3. Arkadaşlık ilişkileri desteklenmeli: Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini desteklemelisiniz. Örneğin; arkadaşını eve davet etmek istediğinde ona izin vermeye gayret edin. Ya da onu var olan arkadaşlık ilişkilerini sürdürmek ve yeni arkadaşlıklar edinmek için yüreklendirmelisiniz. Bu sayede çocuğunuzu bilgisayardan/tabletten uzak tutmuş olursunuz.
4. Sosyal beceri eğitimi: Çocuklar ve gençler kendi akran grupları içinde iletişim kurmaya özendirilebilir. Eğer çocuk ya da genç iletişim kurmada; iletişimi başlatmada ve sürdürmede güçlük çekiyorsa; sosyal beceri eğitiminden faydalanılabilir. Bu konuda çocuğunuza; okulunda bulunan psikolojik danışman yardımcı olabilir ya da “Sosyal Beceri Eğitim Grupları” yapan özel psikolojik danışmanlık merkezlerinden yardım alınabilir.
5. Profesyonel yardım: Tüm bunları yaptığınız halde çocuğunuzun giderek bilgisayar oyunlarına; bilgisayarda sohbet etmeye bağımlı hale geldiğini gözlemliyorsanız ve bu durum çocuğunuzun okul başarısını; sosyal yaşamını olumsuz etkiliyorsa; bir uzmandan yardım alabilirsiniz.