Bebek Beslenmesi ve Anne Sütü
Geleceğimiz olan bebeklerimizin beslenmesi; sağlıklı ve başarılı kuşaklar olabilmeleri için çok önemli; bu yüzden de siz değerli annelerimize çok önemli görevler düşüyor.
Öncelikle; herhangi bir engel durumu olmadığı sürece anne sütü vermekten kaçınmayınız. Anne sütü vermekten kaçınmak kendi fiziksel görünümünüze önem verdiğinizden kaynaklanıyorsa; sütünüzü bebeğinize vererek; gebelik öncesindeki kilonuza dönmeniz daha hızlı olacaktır.
ANNE SÜTÜ NEDEN ÖNEMLİ;
Anne sütü; bebek için en değeri ve yeri başka bir şey ile değiştirilemeyecek nadide besin kaynağıdır. Anne sütü bileşenleri her annenin kendi çocuğuna özgüdür ve hiçbir şey yerini tutamaz. İlk 6 ay tek başına yeterlidir. Daha sonrasında ek besinler alarak 1- 2 yıl anne sütü vermeye devam edilebilir.
Anne sütü;
Enerji ve besin öğelerini tek başına karşılar;
Bebeğin henüz tam olarak gelişmemiş sindirim sistemine uygun ve hazmı kolaydır;
Bebek için faydalı enzimler içerir;
Anne sütü alan bebeklerde; solunum yolu; orta kulak ve sindirim sistemi enfeksiyonları daha az görülür;
Bazı kronik hastalıkların görülme riskini düşürür( tip 1 diyabet; şişmanlık; kronik arter hastalıkları gibi..);
Her zaman steril(temiz) ve ısı derecesi uygundur;
Bebek için alerjik özellik göstermez; bebeği pişikten korur;
Bebekte anemi görülmesini önler;
Bebeğin; bedensel; ruhsal ve zihinsel gelişimini daha olumlu yönde etkiler;
Çene ve diş sağlığı için yararlı olup; konuşmayı geliştirir.
Anne için;
Ucuz; hazırlama sorunu yok;
Anne sağlığını koruyucudur( bazı kanserlere karşı koruyucu ve annenin gebelik öncesi kilosuna dönmesine yardımcı olur; anemi riskini düşürür.);
Anne ve bebek arasındaki duygusal bağı geliştirir.
Anne sütünün evreleri; Kolostrum; Geçiş sütü; Olgun süt.
Kolostrum; (ilk 5 gün)
Bebeğe ilk yarım saat içinde anne sütü mutlaka verilmelidir!!!!!
İlk 5 gün içinde salgılanan koyu sarı renkli süte verilen addır; bileşenleri bebeğin ilk günlerindeki gereksinimi açısından büyük önem taşımaktadır;
Olgun süte göre;
Bağışıklık maddeleri daha fazla;
Protein içeri daha fazla;
Yağ ve laktoz( süt şekeri) içeriği daha düşük;
A; D; B12 ve vitaminleri oranı daha yüksektir ve
Müshil etkisi vardır.
Geçiş sütü; ( 5gün- 2 hafta)
Olgun süt;(3. Haftadan sonra)
Anne sütü alan bebeklerde ek besinler geçiş;
6. ay itibariyle başlanır; daha öncesinde anne sütünü yeteri kadar alan bebeklere; herhangi bir ek gıda ve su verilmez.
1 yaşından önce bebeklere tuz verilmemelidir.
Ek besinlere geçiş;
Anne sütünün tamamı verilir ve ek besinler tükettirilmeye başlanır.
Yoğurt; taze meyve- sebze suları; pekmez; reçel( çilek hariç; alerji yapabilir) ve yumurta sarısına başlanır.
7. aydan itibaren tam yumurta sarısı; sütlü tatlılar; sebze çorba; mercimek çorba; taze meyve püresi; et- tavuk- balık;
8. aydan itibaren; tam yumurta; pastörize peynir; tahıl ve kurubaklagil ezmeleri; evde pişen tüm yemekler(tuzsuz) verilebilir.
Ve son olarak aile sofrasına katılım başlar.
Dikkat edilecek bazı şeyler;
Eğer imkanınız varsa açık süt yerine; paketli; pastörize sütü tercih edin çünkü açık sütü kaynatma sırasında vitamin kaybı oluşur.
Pastörize sütü de ilk gün içinde tüketmeye çalışın; ilk gün ısıtarak; 2. güne kalırsa kaynatarak kullanın.
Meyve sularını hazırlarken cam rende kullanınız; çünkü metaller C vitamini ile tepkimeye girer; olumlu etkisini kaybeder.
Yoğurdu kendiniz günlük olarak yapınız ve taze olarak bebeğinize veriniz;
Yoğurt yapımı;
1 su bardağı pastörize sütü ısıtınız (42 0C veya iki parmak arası yumuşak derinin 1- 2 dakika dayanacağı ısı kadar)
Bir dolu çay kaşığı yoğurdu ezerek ısıtılmış süte ilave edip karıştırınız; 4- 6 saate kadar bekletip; buzdolabında muhafaza ediniz.
Ek besinleri verirken kaşıkla veriniz; biberon tercih ederseniz bebeğiniz biberona alışıp anne sütü alımı zahmetli olduğu için anne sütünü reddedebilir. Anne sütü tamamen kesildikten sonra biberona başlanılabilir.
Bebeğe vermeye başladığınız her yeni besin çok az miktarda ve alerjen olup olmadığı denenerek verilmelidir.
Bunun için her başlanan yeni besin tek başına verilmelidir; aynı anda iki değişik ek besine başlandığında alerji varsa hangisinin yaptığı anlaşılmaz.
Yumurtanın beyazı alerjen madde içerdiği için sarısı ile başlanır; 1/8 yumurta sarısı başlangıçta ezilerek; kaşık ile verilir ve her hafta miktar iki katına çıkartır. Alerji oluşmuşsa tekrar verilmez.
8. aydan itibaren yumurta beyazı verilmeye başlanır.
1 yaşına kadar tuz içerdiği için zeytin ezmesi de verilmez.
Bebeklere 1 yaşına kadar tuz vermeyeceğimiz için; yemekleri pişirirken tuzsuz ve baharatsız pişirip; bebek için ayrılıp; yetişkinlerinkine sonradan tuz ve baharat ilave edilebilir.
Bebeğimize şeker vermekten de kaçınalım; damak tadı şekere alıştığı zaman sürekli isteyebilir.
Sebze çorbası hazırlama;
Kabak; havuç; patates hazırlanır.
Kaynayan suya; yıkanmış; soyulmuş; ince ince doğranmış sebzeler atılır.
Piştikten sonra zeytinyağı eklenir. Kevgirden geçirerek ezilir ve kaşık ile bebeğe verilir.
Diğer çorbalar;
Tarhana çorbası;
Tahılla zenginleştirilmiş sebze çorbaları;
Ayı geldiğinde mercimek çorbası verilir;
Şehriye çorbası ve domates çorbası besin değeri düşük olduğu için önerilmemektedir.
Mümkün olduğunca çorbaların tahıl; sebze veya baklagiller ile zenginleştirilmelidir.
Öncelikle; herhangi bir engel durumu olmadığı sürece anne sütü vermekten kaçınmayınız. Anne sütü vermekten kaçınmak kendi fiziksel görünümünüze önem verdiğinizden kaynaklanıyorsa; sütünüzü bebeğinize vererek; gebelik öncesindeki kilonuza dönmeniz daha hızlı olacaktır.
ANNE SÜTÜ NEDEN ÖNEMLİ;
Anne sütü; bebek için en değeri ve yeri başka bir şey ile değiştirilemeyecek nadide besin kaynağıdır. Anne sütü bileşenleri her annenin kendi çocuğuna özgüdür ve hiçbir şey yerini tutamaz. İlk 6 ay tek başına yeterlidir. Daha sonrasında ek besinler alarak 1- 2 yıl anne sütü vermeye devam edilebilir.
Anne sütü;
Enerji ve besin öğelerini tek başına karşılar;
Bebeğin henüz tam olarak gelişmemiş sindirim sistemine uygun ve hazmı kolaydır;
Bebek için faydalı enzimler içerir;
Anne sütü alan bebeklerde; solunum yolu; orta kulak ve sindirim sistemi enfeksiyonları daha az görülür;
Bazı kronik hastalıkların görülme riskini düşürür( tip 1 diyabet; şişmanlık; kronik arter hastalıkları gibi..);
Her zaman steril(temiz) ve ısı derecesi uygundur;
Bebek için alerjik özellik göstermez; bebeği pişikten korur;
Bebekte anemi görülmesini önler;
Bebeğin; bedensel; ruhsal ve zihinsel gelişimini daha olumlu yönde etkiler;
Çene ve diş sağlığı için yararlı olup; konuşmayı geliştirir.
Anne için;
Ucuz; hazırlama sorunu yok;
Anne sağlığını koruyucudur( bazı kanserlere karşı koruyucu ve annenin gebelik öncesi kilosuna dönmesine yardımcı olur; anemi riskini düşürür.);
Anne ve bebek arasındaki duygusal bağı geliştirir.
Anne sütünün evreleri; Kolostrum; Geçiş sütü; Olgun süt.
Kolostrum; (ilk 5 gün)
Bebeğe ilk yarım saat içinde anne sütü mutlaka verilmelidir!!!!!
İlk 5 gün içinde salgılanan koyu sarı renkli süte verilen addır; bileşenleri bebeğin ilk günlerindeki gereksinimi açısından büyük önem taşımaktadır;
Olgun süte göre;
Bağışıklık maddeleri daha fazla;
Protein içeri daha fazla;
Yağ ve laktoz( süt şekeri) içeriği daha düşük;
A; D; B12 ve vitaminleri oranı daha yüksektir ve
Müshil etkisi vardır.
Geçiş sütü; ( 5gün- 2 hafta)
Olgun süt;(3. Haftadan sonra)
Anne sütü alan bebeklerde ek besinler geçiş;
6. ay itibariyle başlanır; daha öncesinde anne sütünü yeteri kadar alan bebeklere; herhangi bir ek gıda ve su verilmez.
1 yaşından önce bebeklere tuz verilmemelidir.
Ek besinlere geçiş;
Anne sütünün tamamı verilir ve ek besinler tükettirilmeye başlanır.
Yoğurt; taze meyve- sebze suları; pekmez; reçel( çilek hariç; alerji yapabilir) ve yumurta sarısına başlanır.
7. aydan itibaren tam yumurta sarısı; sütlü tatlılar; sebze çorba; mercimek çorba; taze meyve püresi; et- tavuk- balık;
8. aydan itibaren; tam yumurta; pastörize peynir; tahıl ve kurubaklagil ezmeleri; evde pişen tüm yemekler(tuzsuz) verilebilir.
Ve son olarak aile sofrasına katılım başlar.
Dikkat edilecek bazı şeyler;
Eğer imkanınız varsa açık süt yerine; paketli; pastörize sütü tercih edin çünkü açık sütü kaynatma sırasında vitamin kaybı oluşur.
Pastörize sütü de ilk gün içinde tüketmeye çalışın; ilk gün ısıtarak; 2. güne kalırsa kaynatarak kullanın.
Meyve sularını hazırlarken cam rende kullanınız; çünkü metaller C vitamini ile tepkimeye girer; olumlu etkisini kaybeder.
Yoğurdu kendiniz günlük olarak yapınız ve taze olarak bebeğinize veriniz;
Yoğurt yapımı;
1 su bardağı pastörize sütü ısıtınız (42 0C veya iki parmak arası yumuşak derinin 1- 2 dakika dayanacağı ısı kadar)
Bir dolu çay kaşığı yoğurdu ezerek ısıtılmış süte ilave edip karıştırınız; 4- 6 saate kadar bekletip; buzdolabında muhafaza ediniz.
Ek besinleri verirken kaşıkla veriniz; biberon tercih ederseniz bebeğiniz biberona alışıp anne sütü alımı zahmetli olduğu için anne sütünü reddedebilir. Anne sütü tamamen kesildikten sonra biberona başlanılabilir.
Bebeğe vermeye başladığınız her yeni besin çok az miktarda ve alerjen olup olmadığı denenerek verilmelidir.
Bunun için her başlanan yeni besin tek başına verilmelidir; aynı anda iki değişik ek besine başlandığında alerji varsa hangisinin yaptığı anlaşılmaz.
Yumurtanın beyazı alerjen madde içerdiği için sarısı ile başlanır; 1/8 yumurta sarısı başlangıçta ezilerek; kaşık ile verilir ve her hafta miktar iki katına çıkartır. Alerji oluşmuşsa tekrar verilmez.
8. aydan itibaren yumurta beyazı verilmeye başlanır.
1 yaşına kadar tuz içerdiği için zeytin ezmesi de verilmez.
Bebeklere 1 yaşına kadar tuz vermeyeceğimiz için; yemekleri pişirirken tuzsuz ve baharatsız pişirip; bebek için ayrılıp; yetişkinlerinkine sonradan tuz ve baharat ilave edilebilir.
Bebeğimize şeker vermekten de kaçınalım; damak tadı şekere alıştığı zaman sürekli isteyebilir.
Sebze çorbası hazırlama;
Kabak; havuç; patates hazırlanır.
Kaynayan suya; yıkanmış; soyulmuş; ince ince doğranmış sebzeler atılır.
Piştikten sonra zeytinyağı eklenir. Kevgirden geçirerek ezilir ve kaşık ile bebeğe verilir.
Diğer çorbalar;
Tarhana çorbası;
Tahılla zenginleştirilmiş sebze çorbaları;
Ayı geldiğinde mercimek çorbası verilir;
Şehriye çorbası ve domates çorbası besin değeri düşük olduğu için önerilmemektedir.
Mümkün olduğunca çorbaların tahıl; sebze veya baklagiller ile zenginleştirilmelidir.