Çocuğunuzla Hangi Oyunları Oynayabilirsiniz
ÇOCUKLARINIZLA HANGİ OYUNLARI OYNAYABİLİRSİNİZ
1-2 YAŞ
AYAKKABI ÇOKLUĞU – Bu oyun için değişik çiftlerde ayakkabılar gerekmektedir.
Araştırmacılar; çocuklara eşleştirme; gruplama; ayırt etme gibi becerileri kazandırmada evdeki birçok eşyadan yararlanılabileceğini belirtmektedir.
Anne-baba-çocuk ayakkabısı gibi değişik çiftteki ayakkabıları karışık olarak yere yerleştirin;
Çocuğunuzla ayakkabıların karşısına oturun;
Ayakkabılardan birini alın;
Çocuğunuzdan ayırdığınız ayakkabının eşini diğer ayakkabılar arasından bulup vermesini isteyin;
Çocuğunuzu doğru ayakkabıyı getirdiğinde “aferin; evet bununla bu ayakkabı aynı” diyerek alkışlayın;
Çocuğunuz ayakkabının diğer eşini bulmada zorlandığında “bu ayakkabıları yan yana koyup bakalım; bak bu ayakkabı bu ayakkabı ile aynı mı?; bu ayakkabı büyük; bu ayakkabı küçük” diyerek ona yardımcı olun;
Çocuğunuzla ayakkabının rengi; deseni; şekli hakkında konuşun;
Diğer ayakkabı çiftleri ile bu oyunu devam ettirin.
2-3 YAŞ
RENK KUTULARI – Bu oyun için; 4 kapaklı kutu; makas; yapıştırıcı; elişi kağıdı (kırmızı; mavi; sarı; yeşil) ve kutuların içinde koymak için 4 ana renkte aynı olan nesnelere (kırmızı; mavi; sarı; yeşil renkteki küpler) ihtiyacınız var.
Araştırmacılar; küçük nesnelerle deneyim sağlamanın; çocukların renkleri tanıma ve sınıflandırma; sözcük dağarcığını arttırma; nesneleri tanıması için önemli olduğunu belirtmektedir. Bu oyun rengi tanıma; gruplama; ayırt etme gibi bilişsel gelişimi desteklemek açısından önemlidir.
Kutuların her birini renkli elişi kağıdı ile kaplayın;
Çocuğunuzla karşılıklı olarak yere oturun;
Önce bir kutu ile oyuna başlayın;
Örneğin; Kırmızı kutunun içine kırmızı renkli nesneleri atın. Çocuğunuzdan kutuyu boşaltmasını ve nesneleri tekrar kutuya atmasını isteyin. Çocuğunuz nesneleri kutuya atarken siz de “bu kırmızı kutu; bu da kırmızı küp” deyin. “Kırmızı küpü; kırmızı kutuya attı benim yavrum” gibi rengi birçok kez sözel olarak kullanın;
Çocuğunuz tüm nesneleri kutuya attığında; kutuyu tekrar boşaltmasını isteyin. Diğer renkteki kutularla da aynı şekilde oynayın;
Sonra tek renk bir kutu alın. Örneğin: Kırmızı kutu. Bu defa kırmızı nesnelerin arasına diğer renkteki nesnelerden de koyun. Çocuğunuzdan kutunun rengini işaret edip “kırmızı” deyip; sadece kırmızı nesneleri kutuya atmasını isteyin;
Çocuğunuz farklı renkteki nesneyi seçtiğinde; kutunun rengini işaret ederek; “bak bu kutu kırmızı; kırmızı olan küpü at” diyerek ipucu verin; tekrar farklı renkteki küpü seçerse; doğru küpü siz işaret ederek yardımcı olun;
Diğer kutularla da aynı şekilde oynayın;
Daha sonra; 4 kutuyu yan yana dizin. Önüne de tüm renklerdeki nesneleri karışık olarak koyun;
Çocuğunuzdan istediği oyuncağı alıp; rengine göre uygun kutuya atmasını isteyin. Farklı renk atarsa; “o küp kırmızı; onu kırmızı kutuya at” diyerek yardımcı olun. “Hangisi kırmızı kutu?” gibi sorun;
Son aşamada ise; rengine göre kutulara konan nesnelerden istediğiniz nesneyi vermesini isteyin;
Örneğin “Sarı kutudan sarı küpü ver” .. gibi;
Oyunun sonunda çocuğunuzu alkışlayın.
*Oyunun tüm aşamalarını bir seferde oynatmayın. Çocuğunuz başardıkça diğer aşamaya geçin.
3-4 YAŞ
ACABA HANGİSİNİN ALTINDA – Bu oyun için 4 küçük bardak ve 4 küçük oyuncağa ihtiyacınız var.
Araştırmacılar; bu yaşlardaki çocukların mekansal ifadeleri kullanabildikleri ve günlük yaşantılarına aktarabildiklerini belirtmektedir.
Çocuğunuzla karşılıklı olarak masaya oturun;
Bardakları yan yana dizin;
Çocuğunuza oyuncakları tek tek göstererek; isimlerini sorun;
Oyuncaklardan birini bardağın altına; birini bardağı ters çevirerek üzerine; birini bardağın içine; diğerini de bardağın arkasına yerleştirin;
“Bana balığın (bebek; top; ördek vb) nerede olduğunu söyle” diyerek yerini söylemesini isteyin;
Eğer çocuğunuz sadece işaret ederse; nerede olduğunu söylemesini de isteyin;
Çocuğunuz doğru mekansal ifadeyi kullandığında; “evet; balık bardağın içinde” gibi mekansal ifadeyi vurgulayarak; onu alkışlayın;
Oyunun sonunda oyuncakları çocuğunuza vererek istediği gibi oynamasını sağlayın.
4-5 YAŞ
LEZZETLİ – Bu oyun için; boya kalemi ve kağıda ihtiyacınız var.
Araştırmalar; çocukların gelişimsel beceri kazanma düzeyleri arasında farklılıklar olduğu; bu farklılıkların giderilmesi için çocukların çeşitli deneyimlere gereksinimi olduğunu vurgulamaktadır.
Çocuğunuzla beraber masaya oturun;
Çocuğunuza; “ikimiz de meyve ya da eşya resmi çizeceğiz; ancak ne resmi çizdiğimizi birbirimize göstermeyeceğiz; sorular sorarak birbirimizin resminin ne olduğunu tahmin etmeye çalışacağız” deyin;
Çocuğunuza kağıt ve boya kalemlerini verin; siz de alın;
Çocuğunuza “hadi bir meyve çizelim” deyin;
Resimlerinizi çizdikten sonra kapatın;
Çocuğunuza; “önce ben senin resmini tahmin edeyim” diyerek çizdiği meyve ile ilgili aşağıdaki gibi sorular sorun;
Tatlı mı; ekşi mi? – Ne renk? – Senin çok sevdiğin bir meyve mi? – Evde bu meyveyi çok yiyor muyuz? – Yumuşak mı; sert mi? Çekirdeği var mı?
Soruların cevabına göre tahmininizi yapın;
Çocuğunuzdan resmi açmasını isteyin;
Daha sonra; aynı şekilde çocuğunuzun sorular sorarak sizin çizdiğiniz meyveyi bulmasını isteyin;
Doğru tahminler yaptığınızda birbirinizi alkışlayın.
*Bu oyunu farklı kategori isimleri (taşıtlar; evcil hayvanlar; oyuncaklar gibi) kullanarak da oynayabilirsiniz.
5-6 YAŞ
GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ – Bu oyun için; ses kayıt özelliği olan bir cihaza ihtiyacınız var.
Araştırmacılar; çocukların yaşları ilerledikçe kendileri için önemli olan uyarıcıları diğerlerinden daha kolay ayırt ettiklerini bunun yanı sıra yetişkin tarafından verilen uyarıcıya da dikkat etmeyi öğrenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Çocuğunuza bahçeye çıkacağınızı; bahçede duyduğu sesleri dinlemesini ve dinlediği bu sesler üzerinde konuşacağınızı açıklayın.
Çocuğunuzla beraber bahçeye çıkarak evinizin çevresinde yürüyün.
Çocuğunuzun çevresinde duyduğu araba; kamyon; kuş; köpek ve diğer seslere dikkatini çekin.
Çocuğunuza taşıt sesleri duyuyorsanız “bu ne sesi?; nasıl ses çıkartıyor?”; bir araba ve kamyon sesi duyuyorsanız “araba nasıl ses çıkartıyor?; kamyon nasıl ses çıkartıyor?; çıkarttıkları sesler aynı mı?” gibi sorular sorun;
Daha sonra duyduğunuz sesleri cihaza kaydedin;
Eve döndüğünüzde; kaydettiğiniz sesleri çocuğa dinleterek “bu ne sesi?; burada araba ve kamyon seslerinden başka hangi sesleri de duyuyorsun?; hangi sesler hoşuna gitti? hangi seslerden hoşlanmadın; seni rahatsız etti?” .. gibi sorular sorarak üzerinde konuşun;
Çocuğunuzu “aferin; çok dikkatli dinlemişsin; çok güzel cevaplar verdin” diyerek öpün.
1-2 YAŞ
AYAKKABI ÇOKLUĞU – Bu oyun için değişik çiftlerde ayakkabılar gerekmektedir.
Araştırmacılar; çocuklara eşleştirme; gruplama; ayırt etme gibi becerileri kazandırmada evdeki birçok eşyadan yararlanılabileceğini belirtmektedir.
Anne-baba-çocuk ayakkabısı gibi değişik çiftteki ayakkabıları karışık olarak yere yerleştirin;
Çocuğunuzla ayakkabıların karşısına oturun;
Ayakkabılardan birini alın;
Çocuğunuzdan ayırdığınız ayakkabının eşini diğer ayakkabılar arasından bulup vermesini isteyin;
Çocuğunuzu doğru ayakkabıyı getirdiğinde “aferin; evet bununla bu ayakkabı aynı” diyerek alkışlayın;
Çocuğunuz ayakkabının diğer eşini bulmada zorlandığında “bu ayakkabıları yan yana koyup bakalım; bak bu ayakkabı bu ayakkabı ile aynı mı?; bu ayakkabı büyük; bu ayakkabı küçük” diyerek ona yardımcı olun;
Çocuğunuzla ayakkabının rengi; deseni; şekli hakkında konuşun;
Diğer ayakkabı çiftleri ile bu oyunu devam ettirin.
2-3 YAŞ
RENK KUTULARI – Bu oyun için; 4 kapaklı kutu; makas; yapıştırıcı; elişi kağıdı (kırmızı; mavi; sarı; yeşil) ve kutuların içinde koymak için 4 ana renkte aynı olan nesnelere (kırmızı; mavi; sarı; yeşil renkteki küpler) ihtiyacınız var.
Araştırmacılar; küçük nesnelerle deneyim sağlamanın; çocukların renkleri tanıma ve sınıflandırma; sözcük dağarcığını arttırma; nesneleri tanıması için önemli olduğunu belirtmektedir. Bu oyun rengi tanıma; gruplama; ayırt etme gibi bilişsel gelişimi desteklemek açısından önemlidir.
Kutuların her birini renkli elişi kağıdı ile kaplayın;
Çocuğunuzla karşılıklı olarak yere oturun;
Önce bir kutu ile oyuna başlayın;
Örneğin; Kırmızı kutunun içine kırmızı renkli nesneleri atın. Çocuğunuzdan kutuyu boşaltmasını ve nesneleri tekrar kutuya atmasını isteyin. Çocuğunuz nesneleri kutuya atarken siz de “bu kırmızı kutu; bu da kırmızı küp” deyin. “Kırmızı küpü; kırmızı kutuya attı benim yavrum” gibi rengi birçok kez sözel olarak kullanın;
Çocuğunuz tüm nesneleri kutuya attığında; kutuyu tekrar boşaltmasını isteyin. Diğer renkteki kutularla da aynı şekilde oynayın;
Sonra tek renk bir kutu alın. Örneğin: Kırmızı kutu. Bu defa kırmızı nesnelerin arasına diğer renkteki nesnelerden de koyun. Çocuğunuzdan kutunun rengini işaret edip “kırmızı” deyip; sadece kırmızı nesneleri kutuya atmasını isteyin;
Çocuğunuz farklı renkteki nesneyi seçtiğinde; kutunun rengini işaret ederek; “bak bu kutu kırmızı; kırmızı olan küpü at” diyerek ipucu verin; tekrar farklı renkteki küpü seçerse; doğru küpü siz işaret ederek yardımcı olun;
Diğer kutularla da aynı şekilde oynayın;
Daha sonra; 4 kutuyu yan yana dizin. Önüne de tüm renklerdeki nesneleri karışık olarak koyun;
Çocuğunuzdan istediği oyuncağı alıp; rengine göre uygun kutuya atmasını isteyin. Farklı renk atarsa; “o küp kırmızı; onu kırmızı kutuya at” diyerek yardımcı olun. “Hangisi kırmızı kutu?” gibi sorun;
Son aşamada ise; rengine göre kutulara konan nesnelerden istediğiniz nesneyi vermesini isteyin;
Örneğin “Sarı kutudan sarı küpü ver” .. gibi;
Oyunun sonunda çocuğunuzu alkışlayın.
*Oyunun tüm aşamalarını bir seferde oynatmayın. Çocuğunuz başardıkça diğer aşamaya geçin.
3-4 YAŞ
ACABA HANGİSİNİN ALTINDA – Bu oyun için 4 küçük bardak ve 4 küçük oyuncağa ihtiyacınız var.
Araştırmacılar; bu yaşlardaki çocukların mekansal ifadeleri kullanabildikleri ve günlük yaşantılarına aktarabildiklerini belirtmektedir.
Çocuğunuzla karşılıklı olarak masaya oturun;
Bardakları yan yana dizin;
Çocuğunuza oyuncakları tek tek göstererek; isimlerini sorun;
Oyuncaklardan birini bardağın altına; birini bardağı ters çevirerek üzerine; birini bardağın içine; diğerini de bardağın arkasına yerleştirin;
“Bana balığın (bebek; top; ördek vb) nerede olduğunu söyle” diyerek yerini söylemesini isteyin;
Eğer çocuğunuz sadece işaret ederse; nerede olduğunu söylemesini de isteyin;
Çocuğunuz doğru mekansal ifadeyi kullandığında; “evet; balık bardağın içinde” gibi mekansal ifadeyi vurgulayarak; onu alkışlayın;
Oyunun sonunda oyuncakları çocuğunuza vererek istediği gibi oynamasını sağlayın.
4-5 YAŞ
LEZZETLİ – Bu oyun için; boya kalemi ve kağıda ihtiyacınız var.
Araştırmalar; çocukların gelişimsel beceri kazanma düzeyleri arasında farklılıklar olduğu; bu farklılıkların giderilmesi için çocukların çeşitli deneyimlere gereksinimi olduğunu vurgulamaktadır.
Çocuğunuzla beraber masaya oturun;
Çocuğunuza; “ikimiz de meyve ya da eşya resmi çizeceğiz; ancak ne resmi çizdiğimizi birbirimize göstermeyeceğiz; sorular sorarak birbirimizin resminin ne olduğunu tahmin etmeye çalışacağız” deyin;
Çocuğunuza kağıt ve boya kalemlerini verin; siz de alın;
Çocuğunuza “hadi bir meyve çizelim” deyin;
Resimlerinizi çizdikten sonra kapatın;
Çocuğunuza; “önce ben senin resmini tahmin edeyim” diyerek çizdiği meyve ile ilgili aşağıdaki gibi sorular sorun;
Tatlı mı; ekşi mi? – Ne renk? – Senin çok sevdiğin bir meyve mi? – Evde bu meyveyi çok yiyor muyuz? – Yumuşak mı; sert mi? Çekirdeği var mı?
Soruların cevabına göre tahmininizi yapın;
Çocuğunuzdan resmi açmasını isteyin;
Daha sonra; aynı şekilde çocuğunuzun sorular sorarak sizin çizdiğiniz meyveyi bulmasını isteyin;
Doğru tahminler yaptığınızda birbirinizi alkışlayın.
*Bu oyunu farklı kategori isimleri (taşıtlar; evcil hayvanlar; oyuncaklar gibi) kullanarak da oynayabilirsiniz.
5-6 YAŞ
GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ – Bu oyun için; ses kayıt özelliği olan bir cihaza ihtiyacınız var.
Araştırmacılar; çocukların yaşları ilerledikçe kendileri için önemli olan uyarıcıları diğerlerinden daha kolay ayırt ettiklerini bunun yanı sıra yetişkin tarafından verilen uyarıcıya da dikkat etmeyi öğrenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Çocuğunuza bahçeye çıkacağınızı; bahçede duyduğu sesleri dinlemesini ve dinlediği bu sesler üzerinde konuşacağınızı açıklayın.
Çocuğunuzla beraber bahçeye çıkarak evinizin çevresinde yürüyün.
Çocuğunuzun çevresinde duyduğu araba; kamyon; kuş; köpek ve diğer seslere dikkatini çekin.
Çocuğunuza taşıt sesleri duyuyorsanız “bu ne sesi?; nasıl ses çıkartıyor?”; bir araba ve kamyon sesi duyuyorsanız “araba nasıl ses çıkartıyor?; kamyon nasıl ses çıkartıyor?; çıkarttıkları sesler aynı mı?” gibi sorular sorun;
Daha sonra duyduğunuz sesleri cihaza kaydedin;
Eve döndüğünüzde; kaydettiğiniz sesleri çocuğa dinleterek “bu ne sesi?; burada araba ve kamyon seslerinden başka hangi sesleri de duyuyorsun?; hangi sesler hoşuna gitti? hangi seslerden hoşlanmadın; seni rahatsız etti?” .. gibi sorular sorarak üzerinde konuşun;
Çocuğunuzu “aferin; çok dikkatli dinlemişsin; çok güzel cevaplar verdin” diyerek öpün.