Popüler Diyetler ve Zararları
Obezite tekrar ortaya çıkma potansiyeline sahip kronik bir durumdur.
Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre ise 2008 yılında 400 milyon kişinin üzerinde obez ve 1;6 milyar civarında kişide hafif obez kategorisinde bulunmaktadır. 2015 tamamlanırken ise bu sayıların sırasıyla 700 milyon kişi ve 2;3 milyar kişi sayısına ulaşacağı düşünülmektedir.
Obeziteden sorumlu faktörler birden fazladır; bunları sıralayacak olursak yaş; cinsiyet; eğitim düzeyi; medeni durum; biyolojik faktörler; beslenme alışkanlıkları; sigara ve alkol kullanımı; fiziksel aktivite azlığı olarak sıralanabilir.
Obezite ile mücadele için WHO ve pek çok uluslarası kuruluş tüm dünyada beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi; yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının yerleştirilmesi; hareketli yaşam biçiminin benimsenmesi konularında öncülük yapmaktadır.
Obezite esas olarak enerji harcamasının azlığı ve enerji alımında fazlalığı ile süren bir ilerleyişin sonucudur. Enerji yoğunluğu yüksek besinler; büyük porsiyonlar; arabalar; televizyon; bilgisayar; hareketsiz işler gibi etkenler obeziteye aslında davetiye çıkarmaktadır.
Girişi yaptıktan sonra gelin popüler diyetleri inceleyelim.
POPÜLER DİYETLER
1- DUKAN diyeti
4 evrede gerçekleşir. İlk 2 evre zayıflama; son 2 evre ise kilo koruma evresi olarak tanımlanır.
İlk 2 evre atak ve seyir evresidir; son evre güçlendirme ve koruma evresidir.
Atak evresi: Verilmek istenen kiloya göre 1-10 gün arası değişiklik gösterir ve bu evrede saf proteinler alınır.
Seyir evresi: 1 gün protein; 1 gün sebze alınır. Gün kısıtlaması yoktur. İnilmek istenen kiloya kadar bu evrede kalınabilir.
Güçlendirme evresi: Verilmek istenen her +1 kg için +10 gün yapılır.
Koruma evresi: Eski kiloyu geri kazanma riski vardır. Kısıtlama yoktur.
Bu diyet uygulaması için riskli gruplar böbrek hastaları; diyabetli bireyler ve kardiyovasküler rahatsızlığa sahip bireylerdir.
Bu diyeti uygulayan bireylerde Gut hastalığı görülme ihtimali artar.
Vitamin ve mineral ihtiyacı yetersiz alındığından artmıştır.
DUKAN Diyetinin genel zararlarını ele alacak olursak:
• Karaciğer enzimleri yükselecek
• Böbrek solüt yükü artacak
• Düşük HDL; yüksek LDL seyredecek
• Ürik Asit artacak
• Gut ve diyabete eğilim olacaktır.
2- KARATAY Diyeti
Savunduğu düşünceleriden ele almaya başlarsak ; ‘’kolesterol vücut için çok faydalıdır’’ savunulur.
Sabah kahvaltısı; öğle ve akşam yemeği olarak 3 öğün ve doyasıya olarak yeme esasına dayanır.
Tüketilmesi serbest yiyecekler; Kuruyemişler; Tereyağ; Kırmızı et; Yumurta; Pastırma; Balık; Süt; Peynir ve Yoğurttur.
Karbonhidrat alımı yasaktır.
Yenilen yemek miktarı önemsizdir.
Savunduğu diğer düşünceler ise yağ olarak depolanan yağ değil; karbonhidrat grubudur; insan vücudundaki yağın nedeni ise hareketsizlikten depolanan karbonhidrat grubudur.!
Bu sebeple hamur işleri; şekerli besinler; işlenmiş besinler ve meyve yasaktır.
KARATAY Diyetinin genel zararlarını ele alacak olursak;
• Kabızlık
• Kötü nefes kokusu
• Böbrek Hasarı
• Halsizlik
• Eklem ve kas ağrıları
• Vitamin eksikliği
• Saç dökülmesi olarak sıralanabilir.
3- Protein Diyetleri ( Atkins diyeti vb)
Bu diyetilere göre; et ürünleri tüketerek kilo verilebilir. Sınırsız protein tükemi ve düşük yağ tüketimi ile kilo kaybı olacağını savunur. Sınırsız protein tüketip aç kalmadığınız ve az miktarda yağ kullanıldığı içi vücut; mevcut yağ depolarını harcamaya başlıyor ve sağlıksız ağırlık kaybı oluyor.
Bu diyet ile 7 günde 3-4 kilo verebilirsiniz fakat 7 günden fazla uygulayamazsınız.
Diyetin yan etkisi olarak görülen ağız kuruluğu ve nefes dağlığı sebebi ile bol bol su içilmesi tavsiye edilir.
İlk 3 gün yoğun egzersiz yapılmaması gerekir.
Protein diyetlerinin genel zararlarını ele alacak olursak:
• Karaciğer ve böbrek yorgunluğu
• Böbrek yükü artar
• Kalp ve damar hastalıkları riski yükselir.
• Aşırı protein alımı kaynaklı kemiklerden Kalsiyum atımı çoğalır ve kemik erimesi; kemik kırılması riski artar.
4- Yo-Yo Kavramı
Zayıflama diyetlerinin yol açtığı bir kavramdır yo-yo etkisi.
Diğer diyet türlerini denemiş; ani kilo verme ve ani kilo alma ise seyreden bir döngüdür. Diyet yapılır kilo kaybedilir; sonra bu kilolar fazlasıyla geri alınır. Daha sonra daha yüksek bir ağırlıktan tekrar diyete başlanır; tekrar bir miktar kilo verilir; sonra bu kilolar da geri gelir ve bunlara yenileri eklenerek devam edilir.
Bu sonuçlarla karşılaşmamak için kendi başınıza diyetler yapmaya çalışmayın; zaten kendi başınıza yaptıklarınızın adı diyet de değildir.
Diyet Diyetisyen desteği ile yapılan uygulamalardır.
Diyeti Diyetisyen Yazar.
Diyetisyen Görkem MERCAN
Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre ise 2008 yılında 400 milyon kişinin üzerinde obez ve 1;6 milyar civarında kişide hafif obez kategorisinde bulunmaktadır. 2015 tamamlanırken ise bu sayıların sırasıyla 700 milyon kişi ve 2;3 milyar kişi sayısına ulaşacağı düşünülmektedir.
Obeziteden sorumlu faktörler birden fazladır; bunları sıralayacak olursak yaş; cinsiyet; eğitim düzeyi; medeni durum; biyolojik faktörler; beslenme alışkanlıkları; sigara ve alkol kullanımı; fiziksel aktivite azlığı olarak sıralanabilir.
Obezite ile mücadele için WHO ve pek çok uluslarası kuruluş tüm dünyada beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi; yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının yerleştirilmesi; hareketli yaşam biçiminin benimsenmesi konularında öncülük yapmaktadır.
Obezite esas olarak enerji harcamasının azlığı ve enerji alımında fazlalığı ile süren bir ilerleyişin sonucudur. Enerji yoğunluğu yüksek besinler; büyük porsiyonlar; arabalar; televizyon; bilgisayar; hareketsiz işler gibi etkenler obeziteye aslında davetiye çıkarmaktadır.
Girişi yaptıktan sonra gelin popüler diyetleri inceleyelim.
POPÜLER DİYETLER
1- DUKAN diyeti
4 evrede gerçekleşir. İlk 2 evre zayıflama; son 2 evre ise kilo koruma evresi olarak tanımlanır.
İlk 2 evre atak ve seyir evresidir; son evre güçlendirme ve koruma evresidir.
Atak evresi: Verilmek istenen kiloya göre 1-10 gün arası değişiklik gösterir ve bu evrede saf proteinler alınır.
Seyir evresi: 1 gün protein; 1 gün sebze alınır. Gün kısıtlaması yoktur. İnilmek istenen kiloya kadar bu evrede kalınabilir.
Güçlendirme evresi: Verilmek istenen her +1 kg için +10 gün yapılır.
Koruma evresi: Eski kiloyu geri kazanma riski vardır. Kısıtlama yoktur.
Bu diyet uygulaması için riskli gruplar böbrek hastaları; diyabetli bireyler ve kardiyovasküler rahatsızlığa sahip bireylerdir.
Bu diyeti uygulayan bireylerde Gut hastalığı görülme ihtimali artar.
Vitamin ve mineral ihtiyacı yetersiz alındığından artmıştır.
DUKAN Diyetinin genel zararlarını ele alacak olursak:
• Karaciğer enzimleri yükselecek
• Böbrek solüt yükü artacak
• Düşük HDL; yüksek LDL seyredecek
• Ürik Asit artacak
• Gut ve diyabete eğilim olacaktır.
2- KARATAY Diyeti
Savunduğu düşünceleriden ele almaya başlarsak ; ‘’kolesterol vücut için çok faydalıdır’’ savunulur.
Sabah kahvaltısı; öğle ve akşam yemeği olarak 3 öğün ve doyasıya olarak yeme esasına dayanır.
Tüketilmesi serbest yiyecekler; Kuruyemişler; Tereyağ; Kırmızı et; Yumurta; Pastırma; Balık; Süt; Peynir ve Yoğurttur.
Karbonhidrat alımı yasaktır.
Yenilen yemek miktarı önemsizdir.
Savunduğu diğer düşünceler ise yağ olarak depolanan yağ değil; karbonhidrat grubudur; insan vücudundaki yağın nedeni ise hareketsizlikten depolanan karbonhidrat grubudur.!
Bu sebeple hamur işleri; şekerli besinler; işlenmiş besinler ve meyve yasaktır.
KARATAY Diyetinin genel zararlarını ele alacak olursak;
• Kabızlık
• Kötü nefes kokusu
• Böbrek Hasarı
• Halsizlik
• Eklem ve kas ağrıları
• Vitamin eksikliği
• Saç dökülmesi olarak sıralanabilir.
3- Protein Diyetleri ( Atkins diyeti vb)
Bu diyetilere göre; et ürünleri tüketerek kilo verilebilir. Sınırsız protein tükemi ve düşük yağ tüketimi ile kilo kaybı olacağını savunur. Sınırsız protein tüketip aç kalmadığınız ve az miktarda yağ kullanıldığı içi vücut; mevcut yağ depolarını harcamaya başlıyor ve sağlıksız ağırlık kaybı oluyor.
Bu diyet ile 7 günde 3-4 kilo verebilirsiniz fakat 7 günden fazla uygulayamazsınız.
Diyetin yan etkisi olarak görülen ağız kuruluğu ve nefes dağlığı sebebi ile bol bol su içilmesi tavsiye edilir.
İlk 3 gün yoğun egzersiz yapılmaması gerekir.
Protein diyetlerinin genel zararlarını ele alacak olursak:
• Karaciğer ve böbrek yorgunluğu
• Böbrek yükü artar
• Kalp ve damar hastalıkları riski yükselir.
• Aşırı protein alımı kaynaklı kemiklerden Kalsiyum atımı çoğalır ve kemik erimesi; kemik kırılması riski artar.
4- Yo-Yo Kavramı
Zayıflama diyetlerinin yol açtığı bir kavramdır yo-yo etkisi.
Diğer diyet türlerini denemiş; ani kilo verme ve ani kilo alma ise seyreden bir döngüdür. Diyet yapılır kilo kaybedilir; sonra bu kilolar fazlasıyla geri alınır. Daha sonra daha yüksek bir ağırlıktan tekrar diyete başlanır; tekrar bir miktar kilo verilir; sonra bu kilolar da geri gelir ve bunlara yenileri eklenerek devam edilir.
Bu sonuçlarla karşılaşmamak için kendi başınıza diyetler yapmaya çalışmayın; zaten kendi başınıza yaptıklarınızın adı diyet de değildir.
Diyet Diyetisyen desteği ile yapılan uygulamalardır.
Diyeti Diyetisyen Yazar.
Diyetisyen Görkem MERCAN