Ergenlik Dönemi
Gelişim anne karnından başlar ve yaşam sonlanıncaya kadar devam eder. Ergenlik dönemi de önemli gelişim dönemlerinden biridir.
Ergenlik için net yaş sınırları vermek güç olsa da genel olarak kızlar için 13-18; erkekler için 12-21 yaşları arası ergenlik dönemi olarak kabul edilmektedir. Herkes ergenlik döneminden mutlaka geçer. Ergenlik için; çocukluktan yetişkinliğe uzanan bir basamak olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ergenliğin başlarında kişiye ne çocuk diyebiliriz ne de yetişkin. Ergenliğin başlamasıyla birey çocukluktan uzaklaşmaya başlar. Dönem; özellikleri ve kişiye hissettirdikleri bakımından sıkıntılı geçebilir.
Ergenlik dönemindeki bireyler için arkadaş çevrelerinin beğenisi kazanmak büyüklerin takdirini kazanmaktan daha önemlidir. Ergenlik döneminde kişi biyolojik; duygusal ve sosyal alanlarda değişim yaşar. Bu dönemde kişiler yoğun bir gelişim evresine girerler. Bireylerin bu evrede kimlik kazanlamaları beklenir.
Ergenlikle birlikte bedenin büyümesi ve gelişmeye başlaması; kıllanmanın artması; sesin kalınlaşması; beynin gelişmesi gibi değişimler biyolojik gelişimin göstergesidir. Kızlarda ilk adet (regl); erkeklerde ejakulasyon ergenliğin başı kabul edilir. Genetiğin etkisi ve kişisel farklılıklardan dolayı herkeste gelişimin hızı aynı olmayabilir. Gelişim genellikle hızlı olduğundan kilo alma potansiyeli de artar bu dönemde. Dolayısıyla ergenlik dönemindeki bireyler sağlıklı beslenmeye ve spor yapmaya özen gösterirse süreç daha sağlıklı ilerler.
Ergenlik dönemindeki bireyde ben merkezcilik hakimdir. Kişiler genelde çevreleri tarafından anlaşılmamaktan şikayet eder. Bütün gözlerin kendi üzerinde olduğunu düşünür ve buna göre davranır.
Ergenlik dönemi ile birlikte kişi arkadaş çevresi tarafından beğenilmeyi; takdir edilmeyi arzular. Çocukluk dönemindeki gibi ebeveynlerle vakit geçirme isteği yerini akranlarıyla sosyalleşme isteğine bırakır. Dolayısıyla ergen yeni deneyimlere açıktır. Aile bireyleri ile çatışma yaşayan ergenler arkadaş çevresine daha çok yönelir. Aileleri ile iletişimleri zayıflar. Toplumsal olaylar hakkında daha çok konuşurlar.
Ergenlik döneminin en önemli olayı kimlik kazanımıdır. Bu süreçte kişi kim olduğunu; nelerden zevk aldığını; cinsel yönelimini; uğraşmak istediği mesleğin ne olması gerektiğini anlamaya çalışır. Kısacası ergen bu dönemde “ben kimim?” sorusuna cevap aramaktadır.
Ergen bir yandan vücudunda ve duygusal dünyasında meydana gelen değişimlere ayak uydurmaya çalışırken öte yandan da kimlik bocalamasıyla uğraşır. Aynı zamanda bağımsızlaşma süreci de olan bu dönem kişi açısından oldukça zor geçebileceğinden ailenin ergen üzerindeki rolü büyüktür. Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olan ergenlikte çocuğun ailesinden uzaklaşma isteği normal ve gereklidir. Bu durumu aile elinden geldiğince anlayışla karşılamalıdır.
Başarısız bir şekilde geçen ergenlik dönemi duygudurum bozuklukları; kaygı bozuklukları; yeme bozuklukları; davranış bozuklukları gibi sorunlara neden olabilir.
Ergenlik döneminde yaşanması muhtemel en önemli sorunlardan biri de intihar düşünceleri ve girişimleridir. Ergenler intihar konusunda risk grubunda yer almaktadır.
Çocuğu ergenlik döneminde olan aileler genelde çocuklarının hırçınlıklarından; durgunluklarından; alınganlıklarından şikayet ederken; ergenler de ailelerinin baskıcı ve sorgulayıcı tavrından; anlayışsızlığından yakınır.
Ergenlik döneminde kimlik bulma endişesi olduğundan çocukların ani tepkiler vermesi; asi olmaları normal karşılanabilir.
Ergenlik için net yaş sınırları vermek güç olsa da genel olarak kızlar için 13-18; erkekler için 12-21 yaşları arası ergenlik dönemi olarak kabul edilmektedir. Herkes ergenlik döneminden mutlaka geçer. Ergenlik için; çocukluktan yetişkinliğe uzanan bir basamak olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ergenliğin başlarında kişiye ne çocuk diyebiliriz ne de yetişkin. Ergenliğin başlamasıyla birey çocukluktan uzaklaşmaya başlar. Dönem; özellikleri ve kişiye hissettirdikleri bakımından sıkıntılı geçebilir.
Ergenlik dönemindeki bireyler için arkadaş çevrelerinin beğenisi kazanmak büyüklerin takdirini kazanmaktan daha önemlidir. Ergenlik döneminde kişi biyolojik; duygusal ve sosyal alanlarda değişim yaşar. Bu dönemde kişiler yoğun bir gelişim evresine girerler. Bireylerin bu evrede kimlik kazanlamaları beklenir.
Ergenlikle birlikte bedenin büyümesi ve gelişmeye başlaması; kıllanmanın artması; sesin kalınlaşması; beynin gelişmesi gibi değişimler biyolojik gelişimin göstergesidir. Kızlarda ilk adet (regl); erkeklerde ejakulasyon ergenliğin başı kabul edilir. Genetiğin etkisi ve kişisel farklılıklardan dolayı herkeste gelişimin hızı aynı olmayabilir. Gelişim genellikle hızlı olduğundan kilo alma potansiyeli de artar bu dönemde. Dolayısıyla ergenlik dönemindeki bireyler sağlıklı beslenmeye ve spor yapmaya özen gösterirse süreç daha sağlıklı ilerler.
Ergenlik dönemindeki bireyde ben merkezcilik hakimdir. Kişiler genelde çevreleri tarafından anlaşılmamaktan şikayet eder. Bütün gözlerin kendi üzerinde olduğunu düşünür ve buna göre davranır.
Ergenlik dönemi ile birlikte kişi arkadaş çevresi tarafından beğenilmeyi; takdir edilmeyi arzular. Çocukluk dönemindeki gibi ebeveynlerle vakit geçirme isteği yerini akranlarıyla sosyalleşme isteğine bırakır. Dolayısıyla ergen yeni deneyimlere açıktır. Aile bireyleri ile çatışma yaşayan ergenler arkadaş çevresine daha çok yönelir. Aileleri ile iletişimleri zayıflar. Toplumsal olaylar hakkında daha çok konuşurlar.
Ergenlik döneminin en önemli olayı kimlik kazanımıdır. Bu süreçte kişi kim olduğunu; nelerden zevk aldığını; cinsel yönelimini; uğraşmak istediği mesleğin ne olması gerektiğini anlamaya çalışır. Kısacası ergen bu dönemde “ben kimim?” sorusuna cevap aramaktadır.
Ergen bir yandan vücudunda ve duygusal dünyasında meydana gelen değişimlere ayak uydurmaya çalışırken öte yandan da kimlik bocalamasıyla uğraşır. Aynı zamanda bağımsızlaşma süreci de olan bu dönem kişi açısından oldukça zor geçebileceğinden ailenin ergen üzerindeki rolü büyüktür. Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olan ergenlikte çocuğun ailesinden uzaklaşma isteği normal ve gereklidir. Bu durumu aile elinden geldiğince anlayışla karşılamalıdır.
Başarısız bir şekilde geçen ergenlik dönemi duygudurum bozuklukları; kaygı bozuklukları; yeme bozuklukları; davranış bozuklukları gibi sorunlara neden olabilir.
Ergenlik döneminde yaşanması muhtemel en önemli sorunlardan biri de intihar düşünceleri ve girişimleridir. Ergenler intihar konusunda risk grubunda yer almaktadır.
Çocuğu ergenlik döneminde olan aileler genelde çocuklarının hırçınlıklarından; durgunluklarından; alınganlıklarından şikayet ederken; ergenler de ailelerinin baskıcı ve sorgulayıcı tavrından; anlayışsızlığından yakınır.
Ergenlik döneminde kimlik bulma endişesi olduğundan çocukların ani tepkiler vermesi; asi olmaları normal karşılanabilir.
Aileler;
• çocuklarına karşı daha anlayışlı olmalı
• çocuklarının yeni şeyler deneyimlemesine fırsat tanımalı
• alınan kararlarla alakalı çocuğa da danışmalı (ki çocuk birey olarak dikkate alındığını görsün)
• dönemin farkında olarak sabırlı ve ilgili olmalı