Bebeklerde ve bebeklikten ilk çocukluğa geçişte en fazla gördüğümüz ve endişe duyduğumuz davranışlardan biri parmak emmedir. Parmak emme davranışı ile ilgili annelerimizin sıklıkla sorduğu sorulara bu yazımda cevap bulmaya çalışacağım.
Parmak emme ne zaman başlar?
Bebeklerin doğumla beraber en sık gösterdikleri davranış emme davranışıdır. Araştırmalara göre anne karnında iken bebekler parmak emmeye başlayabiliyor. Tabi bu her bebekte görülmüyor. Doğduklarında ellerinde yer alan kabarcıklar; bebeğin anne karnında parmak emdiğinin bir kanıtı olarak görülüyor.. Emme davranışı onun için bir güven kaynağı ve bebekler bunu yapmaktan çok hoşlanıyor. Bebeklerin emmediği zamanlarda bilinçsizce başını sağa sola çevirerek ağzını açıp kapatırlar. Bu tabloya birçok annemiz şahit olmuştur.
Çocuğum neden parmak emer?
Yukarıda da belirttiğim gibi bebeklerin emme davranışı göstermesi tamamen haz kaynağına bağlıdır. Zamanla başparmaklarını veya uzanabildikleri zaman ayaklarını “cok cok” emmeye başlarlar. Bebeklik ve Çocukluk dönemi göz önüne alındığında parmak emmenin en sık nedenleri arasında şunlar ele alınabilir?
Sevgi veya güven eksikliği
Aile içi huzursuzluklar
Yeni bir kardeşin hayatına girmesi
Haz alması
Ek besinlere çok erken veya çok geç geçilmesi ve uyum sağlayamaması
Memeden birden ayrılması gerektiğinde veya annenin zamanında ve uygun bir şekilde memeden bırakmaması sonucunda
Diş çıkarma sürecinde
Çevresinde başka kişilerin parmak emdiğini görmesi
Uykuya dalmada zorluk
Uzun süre aç kalma
Yorgunluk kaygı stres durumlarında
Nedenlere ek olarak sebebini tam ortaya koymadığımız durumlarda söz konusu olabilir.
Parmak emme davranışı zararlı mı?
Parmak emme davranışı bebeklik döneminde karşılaştığında zararsız olarak görülmektedir. Daha büyük çocuklarda ise bu davranışın altında yatan nedenleri ortaya koyabilmek için anne-baba açısından çocuğunun iyi gözlemlemesi gerekmektedir. Çok fazla parmak emmeyen bir bebeğin çocukluk döneminde birden parmak emmeye başlaması ve çevre tarafından bu davranışın uygun görülmemesi durumunda anne-babaya bir çok görev düşmektedir. Uzun süre devam eden ve en çok uykusunda emen çocuklarda (5-6 yaşa kadar) dişlerde veya emdiği parmakta deformasyon görülebilir.
Ne zaman müdahale etmeliyim?
3-4 yaşa kadar müdahaleye gerek duyulmaz. 3-4 yaştan sonra çok göze batmıyorsa yine müdahale edilmez. Ancak 5-6 yaştan sonra hala devam ediyorsa müdahale etmede fayda vardır. Ayrıca ilk çocukluk ve çocukluk döneminde birden ortaya çıkan parmak emme durumlarının altında yatan nedenleri ailelerin iyi saptaması gerekmektedir. Yukarda belirtilen birçok nedenden kaynaklanabilir.
Parmak emen çocuğa nasıl davranmalıyım?
Aileler bu kısımda çok güçlük çekmektedir. Çünkü aileler yanlış davranışlar sergilediğinde çocuklardaki parmak emme davranışı git gide artmaktadır. Öncelikle çocuğunuzun içinde bulunduğu yaşını değerlendirerek bu konuyla ilgili bir şey yapıp yapmayacağınızı bilmenizdir. Belki de kendiliğinden geçebilecek bu durumu daha zorlaştırıyor olabilirsiniz.
Çocuğunuzun parmak emme durumu ile başkalarının yanında onun duyabileceği şekilde konuşmayın ve ona kızmayın. Bunları yaptığınız zaman uygun olmayan bu davranışı yine arttırmış olursunuz. Çocuğunuz parmak emdiği zamanlarda ilgisini başka yönlere çekmeye çalışın. İki elini meşgul edecek etkinliklerle vakit geçirmesi parmak emmesini engelleyecektir. Ellerini boyama etkinlikleri; eldiven giyme; emdiği parmağına oyun oynarken ip bağlama ; yine oyun oynarken parmağı sanki yara olmuş gibi yara bandı takma (mış gibi oyunlar içerisinde kurgulayabilirsiniz. evcilik oyunu; doktorculuk oyunu; tamircilik oyunu vb.) işe yarayabilir. “yapma; çek parmağını ağzından; parmağını emme” gibi sözleri çocuğunuza söylemeniz sadece sizi daha çok çıkmaza sürükleyecektir.
Çözümün kaynağı; çocuğun içinde bulunduğu ortamdır. Siz çocuğunuz için ne kadar yararlı bir ortam sağlarsanız ona daha çok yardımınız olacaktır.