Okul Öncesi Dönemde Cinsel Davranışlar
Okul öncesi dönemde ailelerin birçoğu çocuklarının çeşitli cinsel davranış örüntülerinden yakındıklarını dile getirmektedir. Kabul edilmesi gereken en önemli nokta çocuk cinselliği ile yetişkin cinselliğinin birbirinden farklı olduğudur. Okul öncesi dönemde çocukların cinsellik konusundaki eylemlerinin tamamı merak ve araştırma amacını taşır.
Çocuğun cinsiyetini keşfetmeye başladığı dönemler 3-4 yaş arasına tekabül eder. Bu dönemden itibaren çocuğunuz sizinle merak ettiği konuları paylaşabilmeli; anne babasından gerektiği kadar; somut; net ve basit bilgileri alabilmelidir. Aksi durumda çocukların arkadaşlarından ve diğer kaynaklardan yanlış bilgilere ulaşabileceği unutulmamalıdır. Çocuğunuzun size hiç soru sormaması merak etmediği anlamına gelmez ve doğal bir davranış sayılmaz.
Anne babalar çocuklarının cinsel organlarına dokunması ya da bir yerlere sürtmesi gibi durumlarda telaşa kapılarak bu davranışın normal olup olmadığını anlamaya çalışırlar. Kimi zaman diğer arkadaşlarıyla cinsel eylemlerde bulunduğunu fark ederler ve sonucunda istenmeyen tepkiler verebilirler. Burada önemli olan çocuğunuzun <cinsel oyun> içerisinde olduğunu bilmenizdir. Cinsel oyun; bir çocuğun cinsiyet ve bunun gibi olguları kavrayabilmek amacıyla gerçekleştirdiği meraktan doğan çeşitli davranış örüntüleridir. Cinsel oyun normal karşılanan ve çoğu çocukta görülmesi beklenen bir durumdur. Arkadaşının cinsel organına bakma ve buna benzer eylemleri içerir. Burada önemli olan çocuğunuzu utandırmadan ondan merak ettiği soruları öğrenmeniz ve sakince cevaplamanızdır. Cinsel oyun söz konusu olduğunda; çocuğunuzun iletişim kurduğu diğer kişi ile çocuğunuz arasında en fazla 4 yaş fark olması beklenir. Eğer çocuğunuzun cinsel oyun oynadığı kişi ile çocuğunuz arasında 4’ ten fazla yaş farkı varsa; bu durum cinsel istismar gibi noktaları akla getirmektedir. Bu durumu açıklığa kavuşturmak için profesyonel birinden yardım almalısınız.
0-4 yaş arasındaki bir çocukta tesadüfen kendi cinsel organını okşama; kadın göğüslerini okşama; cinsel organlara bakma; vücudunun belirli bölümleri için çocuksu bir dil kullanma; vücut deliklerine objeler sokma ve acıdığında durma gibi eylemler normal kabul edilmektedir. Bunlar tipik davranışlar olup bu tarz durumlarla karşılaştığınızda çocuğunuzu görmezden gelmeniz beklenir. Eğer çocuğunuz davranışını devam ettiriyorsa dikkatini dağıtmak; farklı bir aktiviteye yöneltmek yeterli olacaktır.
5-12 yaş grubundaki çocuklar için ise cinsel organına dokunma; gizlice mastürbasyon yapma; öpüşme; dokunma; evcilik doktorculuk gibi oyunlar oynama; gözetleme; müstehcen şakalar yapma; cinsellikle ilgili sorular sorma gibi davranışlar normal karşılanmaktadır. Bu gibi durumlarda yine çocuğunuzun size sorduğu sorular doğrultusunda basit; net ve somut ifadeler kullanmanız önemlidir. Başa çıkamadığınız noktalarda bu konuyla ilgili çocuğunuza okuyabileceğiniz kitaplar edinebilirsiniz.
Çocuğunuzun cinsel davranışlarına ilişkin anahtar nokta; çocuk cinselliği ile yetişkin cinselliği arasında fark olduğunu bilmenizdir. Çocuğunuzun cinsellikle ilgili kullandığı dil; oyun oynarken gerçekleştirdiği eylemler yetişkin cinselliğini aktaran türden olduğunda bir sorun olduğu düşünülebilir. Çocuğunuzun durmasını istediği halde mastürbasyonu durdurmaması; oyuncaklarda yetişkin cinsel davranışını canlandırması; cinsel ilişki taklidi yapması; en az yetişkinler kadar cinsel davranış hakkında bilgi sahibi olması gibi durumlar beklenmeyen ve normal olmayan davranış kalıplarıdır. Bu gibi durumlarda öncelikle kendi mahremiyetinizi koruyup korumadığınızı sorgulamalısınız. Çocuğunuz ile aynı yatakta yatmak; cinsel ilişki sırasında uyuduğunu düşünerek aynı odada bulundurmak; yanında çıplak dolaşmak ve buna benzer durumlar sağlıklı değildir. Dikkat ediyor olmanıza rağmen sözü geçen atipik davranış örüntülerinin devam ediyor olması halinde bir uzmandan destek almanız önemlidir.
Unutmayın ki bir çocuk cinsel davranışları ve cinsellikle ilgili bilgileri en iyi ailesinden öğrenir. Çocuklarınızı normal cinsel davranışlar sonrasında korkutmanız halinde ileride onlarda onarılması zor davranış problemlerine yol açma ihtimaliniz olduğunu bilmelisiniz. İnsan kaç yaşında olursa olsun cinsellik doğuştan gelen bir olgudur ve sizin baskıcı tutumunuz birçok şeyin sadece sizden saklanmasına neden olur. Her zaman çocuğunuza güvenebileceği bir kapı yaratmanız; onun sorularına yaşına uygun şekilde cevaplar vermeniz; vücudunun ona özel olduğunu o istemezse kimsenin dokunamayacağını anlatmanız; mahremiyet kavramını küçük yaşlardan itibaren aşılamanız; onun mahremiyetine saygı duymanız siz anne babaların en önemli sorumluluklarındandır. Çocuğunuzla olan güven ilişkinizin hiçbir konuda kopmaması dileklerimle.
Sevda ACAR
Psikolog
Çocuğun cinsiyetini keşfetmeye başladığı dönemler 3-4 yaş arasına tekabül eder. Bu dönemden itibaren çocuğunuz sizinle merak ettiği konuları paylaşabilmeli; anne babasından gerektiği kadar; somut; net ve basit bilgileri alabilmelidir. Aksi durumda çocukların arkadaşlarından ve diğer kaynaklardan yanlış bilgilere ulaşabileceği unutulmamalıdır. Çocuğunuzun size hiç soru sormaması merak etmediği anlamına gelmez ve doğal bir davranış sayılmaz.
Anne babalar çocuklarının cinsel organlarına dokunması ya da bir yerlere sürtmesi gibi durumlarda telaşa kapılarak bu davranışın normal olup olmadığını anlamaya çalışırlar. Kimi zaman diğer arkadaşlarıyla cinsel eylemlerde bulunduğunu fark ederler ve sonucunda istenmeyen tepkiler verebilirler. Burada önemli olan çocuğunuzun <cinsel oyun> içerisinde olduğunu bilmenizdir. Cinsel oyun; bir çocuğun cinsiyet ve bunun gibi olguları kavrayabilmek amacıyla gerçekleştirdiği meraktan doğan çeşitli davranış örüntüleridir. Cinsel oyun normal karşılanan ve çoğu çocukta görülmesi beklenen bir durumdur. Arkadaşının cinsel organına bakma ve buna benzer eylemleri içerir. Burada önemli olan çocuğunuzu utandırmadan ondan merak ettiği soruları öğrenmeniz ve sakince cevaplamanızdır. Cinsel oyun söz konusu olduğunda; çocuğunuzun iletişim kurduğu diğer kişi ile çocuğunuz arasında en fazla 4 yaş fark olması beklenir. Eğer çocuğunuzun cinsel oyun oynadığı kişi ile çocuğunuz arasında 4’ ten fazla yaş farkı varsa; bu durum cinsel istismar gibi noktaları akla getirmektedir. Bu durumu açıklığa kavuşturmak için profesyonel birinden yardım almalısınız.
0-4 yaş arasındaki bir çocukta tesadüfen kendi cinsel organını okşama; kadın göğüslerini okşama; cinsel organlara bakma; vücudunun belirli bölümleri için çocuksu bir dil kullanma; vücut deliklerine objeler sokma ve acıdığında durma gibi eylemler normal kabul edilmektedir. Bunlar tipik davranışlar olup bu tarz durumlarla karşılaştığınızda çocuğunuzu görmezden gelmeniz beklenir. Eğer çocuğunuz davranışını devam ettiriyorsa dikkatini dağıtmak; farklı bir aktiviteye yöneltmek yeterli olacaktır.
5-12 yaş grubundaki çocuklar için ise cinsel organına dokunma; gizlice mastürbasyon yapma; öpüşme; dokunma; evcilik doktorculuk gibi oyunlar oynama; gözetleme; müstehcen şakalar yapma; cinsellikle ilgili sorular sorma gibi davranışlar normal karşılanmaktadır. Bu gibi durumlarda yine çocuğunuzun size sorduğu sorular doğrultusunda basit; net ve somut ifadeler kullanmanız önemlidir. Başa çıkamadığınız noktalarda bu konuyla ilgili çocuğunuza okuyabileceğiniz kitaplar edinebilirsiniz.
Çocuğunuzun cinsel davranışlarına ilişkin anahtar nokta; çocuk cinselliği ile yetişkin cinselliği arasında fark olduğunu bilmenizdir. Çocuğunuzun cinsellikle ilgili kullandığı dil; oyun oynarken gerçekleştirdiği eylemler yetişkin cinselliğini aktaran türden olduğunda bir sorun olduğu düşünülebilir. Çocuğunuzun durmasını istediği halde mastürbasyonu durdurmaması; oyuncaklarda yetişkin cinsel davranışını canlandırması; cinsel ilişki taklidi yapması; en az yetişkinler kadar cinsel davranış hakkında bilgi sahibi olması gibi durumlar beklenmeyen ve normal olmayan davranış kalıplarıdır. Bu gibi durumlarda öncelikle kendi mahremiyetinizi koruyup korumadığınızı sorgulamalısınız. Çocuğunuz ile aynı yatakta yatmak; cinsel ilişki sırasında uyuduğunu düşünerek aynı odada bulundurmak; yanında çıplak dolaşmak ve buna benzer durumlar sağlıklı değildir. Dikkat ediyor olmanıza rağmen sözü geçen atipik davranış örüntülerinin devam ediyor olması halinde bir uzmandan destek almanız önemlidir.
Unutmayın ki bir çocuk cinsel davranışları ve cinsellikle ilgili bilgileri en iyi ailesinden öğrenir. Çocuklarınızı normal cinsel davranışlar sonrasında korkutmanız halinde ileride onlarda onarılması zor davranış problemlerine yol açma ihtimaliniz olduğunu bilmelisiniz. İnsan kaç yaşında olursa olsun cinsellik doğuştan gelen bir olgudur ve sizin baskıcı tutumunuz birçok şeyin sadece sizden saklanmasına neden olur. Her zaman çocuğunuza güvenebileceği bir kapı yaratmanız; onun sorularına yaşına uygun şekilde cevaplar vermeniz; vücudunun ona özel olduğunu o istemezse kimsenin dokunamayacağını anlatmanız; mahremiyet kavramını küçük yaşlardan itibaren aşılamanız; onun mahremiyetine saygı duymanız siz anne babaların en önemli sorumluluklarındandır. Çocuğunuzla olan güven ilişkinizin hiçbir konuda kopmaması dileklerimle.
Sevda ACAR
Psikolog