Ergeni Anlamak
Ergenlik Dönemi Gerçekten Sorunlu Bir Dönem Mi?
Çocuğunuzda değişiklikler var ama bir türlü bu değişiklikleri anlamlandıramıyorsunuz; sanki o melek gibi çocuk gitti de yerine sinirli; agresif; siz ne derseniz tersini yapan; sizi beğenmeyen bir çocuk geldi diye düşünüyorsunuz. Korkulan zaman geldi; minik bebeğiniz ergenlik dönemine giriyor. Peki; ergenlik dönemi gerçekten bu kadar kötü mü?
Ergenlik aslında herkes için ikinci bir fırsat dönemidir. Hepimiz kişilik dediğimiz kavramı ergenlikte oluşuyor diye biliyoruz. Aslına bakarsanız kişiliğimiz biz daha çok küçükken yani 0-6 yaş arasında oluşmaya başlıyor. Bu dönemler de; bizim yaşadıklarımızı en az hatırladığımız belki de hiç hatırlamadığımız zamanlar. Peki; nasıl oluyor da hatırlamadığım zamanlarda; ben farkında değilken benim kişiliğim oluşuyor? Tabii ki de anne ve babamız başta olmak üzere çevremizin katkılarıyla. Yani biz bu dönemlerde; pasif bir şekilde ebeveynlerimizin bizimle kurdukları sağlıklı iletişime bakarak kişiliğimizi oluşturuyoruz.
Ne kadar haksızlık değil mi; annem ve babam ben farkında olmadan benim kişiliğime yön veriyor. İşte bu devrede; kişiliğimizin oluşumunda bizler de söz sahibi olalım diye; ergenlik dönemi ikinci bir fırsat olarak bize veriliyor.
Herkes bu dönemi sorunlu mu atlatıyor?
Örneğin; sizler çocuklarınız gibi anne babanıza karşı geldiniz mi; onlar sizin iyiliğiniz için bir şey söyledikçe yanlış anladınız mı? Hepiniz bu ve bunun gibi sorulara “Hayır biz hiç böyle değildik; saygı vardı bizim zamanımızda; annemiz bir şey söylese tamam der yapardık;” diye cevap verebilirsiniz.
Söyledikleriniz doğru; bazı küçük problemler yaşansa da ergenlik döneminin sorunsuz atlatıldığını kanıtlayan pek çok çalışma var ve siz de bu kesime dâhilsiniz. O zaman neden çocuklarımız bu kadar gergin?
En başta korkulan zaman dedik ya; pek çok aile gerçekten bu dönemden “aman çocuğum ergenlikte; biz şimdi bu çocuğa nasıl davranacağız” gibi düşüncelerle korkmakta. Bu düşünceler de ailelerin; kendilerini ve çocuklarını farkında olmadan ve aslında istemeden soruna yönlendirmesine sebep olmakta.
Nedir Bu Ergenlik Dediğimiz Şey?
Ergenlik dönemi; eskisi gibi çocuk olamamak ile tam bir yetişkin olamamak arasında kalan dönemdir. Fiziksel; zihinsel ve ruhsal değişikliklerin hepsinin bir anda bastırdığı; fiziksel olarak bana ne oluyor derken; düşüncelerinin de değişmeye başladığı bir de üstüne ruhsal karmaşaların ortaya çıktığı dönemdir ergenlik.
Aynaya baktıklarında sivilcelerinin arttığını; kollarının bacaklarının uyumsuzluğu yüzünden sakarlıklarının hat safhada olduğunu kabullenmekte güçlük çektikleri; ama birey olmaya başladıklarının farkında oldukları zamanlardır; ergenlik.
Çocuğumu Anlamak İçin Ne Yapabilirim?
Duygulardaki değişiklik bazen ergenlere sorunlar çıkarabilir; bunları kendileri kontrol etmek isterler çünkü artık onların da her birey gibi istekleri; zevkleri ve hayalleri vardır; üstelik burada sizlerin çocukluklarındaki gibi onlara müdahale etmenizi istemezler.
Çevrelerindeki herkes onlara ne olduğunu; onların ne istediğini anlamaya çalışıyor ancak anlamakta da çok zorlanıyor. Çünkü bir an onları anlıyorsunuz; tamam diyorsunuz bu sefer oldu fakat arkasından hızlı geliştikleri için değişiveriyorlar; bu yüzden kafanız tekrar karışıyor. Bu dönemde ergenleri anlamanın tek yolu; onların sizi yönlendirdiği yoldan gitmektir; kendilerini sizlere açıklamaları için onlara fırsat verin; çünkü bizi en iyi nasıl biz anlatabiliyorsak onları da en iyi kendileri anlatabilir.
Sizin çocuklarınızı anlamak adına yapacağınız ilk şey bu dönemle ilgili doğru bilgiler edinmektir. Karşılaştığınız bir durumla ilgili yaşayacağınız belirsizlik size kendinizi kötü hissettirir; vereceğiniz kararların doğruluğunu etkiler; kaygı ve panik yaşamanıza sebep olur. Bu sebeple siz bu dönem ve çocuğunuzun karşılaşabileceği sorunlar hakkında ne kadar bilgi sahibi olursanız kendinize ve çocuğunuza karşı nasıl davranmanız gerektiğini de daha iyi bilirsiniz.
Bir sonraki yazımda; ergenlerle iletişim kurarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini sizlerle paylaşacağım.
Psikolog Gonca BAĞLAR
Çocuğunuzda değişiklikler var ama bir türlü bu değişiklikleri anlamlandıramıyorsunuz; sanki o melek gibi çocuk gitti de yerine sinirli; agresif; siz ne derseniz tersini yapan; sizi beğenmeyen bir çocuk geldi diye düşünüyorsunuz. Korkulan zaman geldi; minik bebeğiniz ergenlik dönemine giriyor. Peki; ergenlik dönemi gerçekten bu kadar kötü mü?
Ergenlik aslında herkes için ikinci bir fırsat dönemidir. Hepimiz kişilik dediğimiz kavramı ergenlikte oluşuyor diye biliyoruz. Aslına bakarsanız kişiliğimiz biz daha çok küçükken yani 0-6 yaş arasında oluşmaya başlıyor. Bu dönemler de; bizim yaşadıklarımızı en az hatırladığımız belki de hiç hatırlamadığımız zamanlar. Peki; nasıl oluyor da hatırlamadığım zamanlarda; ben farkında değilken benim kişiliğim oluşuyor? Tabii ki de anne ve babamız başta olmak üzere çevremizin katkılarıyla. Yani biz bu dönemlerde; pasif bir şekilde ebeveynlerimizin bizimle kurdukları sağlıklı iletişime bakarak kişiliğimizi oluşturuyoruz.
Ne kadar haksızlık değil mi; annem ve babam ben farkında olmadan benim kişiliğime yön veriyor. İşte bu devrede; kişiliğimizin oluşumunda bizler de söz sahibi olalım diye; ergenlik dönemi ikinci bir fırsat olarak bize veriliyor.
Herkes bu dönemi sorunlu mu atlatıyor?
Örneğin; sizler çocuklarınız gibi anne babanıza karşı geldiniz mi; onlar sizin iyiliğiniz için bir şey söyledikçe yanlış anladınız mı? Hepiniz bu ve bunun gibi sorulara “Hayır biz hiç böyle değildik; saygı vardı bizim zamanımızda; annemiz bir şey söylese tamam der yapardık;” diye cevap verebilirsiniz.
Söyledikleriniz doğru; bazı küçük problemler yaşansa da ergenlik döneminin sorunsuz atlatıldığını kanıtlayan pek çok çalışma var ve siz de bu kesime dâhilsiniz. O zaman neden çocuklarımız bu kadar gergin?
En başta korkulan zaman dedik ya; pek çok aile gerçekten bu dönemden “aman çocuğum ergenlikte; biz şimdi bu çocuğa nasıl davranacağız” gibi düşüncelerle korkmakta. Bu düşünceler de ailelerin; kendilerini ve çocuklarını farkında olmadan ve aslında istemeden soruna yönlendirmesine sebep olmakta.
Nedir Bu Ergenlik Dediğimiz Şey?
Ergenlik dönemi; eskisi gibi çocuk olamamak ile tam bir yetişkin olamamak arasında kalan dönemdir. Fiziksel; zihinsel ve ruhsal değişikliklerin hepsinin bir anda bastırdığı; fiziksel olarak bana ne oluyor derken; düşüncelerinin de değişmeye başladığı bir de üstüne ruhsal karmaşaların ortaya çıktığı dönemdir ergenlik.
Aynaya baktıklarında sivilcelerinin arttığını; kollarının bacaklarının uyumsuzluğu yüzünden sakarlıklarının hat safhada olduğunu kabullenmekte güçlük çektikleri; ama birey olmaya başladıklarının farkında oldukları zamanlardır; ergenlik.
Çocuğumu Anlamak İçin Ne Yapabilirim?
Duygulardaki değişiklik bazen ergenlere sorunlar çıkarabilir; bunları kendileri kontrol etmek isterler çünkü artık onların da her birey gibi istekleri; zevkleri ve hayalleri vardır; üstelik burada sizlerin çocukluklarındaki gibi onlara müdahale etmenizi istemezler.
Çevrelerindeki herkes onlara ne olduğunu; onların ne istediğini anlamaya çalışıyor ancak anlamakta da çok zorlanıyor. Çünkü bir an onları anlıyorsunuz; tamam diyorsunuz bu sefer oldu fakat arkasından hızlı geliştikleri için değişiveriyorlar; bu yüzden kafanız tekrar karışıyor. Bu dönemde ergenleri anlamanın tek yolu; onların sizi yönlendirdiği yoldan gitmektir; kendilerini sizlere açıklamaları için onlara fırsat verin; çünkü bizi en iyi nasıl biz anlatabiliyorsak onları da en iyi kendileri anlatabilir.
Sizin çocuklarınızı anlamak adına yapacağınız ilk şey bu dönemle ilgili doğru bilgiler edinmektir. Karşılaştığınız bir durumla ilgili yaşayacağınız belirsizlik size kendinizi kötü hissettirir; vereceğiniz kararların doğruluğunu etkiler; kaygı ve panik yaşamanıza sebep olur. Bu sebeple siz bu dönem ve çocuğunuzun karşılaşabileceği sorunlar hakkında ne kadar bilgi sahibi olursanız kendinize ve çocuğunuza karşı nasıl davranmanız gerektiğini de daha iyi bilirsiniz.
Bir sonraki yazımda; ergenlerle iletişim kurarken nelere dikkat etmemiz gerektiğini sizlerle paylaşacağım.
Psikolog Gonca BAĞLAR