Chıanına (Kiyanina) Etçi Sığır Irkı
CHIANINA (KİYANİNA) ETÇİ SIĞIR IRKI
Chianina (Kiyanina) sığırı; Etçi bir İtalyan sığır ırkıdır. Irkın ana yaşam alanı orta İtalyadır.
Irkın ana yaşam alanı İtalya olup Chianina (Kiyanina) adını yine İtalya’da yer alan Toscana bölgesinde bulunan Chiana (Kiyana) vadisinden almıştır.
Chianina sığırları 2200 yıldan beri Tiber vadisinde ve Valdichiana da yetiştirilmektedir. Daha sonraları Toscana ve Umbria bölgelerine de yayılmıştır.
Chianina sığır ırkı dev bir vücuda sahiptir. Deri her iki cinsiyette de porselen beyazı renktedir. Boğaların arka tarafında siyah tüyler (gri lekeler) vardır. Bazen göz çevresinde siyah tüyler bulunur.
Buzağılar hafif kızıl veya kahverengi tip de doğarlar. Chianina buzağıları çok hızlı büyürler. Buzağılar doğumdan 4 – 6 aylık olana kadar kızılımsı buğday rengindedirler. Daha sonra renkleri açılır ergenlik döneminde porselen beyazı renk alırlar. Bu renkleri kalıcıdır.
Ağız; dil; damak; doğal açıklıklar siyah pigmentlidir.
Baş hafif ve zariftir; ineklerde baş daha uzundur. Boğalarda inekle oranla baş daha kısa ve geniş bir alın yapısı göze çarpar.
Boyun orta uzunlukta ve küçük bir gerdana sahiptirler.
Bacaklar uzun ama iri ve dik; ayaklar biraz küçük ama tırnakları sert ve dayanıklıdır. Derisi ince ve pigmentlidir.
Dünyada yaşayan sığır ırkların en büyüğüdür. Yaşlı Chianina boğaları yaklaşık 1.80 - 2 metre cidago yüksekliğine ulaşmaktadırlar. Dişilerde cidago yüksekliği yaklaşık 1.60 m. kadardır. Chianina sığırının erkekleri 1500 - 1700 Kg. canlı ağırlığa ulaşabilmektedirler. Canlı ağırlık dişilerde 800 - 1000 Kg. dolaylarındadır. Chianina sığırının rekor canlı ağırlığı 1974 yılında 1740 kg olarak ölçülmüştür.
Chianina ineklerinin memeleri gayet küçük olup; süt miktarı yetersizdir; Chianina sığırının süt verimi oldukça düşüktür. Ancak yavrularını beslemeye yetecek kadar süt verirler. Fakat meme başlarının yapısı buzağının memeyi kolay kavramasına emmesine çok uygun bir biçimdedir.
Chianina sığırı; eskiden İş hayvanı ve Et hayvanı özellikleri için beslenen bir sığırdı. Bugün İtalya’ da sadece etçi özelliğinden dolayı beslenen bir sığırdır.
Her türlü mera ortamına kolayca alışır çünkü her tür yemi kullanır; hastalıklara ve ektoparazitlere çok dayanıklıdır.
Genel özellikleri bakımından iyi etçil özelliklere sahip olması; kaliteli bir etinin bulunması; bulunduğu ortama kolaylıkla uyum sağlaması ve melezlemeye yatkın olması ırkın daha çok tercih edilmesini sağlamıştır.
Bulunduğu ortama kolaylıkla uyum sağlasa da sahip ve ortam değişikliklerinde adaptasyon sorunu yaşamaktadır. Bu genelde kilo kaybına neden olur.
Chianina sığırının et kalitesi tescilli ve bütün dünyaca ünlüdür.
Eti sulu; yumuşak; yüksek proteinli ve semiz kokusu vardır.
Chianina sığırının süt verimi oldukça zayıf olup et verimi aksine yüksektir.
Chianina (Kiyanina) ırkı sığırların İtalya yarımadasına günümüzden 3500 yıl önce Asya dan geldiği sanılmaktadır.
Chianina sığırlarının etleri ’’ Bistecca alla fiorentina – Floransa usulü Biftek ’’ yapılırken kullanılıyor. İtalya da birçok bölgede; özellikle de Toscana bölgesinde sadece Chianina sığırı etinden yapılmış yemekleri sunan Restaurantlar vardır.
İtalya’dan sonra yine birçok ırkı daha önce ağırlamış olan Kanada Chianina sığır ırkının yetiştiriciliğine başlamıştır. Burada yetiştiriciliği yaygınlaşan ırk; birçok ırkın önüne geçmeyi başarmış ve Avrupa’da en gözde ırklardan birisi haline gelmiş ve büyük popülarite sağlamıştır.
Chianina (Kiyanina) sığırı; etinin kalitesi; dış çevre koşullarına sağladığı uyum ve melezleştirmeye yatkın olması bu sığır cinsini oldukça sevilen bir sığır cinsi haline getirmeyi başarmıştır.
Chianına (Kiyanina) sığır ırkının değişik sığır ırkları ile melezlemeleri yapılmıştır. Chianina x Angus melezlemesi sonucu Chiangus; Chianina x Hereford melezlemesi sonucu Chiford; Chianina x Main Anjou melezlemesi sonucu Chimaine sığır ırkları elde edilmiştir.
Chianina eti yağsız olması sebebiyle; yağsız et isteyenler tarafından özellikle istenir.
Böylece hayvanlar 17 - 18 aylıkken devasa boyutlara ulaşmakta ve kas oranı çok yükselmiş olmaktadır; ancak etleri yağsız; gergin ve besin maddeleri açısından zengindir.
Et sadece baharatlı; hafif tuzlu ve yağımsı bir yumuşaklığa sahip olmakla kalmaz; aynı zamanda çok sağlıklı bir besleyici değere de sahiptir. Çünkü Chianina sığır ırkı; yağ toplamayı azaltan bir metabolizma özelliğine sahiptir.
Chianina sığırı etinin 100 gramda 117 kalori vardır. Bu kalori ile Chianina eti; tavuk etinden bile daha az kaloriye sahiptir. Chianina eti; protein açısından zengin; buna karşılık kolesterol açısından fakirdir. Chianina sığırı eti; demir ve çinko değeri bakımından da zengindir.
Yağsız; ünlü Bistecca alla Fiorentina - Floransa usulu Biftek; Chianina sığırının etinden yapılır. Yumuşak ve suludur. Bistecca alla fiorentina için Chianina sığırının özellikle lomber omurga bölgesindeki et kullanılır. En az iki parmak kalınlığında ve en az 800 gram gelecek bir parça et kullanılır. Etin her iki tarafı da köz hale gelmiş odun ateşinde 5 dakika pişirilir. Sonra bunun altında kalan ette pişirilsin diye 10 dakika kemik alta gelecek şekilde ızgarada tutulur. Bistecca alla Fiorentina kanlı olarak servis edilir. Pişirmeden sonra sadece tuz ve karabiber ile lezzetlendirilir.
Chianina (Kiyanina) Etçi sığırının Ülkemiz için çok iyi bir Etçi sığır ırkı olduğunu düşünüyorum. Chianina (Kiyanina) Etçi sığırının; Ülkemiz iklim koşullarına çok iyi uyum sağlayacağından ve kırmızı et üretiminde çok iyi bir seçenek olduğundan en küçük bir şüphem yoktur.
Sağlıklı günler dileği ile…
Uzman Dr. Ali AYYILDIZ – Veteriner Hekimi – İnsan Anatomisi Uzmanı Dr. (Ph.D.)
Chianina (Kiyanina) sığırı; Etçi bir İtalyan sığır ırkıdır. Irkın ana yaşam alanı orta İtalyadır.
Irkın ana yaşam alanı İtalya olup Chianina (Kiyanina) adını yine İtalya’da yer alan Toscana bölgesinde bulunan Chiana (Kiyana) vadisinden almıştır.
Chianina sığırları 2200 yıldan beri Tiber vadisinde ve Valdichiana da yetiştirilmektedir. Daha sonraları Toscana ve Umbria bölgelerine de yayılmıştır.
Chianina sığır ırkı dev bir vücuda sahiptir. Deri her iki cinsiyette de porselen beyazı renktedir. Boğaların arka tarafında siyah tüyler (gri lekeler) vardır. Bazen göz çevresinde siyah tüyler bulunur.
Buzağılar hafif kızıl veya kahverengi tip de doğarlar. Chianina buzağıları çok hızlı büyürler. Buzağılar doğumdan 4 – 6 aylık olana kadar kızılımsı buğday rengindedirler. Daha sonra renkleri açılır ergenlik döneminde porselen beyazı renk alırlar. Bu renkleri kalıcıdır.
Ağız; dil; damak; doğal açıklıklar siyah pigmentlidir.
Baş hafif ve zariftir; ineklerde baş daha uzundur. Boğalarda inekle oranla baş daha kısa ve geniş bir alın yapısı göze çarpar.
Boyun orta uzunlukta ve küçük bir gerdana sahiptirler.
Bacaklar uzun ama iri ve dik; ayaklar biraz küçük ama tırnakları sert ve dayanıklıdır. Derisi ince ve pigmentlidir.
Dünyada yaşayan sığır ırkların en büyüğüdür. Yaşlı Chianina boğaları yaklaşık 1.80 - 2 metre cidago yüksekliğine ulaşmaktadırlar. Dişilerde cidago yüksekliği yaklaşık 1.60 m. kadardır. Chianina sığırının erkekleri 1500 - 1700 Kg. canlı ağırlığa ulaşabilmektedirler. Canlı ağırlık dişilerde 800 - 1000 Kg. dolaylarındadır. Chianina sığırının rekor canlı ağırlığı 1974 yılında 1740 kg olarak ölçülmüştür.
Chianina ineklerinin memeleri gayet küçük olup; süt miktarı yetersizdir; Chianina sığırının süt verimi oldukça düşüktür. Ancak yavrularını beslemeye yetecek kadar süt verirler. Fakat meme başlarının yapısı buzağının memeyi kolay kavramasına emmesine çok uygun bir biçimdedir.
Chianina sığırı; eskiden İş hayvanı ve Et hayvanı özellikleri için beslenen bir sığırdı. Bugün İtalya’ da sadece etçi özelliğinden dolayı beslenen bir sığırdır.
Her türlü mera ortamına kolayca alışır çünkü her tür yemi kullanır; hastalıklara ve ektoparazitlere çok dayanıklıdır.
Genel özellikleri bakımından iyi etçil özelliklere sahip olması; kaliteli bir etinin bulunması; bulunduğu ortama kolaylıkla uyum sağlaması ve melezlemeye yatkın olması ırkın daha çok tercih edilmesini sağlamıştır.
Bulunduğu ortama kolaylıkla uyum sağlasa da sahip ve ortam değişikliklerinde adaptasyon sorunu yaşamaktadır. Bu genelde kilo kaybına neden olur.
Chianina sığırının et kalitesi tescilli ve bütün dünyaca ünlüdür.
Eti sulu; yumuşak; yüksek proteinli ve semiz kokusu vardır.
Chianina sığırının süt verimi oldukça zayıf olup et verimi aksine yüksektir.
Chianina (Kiyanina) ırkı sığırların İtalya yarımadasına günümüzden 3500 yıl önce Asya dan geldiği sanılmaktadır.
Chianina sığırlarının etleri ’’ Bistecca alla fiorentina – Floransa usulü Biftek ’’ yapılırken kullanılıyor. İtalya da birçok bölgede; özellikle de Toscana bölgesinde sadece Chianina sığırı etinden yapılmış yemekleri sunan Restaurantlar vardır.
İtalya’dan sonra yine birçok ırkı daha önce ağırlamış olan Kanada Chianina sığır ırkının yetiştiriciliğine başlamıştır. Burada yetiştiriciliği yaygınlaşan ırk; birçok ırkın önüne geçmeyi başarmış ve Avrupa’da en gözde ırklardan birisi haline gelmiş ve büyük popülarite sağlamıştır.
Chianina (Kiyanina) sığırı; etinin kalitesi; dış çevre koşullarına sağladığı uyum ve melezleştirmeye yatkın olması bu sığır cinsini oldukça sevilen bir sığır cinsi haline getirmeyi başarmıştır.
Chianına (Kiyanina) sığır ırkının değişik sığır ırkları ile melezlemeleri yapılmıştır. Chianina x Angus melezlemesi sonucu Chiangus; Chianina x Hereford melezlemesi sonucu Chiford; Chianina x Main Anjou melezlemesi sonucu Chimaine sığır ırkları elde edilmiştir.
Chianina eti yağsız olması sebebiyle; yağsız et isteyenler tarafından özellikle istenir.
Böylece hayvanlar 17 - 18 aylıkken devasa boyutlara ulaşmakta ve kas oranı çok yükselmiş olmaktadır; ancak etleri yağsız; gergin ve besin maddeleri açısından zengindir.
Et sadece baharatlı; hafif tuzlu ve yağımsı bir yumuşaklığa sahip olmakla kalmaz; aynı zamanda çok sağlıklı bir besleyici değere de sahiptir. Çünkü Chianina sığır ırkı; yağ toplamayı azaltan bir metabolizma özelliğine sahiptir.
Chianina sığırı etinin 100 gramda 117 kalori vardır. Bu kalori ile Chianina eti; tavuk etinden bile daha az kaloriye sahiptir. Chianina eti; protein açısından zengin; buna karşılık kolesterol açısından fakirdir. Chianina sığırı eti; demir ve çinko değeri bakımından da zengindir.
Yağsız; ünlü Bistecca alla Fiorentina - Floransa usulu Biftek; Chianina sığırının etinden yapılır. Yumuşak ve suludur. Bistecca alla fiorentina için Chianina sığırının özellikle lomber omurga bölgesindeki et kullanılır. En az iki parmak kalınlığında ve en az 800 gram gelecek bir parça et kullanılır. Etin her iki tarafı da köz hale gelmiş odun ateşinde 5 dakika pişirilir. Sonra bunun altında kalan ette pişirilsin diye 10 dakika kemik alta gelecek şekilde ızgarada tutulur. Bistecca alla Fiorentina kanlı olarak servis edilir. Pişirmeden sonra sadece tuz ve karabiber ile lezzetlendirilir.
Chianina (Kiyanina) Etçi sığırının Ülkemiz için çok iyi bir Etçi sığır ırkı olduğunu düşünüyorum. Chianina (Kiyanina) Etçi sığırının; Ülkemiz iklim koşullarına çok iyi uyum sağlayacağından ve kırmızı et üretiminde çok iyi bir seçenek olduğundan en küçük bir şüphem yoktur.
Sağlıklı günler dileği ile…
Uzman Dr. Ali AYYILDIZ – Veteriner Hekimi – İnsan Anatomisi Uzmanı Dr. (Ph.D.)