Topuk Dikeni
Sabah uykudan uyandıktan sonra veya uzun süre oturduktan sonraki ilk birkaç adımınızda şiddetli topuk ağrısı çekiyorsanız; topuğunuzun altına iğne batıyor gibi hissediyorsanız “topuk dikeni” diğer adıyla kalkaneal spur sorunuyla karşı karşıya olabilirsiniz.
Topuk dikeni; ayak tabanında bulunan plantar faysa adı verilen fibröz bantların gerilme ve zorlanmaya bağlı zedelenmesi ile enflamasyonu sonucu meydana gelir. Plantar fasyanın topuk kemiğine yapıştığı yerdeki enflamasyona topuk dikeni; ayak tabanında parmaklara doğru uzaman bölgedeki enflamasyonuna plantar fasiitis adı verilir. Fakat ikisinde de aslında sorun aynıdır. Ağrı topuk bölgesinde olabileceği gibi ayak parmaklarına doğru ayak tabanında da olabilir. Çekilen ayak grafisinde topukta görülen dikenimsi yapı; fasyanın yapışma yerindeki kalsiyum birikintisidir ve vücudun zedelenmeye karşı verdiği bir reaksiyondur.
Neden Oluşur?
Fazla kilo; azalmış veya artmış ayak kavsi; uzun süre ayakta kalmak; uzun süre yürümek; sert tabanlı ayakkabılar kullanmak; zorlayıcı aktiviteler içeren spor dallarıyla uğraşmak ve bazı romatizmal hastalıklar etkileyici faktörler arasında sayılabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Son yıllarda kullanılmaya başlanan ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy / Şok Dalga Tedavisi) yöntemi ile 4-5 gün ara ile yapılan 3-5 seans sonucu hastalık %80-90 oranında tedavi edilmektedir. ESWT yöntemi ile rahatsızlığın olduğu bölgede kanlanma artırılarak; vücudun kendi iyileştirici mekanizmalarının devreye girmesi ve hasar gören dokuların rejenerasyonu sağlanmaktadır.
Şok dalga tedavisinin avantajı; ameliyatsız; anestezisiz; ilaçsız ve kısa sürede %80-90 oranında kalıcı iyileşme sağlamasıdır. Topuk dikeni tedavisinde günümüzde kullanılan en son teknolojik yöntemdir.
Ayak tabanında bulunan kasa (plantar fasya) ve baldır kasına (aşil tendonu) yapılacak olan germe egzersizleri de ağrının azaltılmasına ve tedaviye katkı sağlayacaktır.
Şok dalgası tedavisinden fayda göremeyen hastalarda topuktan yapılacak olan kortizon enjeksiyonu; ağrı ve yangının azaltılmasında etkili olabilir.
PRP yöntemi ile hastanın kendi kanından elde edilen zenginleştirilmiş trombosit içeren plazma sıvısının topuğa enjekte edilerek; yine vücudun kendi iyileştirici mekanizması harekete geçirilebilir.
Hiçbir tedaviden olumlu sonuç alamayan ve günlük yaşamı olumsuz etkileyen hastalarda cerrahi tedaviyle ayak tabanında bulunan kasın uzatılması ile gerginliğin ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır.
Hastalığa yakalanmamak için neler yapılmalıdır?
Topuk dikenine neden olan faktörlerin ortadan kaldırılmaması; hastalığın nüks etmesine neden olabilir. Bu sebeple bu faktörlerin ortadan kaldırılması yada minimuma indirilmesi hastalığın tekrarlama riskini azaltacaktır.
Fazla kilolardan kurtulun. Topuğa binen yükün azaltılması; topuk dikenine yakalanma ihtimalinizi büyük ölçüde azaltacaktır.
Uzun süre ayakta kalmaktan ve yürümekten kaçının. Özellikle ev hanımları ev içerisinde çıplak ayakla dolaşmaktan kaçınmalıdır.
Uzun süre ayakta kalmanız gereken bir işte çalışıyorsanız; ayakkabınızın içine silikon topukluk ya da tabanlık yerleştirin.
Yürüyüş yapıyorsanız; mutlaka yumuşak tabanlı yürüyüş ayakkabıları kullanın ve yürüyüş için uygun zeminleri tercih edin.
Ayakkabı seçerken; ayağınıza uygun; ark desteği olan yumuşak tabanlı olmasına özen gösterin. Yüksek topuklu ayakkabılar bulanmaktan kaçının.
Her sabah yatak içerisinde ayak ve baldır kaslarına yapacağınız germe egzersizleri; hastalığa yakalanma riskinizi azaltır.
Topuk dikeni; ayak tabanında bulunan plantar faysa adı verilen fibröz bantların gerilme ve zorlanmaya bağlı zedelenmesi ile enflamasyonu sonucu meydana gelir. Plantar fasyanın topuk kemiğine yapıştığı yerdeki enflamasyona topuk dikeni; ayak tabanında parmaklara doğru uzaman bölgedeki enflamasyonuna plantar fasiitis adı verilir. Fakat ikisinde de aslında sorun aynıdır. Ağrı topuk bölgesinde olabileceği gibi ayak parmaklarına doğru ayak tabanında da olabilir. Çekilen ayak grafisinde topukta görülen dikenimsi yapı; fasyanın yapışma yerindeki kalsiyum birikintisidir ve vücudun zedelenmeye karşı verdiği bir reaksiyondur.
Neden Oluşur?
Fazla kilo; azalmış veya artmış ayak kavsi; uzun süre ayakta kalmak; uzun süre yürümek; sert tabanlı ayakkabılar kullanmak; zorlayıcı aktiviteler içeren spor dallarıyla uğraşmak ve bazı romatizmal hastalıklar etkileyici faktörler arasında sayılabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Son yıllarda kullanılmaya başlanan ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy / Şok Dalga Tedavisi) yöntemi ile 4-5 gün ara ile yapılan 3-5 seans sonucu hastalık %80-90 oranında tedavi edilmektedir. ESWT yöntemi ile rahatsızlığın olduğu bölgede kanlanma artırılarak; vücudun kendi iyileştirici mekanizmalarının devreye girmesi ve hasar gören dokuların rejenerasyonu sağlanmaktadır.
Şok dalga tedavisinin avantajı; ameliyatsız; anestezisiz; ilaçsız ve kısa sürede %80-90 oranında kalıcı iyileşme sağlamasıdır. Topuk dikeni tedavisinde günümüzde kullanılan en son teknolojik yöntemdir.
Ayak tabanında bulunan kasa (plantar fasya) ve baldır kasına (aşil tendonu) yapılacak olan germe egzersizleri de ağrının azaltılmasına ve tedaviye katkı sağlayacaktır.
Şok dalgası tedavisinden fayda göremeyen hastalarda topuktan yapılacak olan kortizon enjeksiyonu; ağrı ve yangının azaltılmasında etkili olabilir.
PRP yöntemi ile hastanın kendi kanından elde edilen zenginleştirilmiş trombosit içeren plazma sıvısının topuğa enjekte edilerek; yine vücudun kendi iyileştirici mekanizması harekete geçirilebilir.
Hiçbir tedaviden olumlu sonuç alamayan ve günlük yaşamı olumsuz etkileyen hastalarda cerrahi tedaviyle ayak tabanında bulunan kasın uzatılması ile gerginliğin ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır.
Hastalığa yakalanmamak için neler yapılmalıdır?
Topuk dikenine neden olan faktörlerin ortadan kaldırılmaması; hastalığın nüks etmesine neden olabilir. Bu sebeple bu faktörlerin ortadan kaldırılması yada minimuma indirilmesi hastalığın tekrarlama riskini azaltacaktır.
Fazla kilolardan kurtulun. Topuğa binen yükün azaltılması; topuk dikenine yakalanma ihtimalinizi büyük ölçüde azaltacaktır.
Uzun süre ayakta kalmaktan ve yürümekten kaçının. Özellikle ev hanımları ev içerisinde çıplak ayakla dolaşmaktan kaçınmalıdır.
Uzun süre ayakta kalmanız gereken bir işte çalışıyorsanız; ayakkabınızın içine silikon topukluk ya da tabanlık yerleştirin.
Yürüyüş yapıyorsanız; mutlaka yumuşak tabanlı yürüyüş ayakkabıları kullanın ve yürüyüş için uygun zeminleri tercih edin.
Ayakkabı seçerken; ayağınıza uygun; ark desteği olan yumuşak tabanlı olmasına özen gösterin. Yüksek topuklu ayakkabılar bulanmaktan kaçının.
Her sabah yatak içerisinde ayak ve baldır kaslarına yapacağınız germe egzersizleri; hastalığa yakalanma riskinizi azaltır.