Dişler Kişiliğimizin Aynası mı? Visagism Nedir?
Dental materyal ve tekniklerdeki inanılmaz değişimler günümüzde çok daha minimal yaklaşımlarla dişlerin şekil ve fonksiyonlarını restore edilmektedir. Bununla birlikte; final restorasyonlar bazen hastanın beklentilerini karşılamamaktadır; bu çoğu zaman gülüş dizaynı ile hastanın karakterinin uymamasından kaynaklanır. Hasta restore edilmiş dişlerini kendine ait hissetmemektedir. Bu uyumsuzluğun kaynağını bulmak çok zordur. Son 10 yıl içinde dental klinisyenler tüm yüz ve diş şekillerini harmonize etmeye çalışmışlardır. Bu amaçla son yıllarda vizagizm oluşturulmuştur. Bu consept dişhekimlerine sadece estetik olarak değil; aynı zamanda hastanın imajını oluşturan psikososyal davranışlarıyla uyumlu restorasyonlar yapmamıza olanak sağlar. Bu konuda en büyük zorluk hastanın kişilik özellikleri ve isteklerini açığa çıkarmaktır; ki diş ve yüz harmonisi içinde bunu diş formlarına çevirebilelim. Bu amaca ulaşmaya biz güzellik diyoruz. Nörolojist Joseph Le Doux çoğunlukla Kabul gördüğü üzere; limbic system duyguların yaratılmasından sorumlu değildir. Bir çok otonom system hayatı devam ettirme fonksiyonlarından sorumludur;thalamus bir çok duyguya neden olan temel örnek olarak tanımlanmıştır. Bu bir şeklin imajın neden ani duygusal reaksiyona yol açtığını açıklamaktadır. Kişisel olarak gözlemlediğimizde duygusal beyin ilk olarak çizgi;şekil ve rengin kombinasyonu olarak algılar. Görsel kortex uyarılmasıyla imaj tümüyle algılanır.
Visagizm Fransızca visage yani yüz kelimesinden türemiş; artist Philip Hallawell tarafından geliştirilmiş ve popüler hale gelmiştir. Visagizm duygusal kimliğini ortaya çıkaran kişisel imajının yaratılmasını sağlar. Bu konseptte klinisyenler gülüş dizayn ederken hastanın fiziksel görünüşünü; kişilik özelliklerini ve isteklerini harmanlar. Araştırmalar göstermiştir ki; bazı sembol ve şekiller tüm kültürlerde aynı anlamı taşımaktadır. En basiti dişlerin çenedeki sıralanma şekli; üçgen; kare; ovoid (yuvarlak) veya bunların varyasyonlarıdır. Henüz tam nasıl oluştuğu bilinmemekle beraber belli şekillerin beynimizde belli duyguları uyandırdığı saptanmıştır.
Örneğin:
Vertikal (yukarıdan -aşağıya)düz hatlar; güçlü; otoriter kişilik yapısı; liderlik ve iktidar özelliklerini öne çıkarırken;
Horizontal (sağdan- sola doğru)Düz hatlar ise: doğum;yaşam ve ölüm gibi; dengeyi;huzuru ve sukuneti ifade ederken;
Eğimli hatlar :dinamizm; hareketlilik ve neşeyi ifade eder.
Yuvarlak hatlar ise: duygusallık;kibarlık;dişilik gibi duyguları uyandırır.
Bunu diş hekimliğine uygulayacak olursak eğer; beden dili uzmanlarına göre; iki bireyin iletişiminde kişiler farkında olmadan yüzün alt kısmına konsantre olmaktadır. İlk önce dişlerin -özellikle ön iki dişin- dıs hatları beyin tarafından algılanmaktadır. Dişhekimleri ön bölgede dişlerin şekilllerini belirlerken hastaların kişilik özelliklerini göz önüne alarak karar verdiğinde; tedavi sonunda hastaların kişilik özelliklerini doğru yansıtan hastalarımızında inanılmaz memnun olduğu; başarılı restorasyonlar yapılabilir.
Son yıllarda genel olarak diş hekimlerince kabul görmüş güzellik modeline göre kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Üst dudak yukarı doğru bir kavis oluşturarak (pozitif gülüş şeklinde isimlendiriyoruz) santral kesici dişlerin diş eti kenarında yer almalıdır;
2. Gülümseme esnasında sadece üst dişler arasındaki diş eti görünmelidir;
3. Altı adet ön dişler ile 1. küçük azı dişlerinin ön yüzü görünmelidir.
4. Alt dudak hattını üst kesici kenarlarından geçen çizgi takip etmelidir.
5.Dudak kenarlarından görünen siyah üçgen kısımlar iyi dizayn edilmelidir.
6. üst ön dişlerin orta hattı yüzün orta hattı ile olabildiğince uyumlu olmalıdır.
7. Ön dişlerin konumu üst dudak desteği göz önüne alınarak yerleştilmelidir.
8. F ve v harfleri söylenirken üst dişler alt dudağa temas etmelidir.
9. S harfi ile dişler arasıda istenen mesafe kontrol edilmelidir.
10. Dişler ark üzerinde uyumlu sıralanmalı ve boyutları tek tek değerlendirilmelidir.
Paolucci B; Calamita M; Coachman C; Gurel G; Visagism: The Art of Dental Composition; Quintessence Dental Technology;2012.
Visagizm Fransızca visage yani yüz kelimesinden türemiş; artist Philip Hallawell tarafından geliştirilmiş ve popüler hale gelmiştir. Visagizm duygusal kimliğini ortaya çıkaran kişisel imajının yaratılmasını sağlar. Bu konseptte klinisyenler gülüş dizayn ederken hastanın fiziksel görünüşünü; kişilik özelliklerini ve isteklerini harmanlar. Araştırmalar göstermiştir ki; bazı sembol ve şekiller tüm kültürlerde aynı anlamı taşımaktadır. En basiti dişlerin çenedeki sıralanma şekli; üçgen; kare; ovoid (yuvarlak) veya bunların varyasyonlarıdır. Henüz tam nasıl oluştuğu bilinmemekle beraber belli şekillerin beynimizde belli duyguları uyandırdığı saptanmıştır.
Örneğin:
Vertikal (yukarıdan -aşağıya)düz hatlar; güçlü; otoriter kişilik yapısı; liderlik ve iktidar özelliklerini öne çıkarırken;
Horizontal (sağdan- sola doğru)Düz hatlar ise: doğum;yaşam ve ölüm gibi; dengeyi;huzuru ve sukuneti ifade ederken;
Eğimli hatlar :dinamizm; hareketlilik ve neşeyi ifade eder.
Yuvarlak hatlar ise: duygusallık;kibarlık;dişilik gibi duyguları uyandırır.
Bunu diş hekimliğine uygulayacak olursak eğer; beden dili uzmanlarına göre; iki bireyin iletişiminde kişiler farkında olmadan yüzün alt kısmına konsantre olmaktadır. İlk önce dişlerin -özellikle ön iki dişin- dıs hatları beyin tarafından algılanmaktadır. Dişhekimleri ön bölgede dişlerin şekilllerini belirlerken hastaların kişilik özelliklerini göz önüne alarak karar verdiğinde; tedavi sonunda hastaların kişilik özelliklerini doğru yansıtan hastalarımızında inanılmaz memnun olduğu; başarılı restorasyonlar yapılabilir.
Son yıllarda genel olarak diş hekimlerince kabul görmüş güzellik modeline göre kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Üst dudak yukarı doğru bir kavis oluşturarak (pozitif gülüş şeklinde isimlendiriyoruz) santral kesici dişlerin diş eti kenarında yer almalıdır;
2. Gülümseme esnasında sadece üst dişler arasındaki diş eti görünmelidir;
3. Altı adet ön dişler ile 1. küçük azı dişlerinin ön yüzü görünmelidir.
4. Alt dudak hattını üst kesici kenarlarından geçen çizgi takip etmelidir.
5.Dudak kenarlarından görünen siyah üçgen kısımlar iyi dizayn edilmelidir.
6. üst ön dişlerin orta hattı yüzün orta hattı ile olabildiğince uyumlu olmalıdır.
7. Ön dişlerin konumu üst dudak desteği göz önüne alınarak yerleştilmelidir.
8. F ve v harfleri söylenirken üst dişler alt dudağa temas etmelidir.
9. S harfi ile dişler arasıda istenen mesafe kontrol edilmelidir.
10. Dişler ark üzerinde uyumlu sıralanmalı ve boyutları tek tek değerlendirilmelidir.
Paolucci B; Calamita M; Coachman C; Gurel G; Visagism: The Art of Dental Composition; Quintessence Dental Technology;2012.