Emdr Yöntemi Nedir?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing: Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) olumsuz yaşam deneyimleri sonucu ortaya çıkan semptomları ve duygusal sıkıntıları iyileştirmeye yardımcı olan bir psikoterapi yöntemidir. EMDR’nin etkinliği üzerine yapılmış olan birçok araştırmanın sonuçlarına göre yıllarca sürebilen klasik psikoterapi yöntemlerinden elde edilen yararlara EMDR terapisi ile çok daha kısa sürede ulaşılabilmektedir.
Birçok kişinin duygusal acıların iyileşmesi için uzun bir zamana ihtiyaç duyulduğu şeklinde genel bir önyargısı bulunmaktadır. EMDR terapisi ise bu görüşün aksine bedenin aynen fiziksel bir yarayı iyileştirmesi gibi zihnin de psikolojik yaraları iyileştirebildiğini göstermiştir. Eliniz kesildiğinde bedeniniz açılan yarayı kapatmaya çalışır. Eğer bu yara yabancı cisimler; mikroplar ya da yeni kesiklere maruz kalırsa yaranızda iltihap oluşur ve bu yüzden acı duyarsınız. Bu olumsuz etkenler ortadan kalktığında ise yaranız yeniden iyileşmeye başlayacaktır.
EMDR terapisi zihinsel süreçlerde de benzer bir durumun olduğunu göstermektedir. Beyinde bulunan bilgi işleme sistemi doğal bir iyileştirme görevine sahiptir. Eğer bu sistemin çalışması engellenir ya da rahatsız edici dışsal bir olay nedeniyle dengesi bozulursa duygusal yara iltihaplanır ve yoğun bir sıkıntı duyulmasına neden olur. Bu engel ortadan kaldırıldığında ise iyileşme başlar. EMDR terapisinde özel terapi aşamaları ve yöntemleri ile danışanlara bu doğal iyileştirme mekanizmasını aktive etme konusunda yardımcı olunmaktadır.
EMDR’nin etkinliği üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların sonuçlarına göre EMDR oldukça kısa süreler içinde danışanların travmatik olayların etkisinden kurtulmalarını sağlamaktadır. Bazı çalışmalarda tek bir travmatik deneyimi olan kişilerin %84-90′nının 90 dakikalık üç EMDR seansı ile travma sonrası sıkıntılarının tamamen ortadan kalktığı görülmüştür. Diğer çalışmaların etkinlik düzeylerine genel olarak bakıldığında ise EMDR terapisine başlayan kişilerin %75 ile %100′ünün EMDR terapisi sonunda travmalarının etkisinden kurtulduğu görülmüştür.
EMDR son 20 yıl içinde gittikçe yaygınlaşan bir şekilde travma tedavisinde etkili bir yöntem olarak saygınlık kazanmış ve milyonlarca kişinin başarılı bir şekilde geçmişin yüklerinden kurtulmalarını sağlamıştır. Şu anda tüm dünyada 70.000′nin üzerinde EMDR terapisi uzmanı bulunmaktadır.
EMDR terapisi sekiz aşamalı bir tedavidir. Göz hareketleri (ya da diğer türdeki iki taraflı bir uyarım) EMDR seanslarının bir parçası olarak kullanılır. İki taraflı uyarımın kullanım nedenleri için EMDR teorisi bölümünü okuyabilirsiniz. Öncelikle hangi anının üzerinde durulacağı belirlendikten sonra kişinin bu anıyla ilgili düşüncelerine; duygularına; hislerine ve bedensel duyumlarına odaklanması ve bu sırada terapistin danışanın görme alanı içerisinde sağa sola hareket ettirdiği elini takip etmesi istenir. Anıya odaklanırken belirli aralıklarla danışanın bu şekilde dikkatini çift taraflı bir uyarıma vermesinin klasik konuşma terapisine göre beynin daha verimli çalışmasını sağladığı görülmektedir.
Uykumuzun rüya gördüğümüz kısmında gözlerimiz sağa sola hareket etmektedir. REM uykusu (Rapid Eye Movement: Hızlı Göz Hareketleri) denilen uykumuzun bu bölümünde Harvard Üniversitesindeki bir araştırmacının bulgularına göre beyin daha verimli bir şekilde çalışmakta; içsel bağlantılar daha kolay bir şekilde kurulabilmekte ve bu şekilde rahatsız edici sindirilebilmektedir. EMDR terapisi iki taraflı uyarım yöntemini kullanarak beynin bu doğal mekanizmasından faydalanmaktadır.
Başarılı bir EMDR terapisi ile kişinin acı veren yaşam deneyimine bakış açısı değişmekte ve anıyı düşündüğünde duygusal düzeyde de daha farklı hisler içine girmektedir. Örneğin; taciz yaşamış bir kişi yaşadığı dehşet ve kendinden iğrenme hislerinden ‘bu geçmişte kaldı; o şartlarda elimden gelenin en iyisini yaptım; güçlü birisi olduğumu hissedebilirim’ noktasına gelebilmektedir. Klasik konuşma terapisinin aksine yeni farkındalıklar sadece terapistin müdahaleleri ve yorumları ile değil danışanın kendi entellektüel ve duygusal süreçleriyle sağlanmaktadır. EMDR terapisi ile kişi deneyimleri arasında yeni bağlantılar oluşturmakta; kendisini iyi hissettirecek önemli ayrıntıları daha çok hatırlamakta ve bir zamanlar kendisini sarsan anılara baktığında daha güçlenmiş hissetmektedir. Yaraları kapanmakla yetinmemekte daha farklı bir şeye dönüşmektedir. Böylece kişi kendisini daha da olgunlaşmış hissetmektedir. EMDR’nin diğer terapi yöntemlerinden farklı olan noktalarından birisi de derinlemesine analiz ya da ev ödevlerine diğer terapilerde olduğu kadar ihtiyaç duyulmamasıdır.
KAYNAKÇA: The EMDR Institute (Uluslararası EMDR Enstitüsü)
Birçok kişinin duygusal acıların iyileşmesi için uzun bir zamana ihtiyaç duyulduğu şeklinde genel bir önyargısı bulunmaktadır. EMDR terapisi ise bu görüşün aksine bedenin aynen fiziksel bir yarayı iyileştirmesi gibi zihnin de psikolojik yaraları iyileştirebildiğini göstermiştir. Eliniz kesildiğinde bedeniniz açılan yarayı kapatmaya çalışır. Eğer bu yara yabancı cisimler; mikroplar ya da yeni kesiklere maruz kalırsa yaranızda iltihap oluşur ve bu yüzden acı duyarsınız. Bu olumsuz etkenler ortadan kalktığında ise yaranız yeniden iyileşmeye başlayacaktır.
EMDR terapisi zihinsel süreçlerde de benzer bir durumun olduğunu göstermektedir. Beyinde bulunan bilgi işleme sistemi doğal bir iyileştirme görevine sahiptir. Eğer bu sistemin çalışması engellenir ya da rahatsız edici dışsal bir olay nedeniyle dengesi bozulursa duygusal yara iltihaplanır ve yoğun bir sıkıntı duyulmasına neden olur. Bu engel ortadan kaldırıldığında ise iyileşme başlar. EMDR terapisinde özel terapi aşamaları ve yöntemleri ile danışanlara bu doğal iyileştirme mekanizmasını aktive etme konusunda yardımcı olunmaktadır.
EMDR’nin etkinliği üzerine birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmaların sonuçlarına göre EMDR oldukça kısa süreler içinde danışanların travmatik olayların etkisinden kurtulmalarını sağlamaktadır. Bazı çalışmalarda tek bir travmatik deneyimi olan kişilerin %84-90′nının 90 dakikalık üç EMDR seansı ile travma sonrası sıkıntılarının tamamen ortadan kalktığı görülmüştür. Diğer çalışmaların etkinlik düzeylerine genel olarak bakıldığında ise EMDR terapisine başlayan kişilerin %75 ile %100′ünün EMDR terapisi sonunda travmalarının etkisinden kurtulduğu görülmüştür.
EMDR son 20 yıl içinde gittikçe yaygınlaşan bir şekilde travma tedavisinde etkili bir yöntem olarak saygınlık kazanmış ve milyonlarca kişinin başarılı bir şekilde geçmişin yüklerinden kurtulmalarını sağlamıştır. Şu anda tüm dünyada 70.000′nin üzerinde EMDR terapisi uzmanı bulunmaktadır.
EMDR terapisi sekiz aşamalı bir tedavidir. Göz hareketleri (ya da diğer türdeki iki taraflı bir uyarım) EMDR seanslarının bir parçası olarak kullanılır. İki taraflı uyarımın kullanım nedenleri için EMDR teorisi bölümünü okuyabilirsiniz. Öncelikle hangi anının üzerinde durulacağı belirlendikten sonra kişinin bu anıyla ilgili düşüncelerine; duygularına; hislerine ve bedensel duyumlarına odaklanması ve bu sırada terapistin danışanın görme alanı içerisinde sağa sola hareket ettirdiği elini takip etmesi istenir. Anıya odaklanırken belirli aralıklarla danışanın bu şekilde dikkatini çift taraflı bir uyarıma vermesinin klasik konuşma terapisine göre beynin daha verimli çalışmasını sağladığı görülmektedir.
Uykumuzun rüya gördüğümüz kısmında gözlerimiz sağa sola hareket etmektedir. REM uykusu (Rapid Eye Movement: Hızlı Göz Hareketleri) denilen uykumuzun bu bölümünde Harvard Üniversitesindeki bir araştırmacının bulgularına göre beyin daha verimli bir şekilde çalışmakta; içsel bağlantılar daha kolay bir şekilde kurulabilmekte ve bu şekilde rahatsız edici sindirilebilmektedir. EMDR terapisi iki taraflı uyarım yöntemini kullanarak beynin bu doğal mekanizmasından faydalanmaktadır.
Başarılı bir EMDR terapisi ile kişinin acı veren yaşam deneyimine bakış açısı değişmekte ve anıyı düşündüğünde duygusal düzeyde de daha farklı hisler içine girmektedir. Örneğin; taciz yaşamış bir kişi yaşadığı dehşet ve kendinden iğrenme hislerinden ‘bu geçmişte kaldı; o şartlarda elimden gelenin en iyisini yaptım; güçlü birisi olduğumu hissedebilirim’ noktasına gelebilmektedir. Klasik konuşma terapisinin aksine yeni farkındalıklar sadece terapistin müdahaleleri ve yorumları ile değil danışanın kendi entellektüel ve duygusal süreçleriyle sağlanmaktadır. EMDR terapisi ile kişi deneyimleri arasında yeni bağlantılar oluşturmakta; kendisini iyi hissettirecek önemli ayrıntıları daha çok hatırlamakta ve bir zamanlar kendisini sarsan anılara baktığında daha güçlenmiş hissetmektedir. Yaraları kapanmakla yetinmemekte daha farklı bir şeye dönüşmektedir. Böylece kişi kendisini daha da olgunlaşmış hissetmektedir. EMDR’nin diğer terapi yöntemlerinden farklı olan noktalarından birisi de derinlemesine analiz ya da ev ödevlerine diğer terapilerde olduğu kadar ihtiyaç duyulmamasıdır.
KAYNAKÇA: The EMDR Institute (Uluslararası EMDR Enstitüsü)