Özel Öğrenme Güçlüğü
ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDİR ?
Özel öğrenme güçlüğü dinleme; konuşma; okuyup-yazma; muhakemede bulunma ve matematik işlemleri yapma yeteneklerinin elde edilmesi ve kullanılmasında önemli zorluklarla beliren bir bozukluktur. Zekası normal ya da normalin üstünde olsa da zekasına uygun performans göstermeyen; herhangi bir duyusal; fiziksel; ruhsal; kültürel soruna bağlı olmayan okuma; yazma; matematik; kendini ifade etme; mekanda yön bulma gibi alanlardan birinde ya da tümünde güçlük çeken çocukları kapsar.
* Okuma becerisindeki bozukluğa (doğru okuyamama; yavaş okuma gibi) DİSLEKSİ;
*Matematikte öğrenme güçlüğü yaşıyorsa DİSKALKULİ;
*Yazma ile ilgili öğrenme güçlüğü yaşıyorsa DİSGRAFİ adı verilir.
Çoğunlukla farklı yoğunlukta üçü bir arada bulunur ve tespit edilebilmesi için çocuğun 7 yaşını doldurmuş ve okuma- yazma aşamasını tamamlamış olması gerekir.
OKUMA VE YAZMADA GÖRÜLEN GÜÇLÜKLER
*Okumayı geç öğrenme
*Ses-sembol eşlemesini yapmada zorlanma
*Şekilleri doğru kopya edememe
*İmla hatalarının çok olması
*Muhtelif sembolleri sıraya koymada zorlanma
*Okuma hataları yapma ve/veya dikkatsiz okuma
*Yazarken harf atlama; ekleme ve harfleri yanlış sırada yazmak
*Okunaksız yazı yazmak
*Kelimeler arasında gereksiz ve anlamsız boşluk bırakmak
*Yön bulmada zorlanma
*Sağını solunu karıştırma
*”b” ve “d” harflerini karıştırmak
*Anlamsız kelimelerle okuma
*Hece veya kelimeleri tersten okumak ve bu şekilde yazmak
*Yavaş ve duraklayarak okumak ve yazmak
*Okuduğu satırı; parağrafı kaybetmek
*Okuduğunu anlamada zorlanma
*Bu çalışmalar sırasında sürekli olarak dikkatinin dağılması
MATEMATİKTE GÖRÜLEN GÜÇLÜKLER:
*Çarpım tablosu ezberleyip hatırlamakta zorlanma
*Parmaklarını kullanarak hesap yapma
*Kavramları anlamada zorlanma
*İşlemleri doğru ve çabuk yapmada zorlanma
*Problemi anlamakta zorlanma
*Problem çözümünde işlemleri doğru sıraya koymakta zorlanma
*25 sayısını 52 olarak karıştırma
ALGILAMADA YAŞANAN GÜÇLÜKLER:
Algılama; kendini ifade ve kavrama alanında yaşanan güçlükler
*Genelde basit ve az sayıda kelime kullanarak yazma
*Uzun cümlelerden oluşan sözel yönergeleri takip etmede zorlanma
*Bazı kavramların tam oturmamış olmasından dolayı “anlayamama”
*Bir olayı resmi veya nesneyi anlatmada zorlanma
*Sözcük dağarcığının kısıtlı olması
*İsimleri zor hatırlama
*Gramer hataları yapma
*Görme bozuklukları olmadığı halde nesne ve şekilleri farklı görme; farklı algılama; ve sesleri farklı algılama.
Bu kriterler dışında öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler:
*Dikkatlerini yaptıkları işe verseler bile; anlamakta; öğrenmekte zorlanırlar.
*Derinlik algılarında bozukluk vardır.
*Motor koordinasyonları kötü ve kabadır. Hantal ve sakar olabilirler.
*Görsel algılama problemleri vardır. Görsel uyarıcılar arasındaki ayrıntıları ayırt etmede zorlanırlar.
*Yazarken; okurken harfleri karıştırırlar; hece- harf atlarlar; ters okur veya yazarlar.
*Görsel hafıza problemleri vardır. Bir şekli yeniden hayal etmede ve hatırlamada zorlanırlar.
*Yazıları; okumaları bozuktur ve yazma- okuma hızları düşüktür.
*İşitsel algı problemleri vardır. Kelimelere veya çevrede duydukları seslere anlam verirken hata yaparlar. Pek çok ses arasında; bütün bu sesleri bastırarak çıkan bir sesi ayırt edemezler.
*İşitsel hafızaları zayıftır. İşitsel bir uyaranı hatırlayıp yeniden seslendirmede güçlük çekerler.
*Okurken yerlerini kaybederler; satır atlar ya da aynı satırı tekrar okurlar. Yazının fontu büyüdükçe daha güzel ve doğru okurlar.
*Sıralama yanlışları yaparlar.
*Sınıflandırmada zorluk yaşarlar.
*Zaman kavramlarını karıştırırlar.
*Cümleleri tamamlamakta zorluk çekerler.
*Sözcükler arasında boşluk bırakmazlar.
*Sesin geldiği yönü tayin edemezler.
*Gürültülü ortamda anlatılan bir konuyu ya da konuşmayı izlemekte zorlanırlar.
*Bilmeleri gerektiğini düşündüğümüz mekanlarda bile kaybolabilirler.
*Sağ- sol; alt- üst; ön- arka gibi kavramları karıştırabilirler.
*Sayı kavramlarını anlamada zorluk çekerler.
*Matematik problemlerini okurken başını hatırlayamazlar.
*Yaptıkları herhangi bir hatayı defalarca tekrarlarlar.
*İmla kurallarını unuturlar; çarpım tablosunu unuturlar. (Bir gün bildiklerini ertesi gün unutabilirler)
*Matematik terimlerini; işlemlerini; kavramlarını anlama ve adlandırma ile yazılı problemleri matematik sembollere çevirmede zorlanırlar.
*Matematikte problem çözerken adımların sırasını karıştırırlar; çözüm stratejisini oluşturamazlar.
Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler İçin Öğretmenlere Öneriler;
*Yazma-okuma bozukluğu olan çocuklar anlatılanları dinleyerek öğrenebilirler.
Anlayıp; anlamadıklarını kontrol etmek istediğinizde sınav sorularını çabuk okuyamaz ve cevapları çabuk yazamadıkları için önemli sınavların sözlü yapılması uygun olur.
Yazılı yapmak zorunlu ise çoktan seçmeli testler seçilmelidir.
*Zaman kısıtlaması altında çalışamazlar. Ona kendi çalışma hızını göz önünde bulundurarak daha fazla zaman verilebilir.
*Görsel algılama; görsel dikkat problemi olan çocuklar harf; rakam; işaret gibi pek çok sembolü karıştırabilirler. Bu durumda tahtadan bakarak yazı yazmak çok güçtür. Bu konuda ona diğer öğrencilerden daha toleranslı davranılmalıdır.
*İşitsel dikkat ve algı konusunda zorluğu olan çocuklar kolay anlaşılan detaysız ve kesin yönergelere ihtiyaç duyarlar.
*Başarıyı tatması için fırsatlar verilmelidir. Gün içinde birkaç kez başarabileceğine inanılan görevler verilmelidir ki; başarı duygusuna yabancı kalmasın!
*Yardıma ihtiyaç duyduğu her konuda ona yardım edilebilir. Ama daha sonraki basamakta kenara çekilmek gerekir ki; bağımsızlık kazanabilsin!
*Gerektiğinde yardımcı olun; okumakta zorlanıyorsa siz okuyabilir; anlatmasına yardımcı olabilirsiniz.
*Öğrencinizin hangi öğrenme kanalında zorluğu olduğunu; hangi öğrenme kanallarını daha iyi işlediğini bilin. Bu; herhangi bir konuyu kavratırken hangi öğrenme metotlarının kullanılacağını belirleyecektir.
*En önemlisi onun farkında olmak; onun değerli bir insan olduğunu hissettirmektir. Gösterdiği her çaba sevgiyle ödüllendirilmelidir. Bunu hissederse onun için gösterilen çaba; sabır ve emeğin karşılığı daha çabuk alınacaktır.
Öğrenme Güçlüğü Olan Ünlülerden Bazıları; Edison; Rodin; Picasso; Tom Cruise; Albert Einstein; Can Dündar; Picasso; Roesevelt; Walt Disney; Wagner; Cher; Anderson; Agatha Christie; Churchill; Leonardo da Vinci …
Özel öğrenme güçlüğü dinleme; konuşma; okuyup-yazma; muhakemede bulunma ve matematik işlemleri yapma yeteneklerinin elde edilmesi ve kullanılmasında önemli zorluklarla beliren bir bozukluktur. Zekası normal ya da normalin üstünde olsa da zekasına uygun performans göstermeyen; herhangi bir duyusal; fiziksel; ruhsal; kültürel soruna bağlı olmayan okuma; yazma; matematik; kendini ifade etme; mekanda yön bulma gibi alanlardan birinde ya da tümünde güçlük çeken çocukları kapsar.
* Okuma becerisindeki bozukluğa (doğru okuyamama; yavaş okuma gibi) DİSLEKSİ;
*Matematikte öğrenme güçlüğü yaşıyorsa DİSKALKULİ;
*Yazma ile ilgili öğrenme güçlüğü yaşıyorsa DİSGRAFİ adı verilir.
Çoğunlukla farklı yoğunlukta üçü bir arada bulunur ve tespit edilebilmesi için çocuğun 7 yaşını doldurmuş ve okuma- yazma aşamasını tamamlamış olması gerekir.
OKUMA VE YAZMADA GÖRÜLEN GÜÇLÜKLER
*Okumayı geç öğrenme
*Ses-sembol eşlemesini yapmada zorlanma
*Şekilleri doğru kopya edememe
*İmla hatalarının çok olması
*Muhtelif sembolleri sıraya koymada zorlanma
*Okuma hataları yapma ve/veya dikkatsiz okuma
*Yazarken harf atlama; ekleme ve harfleri yanlış sırada yazmak
*Okunaksız yazı yazmak
*Kelimeler arasında gereksiz ve anlamsız boşluk bırakmak
*Yön bulmada zorlanma
*Sağını solunu karıştırma
*”b” ve “d” harflerini karıştırmak
*Anlamsız kelimelerle okuma
*Hece veya kelimeleri tersten okumak ve bu şekilde yazmak
*Yavaş ve duraklayarak okumak ve yazmak
*Okuduğu satırı; parağrafı kaybetmek
*Okuduğunu anlamada zorlanma
*Bu çalışmalar sırasında sürekli olarak dikkatinin dağılması
MATEMATİKTE GÖRÜLEN GÜÇLÜKLER:
*Çarpım tablosu ezberleyip hatırlamakta zorlanma
*Parmaklarını kullanarak hesap yapma
*Kavramları anlamada zorlanma
*İşlemleri doğru ve çabuk yapmada zorlanma
*Problemi anlamakta zorlanma
*Problem çözümünde işlemleri doğru sıraya koymakta zorlanma
*25 sayısını 52 olarak karıştırma
ALGILAMADA YAŞANAN GÜÇLÜKLER:
Algılama; kendini ifade ve kavrama alanında yaşanan güçlükler
*Genelde basit ve az sayıda kelime kullanarak yazma
*Uzun cümlelerden oluşan sözel yönergeleri takip etmede zorlanma
*Bazı kavramların tam oturmamış olmasından dolayı “anlayamama”
*Bir olayı resmi veya nesneyi anlatmada zorlanma
*Sözcük dağarcığının kısıtlı olması
*İsimleri zor hatırlama
*Gramer hataları yapma
*Görme bozuklukları olmadığı halde nesne ve şekilleri farklı görme; farklı algılama; ve sesleri farklı algılama.
Bu kriterler dışında öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler:
*Dikkatlerini yaptıkları işe verseler bile; anlamakta; öğrenmekte zorlanırlar.
*Derinlik algılarında bozukluk vardır.
*Motor koordinasyonları kötü ve kabadır. Hantal ve sakar olabilirler.
*Görsel algılama problemleri vardır. Görsel uyarıcılar arasındaki ayrıntıları ayırt etmede zorlanırlar.
*Yazarken; okurken harfleri karıştırırlar; hece- harf atlarlar; ters okur veya yazarlar.
*Görsel hafıza problemleri vardır. Bir şekli yeniden hayal etmede ve hatırlamada zorlanırlar.
*Yazıları; okumaları bozuktur ve yazma- okuma hızları düşüktür.
*İşitsel algı problemleri vardır. Kelimelere veya çevrede duydukları seslere anlam verirken hata yaparlar. Pek çok ses arasında; bütün bu sesleri bastırarak çıkan bir sesi ayırt edemezler.
*İşitsel hafızaları zayıftır. İşitsel bir uyaranı hatırlayıp yeniden seslendirmede güçlük çekerler.
*Okurken yerlerini kaybederler; satır atlar ya da aynı satırı tekrar okurlar. Yazının fontu büyüdükçe daha güzel ve doğru okurlar.
*Sıralama yanlışları yaparlar.
*Sınıflandırmada zorluk yaşarlar.
*Zaman kavramlarını karıştırırlar.
*Cümleleri tamamlamakta zorluk çekerler.
*Sözcükler arasında boşluk bırakmazlar.
*Sesin geldiği yönü tayin edemezler.
*Gürültülü ortamda anlatılan bir konuyu ya da konuşmayı izlemekte zorlanırlar.
*Bilmeleri gerektiğini düşündüğümüz mekanlarda bile kaybolabilirler.
*Sağ- sol; alt- üst; ön- arka gibi kavramları karıştırabilirler.
*Sayı kavramlarını anlamada zorluk çekerler.
*Matematik problemlerini okurken başını hatırlayamazlar.
*Yaptıkları herhangi bir hatayı defalarca tekrarlarlar.
*İmla kurallarını unuturlar; çarpım tablosunu unuturlar. (Bir gün bildiklerini ertesi gün unutabilirler)
*Matematik terimlerini; işlemlerini; kavramlarını anlama ve adlandırma ile yazılı problemleri matematik sembollere çevirmede zorlanırlar.
*Matematikte problem çözerken adımların sırasını karıştırırlar; çözüm stratejisini oluşturamazlar.
Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler İçin Öğretmenlere Öneriler;
*Yazma-okuma bozukluğu olan çocuklar anlatılanları dinleyerek öğrenebilirler.
Anlayıp; anlamadıklarını kontrol etmek istediğinizde sınav sorularını çabuk okuyamaz ve cevapları çabuk yazamadıkları için önemli sınavların sözlü yapılması uygun olur.
Yazılı yapmak zorunlu ise çoktan seçmeli testler seçilmelidir.
*Zaman kısıtlaması altında çalışamazlar. Ona kendi çalışma hızını göz önünde bulundurarak daha fazla zaman verilebilir.
*Görsel algılama; görsel dikkat problemi olan çocuklar harf; rakam; işaret gibi pek çok sembolü karıştırabilirler. Bu durumda tahtadan bakarak yazı yazmak çok güçtür. Bu konuda ona diğer öğrencilerden daha toleranslı davranılmalıdır.
*İşitsel dikkat ve algı konusunda zorluğu olan çocuklar kolay anlaşılan detaysız ve kesin yönergelere ihtiyaç duyarlar.
*Başarıyı tatması için fırsatlar verilmelidir. Gün içinde birkaç kez başarabileceğine inanılan görevler verilmelidir ki; başarı duygusuna yabancı kalmasın!
*Yardıma ihtiyaç duyduğu her konuda ona yardım edilebilir. Ama daha sonraki basamakta kenara çekilmek gerekir ki; bağımsızlık kazanabilsin!
*Gerektiğinde yardımcı olun; okumakta zorlanıyorsa siz okuyabilir; anlatmasına yardımcı olabilirsiniz.
*Öğrencinizin hangi öğrenme kanalında zorluğu olduğunu; hangi öğrenme kanallarını daha iyi işlediğini bilin. Bu; herhangi bir konuyu kavratırken hangi öğrenme metotlarının kullanılacağını belirleyecektir.
*En önemlisi onun farkında olmak; onun değerli bir insan olduğunu hissettirmektir. Gösterdiği her çaba sevgiyle ödüllendirilmelidir. Bunu hissederse onun için gösterilen çaba; sabır ve emeğin karşılığı daha çabuk alınacaktır.
Öğrenme Güçlüğü Olan Ünlülerden Bazıları; Edison; Rodin; Picasso; Tom Cruise; Albert Einstein; Can Dündar; Picasso; Roesevelt; Walt Disney; Wagner; Cher; Anderson; Agatha Christie; Churchill; Leonardo da Vinci …