Erken Boşalma
Erken Boşalma
Erken boşalma;erkek cinsel işlev bozuklukları arasında en sık rastlanan problemdir.Genel bir tanım yapacak olursak;inatçı ve tekrarlayıcı bir biçimde;cinsel uyarılmadan hemen sonra;cinsel birleşme öncesinde ya da cinsel birleşmeden hemen sonra;kişinin ve partnerinin arzu ettiği süreden önce boşalma durumudur.
Bu problemin ölçülebilir kriterlerini oluşturmak için bazı klinisyenler vajinaya giriş ile boşalma arasındaki süreyi;bazı klinisyenler ise orgazmdan önce vajinaya giriş çıkış sayısını baz almışlardır.Masters ve Johnson;çiftlerin yaşadıkları cinsel ilişkilerin %50sinden fazlasında eşin orgazmından önce boşalan erkeklere bu tanıyı koymuşlardır.Kaplan’ın tanımı ise;bir erkeğin gönüllü boşalmayı kontrol edemeyip;istediğinden önce zirveye çıkıp boşalması şeklinde olmuştur.
Shapiro ise iki tip erken boşalma tanımlamıştır;tip A;cinsel dürtüsü yüksek;erektil sorunları olmayan ve hiç bir zaman boşalma kontrolü yeterli olmamış genç hastalarda görülen bir erken boşalma türüdür.Tip B ise;daha ileri yaşlarda ortaya çıkan;erektil sorunlarla bağlantısı olan;öncesinde boşalma kontrol sorunu olmayıp sonradan ortaya çıkan türdür.
CİSED(cinsel sağlık enstitüsü derneği)’nin istatistik ve ortalamalar alınarak çıkardığı tanıma bakacak olursa:
Evre 1PE(prematür ejekülasyon);penis vajinada iken 5-7 dakika arasında boşalma olur.Erkek ya da partnerine göre sorun yoktur;cinsel doyum sorunları yaşanmaz.Boşalma refleksi üzerinde istemli bir denetim yoktur.
Evre 2PE;penis vajinada iken 5-7 dakika arasında boşalma olur;erkek ya da partneri için sorun vardır;cinsel doyum sorunları yaşanır;boşalma refleksi üzerinde istemli bir denetim yoktur.
Evre 3PE;penis vajinada iken 3-4 dakika arasında boşalma olur;İYİ derecede erken boşalma vardır.
Evre 4PE;penis vajinadayken 3-4 dakika içerisinde boşalma olur;ORTA derecede erken boşalma vardır.
Evre 5PE;penis vajinaya girmeden önce boşalma olur;İLERİ derecede erken boşalma vardır.
DURUMSAL PE; bazı durumlarda ve bazı partnerlerle erken boşalma yaşanır.
Ancak bu tanımlamalara rağmen zaman bu tanıyı koymak için tek başına yeterli bir kriter olmamaktadır.Partnerin boşalma süresi;ilişkinin doyumu;kişiye ait faktörler tanıda etkili olmaktadır.
Danışanlar ise bu durumu;giremeden veya bir kaç kez gidip geldikten sonra boşalıyorum;o an geldiğinde kendimi kontrol edemiyorum;her an boşalacakmışım gibi geliyor;her şey çok hızlı gelişiyor ve ben ne olduğunu anlamadan boşalıyorum gibi ifadelerle tanımlıyorlar genellikle.
Erken boşalan erkeklerin bir takım ortak kişilik özellikleri gösterdiği bulunmuştur;hızlı yemek yerler;hızlı araba kullanırlar;çabuk sinirlenirler;kontrolsüz davranışları vardır;rekabetçi;hırslıdırlar.
Erkeklerin erken boşalmasına zemin hazırlayan faktörler nelerdir diye bakacak olursak;genç olmak;aşırı heyecanlanmak;uzun süren cinsel perhizden sonra kurulan cinsel ilişki;yeni evli olmak veya hiç ilişkide bulunmamış olmak;cinsel ilişki esnasında vajinada hızlı gidip gelme davranışı;kaygılı ve sinirli bir duygu durum içerisinde olmak sayılabilir.
Nedenlerine gelecek olursak;bu konuda farklı ekollere göre farklı açıklamalar söz konusudur.Genel olarak baktığımızda etiolojisinde:
-Bireysel biyolojik/fiziksel özellikler;erken boşalma orjini bazen kişinin özgün fizyolojik yapısına da bağlanabilir.Yapılan çalışmalar boşalmanın beyinde nörotransmitterlerin bir sinirden diğerine mesaj taşımasına bağlı olduğunu göstermiştir.(Waldinger 2002)Seratoninin boşalmanın düzenlenmesinde primer ilişkili mediatör olduğu düşünülmüştür.Ayrıca erken boşalma;ateroskleroz;DM;epilepsi;MS diğer nörolojik dejeneratif hastalıklarla da ilişkilendirilmiştir.Üriner enfeksiyonlarda(prostatit vs);pelvik kırık gibi geçici veya kalıcı fiziksel hasarlarda da erken boşalma gelişebilir.
Bazı ilaçlar(opiatlar;pseudoefedrin içeren grip ilaçları vb) da erken boşalmaya sebep olabilir
-Bireysel psikolojik faktörler;özgüven eksikliği;negatif beden imgesi;stres gibi durumlarda da erken boşalma olabilir.Ayrıca bipolar bozukluk;OKB;post travmatik stres bozukluğu ve anksiyete bozukluğu da bu duruma yol açabilir.Ereksiyon problemine sekonder olarak da erken boşalma geliştirmiş olabilir kişi.
Masters ve Johnson boşalma kontrolünde psikoseksüel becerinin rolünden bahsetmişlerdir.
Bİlişsel davranışçı seks terapistleri bu durumun sosyal ve öğrenilebilir bir durum olduğunun üzerinde durmuşlardır.Metz ve Pryor(2000)örnek olarak psikoseksüel beceri eksikliği olan erkeklerde randevulaşma ve kişisel becerilerinde eksiklik eğilimi tanımlamışlardır.
Psikanalitik kuram ise;erken boşalmayı kadınlara karşı çözümlenmemiş belirsizliği olan erkeklerde bir nevrotik belirti olarak görmektedir.(Kaplan 1974)
-Çiftlerin ve ikili ilişkilerin özellikleri;sistemik terapistler erken boşalmanın ilişkideki bazı sorunların belirtisi olduğunu düşünmektedirler.Güç ya da kontrol mücadeleleri;bağlılık ve yakınlık korkusu;çiftler arasında gerçekçi olmayan cinsel beklentiler erken boşalmanın sebepleri olabilirler.
-Aile kaynaklı faktörler;aile kaynaklı psikolojik çatışmalar bu duruma yol açabilir.Bu çatışmalar kuşaktan kuşağa geçmiş olabilir.Bowen bunu çoklu jenerasyonlu iletişim süreci olarak tanımlamıştır.
-Sosyo-kültürel faktörler;Kaplan dini söylemler tarafından teşvik edilen ve aileler tarafından dayatılan seks ve günah ilişkisinin cinsel fonksiyonlar üzerine olumsuz etkisinden bahsetmiştir.Katı dini ve ahlaki değerlerle büyütülmüş;seks konusunda negatif mesajlarla bilgilendirilmiş(seks kirlidir;kötüdür;mastürbasyon günahtır gibi) kişilerde yine erken boşalma gibi pek çok cinsel sorun görülmektedir.
Görüldüğü üzere; erken boşalma da diğer cinsel problemler gibi çok yönlü bir yaklaşımla ele alınması gereken ama tedavi oranı oldukça yüksek bir cinsel sağlık sorunudur.
Erken boşalma;erkek cinsel işlev bozuklukları arasında en sık rastlanan problemdir.Genel bir tanım yapacak olursak;inatçı ve tekrarlayıcı bir biçimde;cinsel uyarılmadan hemen sonra;cinsel birleşme öncesinde ya da cinsel birleşmeden hemen sonra;kişinin ve partnerinin arzu ettiği süreden önce boşalma durumudur.
Bu problemin ölçülebilir kriterlerini oluşturmak için bazı klinisyenler vajinaya giriş ile boşalma arasındaki süreyi;bazı klinisyenler ise orgazmdan önce vajinaya giriş çıkış sayısını baz almışlardır.Masters ve Johnson;çiftlerin yaşadıkları cinsel ilişkilerin %50sinden fazlasında eşin orgazmından önce boşalan erkeklere bu tanıyı koymuşlardır.Kaplan’ın tanımı ise;bir erkeğin gönüllü boşalmayı kontrol edemeyip;istediğinden önce zirveye çıkıp boşalması şeklinde olmuştur.
Shapiro ise iki tip erken boşalma tanımlamıştır;tip A;cinsel dürtüsü yüksek;erektil sorunları olmayan ve hiç bir zaman boşalma kontrolü yeterli olmamış genç hastalarda görülen bir erken boşalma türüdür.Tip B ise;daha ileri yaşlarda ortaya çıkan;erektil sorunlarla bağlantısı olan;öncesinde boşalma kontrol sorunu olmayıp sonradan ortaya çıkan türdür.
CİSED(cinsel sağlık enstitüsü derneği)’nin istatistik ve ortalamalar alınarak çıkardığı tanıma bakacak olursa:
Evre 1PE(prematür ejekülasyon);penis vajinada iken 5-7 dakika arasında boşalma olur.Erkek ya da partnerine göre sorun yoktur;cinsel doyum sorunları yaşanmaz.Boşalma refleksi üzerinde istemli bir denetim yoktur.
Evre 2PE;penis vajinada iken 5-7 dakika arasında boşalma olur;erkek ya da partneri için sorun vardır;cinsel doyum sorunları yaşanır;boşalma refleksi üzerinde istemli bir denetim yoktur.
Evre 3PE;penis vajinada iken 3-4 dakika arasında boşalma olur;İYİ derecede erken boşalma vardır.
Evre 4PE;penis vajinadayken 3-4 dakika içerisinde boşalma olur;ORTA derecede erken boşalma vardır.
Evre 5PE;penis vajinaya girmeden önce boşalma olur;İLERİ derecede erken boşalma vardır.
DURUMSAL PE; bazı durumlarda ve bazı partnerlerle erken boşalma yaşanır.
Ancak bu tanımlamalara rağmen zaman bu tanıyı koymak için tek başına yeterli bir kriter olmamaktadır.Partnerin boşalma süresi;ilişkinin doyumu;kişiye ait faktörler tanıda etkili olmaktadır.
Danışanlar ise bu durumu;giremeden veya bir kaç kez gidip geldikten sonra boşalıyorum;o an geldiğinde kendimi kontrol edemiyorum;her an boşalacakmışım gibi geliyor;her şey çok hızlı gelişiyor ve ben ne olduğunu anlamadan boşalıyorum gibi ifadelerle tanımlıyorlar genellikle.
Erken boşalan erkeklerin bir takım ortak kişilik özellikleri gösterdiği bulunmuştur;hızlı yemek yerler;hızlı araba kullanırlar;çabuk sinirlenirler;kontrolsüz davranışları vardır;rekabetçi;hırslıdırlar.
Erkeklerin erken boşalmasına zemin hazırlayan faktörler nelerdir diye bakacak olursak;genç olmak;aşırı heyecanlanmak;uzun süren cinsel perhizden sonra kurulan cinsel ilişki;yeni evli olmak veya hiç ilişkide bulunmamış olmak;cinsel ilişki esnasında vajinada hızlı gidip gelme davranışı;kaygılı ve sinirli bir duygu durum içerisinde olmak sayılabilir.
Nedenlerine gelecek olursak;bu konuda farklı ekollere göre farklı açıklamalar söz konusudur.Genel olarak baktığımızda etiolojisinde:
-Bireysel biyolojik/fiziksel özellikler;erken boşalma orjini bazen kişinin özgün fizyolojik yapısına da bağlanabilir.Yapılan çalışmalar boşalmanın beyinde nörotransmitterlerin bir sinirden diğerine mesaj taşımasına bağlı olduğunu göstermiştir.(Waldinger 2002)Seratoninin boşalmanın düzenlenmesinde primer ilişkili mediatör olduğu düşünülmüştür.Ayrıca erken boşalma;ateroskleroz;DM;epilepsi;MS diğer nörolojik dejeneratif hastalıklarla da ilişkilendirilmiştir.Üriner enfeksiyonlarda(prostatit vs);pelvik kırık gibi geçici veya kalıcı fiziksel hasarlarda da erken boşalma gelişebilir.
Bazı ilaçlar(opiatlar;pseudoefedrin içeren grip ilaçları vb) da erken boşalmaya sebep olabilir
-Bireysel psikolojik faktörler;özgüven eksikliği;negatif beden imgesi;stres gibi durumlarda da erken boşalma olabilir.Ayrıca bipolar bozukluk;OKB;post travmatik stres bozukluğu ve anksiyete bozukluğu da bu duruma yol açabilir.Ereksiyon problemine sekonder olarak da erken boşalma geliştirmiş olabilir kişi.
Masters ve Johnson boşalma kontrolünde psikoseksüel becerinin rolünden bahsetmişlerdir.
Bİlişsel davranışçı seks terapistleri bu durumun sosyal ve öğrenilebilir bir durum olduğunun üzerinde durmuşlardır.Metz ve Pryor(2000)örnek olarak psikoseksüel beceri eksikliği olan erkeklerde randevulaşma ve kişisel becerilerinde eksiklik eğilimi tanımlamışlardır.
Psikanalitik kuram ise;erken boşalmayı kadınlara karşı çözümlenmemiş belirsizliği olan erkeklerde bir nevrotik belirti olarak görmektedir.(Kaplan 1974)
-Çiftlerin ve ikili ilişkilerin özellikleri;sistemik terapistler erken boşalmanın ilişkideki bazı sorunların belirtisi olduğunu düşünmektedirler.Güç ya da kontrol mücadeleleri;bağlılık ve yakınlık korkusu;çiftler arasında gerçekçi olmayan cinsel beklentiler erken boşalmanın sebepleri olabilirler.
-Aile kaynaklı faktörler;aile kaynaklı psikolojik çatışmalar bu duruma yol açabilir.Bu çatışmalar kuşaktan kuşağa geçmiş olabilir.Bowen bunu çoklu jenerasyonlu iletişim süreci olarak tanımlamıştır.
-Sosyo-kültürel faktörler;Kaplan dini söylemler tarafından teşvik edilen ve aileler tarafından dayatılan seks ve günah ilişkisinin cinsel fonksiyonlar üzerine olumsuz etkisinden bahsetmiştir.Katı dini ve ahlaki değerlerle büyütülmüş;seks konusunda negatif mesajlarla bilgilendirilmiş(seks kirlidir;kötüdür;mastürbasyon günahtır gibi) kişilerde yine erken boşalma gibi pek çok cinsel sorun görülmektedir.
Görüldüğü üzere; erken boşalma da diğer cinsel problemler gibi çok yönlü bir yaklaşımla ele alınması gereken ama tedavi oranı oldukça yüksek bir cinsel sağlık sorunudur.