Narsist Olmak ya da Bir Narsistin Karşısında Olmak
NARSİST OLMAK YA DA BİR NARSİSTİN KARŞISINDA OLMAK
Hayatınızda belki de en çok problem yaşadığınız kişi bir narsisttir kim bilir? Narsisizm yüzyıllar önce mitolojide yer alan ve elbette psikolojide de kendine yer bulan bir kavram. ‘Narkissos’ kendine öylesine hayrandır ki sudaki yansımasına kapılıp düşer; hayatının sonu da maalesef kendine hayranlığından gelir. 21. Yüzyılda en çok savunulan kavramlardan bir tanesi kendinizi daha çok sevin; kendiniz için bir şeyler yapın; kendiniz için neler yaparsınız söylemleri ile yaygınlaşırken dünyanın gidişatı da bir bakıma narsist olmayı teşvik etmekte. Ancak kendini sevmek ve narsisizm birbirinden ayrılan kavramlar. Kendini sevebilme becerisi kazanan kişi; sahip olduğu artı ve eksilere bütün olumlu olumsuz özellikleriyle kendini kabul edebilme becerisini kazanmıştır. Kendini koşul ne olursa olsun sevebilme yetisini taşımaktadır. ‘ Kendinizi seviyor musunuz?’ diye sorulduğunda büyük bir çoğunluk ‘aa sevmez miyim; insan kendini sevmez mi?; kendini sevmeyen bir başkasını nasıl sever söylemleriyle cevap vermektedir. Ancak; kendini koşulsuz sevme ve koşulsuz kabul edebilme becerisi sanıldığı kadar kolay değildir. Çünkü insanın kendini sevebilmesi yaşamında yaptığı tüm hataları; iyi kötü ayırtetmeden tüm yaşadıklarını; maruz kaldığı olumsuz tutumları; pişmanlıklarını; öfkelerini; olumsuz tüm hislerini ve hayatında yanlış yaptığı ya da kendisine yanlış yapılan herkesi ve en önemlisi de kendini affedebilmesini de barındırır. Şimdi aynı soruyu yeniden soruyorum ‘kendinizi koşulsuz seviyor ve kabul ediyor musunuz?’
Yukarıda kendini sevme becerisini içeren tüm başlıklar açıkçası tek tek ele alınıp açıklanması gereken kavramlar; görüldüğü üzere kendini sevme becerisi birçok kavramı da içerisinde barındırıyor. Yazımızın konusu narsisizme dönersek eğer bir narsist her şeyden çok kendini çok sevmektedir. Fakat bu sevgi asla bir koşulsuz sevgi özelliği taşımamaktadır. Narsist biri bilinçaltında kendisini öylesine yetersiz hisseder ki bunu gizlemek adına kendi isteklerine ve kendi dünyasına; kendi koşullarına ekstra özen göstererek bu durumu kapatmaya çalışır. Narsist birinin her ilişki düzeyinde; öncelik olarak kendi ihtiyaçları gelmektedir. Karşısındaki kişi çıkarlarına uygun amaca hizmet ettiği takdirde; ilişkisini sürdürmek adına hiçbir problem yoktur. Ama; bir gün gelirde çıkarları yeterince karşılanmazsa o ilişkiden koşar adım uzaklaşacaktır. Narsist biri asla fedakarlık göstermez ve her zaman kendi isteklerini ön plana alarak davranışlar sergilemektedir. Bir narsist; duyguları ifade etmeyi her zaman yetersizlik olarak görmektedir. Ayrıca; çatışma anlarında narsist birinin stratejisi her zaman ‘en iyi savunma saldırıdır’ yaklaşımıdır. Bir narsist; hiçbir zaman hatalı olduğunu kabul etmeyecektir ve eleştiriyi hiçbir zaman sindiremeyecektir. Çocukken her istediği yerine getirilen ve şımartılan her isteğine evet denilen çocukların ilerde potansiyel narsist olma eğilimi çok yüksektir. Narsist kişi bencil eğilimi fazlasıyla taşımaktadır. İlişkide bir taraf narsistse eğer o ilişkide narsist bireye yönelik empati beklentisi kesinlikle karşılanmayacaktır. Narsist kişi ‘hayır’ kelimesini kesinlikle kabullenmeyecektir. Bu kavramların varlığı narsistik kişilik bozukluğu taşıyan bireylerde gözlenmektedir. Narsist kişiler gerçek sevgiyi; fedakarlığı ve koşulsuz sevgiyi bilmediklerinden daha çok çıkarlarına hedeflerine yönelik olarak sığ düzeyde ilişkiler kuracaklardır. Narsistik eğilime bağlı tutum ve davranış bozukluklarının terapi koşulunda tedavisi uzun süreli olarak mümkündür; fakat bir narsistin tedavi alma eğilimi göstermesi ve terapi desteğine başvurması çok zordur. Karşınızda bir narsist varsa eğer bu ilişkiyi sürdürmek ciddi bir mücadele ve herşeyden önemlisi sağlıklı ve güçlü bir ruh sağlığına sahip olmayı gerektirmektedir. Karşınızdaki eşiniz; patronunuz; anneniz; babanız; kayınvalideniz; çocuğunuz; arkadaşınız; sevgiliniz bir narsistse onun ihtiyaçlarını karşılamaktan ve önceliklerinizi ona vermekten kendinizi bazen kaybedebilirsiniz. Bu süreçte kendinizi narsiste kurban etmemek için mutlaka profesyonel destek almalısınız. Birey olarak hayatınızdaki bir narsisti haketmediği bir noktaya koyduğunuzdan; hayatınızda denge problemi yaşamanız olası görünmektedir. Narsistik eğilim taşıyan bir ilişkide; alma-verme dengesi duygusal olarak ve ilişki açısından dengede gelişmeyecektir. Bir taraf kendinden fazlasıyla verirken karşısındaki bir narsistse aldıklarına karşılık duygusal ve ilişki açısından aldıkları kadar hatta daha azını dahi vermeyecektir. Sağlıklı ilişki duygusal olarak dengeli bir alış-veriş barındırırken bir narsistle olan ilişkide alma eğilimi sadece narsist tarafa yönelecektir. Bu sebeple zararın neresinden dönülse kardır yaklaşımıyla da olsa kendinizi ve hayatınızı değiştirebilmek için hiçbir zamanın geç olmadığını ve her yeni günün kendinize şans vermek için yeni bir mucize taşıdığını hatırlayın. Bu süreci ister profesyonel destek alarak ister sadece bir kararın peşinden tutarlılık ve kararlılıkla devam ederek sağlayabilirsiniz.
Uzman Psikolog/ Psiko-terapist- Aile Danışmanı
DİLARA PEPEDİL
Hayatınızda belki de en çok problem yaşadığınız kişi bir narsisttir kim bilir? Narsisizm yüzyıllar önce mitolojide yer alan ve elbette psikolojide de kendine yer bulan bir kavram. ‘Narkissos’ kendine öylesine hayrandır ki sudaki yansımasına kapılıp düşer; hayatının sonu da maalesef kendine hayranlığından gelir. 21. Yüzyılda en çok savunulan kavramlardan bir tanesi kendinizi daha çok sevin; kendiniz için bir şeyler yapın; kendiniz için neler yaparsınız söylemleri ile yaygınlaşırken dünyanın gidişatı da bir bakıma narsist olmayı teşvik etmekte. Ancak kendini sevmek ve narsisizm birbirinden ayrılan kavramlar. Kendini sevebilme becerisi kazanan kişi; sahip olduğu artı ve eksilere bütün olumlu olumsuz özellikleriyle kendini kabul edebilme becerisini kazanmıştır. Kendini koşul ne olursa olsun sevebilme yetisini taşımaktadır. ‘ Kendinizi seviyor musunuz?’ diye sorulduğunda büyük bir çoğunluk ‘aa sevmez miyim; insan kendini sevmez mi?; kendini sevmeyen bir başkasını nasıl sever söylemleriyle cevap vermektedir. Ancak; kendini koşulsuz sevme ve koşulsuz kabul edebilme becerisi sanıldığı kadar kolay değildir. Çünkü insanın kendini sevebilmesi yaşamında yaptığı tüm hataları; iyi kötü ayırtetmeden tüm yaşadıklarını; maruz kaldığı olumsuz tutumları; pişmanlıklarını; öfkelerini; olumsuz tüm hislerini ve hayatında yanlış yaptığı ya da kendisine yanlış yapılan herkesi ve en önemlisi de kendini affedebilmesini de barındırır. Şimdi aynı soruyu yeniden soruyorum ‘kendinizi koşulsuz seviyor ve kabul ediyor musunuz?’
Yukarıda kendini sevme becerisini içeren tüm başlıklar açıkçası tek tek ele alınıp açıklanması gereken kavramlar; görüldüğü üzere kendini sevme becerisi birçok kavramı da içerisinde barındırıyor. Yazımızın konusu narsisizme dönersek eğer bir narsist her şeyden çok kendini çok sevmektedir. Fakat bu sevgi asla bir koşulsuz sevgi özelliği taşımamaktadır. Narsist biri bilinçaltında kendisini öylesine yetersiz hisseder ki bunu gizlemek adına kendi isteklerine ve kendi dünyasına; kendi koşullarına ekstra özen göstererek bu durumu kapatmaya çalışır. Narsist birinin her ilişki düzeyinde; öncelik olarak kendi ihtiyaçları gelmektedir. Karşısındaki kişi çıkarlarına uygun amaca hizmet ettiği takdirde; ilişkisini sürdürmek adına hiçbir problem yoktur. Ama; bir gün gelirde çıkarları yeterince karşılanmazsa o ilişkiden koşar adım uzaklaşacaktır. Narsist biri asla fedakarlık göstermez ve her zaman kendi isteklerini ön plana alarak davranışlar sergilemektedir. Bir narsist; duyguları ifade etmeyi her zaman yetersizlik olarak görmektedir. Ayrıca; çatışma anlarında narsist birinin stratejisi her zaman ‘en iyi savunma saldırıdır’ yaklaşımıdır. Bir narsist; hiçbir zaman hatalı olduğunu kabul etmeyecektir ve eleştiriyi hiçbir zaman sindiremeyecektir. Çocukken her istediği yerine getirilen ve şımartılan her isteğine evet denilen çocukların ilerde potansiyel narsist olma eğilimi çok yüksektir. Narsist kişi bencil eğilimi fazlasıyla taşımaktadır. İlişkide bir taraf narsistse eğer o ilişkide narsist bireye yönelik empati beklentisi kesinlikle karşılanmayacaktır. Narsist kişi ‘hayır’ kelimesini kesinlikle kabullenmeyecektir. Bu kavramların varlığı narsistik kişilik bozukluğu taşıyan bireylerde gözlenmektedir. Narsist kişiler gerçek sevgiyi; fedakarlığı ve koşulsuz sevgiyi bilmediklerinden daha çok çıkarlarına hedeflerine yönelik olarak sığ düzeyde ilişkiler kuracaklardır. Narsistik eğilime bağlı tutum ve davranış bozukluklarının terapi koşulunda tedavisi uzun süreli olarak mümkündür; fakat bir narsistin tedavi alma eğilimi göstermesi ve terapi desteğine başvurması çok zordur. Karşınızda bir narsist varsa eğer bu ilişkiyi sürdürmek ciddi bir mücadele ve herşeyden önemlisi sağlıklı ve güçlü bir ruh sağlığına sahip olmayı gerektirmektedir. Karşınızdaki eşiniz; patronunuz; anneniz; babanız; kayınvalideniz; çocuğunuz; arkadaşınız; sevgiliniz bir narsistse onun ihtiyaçlarını karşılamaktan ve önceliklerinizi ona vermekten kendinizi bazen kaybedebilirsiniz. Bu süreçte kendinizi narsiste kurban etmemek için mutlaka profesyonel destek almalısınız. Birey olarak hayatınızdaki bir narsisti haketmediği bir noktaya koyduğunuzdan; hayatınızda denge problemi yaşamanız olası görünmektedir. Narsistik eğilim taşıyan bir ilişkide; alma-verme dengesi duygusal olarak ve ilişki açısından dengede gelişmeyecektir. Bir taraf kendinden fazlasıyla verirken karşısındaki bir narsistse aldıklarına karşılık duygusal ve ilişki açısından aldıkları kadar hatta daha azını dahi vermeyecektir. Sağlıklı ilişki duygusal olarak dengeli bir alış-veriş barındırırken bir narsistle olan ilişkide alma eğilimi sadece narsist tarafa yönelecektir. Bu sebeple zararın neresinden dönülse kardır yaklaşımıyla da olsa kendinizi ve hayatınızı değiştirebilmek için hiçbir zamanın geç olmadığını ve her yeni günün kendinize şans vermek için yeni bir mucize taşıdığını hatırlayın. Bu süreci ister profesyonel destek alarak ister sadece bir kararın peşinden tutarlılık ve kararlılıkla devam ederek sağlayabilirsiniz.
Uzman Psikolog/ Psiko-terapist- Aile Danışmanı
DİLARA PEPEDİL