Çocuğun Cinsel Eğitimi
Anne-baba olmak çocuklarınıza belli konularda sağlıklı ve doğru bilgiler verme sorumluluğunu zorunlu kılıyor. Cinsellik bu konulardan belki de en önemlisi. Çocukların cinselliğe dair soruları ve merakları her yaşta olabilir. Ömründe ilk kez; karnında bebeğini taşıyan bir hamile gören çocuğun o an aklına düşebilir; dünyaya gelmek; doğmak; var olmak süreci hakkında birçok soru… Ya da evine gelen misafirin; çocuğunun altını değiştirirken cinsel organını gören ve kendisininkinden farklı olduğunu keşfeden kız çocuğu bu farkın sebebi hakkında derin düşüncelere dalabilir. Çocuk için merak etmek çok doğaldır ve merakını gidermek için doğru bilgilere ihtiyacı vardır. Doğru yollarla aydınlatılmamış her çocuk; merakını gidermek için farklı yollar arayışına girebilir ve kafasını daha çok karıştırabilir.
Çocuklarınızla cinsellik hakkında konuşurken özellikle dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Şimdi bunları tek tek ele almaya çalışalım.
Cinselliği konuşurken elinizden geldiğince rahat ve sakin olmaya çalışın. Bu konuyu konuşmak sizin için bir tabu olabilir ve kendinizi rahat hissetmiyor olabilirsiniz. Ancak taşıdığınız rahatsızlık hissini çocuğunuz hissedecek ve bu his onun cinselliği utanılacak ya da rahatsız olunacak bir konu olarak algılamasına sebep olacaktır. Belki böyle bir durumda ona “Annem ve babam benimle bu konuları benim seninle konuştuğum gibi konuşmadılar; o yüzden bu sorularını cevaplarken kendimi çok rahat hissetmiyorum. Ama senin tüm sorularını yanıtlamak ve seninle her şeyi konuşabilmek istiyorum.” gibi bir açıklama yapabilirsiniz.
Çocuğunuzun size sorduğu ya da merak ettiği şeyin ne olduğunu tam olarak anlamaya çalışın. Çocuğunuzun o an için merak etmediği bir şeyi açıklamaya çalışmanız kafasını karıştırabilir. *
·*Cevaplarınızı olabildiğince basite indirgeyin. Kullanacağınız kelimeleri seçerken anlayabilecekleri basit kelimeleri tercih edin.
·*Çocuğunuzun cinsellikle ilgili merak ettiği şeyleri öğreneceği tek kaynağın siz olmadığınızı aklınızda tutun. Okuldaki arkadaşından ya da tv-bilgisayar gibi kaynaklardan doğru-yanlış birçok şey duyacağını unutmayın.
·*Cinselliği konuşma fırsatlarını kaçırmayın. Sınıftaki arkadaşının kardeşinin dünyaya geldiğini söylemesi ya da cinselliği çağrıştıran bir oyun oynaması; soru sormadığı halde cinselliği konuşmak ve onun meraklarını gidermek için bir fırsat olabilir.
·*Çocuğunuza cinsel organlarının isimlerini öğretin. Sizin ve onun da kullanırken rahat ettiği başka isimler olabilir; ancak çocuk erkek cinsel organının adının “penis”; kız cinsel organının adının “vajina” olduğunu bilmelidir; *bu adı kullanmayı tercih etmiyor olsa bile…
·*Çocuğunuza iyi dokunuşla; kötü dokunuşu ayırt etmesini öğretin. “Mayoyla kapattığın yerlerine kimse dokunamaz.” “Sen istemediğin halde sana dokunan biri olduğunda ona Hayır! de. Devam ediyorsa bana ya da bir yetişkine söyle.” *demeli ve kendi mahremiyetini sağlamayı öğretmelisiniz.
·*Çocuğunuzun cinsellikle ilgili merak ve ilgilerini; sorduğu soruları eleştirmemeli; onunla alay etmemeli; davranış ve hareketlerine cinsel anlamlar yüklememelisiniz. Bu gibi tutumlar çocuğunuzun cinsellikle ilgili çarpık algılar oluşturmasına neden olabilir ve yetişkinlik yaşantılarında da onu olumsuz etkileyebilir.
·*Çocuğunuzun cinsellikle ilgili sorduğu sorunun cevabını ya da o an için nasıl ve ne kadar açıklama yapmanız gerektiğini bilmiyor olabilirsiniz. Böyle bir durum yaşarsanız ona mutlaka “Bu sorunun cevabını ben de bilmiyorum.” *ya da “Şu an bu soruyu nasıl cevaplayacağım konusunda emin değilim; ama en kısa zamanda öğrenip sana söyleyeceğim.” gibi bir açıklama yapabilirsiniz.
Çocukların bu yaşlarda cinsellikle ilgili en çok merak ettikleri şey bebeğin nasıl olduğudur. Çocuğunuzu doğru şekilde bilgilendirmede aşağıdaki açıklamadan yararlanabilirsiniz.
“Bütün canlılar gibi insanlar da; kendilerine benzeyen canlılar üretirler. Kızların ve erkeklerin cinsel organlarının farklı olmasının sebebi budur; büyüyünce anne ve baba olabilmek. Kadınların vücudunda yumurtalar; erkeklerin vücudunda tohumlar vardır. Annenin yumurtasıyla; babanın tohumu bir araya geldiğinde; bebek oluşmaya başlar.*Bebek annenin rahmindeki yumurtada büyür ve vajina denen boşluktan dışarı çıkar.”
*Bu yaş çocuğuna; sorsa bile; cinsel birlikteliği anlatmanın gereği yoktur.
Israrlı sorulara verilebilecek yanıt “anne ve baba birbirlerini sevdikleri için; birbirlerine sarılmaktan hoşlanırlar. Bu onlar için özel bir zamandır denilebilir.
Psikolog Özge Çivci
Çocuklarınızla cinsellik hakkında konuşurken özellikle dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Şimdi bunları tek tek ele almaya çalışalım.
Cinselliği konuşurken elinizden geldiğince rahat ve sakin olmaya çalışın. Bu konuyu konuşmak sizin için bir tabu olabilir ve kendinizi rahat hissetmiyor olabilirsiniz. Ancak taşıdığınız rahatsızlık hissini çocuğunuz hissedecek ve bu his onun cinselliği utanılacak ya da rahatsız olunacak bir konu olarak algılamasına sebep olacaktır. Belki böyle bir durumda ona “Annem ve babam benimle bu konuları benim seninle konuştuğum gibi konuşmadılar; o yüzden bu sorularını cevaplarken kendimi çok rahat hissetmiyorum. Ama senin tüm sorularını yanıtlamak ve seninle her şeyi konuşabilmek istiyorum.” gibi bir açıklama yapabilirsiniz.
Çocuğunuzun size sorduğu ya da merak ettiği şeyin ne olduğunu tam olarak anlamaya çalışın. Çocuğunuzun o an için merak etmediği bir şeyi açıklamaya çalışmanız kafasını karıştırabilir. *
·*Cevaplarınızı olabildiğince basite indirgeyin. Kullanacağınız kelimeleri seçerken anlayabilecekleri basit kelimeleri tercih edin.
·*Çocuğunuzun cinsellikle ilgili merak ettiği şeyleri öğreneceği tek kaynağın siz olmadığınızı aklınızda tutun. Okuldaki arkadaşından ya da tv-bilgisayar gibi kaynaklardan doğru-yanlış birçok şey duyacağını unutmayın.
·*Cinselliği konuşma fırsatlarını kaçırmayın. Sınıftaki arkadaşının kardeşinin dünyaya geldiğini söylemesi ya da cinselliği çağrıştıran bir oyun oynaması; soru sormadığı halde cinselliği konuşmak ve onun meraklarını gidermek için bir fırsat olabilir.
·*Çocuğunuza cinsel organlarının isimlerini öğretin. Sizin ve onun da kullanırken rahat ettiği başka isimler olabilir; ancak çocuk erkek cinsel organının adının “penis”; kız cinsel organının adının “vajina” olduğunu bilmelidir; *bu adı kullanmayı tercih etmiyor olsa bile…
·*Çocuğunuza iyi dokunuşla; kötü dokunuşu ayırt etmesini öğretin. “Mayoyla kapattığın yerlerine kimse dokunamaz.” “Sen istemediğin halde sana dokunan biri olduğunda ona Hayır! de. Devam ediyorsa bana ya da bir yetişkine söyle.” *demeli ve kendi mahremiyetini sağlamayı öğretmelisiniz.
·*Çocuğunuzun cinsellikle ilgili merak ve ilgilerini; sorduğu soruları eleştirmemeli; onunla alay etmemeli; davranış ve hareketlerine cinsel anlamlar yüklememelisiniz. Bu gibi tutumlar çocuğunuzun cinsellikle ilgili çarpık algılar oluşturmasına neden olabilir ve yetişkinlik yaşantılarında da onu olumsuz etkileyebilir.
·*Çocuğunuzun cinsellikle ilgili sorduğu sorunun cevabını ya da o an için nasıl ve ne kadar açıklama yapmanız gerektiğini bilmiyor olabilirsiniz. Böyle bir durum yaşarsanız ona mutlaka “Bu sorunun cevabını ben de bilmiyorum.” *ya da “Şu an bu soruyu nasıl cevaplayacağım konusunda emin değilim; ama en kısa zamanda öğrenip sana söyleyeceğim.” gibi bir açıklama yapabilirsiniz.
Çocukların bu yaşlarda cinsellikle ilgili en çok merak ettikleri şey bebeğin nasıl olduğudur. Çocuğunuzu doğru şekilde bilgilendirmede aşağıdaki açıklamadan yararlanabilirsiniz.
“Bütün canlılar gibi insanlar da; kendilerine benzeyen canlılar üretirler. Kızların ve erkeklerin cinsel organlarının farklı olmasının sebebi budur; büyüyünce anne ve baba olabilmek. Kadınların vücudunda yumurtalar; erkeklerin vücudunda tohumlar vardır. Annenin yumurtasıyla; babanın tohumu bir araya geldiğinde; bebek oluşmaya başlar.*Bebek annenin rahmindeki yumurtada büyür ve vajina denen boşluktan dışarı çıkar.”
*Bu yaş çocuğuna; sorsa bile; cinsel birlikteliği anlatmanın gereği yoktur.
Israrlı sorulara verilebilecek yanıt “anne ve baba birbirlerini sevdikleri için; birbirlerine sarılmaktan hoşlanırlar. Bu onlar için özel bir zamandır denilebilir.
Psikolog Özge Çivci