İnsülin Direnci Nedir? İnsülin Direnci Durumunda Beslenme Nasıl Olmalıdır?
İnsülin direnci; hücrelerde insüline duyarlılığın azalması sonucunda gerçekleşen durumdur. Bazı insanlar genetik yatkınlık nedeniye insülin direnciyle beraber doğarlar; bazı insanlarda sonradan kötü beslenme ve sedanter yaşantı sonucu ilerleyen yaşlarda gözlenir. Düzenli yapılan fiziksel aktivite hücrelerin insüline duyarlı olmasını sağlar. İnsülin direnci sonucunda genel kilo kazanımı; abdominal obezite( organ yağlanması ); yüksek kan basıncı( hipertansiyon ); yüksek trigliserid ve düşük HDL ( hayırlı kolesterol ) ile gelişir. Bu problemlerden dörtte üçü oluştuysa kişide metabolik sendrom tanısı konur.
İnsülin direnci son dönemlerde çok yaygın görülmektedir. Bu ayrıca yaşla beraber artmaktadır. Orta yaşlarda kilo almayla alakası vardır. Ek olarak; düşük karbonhidratlı diyetle beslenen bireylerin insülin direnci olma ihtimali daha yüksektir. günümüzde birçok kişi tarafından yapılan proteinden zengin karbonhidrattan düşük diyetler ; bazı antidepresantların kullanımı insülin direnci ve metabolik sendroma neden olmaktadır.
Eğer pankreas fazla miktarda insülini dışarıda tutarsa insülin üretmeye devam edemez. Sonuç olarak pankreas tükenmeye başlar. Bunun sonucunda yüksek insülin ve / veya yüksek kan şekeri beta hücrelerini fonksiyonsuz bırakır. Bu durumda; kan glikoz daha da yükselmeye başlar ve Tip 2 diyabet ‘in ayak sesleri duyulur. Hiperinsülinemi ve insülin direncini belirlemek için açlık insülin testi kullanılır. Açlık insülin seviyesi kanda ortalama 2-8 aralığında olmalıdır.yapılan araştırmalarda açlık insülini 2-5 arası olanların çok uzun yaşadığı gözlenmiştir. Açlık kan şekeri 100 mg / dl ye ulaştığında "prediyabet" ve 126mg/ dl ulaştığında; diyabet tanısı konur.
İnsülin direnci kandaki HOMA düzeyi ile ölçülür. Kandaki HOMA düzeyi 2.7 nin üzerinde olan kişilerde insülin direnci tanısı konur.
İNSÜLİN DİRENCİNDE BESLENME İLKELERİ
* Basit şekerler içeren besinleri tüketmeyiniz. ( bal;pekmez; glikoz-fruktoz şurubu içeren hazır besinler; bisküviler; şekerlemeler ; çikolatalar ; reçeller vs.)
* Sabah kahvaltısını kesinlikle ihmal etmeyiniz.kahvaltıda peynir ; yumurta gibi proteinli besinler ve lif içeren söğüş sebzeler mutlaka yer almalıdır.
* Öğlen öğünü sabah kahvaltısı gibi altın değerindedir. Kesinlikle öğle öğünü atlanmamalıdır. et veya bir sebze yemeği ve kompleks karbonhidrat içeren tam buğday ekmeği; çorbalar; bulgurlu besinler; karabuğdaydan bir öğün oluşturulmalıdır.
* Akşam öğününde sebze yemekleri veya ızgara et; balık; tavuk olmalıdır.
* Yatarken bir su bardağı süt içilebilir.
* Meyve saat 18 den sonra tüketilmemelidir. meyve tüketilecekse yoğurt veya sütle beraber tüketilmelidir.
* Karbonhidrat metabolizmasında tarçın çok önemlidir. yoğurdunuza; sütünüze;meyvenize ; çayınıza tarçın ekleyebilirsiniz.
* Haftada en az 150 dakika veya günde en az 30 dakika yapılan sporun insülin direncini azalttığı; mutluluk hormonlarını arttırdığı birçok araştırmayla gösterilmiştir.
* Susamak da açlıkla karıştırılan bir durumdur. Her acıktığınızda önce bir su bardağı suyu yudum yudum içiniz. Açlık hissi kaybolmazsa 2 tam ceviz veya 5-6 adet fındık veya badem tüketiniz.
* Alkollü içecekler vücudu asit aldehit yapar ve hem boş kalori alırken hem de vücutta toksinler oluşur. İnsülin direnci tanısı konan erkeklerin haftada en fazla 2 kadeh; kadınların en fazla 1 kadeh alkol tüketmesine müsade edilebilir. ancak tüketilen alkollü içeceğin şarap veya rakı olmasına dikkat etmek gerekir.
* Light ürünler adı altında fruktoz şurubu içeren besinler kesinlikle tüketilmemelidir. Sıfır kalorili içecekler şeker metabolizmasını bozarak açlığa neden olduğu için beslenmemizde yer almamalıdır.
İnsülin direnci son dönemlerde çok yaygın görülmektedir. Bu ayrıca yaşla beraber artmaktadır. Orta yaşlarda kilo almayla alakası vardır. Ek olarak; düşük karbonhidratlı diyetle beslenen bireylerin insülin direnci olma ihtimali daha yüksektir. günümüzde birçok kişi tarafından yapılan proteinden zengin karbonhidrattan düşük diyetler ; bazı antidepresantların kullanımı insülin direnci ve metabolik sendroma neden olmaktadır.
Eğer pankreas fazla miktarda insülini dışarıda tutarsa insülin üretmeye devam edemez. Sonuç olarak pankreas tükenmeye başlar. Bunun sonucunda yüksek insülin ve / veya yüksek kan şekeri beta hücrelerini fonksiyonsuz bırakır. Bu durumda; kan glikoz daha da yükselmeye başlar ve Tip 2 diyabet ‘in ayak sesleri duyulur. Hiperinsülinemi ve insülin direncini belirlemek için açlık insülin testi kullanılır. Açlık insülin seviyesi kanda ortalama 2-8 aralığında olmalıdır.yapılan araştırmalarda açlık insülini 2-5 arası olanların çok uzun yaşadığı gözlenmiştir. Açlık kan şekeri 100 mg / dl ye ulaştığında "prediyabet" ve 126mg/ dl ulaştığında; diyabet tanısı konur.
İnsülin direnci kandaki HOMA düzeyi ile ölçülür. Kandaki HOMA düzeyi 2.7 nin üzerinde olan kişilerde insülin direnci tanısı konur.
İNSÜLİN DİRENCİNDE BESLENME İLKELERİ
* Basit şekerler içeren besinleri tüketmeyiniz. ( bal;pekmez; glikoz-fruktoz şurubu içeren hazır besinler; bisküviler; şekerlemeler ; çikolatalar ; reçeller vs.)
* Sabah kahvaltısını kesinlikle ihmal etmeyiniz.kahvaltıda peynir ; yumurta gibi proteinli besinler ve lif içeren söğüş sebzeler mutlaka yer almalıdır.
* Öğlen öğünü sabah kahvaltısı gibi altın değerindedir. Kesinlikle öğle öğünü atlanmamalıdır. et veya bir sebze yemeği ve kompleks karbonhidrat içeren tam buğday ekmeği; çorbalar; bulgurlu besinler; karabuğdaydan bir öğün oluşturulmalıdır.
* Akşam öğününde sebze yemekleri veya ızgara et; balık; tavuk olmalıdır.
* Yatarken bir su bardağı süt içilebilir.
* Meyve saat 18 den sonra tüketilmemelidir. meyve tüketilecekse yoğurt veya sütle beraber tüketilmelidir.
* Karbonhidrat metabolizmasında tarçın çok önemlidir. yoğurdunuza; sütünüze;meyvenize ; çayınıza tarçın ekleyebilirsiniz.
* Haftada en az 150 dakika veya günde en az 30 dakika yapılan sporun insülin direncini azalttığı; mutluluk hormonlarını arttırdığı birçok araştırmayla gösterilmiştir.
* Susamak da açlıkla karıştırılan bir durumdur. Her acıktığınızda önce bir su bardağı suyu yudum yudum içiniz. Açlık hissi kaybolmazsa 2 tam ceviz veya 5-6 adet fındık veya badem tüketiniz.
* Alkollü içecekler vücudu asit aldehit yapar ve hem boş kalori alırken hem de vücutta toksinler oluşur. İnsülin direnci tanısı konan erkeklerin haftada en fazla 2 kadeh; kadınların en fazla 1 kadeh alkol tüketmesine müsade edilebilir. ancak tüketilen alkollü içeceğin şarap veya rakı olmasına dikkat etmek gerekir.
* Light ürünler adı altında fruktoz şurubu içeren besinler kesinlikle tüketilmemelidir. Sıfır kalorili içecekler şeker metabolizmasını bozarak açlığa neden olduğu için beslenmemizde yer almamalıdır.