Kurban Bayramı Midenizin Değil Sizin Bayramınız Olsun
Kurban bayramı yaklaştı çoğumuz için yanlış beslenme alarmı çalmaya başladı. Bayramda gelin sağlıklı beslenelim; bayramımızı kendimize zehir etmeyelim. Bayramlar sevdiklerimizle bir araya geldiğimiz; güzel duyguların paylaşıldığı et; hamur işleri; sarmalar; dolmalar ve tatlı tüketiminin arttığı günlerdir.
Kurban bayramında yapılması gereken doğrular ve yanlışlara gelince;
Doğru: Mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş kurbanlık almak gereklidir. Kontrolden geçmeyen hayvanlar insan sağlığını bozan mikroorganizmalar taşır.
Yanlış: Et iyi pişirilmezse toksoplazma gibi zararlı taşıyıcıları vücudumuza taşıyabiliriz. Toksoplazma paraziti; kadınlarda düşük doğum veya ölü doğuma neden olur.
Kurbanlık eti nasıl pişirelim?
Doğru: Kurbanlık etler en az 24 saat dinlendirildikten sonra marinasyon (yumuşatma) işlemi (soğan suyu-süt-karabiber-çok az tuz) uygulanarak fırında; ızgarada veya sebzeli domates; biber; soğanla soteleme yöntemi ile kekik ve arzu ediliyorsa pul biber ekleyerek düdüklü tencerede pişirilebilir. Etler mangalda pişecekse ateşten 15-20 cm yükseklikte olmalıdır. Etlerin iç kısmı iyi pişirilmelidir. İyi pişmeyen etlerde zararlı mikroorganizma ve toksoplazma paraziti riski vardır. Bayramın 1. günü sakatat (ciğer; böbrek; yürek; dalak; beyin; dil; işkembe) eti (bekletilmesi gerekmediği için) pişirilmeli ve 60-90 gr kadar tüketilebilir.
Yanlış: Et sindirimi zor bir besin grubudur. Etteki sertlik olayını (rigor mortis) gidermek için 24-48 saat beklenilmelidir. Kesildikten hemen sonra ateşle buluşturulan et çok iyi pişmediği; sert kaldığı için hazmı çok zordur ve mide bağırsak şikayetlerine neden olur.
Bayramda nasıl beslenelim?
Doğru: Et tüketirken yanında mutlaka mevsim salata; yoğurt; ayran; cacık veya yoğurtlu salata tüketilmelidir. Misafirlerinize ikramda börekleri ve ağır hamur tatlılarını kaldırıp; sütlü tatlıları veya meyve tatlılarını (kabak; elma; ayva; armut gibi) sunmayı tercih edebilirsiniz.
Yanlış: Bayramın vazgeçilmezi; et; börek; baklava; şuruplu tatlı; şeker; çikolata gibi yiyeceklerin yağ ve karbonhidrat oranı yüksek; vitamin; mineral ve posa oranı düşüktür. Bu durum dengesiz beslenmeye sebep olur. Dengeli beslenmek için bayramda sebze yemeği; salata ve yoğurt grubu öğünlerimizde bulunmalıdır. Özellikle et posadan fakir olduğu için mutlaka yanında çiğ veya pişmiş sebze ile tüketilmelidir. Kronik kabızlık çekenler buna çok dikkat etmelidir.
Kurban Bayramı nda en büyük hata öğün atlamaktır. Kahvaltı; öğlen yemeği; akşam yemeği gibi ana öğünler atlanmamalıdır.
Kurbanda ne kadar et tüketelim?
Doğru: “Yılda bir defa yiyoruz” şeklinde abartılarak et tüketilmemelidir. Her birey günde 2 eli büyüklüğünde (kavurmaysa 2 avuç) et tüketebilir. Kurban bayramında dini görevimiz; boğulana kadar et yemek değildir; sosyal yardımlaşma yapmaktır.
Yanlış: Kurban Bayramı sınırsız et tüketebilmek anlamına gelmez.
Kurbanlık etleri nasıl saklayalım?
Doğru: Et derin dondurucuda -18C’de küçük parçalara ayrılmış; bir kullanımlık olarak 4-6 ay bekletilebilir. Donmuş etler çözdürülmeden direkt pişirilebilir veya buzdolabının sebzeliğinde +4C de çözdürülerek kullanılabilir.
Yanlış: Dondurulmuş etin çözülüp tekrar dondurulması mikroorganizmaların üremesine sebep olacağı için kesinlikle yapılmamalıdır. Dondurulmuş etler oda ısısında özellikle kalorifer üzerinde çözdürülmemelidir.
Fazla et tüketimi kimler için sakıncalıdır?
Kilolu kişiler; kalp-damar hastaları; kolesterolleri yüksek olanlar; metabolik sendromu olanlar; tansiyon hastaları; mide-bağırsak hastalıkları olanlar; gut hastaları et tüketiminde çok dikkat etmelidirler. Kurbanlık hayvanın sakatatlarını kalp hastaları ve kolesterolü yüksek kişiler tüketmemelidirler. Günümüzde ağır bir öğünün ardından kalp krizi geçirme riskinin artacağı artık biliniyor. Epidemiyolojik araştırmalar yağlı et tüketimi ile beraber kan yağlarında ve ürik asit düzeyinde artış olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak bayramların vazgeçilmez ikramı olan ağır hamur tatlılarının tüketiminin de artmasıyla diyabet hastalarının metabolik dengesi bozulmakta ve şekerleri yükselmektedir.
Herkese sağlıklı bayramlar dileğiyle; bayramınızı kutlarım.
Kurban bayramında yapılması gereken doğrular ve yanlışlara gelince;
Doğru: Mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş kurbanlık almak gereklidir. Kontrolden geçmeyen hayvanlar insan sağlığını bozan mikroorganizmalar taşır.
Yanlış: Et iyi pişirilmezse toksoplazma gibi zararlı taşıyıcıları vücudumuza taşıyabiliriz. Toksoplazma paraziti; kadınlarda düşük doğum veya ölü doğuma neden olur.
Kurbanlık eti nasıl pişirelim?
Doğru: Kurbanlık etler en az 24 saat dinlendirildikten sonra marinasyon (yumuşatma) işlemi (soğan suyu-süt-karabiber-çok az tuz) uygulanarak fırında; ızgarada veya sebzeli domates; biber; soğanla soteleme yöntemi ile kekik ve arzu ediliyorsa pul biber ekleyerek düdüklü tencerede pişirilebilir. Etler mangalda pişecekse ateşten 15-20 cm yükseklikte olmalıdır. Etlerin iç kısmı iyi pişirilmelidir. İyi pişmeyen etlerde zararlı mikroorganizma ve toksoplazma paraziti riski vardır. Bayramın 1. günü sakatat (ciğer; böbrek; yürek; dalak; beyin; dil; işkembe) eti (bekletilmesi gerekmediği için) pişirilmeli ve 60-90 gr kadar tüketilebilir.
Yanlış: Et sindirimi zor bir besin grubudur. Etteki sertlik olayını (rigor mortis) gidermek için 24-48 saat beklenilmelidir. Kesildikten hemen sonra ateşle buluşturulan et çok iyi pişmediği; sert kaldığı için hazmı çok zordur ve mide bağırsak şikayetlerine neden olur.
Bayramda nasıl beslenelim?
Doğru: Et tüketirken yanında mutlaka mevsim salata; yoğurt; ayran; cacık veya yoğurtlu salata tüketilmelidir. Misafirlerinize ikramda börekleri ve ağır hamur tatlılarını kaldırıp; sütlü tatlıları veya meyve tatlılarını (kabak; elma; ayva; armut gibi) sunmayı tercih edebilirsiniz.
Yanlış: Bayramın vazgeçilmezi; et; börek; baklava; şuruplu tatlı; şeker; çikolata gibi yiyeceklerin yağ ve karbonhidrat oranı yüksek; vitamin; mineral ve posa oranı düşüktür. Bu durum dengesiz beslenmeye sebep olur. Dengeli beslenmek için bayramda sebze yemeği; salata ve yoğurt grubu öğünlerimizde bulunmalıdır. Özellikle et posadan fakir olduğu için mutlaka yanında çiğ veya pişmiş sebze ile tüketilmelidir. Kronik kabızlık çekenler buna çok dikkat etmelidir.
Kurban Bayramı nda en büyük hata öğün atlamaktır. Kahvaltı; öğlen yemeği; akşam yemeği gibi ana öğünler atlanmamalıdır.
Kurbanda ne kadar et tüketelim?
Doğru: “Yılda bir defa yiyoruz” şeklinde abartılarak et tüketilmemelidir. Her birey günde 2 eli büyüklüğünde (kavurmaysa 2 avuç) et tüketebilir. Kurban bayramında dini görevimiz; boğulana kadar et yemek değildir; sosyal yardımlaşma yapmaktır.
Yanlış: Kurban Bayramı sınırsız et tüketebilmek anlamına gelmez.
Kurbanlık etleri nasıl saklayalım?
Doğru: Et derin dondurucuda -18C’de küçük parçalara ayrılmış; bir kullanımlık olarak 4-6 ay bekletilebilir. Donmuş etler çözdürülmeden direkt pişirilebilir veya buzdolabının sebzeliğinde +4C de çözdürülerek kullanılabilir.
Yanlış: Dondurulmuş etin çözülüp tekrar dondurulması mikroorganizmaların üremesine sebep olacağı için kesinlikle yapılmamalıdır. Dondurulmuş etler oda ısısında özellikle kalorifer üzerinde çözdürülmemelidir.
Fazla et tüketimi kimler için sakıncalıdır?
Kilolu kişiler; kalp-damar hastaları; kolesterolleri yüksek olanlar; metabolik sendromu olanlar; tansiyon hastaları; mide-bağırsak hastalıkları olanlar; gut hastaları et tüketiminde çok dikkat etmelidirler. Kurbanlık hayvanın sakatatlarını kalp hastaları ve kolesterolü yüksek kişiler tüketmemelidirler. Günümüzde ağır bir öğünün ardından kalp krizi geçirme riskinin artacağı artık biliniyor. Epidemiyolojik araştırmalar yağlı et tüketimi ile beraber kan yağlarında ve ürik asit düzeyinde artış olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak bayramların vazgeçilmez ikramı olan ağır hamur tatlılarının tüketiminin de artmasıyla diyabet hastalarının metabolik dengesi bozulmakta ve şekerleri yükselmektedir.
Herkese sağlıklı bayramlar dileğiyle; bayramınızı kutlarım.