Üsye ye Neden Olan İnflüenza Harici Virüsler
ÜSYE YE NEDEN OLAN İNFLÜENZA HARİCİ DİĞER VİRÜSLER
PARAİNFLÜENZA VİRÜS: Laringotrakeit(gırtlak ve nefes borusunun üst kısmının iltihaplanması); croup ve bronşite neden olur. Ateş çok yüksek değildir. Kas ağrısı halsizlik çok belirgin değildir. Hastalık 4-5 gün sürer. Tedavi semptomatiktir(hastalığın tedavi edilmesi olmayıp; hastalık belirtilerinin ve şikayetlerin düzeltimesi için ilaç uygulanmadır). Croup soğuk buhar tedavisinden fayda görür. İmmün sistemi baskılanmış olanların tedavisinde ribavirin isimli antiviral ilaç kullanılır.
RESPİRATUVAR SİNSİTYAL VİRÜS(RSV): 1 Yaş altındaki çocuklarda bronşiolit(küçük hava yolları hastalığı) ve pnömoninin(zatürrenin) en sık nedenlerindendir. Burun akması; faringit ile başlar. Öksürük 1-3 gün sonra ortaya çıkar. Hapşırma hafif ateşte görülebilir. Özellikle prematürelerde(erken doğan düşük doğum ağırlıklı bebekler); doğumsal kalp hastalığı olan bebeklerde ve astım hastalarında hayatı tehdit edebilir. Koruyucu serumu vardır. Rsv tanısı ile yatan hastalara nemlendirilmiş oksijen; damardan sıvı tedavisi; nebulizatörle buhar tedavisi şeklinde ribavirin isimli ilaç verilir. Üstüne bakteriyel enfeksiyon eklenmemişse antibiotik gereksizdir.
ADENOVİRÜS; Bu virüsde solunum yolunda; gözde; mide barsak sisteminde enfeksiyona neden olur. Öksürük; hapşırık; burun tıkanıklığı; hafif ateş; iştahsızlık; konjonktivit(gözde kızarıklık; çapaklanma ile seyreden gözün iltihabi hastalığı) ile beraber ishalde görülürde adenovirüs enfeksiyonu düşünülür. Karın ağrısı şikayetide olur. Tedavisi semptomatiktir.
RHİNOVİRÜS: Soğuk algınlığı(common cold); nezlenin ensık nedenidir. Astım ataklarının tetiklenmesinde saptanan en sık etkendir.infant ve okul çağı çocuklarındaki viral bronşiolit ve viral pnömonilerin en sık etkenidir. 1-4 günlük kuluçka dönemi sonrası hapşırma; burun akması; burun tıkanıklığı; boğaz ağrısı; öksürük; hırıltılı solunum görülür. Ateş sık görülmez. Belirtiler 2-3 gün içinde hafifler; 1 haftada düzelir. Tedavisi semptomatiktir. Korunmada sık el yıkanmalı; hasta kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.
ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONUNDA ANTİBİOTİK KULLANILMALIMI?
Virüslerin neden olduğu grip; nezle ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlarda antibiotik kullanımı gerekmemektedir. Antibiotikler diğer adı ile antibakteriyeller bakterileri öldürür; virüsleri etkilemezler. Bu nedenle antibiotikler sadece bakterilerin neden olduğu boğaz; kulak iltihabı; sinüzit; bakteriyel pnömoni (zatürre) vakalarında doktor tarafından reçete edildiğinde kullanılmalıdır. Çünkü üst solunum yolu enfeksiyonlarının büyük kısmı virüslerce oluşturulmakta ve antibiyotik tedavisi gerektirmemektedir. Yine unutulmamalıdır ki önceden sağlıklı olan bir çocukta yeni başlayan öksürüğün nedeni çoğunlukla viraldir ve hemen antibiotik başlanması gereksizdir.
Hastalığın tedavisinde yatak istirahati; uygun ve yeterli sıvı alınması; ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılır. Hastalığın seyri sırasında sinüzit; tonsillit orta kulak iltihabı; zatürre saptanırsa o zaman antibiotik başlanmalıdır.
Viral enfeksiyonlar için gereksiz antibiotik kullanmanın birtakım zararları bulunmaktadır. Bunlar;
Artan kişisel ve ulusal sağlık maliyeti
Gereksiz kullanım sebebi ile karşı karşıya kalınan ilaç yan etkileri
Vücudun doğal ve yararlı mikrobiyal florasının yok edilmesi
Çeşitli bakterilerde son yıllarda görülen direnç artışı
Antibiyotiklerin gereksiz yere uygun olmayan doz ve sürelerde kullanımı tüm dünyada antibiotik direncinin hızla artmasına neden olmaktadır. Antibiyotiğe direnç geliştiği zaman bakteriler antibiotik tedavisine rağmen yaşamlarını sürdürür. Bunun sonucunda dirençli bakteriler ile ciddi enfeksiyonlar gelişirse hastalık daha ağır seyreder; tedavisi daha uzun sürer; hastaneye yatış ve daha güçlü antibiotiklerin kullanımı gerektiğinden maliyet çok çok artar. Komplikasyon ve ölüm oranları artar. Ayrıca çocukluk döneminde gereksiz antibiotik kullanımı ileriki yaşlarda alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Gribal enfeksiyonlar esnasında aşılanmamış bireylerde tedavi veya proflaksi(korunma) amacı ile antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. Şu anda ülkemizde grip hastalığı etkeni olan inflüenza virüslerine etkili 2 çeşit anti viral ilaç piyasada bulunmaktadır. Bunlarda birisi oral yolla(ağız yoluyla) alınan oseltamivir; diğeri inhalasyon yoluyla(solunum yoluyla) alınan zanamivirdir. Oseltamivir 1 yaştan itibaren; zamanivir 7 yaştan itibaren kullanılabilir. Bu ilaçlar belirtilerin ortaya çıktığı ilk 2 gün içinde başlanırsa daha etkili olmaktadır. Bu ilaçlar erken başlanırsa gribin şiddetini azaltmakta; hastalığın süresini kısaltmakta; ikincil bakteriyel enfeksiyonlara yakalanmayı önlemekte; dolaysıyla antibiotik kullanımına gerek kalmamakta; önemli derecede maliyet ve iş gücü kayıplarını önleyebilmektedir. Günümüzde 1 yaşın altında kullanılabilecek antiviral ajan yoktur.
PARAİNFLÜENZA VİRÜS: Laringotrakeit(gırtlak ve nefes borusunun üst kısmının iltihaplanması); croup ve bronşite neden olur. Ateş çok yüksek değildir. Kas ağrısı halsizlik çok belirgin değildir. Hastalık 4-5 gün sürer. Tedavi semptomatiktir(hastalığın tedavi edilmesi olmayıp; hastalık belirtilerinin ve şikayetlerin düzeltimesi için ilaç uygulanmadır). Croup soğuk buhar tedavisinden fayda görür. İmmün sistemi baskılanmış olanların tedavisinde ribavirin isimli antiviral ilaç kullanılır.
RESPİRATUVAR SİNSİTYAL VİRÜS(RSV): 1 Yaş altındaki çocuklarda bronşiolit(küçük hava yolları hastalığı) ve pnömoninin(zatürrenin) en sık nedenlerindendir. Burun akması; faringit ile başlar. Öksürük 1-3 gün sonra ortaya çıkar. Hapşırma hafif ateşte görülebilir. Özellikle prematürelerde(erken doğan düşük doğum ağırlıklı bebekler); doğumsal kalp hastalığı olan bebeklerde ve astım hastalarında hayatı tehdit edebilir. Koruyucu serumu vardır. Rsv tanısı ile yatan hastalara nemlendirilmiş oksijen; damardan sıvı tedavisi; nebulizatörle buhar tedavisi şeklinde ribavirin isimli ilaç verilir. Üstüne bakteriyel enfeksiyon eklenmemişse antibiotik gereksizdir.
ADENOVİRÜS; Bu virüsde solunum yolunda; gözde; mide barsak sisteminde enfeksiyona neden olur. Öksürük; hapşırık; burun tıkanıklığı; hafif ateş; iştahsızlık; konjonktivit(gözde kızarıklık; çapaklanma ile seyreden gözün iltihabi hastalığı) ile beraber ishalde görülürde adenovirüs enfeksiyonu düşünülür. Karın ağrısı şikayetide olur. Tedavisi semptomatiktir.
RHİNOVİRÜS: Soğuk algınlığı(common cold); nezlenin ensık nedenidir. Astım ataklarının tetiklenmesinde saptanan en sık etkendir.infant ve okul çağı çocuklarındaki viral bronşiolit ve viral pnömonilerin en sık etkenidir. 1-4 günlük kuluçka dönemi sonrası hapşırma; burun akması; burun tıkanıklığı; boğaz ağrısı; öksürük; hırıltılı solunum görülür. Ateş sık görülmez. Belirtiler 2-3 gün içinde hafifler; 1 haftada düzelir. Tedavisi semptomatiktir. Korunmada sık el yıkanmalı; hasta kişilerle yakın temastan kaçınılmalıdır.
ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONUNDA ANTİBİOTİK KULLANILMALIMI?
Virüslerin neden olduğu grip; nezle ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlarda antibiotik kullanımı gerekmemektedir. Antibiotikler diğer adı ile antibakteriyeller bakterileri öldürür; virüsleri etkilemezler. Bu nedenle antibiotikler sadece bakterilerin neden olduğu boğaz; kulak iltihabı; sinüzit; bakteriyel pnömoni (zatürre) vakalarında doktor tarafından reçete edildiğinde kullanılmalıdır. Çünkü üst solunum yolu enfeksiyonlarının büyük kısmı virüslerce oluşturulmakta ve antibiyotik tedavisi gerektirmemektedir. Yine unutulmamalıdır ki önceden sağlıklı olan bir çocukta yeni başlayan öksürüğün nedeni çoğunlukla viraldir ve hemen antibiotik başlanması gereksizdir.
Hastalığın tedavisinde yatak istirahati; uygun ve yeterli sıvı alınması; ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılır. Hastalığın seyri sırasında sinüzit; tonsillit orta kulak iltihabı; zatürre saptanırsa o zaman antibiotik başlanmalıdır.
Viral enfeksiyonlar için gereksiz antibiotik kullanmanın birtakım zararları bulunmaktadır. Bunlar;
Artan kişisel ve ulusal sağlık maliyeti
Gereksiz kullanım sebebi ile karşı karşıya kalınan ilaç yan etkileri
Vücudun doğal ve yararlı mikrobiyal florasının yok edilmesi
Çeşitli bakterilerde son yıllarda görülen direnç artışı
Antibiyotiklerin gereksiz yere uygun olmayan doz ve sürelerde kullanımı tüm dünyada antibiotik direncinin hızla artmasına neden olmaktadır. Antibiyotiğe direnç geliştiği zaman bakteriler antibiotik tedavisine rağmen yaşamlarını sürdürür. Bunun sonucunda dirençli bakteriler ile ciddi enfeksiyonlar gelişirse hastalık daha ağır seyreder; tedavisi daha uzun sürer; hastaneye yatış ve daha güçlü antibiotiklerin kullanımı gerektiğinden maliyet çok çok artar. Komplikasyon ve ölüm oranları artar. Ayrıca çocukluk döneminde gereksiz antibiotik kullanımı ileriki yaşlarda alerjik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Gribal enfeksiyonlar esnasında aşılanmamış bireylerde tedavi veya proflaksi(korunma) amacı ile antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. Şu anda ülkemizde grip hastalığı etkeni olan inflüenza virüslerine etkili 2 çeşit anti viral ilaç piyasada bulunmaktadır. Bunlarda birisi oral yolla(ağız yoluyla) alınan oseltamivir; diğeri inhalasyon yoluyla(solunum yoluyla) alınan zanamivirdir. Oseltamivir 1 yaştan itibaren; zamanivir 7 yaştan itibaren kullanılabilir. Bu ilaçlar belirtilerin ortaya çıktığı ilk 2 gün içinde başlanırsa daha etkili olmaktadır. Bu ilaçlar erken başlanırsa gribin şiddetini azaltmakta; hastalığın süresini kısaltmakta; ikincil bakteriyel enfeksiyonlara yakalanmayı önlemekte; dolaysıyla antibiotik kullanımına gerek kalmamakta; önemli derecede maliyet ve iş gücü kayıplarını önleyebilmektedir. Günümüzde 1 yaşın altında kullanılabilecek antiviral ajan yoktur.