Günlük hayatta bir çok stres faktörü ile iç içe yaşamaktayız. Şehir koşullarında bu stresörler artmakta; özellikle rekabetçi piyasa koşullarında kişilerin dirençleri düşmektedir.
Stresörler aynı olmasına karşı aynı problem karşısında kişilerin farklı tepkiler yaşadıklarını; farklı stres düzeyleri sergilediklerini ve bazılarının soruna karşı çözüm sunamazken bazılarının soruna dair çözüm üretmek için daha etkin olduklarını fark etmişizdir.
Bu farklılığın en önemli etkenlerinden birisi dayanıklılık seviyesidir. Sorunlarla karşılaştığımızda dayanıklılığımızın yüksek olması durumunda o sorunla nasıl başedeceğimizi ve nasıl çözüme kavuşturacağımızı daha iyi biliriz.
Peki dayanıklık olabilmek için neler yapmalıyız?
Amerikan Psikologlar Birliğinin sayfasında dayanıklılığı geliştirmenin 11 yolundan bahsedilmektedir:
İnsanlarla ilişki kurmak
Sosyal ortamlar ve özellikle aile ilişikilerinin pozitif olması; kişinin dayanıklılığını artıran önemli faktörler arasındadır. Bu nedenle dayanıklılığın artırılması için iyi ilişkiler kurması desteklenmelidir.
Kriz durumlarını başa çıkılmaz durumlar olarak görmemek
Yaşam içinde bir çok problem ve sorunla karşılaşırız. Bunlar engelleyemeyeceğimiz gerçeklerdir. Ancak bu tür durumlara karşı bakış açımızla olayları algılayışımızı; tepkilerimizi ve yorumlarımızı değiştirebiliriz. Problemler çözümsüz olarak algılamamız zaten onları çözmemiz için gerekli olan adımları atmamızı engelleyecek ve bizi sınırlandıracaktır.
Hedefler belirlemek
Yaşamda hedeflerimizin olması ve bu hedefler doğrultusunda herekete geçmemiz en önemli dayanıklılık göstergelerinden birisidir. Bir amaç doğrultusunda hareket eden kişinin hem amacı için yaşama daha sıkı tutunduğu hem de kişisel zaman yapılanmasını daha iyi kurguladığı gözlenmektedir.
Değişimin kaçınılmaz olduğunun kabulü
Yaşam içerisinde sürekli bir değişimin olduğunu doğa üzerindeki gözlemlerimizde bile fark edebiliriz. Değişim bu kadar hayatın içindeyken bizim hayatımızı için de bazı şeylerin değişme ihtimali yine kaçınılmaz bir gerçektir. Hedeflerimiz ve amaçlarımız var olabilir ancak bizim değiştiremeyeceğimiz durumlar nedeniyle sınırlandırılmış olabilirler. Değiştiremeyeceğimiz ya da müdahale edemeyeceğimiz durumlar karşısında; bu durumu kabul etmek ve kendimizi değiştirmek; hedef ya da amaçlarımızı yeni durumlara göre şekillendirmek en etkin bakış açısı olacaktır.
Kararlı adımlar atabilmek
Herhangi bir problem karşısında çözüme yönelik kararlı adımlar atabilmek; probleme karşı dayanıklılığımızı artıracak faktörlerdendir.
Sorunları kendini keşfetmenin bir yolu olarak görmek
Tüm yaşamı boyunca problemle karşılaşmamış; korunaklı bir hayat yaşamış olan kişiler kendileri hakkındabilgi sahibi olmak için fırsatı olmamış kişilerdir. Problemler; onlara bakış açımızla ve çözüm yollarımızla kendimize dair de bilgiler edinebileceğimiz fırsatlardır.
Kendimiz hakkında olumlu düşünmek
Problemlere karşı bu problemleri çözebileceğimize dair kendimize ve yeteneklerimize güvenimiz; başarılı bir çözüme ulaşabilmemiz için gereklidir. Çözüme dair kendimize inancımızın olmayışı; çözüme yçnelik adımlar atmamızın en büyük engellerinden olacaktır.
Olaylara geniş bir zaman diliminden bakabilmek
Yaşadığımız olumsuz durumları; bulunulan zaman diliminde değerlendirmek hem duygusal yükü artıracak hem de olayın gerçek boyutlarından daha büyük olduğunu hissettirecektir. Yaşanılan problemin geniş bir zaman ve bağlam içinde değerlendirilmesi; dayanıklılığımızı artıracak ve çözümümüzü etkin hale getirecektir.
İyimser olmak
Olaylara ve çevresine iyimserlikle bakabilmek beklentilerimizi de şekillendirecektir. Başımıza iyi şeyler geleceğine dair beklentilerimiz; karşımıza çıkan problemleri de olduğundan büyük algılamamamıza ya da aslında sorun değil bir fırsat olarak görmemize neden olacaktır.
Kendine iyi bakmak
İnsanın kendi duygularına ve gereksinimlerine duyarlı olması; kendisine zaman ayırması ve yatırım yapması; hem bedenen hem de ruhen olası problemler karşısında; çözüme daha istekli ve daha gayretli olmasını sağlayacaktır.
Dayanıklılığımız artırmak için kendi yöntemlerimizi bulmak
Her birey birbirinden farklıdır ve bu nedenle dayanıklılığını artırmak için farklı yollara gereksinim duyar. Kimileri için yazmak; kimileri için spor; kimileri için meditasyon; kimileri için dini etkinlikler dayanıklılığı artırıcı eylemlerdir. Kendimize dair yolları kendimize dair farkındalığımızı artırarak geliştirmemiz hayat kalitemizi artıracaktır.