Hamile Okulu ve Psikolojik Destek
HAMİLE OKULU VE PSİKOLOJİK DESTEK
1)GEBELİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK
Gebelik öncesi danışmanlığa ;olası bir gebelikten yaklaşık olarak 3 ay önce başlanılması gerekir.Bu dönem de hem anne hem baba adayının yeni bir kimliğe hazırlanması gerekir.Fiziksel ve ruhsal sağlıklılık; yaşam tarzı ;mesleki gelişim ;sosyal destek;yaşam hedefleri;stres faktörleri ve baş etme mekanizmaları;yeme alışkanlıkları;alkol ve madde kullanımı gibi yaşamımızı oluşturan tüm faktörlerin gözden girilmesi hedeflenir.Özellikle anne adayının fiziksel sağlıklılık halinin araştırılması ve planlanan gebeliğin en iyi şekilde başlaması ve devam ettirilmesi gebelik öncesi danışmanlığın hareket noktasıdır.
2)1.TRİMESTER(İLK HAFTA-12.-13. HAFTA)
Hem kadın hem de erkek için yeni bir kimlik ile;iki kişilik birliktelikten aile olmaya doğru dönüşümün başladığı dönemdir.Gebeliğin istenilip istenilmemesi;anneliğe karşı zıt duygulanımlar;gebe kadınla eşi arasındaki iletişim problemleri;daha önceki gebeliklerle ilgili hoş olmayan yaşantılar;sosyal destek problemleri;beden algısı ve gebelikteki beden değişimi ;bulantı ;kusma;halsizlik gibi fizyolojik şikayetlerin yoğun yaşandığı dönemdir.Ayrıca anne adayının;nasıl bir anne olacağım?çocuğa iyi bakabilecek miyim?sorumluluk alabilir miyim?işlerim ne olacak?hayallerim ne olacak?acaba cinsiyeti ne olacak?belki evliliğimiz daha iyi olur!Baba adayının da iyi bir baba olacak mıyım? Eşime nasıl destek olacağım?çocuğa annem mi bakmalı?ekonomik olarak yetebilecek miyim?cinsel hayatımız nasıl olacak?gibi sorular kafalarını karıştırmaktadır.Bu dönemde çiftlere verilecek profesyonel danışmanlık hem kafalarındaki karışıklığı giderecek hem de sağlıklı bir gebeliğin başlangıcı oluşturulacaktır.
3)2.TRİMESTER(13.-27.HAFTA)
Bu dönemde hem anne adayının hem de baba adayının daha rahat olduğu bir dönemdir.Gebe kadın ruhsal olarak daha rahatlamıştır ve daha az ruhsal sorunlar yaşar.Kadın gebeliği kabullenmeye başlamıştır.Fizyolojik sıkıntılar ayrıca bedensel değişim belirginleşmemiştir.Gebeliğin belki de en rahat haftaları diyebileceğimiz bu döneme rağmen hormonal değişimler;yaşam olayları ve stres anne ve baba adaylarını olumsuz etkiler.Bu dönemde çiftlere verilecek destek terapi bir sonraki önemli dönem için alınacak kararların etkinliğini arttıracaktır.Kadının sosyal hayattan kopmadan;kaliteli yaşam becerileri geliştirmesi;karı koca arasındaki iletişimin sağlıklı olması;dünyaya getireceği bebeğe karşı olumlu duygular geliştirmesi hedeflenen programın ana esaslarıdır.
4)3.TRİMESTER(28.-40.HAFTA)
Duygusal ve fiziksel değişimlerin rahatsızlıkların aşırı yaşandığı bir dönemdir.Kadının beden hacmindeki büyümeye paralel olarak kendisini beğenmemesi;yaklaşan doğum ve korkuları;bebeğin sağlıklı doğup doğmayacağı gibi olumsuz düşünceleri kapsar.Kadının feminen yapısından elde ettiği doyumun kaybolduğu ve yerini annelik doyumunun aldığı bir döneme girildiği için bir çok kadın bu rol değişikliğine adapte olamamaktadır.Bu yüzden gebeliğin son dönemlerinde psikolojik sıkıntıların şiddeti artar hatta doğumdan sonra postpartum depresyona neden olabilir.
Bu dönem artık doğumun nasıl ve ne koşullar altında yapılacağına dair son planlamaların yapıldığı dönemdir.Her ne kadar doğum anı bazen planlanamaz ise de ana hatları ile belirlemek doğru olur.Ayrıca doğumun rahat ve kolay yapılabilmesi için uygulanacak yöntemler ağrısız doğum;hipnoz;nefes egzersizleri gibi yöntemlere bu haftalar içinde başlanır.Anne ve baba adayları bu dönemde tedavi programlarına beraber alınır ve daha sıkı takip edilir.Doğum süreci bilinmez ;korkulan;kaygı duyulan bir durumdan daha bilindik ve baş edilebilir bir duruma getirilir.Halk arasında bir deyim vardır’ anne bir tane doğurur baba ise dokuz doğurur’.Durumu böyle yaşamamak için hem annenin hem de babanın kaygısını azaltıcı stratejiler geliştirilip uygulamaya konulur.
5)DOĞUM PAKETİ
Her gebenin durumuna göre planlama yapmak doğru olur.Kadın doğum uzmanı;psikolog;doğum koçu ile beraber en uygun doğum şeklinin gerçekleştirildiği paket programdır.
6)DOĞUM SONRASI DÖNEM VE DANIŞMANLIĞI:
Doğum yapan her 10-15 kadında görülen post partum(doğum sonrası depresyon) doğum sonrasındaki en önemli dönemdir.Doğumun ilk 15 günü görülen ve annelik hüznü olarak adlandırılan bu durum hemen hemen her lohusada görülür.Uykusuzluk;anksiyete;iç sıkıntısı;ağlama nöbetleri ve daha çok bebeğin bakımı ile ilgili endişeli duygu ve düşüncelerin olduğu bir dönemdir.Bu durum normal olarak algılanmalıdır.Asıl 15 günden sonra artarak devam eden psikolojik şikayetler önemlidir ve üzerinde dikkatle durmak gerekir.Aile;eş;sosyal çevre desteği bu zamanda çok önemlidir.Ayrıca gerekli olsun olmasın doğum sonrası psikolojik destek mutlaka alınmalı anne ve baba yeni döneme yeni kimliğe alıştırılmalı yalnız olmadıkları gösterilmelidir.İki kişilik aileye katılan yeni birey küçük olmasına rağmen çığ gibi sorunları beraberinde getirmiş gibi algılanabilir;anne baba panik korku içinde olabilirler;kararlar almakta zorlanabilirler; yapılması gereken psikolojik danışmanlık almak ve hayatı daha yaşanılır hale getirmektir.
1)GEBELİK ÖNCESİ DANIŞMANLIK
Gebelik öncesi danışmanlığa ;olası bir gebelikten yaklaşık olarak 3 ay önce başlanılması gerekir.Bu dönem de hem anne hem baba adayının yeni bir kimliğe hazırlanması gerekir.Fiziksel ve ruhsal sağlıklılık; yaşam tarzı ;mesleki gelişim ;sosyal destek;yaşam hedefleri;stres faktörleri ve baş etme mekanizmaları;yeme alışkanlıkları;alkol ve madde kullanımı gibi yaşamımızı oluşturan tüm faktörlerin gözden girilmesi hedeflenir.Özellikle anne adayının fiziksel sağlıklılık halinin araştırılması ve planlanan gebeliğin en iyi şekilde başlaması ve devam ettirilmesi gebelik öncesi danışmanlığın hareket noktasıdır.
2)1.TRİMESTER(İLK HAFTA-12.-13. HAFTA)
Hem kadın hem de erkek için yeni bir kimlik ile;iki kişilik birliktelikten aile olmaya doğru dönüşümün başladığı dönemdir.Gebeliğin istenilip istenilmemesi;anneliğe karşı zıt duygulanımlar;gebe kadınla eşi arasındaki iletişim problemleri;daha önceki gebeliklerle ilgili hoş olmayan yaşantılar;sosyal destek problemleri;beden algısı ve gebelikteki beden değişimi ;bulantı ;kusma;halsizlik gibi fizyolojik şikayetlerin yoğun yaşandığı dönemdir.Ayrıca anne adayının;nasıl bir anne olacağım?çocuğa iyi bakabilecek miyim?sorumluluk alabilir miyim?işlerim ne olacak?hayallerim ne olacak?acaba cinsiyeti ne olacak?belki evliliğimiz daha iyi olur!Baba adayının da iyi bir baba olacak mıyım? Eşime nasıl destek olacağım?çocuğa annem mi bakmalı?ekonomik olarak yetebilecek miyim?cinsel hayatımız nasıl olacak?gibi sorular kafalarını karıştırmaktadır.Bu dönemde çiftlere verilecek profesyonel danışmanlık hem kafalarındaki karışıklığı giderecek hem de sağlıklı bir gebeliğin başlangıcı oluşturulacaktır.
3)2.TRİMESTER(13.-27.HAFTA)
Bu dönemde hem anne adayının hem de baba adayının daha rahat olduğu bir dönemdir.Gebe kadın ruhsal olarak daha rahatlamıştır ve daha az ruhsal sorunlar yaşar.Kadın gebeliği kabullenmeye başlamıştır.Fizyolojik sıkıntılar ayrıca bedensel değişim belirginleşmemiştir.Gebeliğin belki de en rahat haftaları diyebileceğimiz bu döneme rağmen hormonal değişimler;yaşam olayları ve stres anne ve baba adaylarını olumsuz etkiler.Bu dönemde çiftlere verilecek destek terapi bir sonraki önemli dönem için alınacak kararların etkinliğini arttıracaktır.Kadının sosyal hayattan kopmadan;kaliteli yaşam becerileri geliştirmesi;karı koca arasındaki iletişimin sağlıklı olması;dünyaya getireceği bebeğe karşı olumlu duygular geliştirmesi hedeflenen programın ana esaslarıdır.
4)3.TRİMESTER(28.-40.HAFTA)
Duygusal ve fiziksel değişimlerin rahatsızlıkların aşırı yaşandığı bir dönemdir.Kadının beden hacmindeki büyümeye paralel olarak kendisini beğenmemesi;yaklaşan doğum ve korkuları;bebeğin sağlıklı doğup doğmayacağı gibi olumsuz düşünceleri kapsar.Kadının feminen yapısından elde ettiği doyumun kaybolduğu ve yerini annelik doyumunun aldığı bir döneme girildiği için bir çok kadın bu rol değişikliğine adapte olamamaktadır.Bu yüzden gebeliğin son dönemlerinde psikolojik sıkıntıların şiddeti artar hatta doğumdan sonra postpartum depresyona neden olabilir.
Bu dönem artık doğumun nasıl ve ne koşullar altında yapılacağına dair son planlamaların yapıldığı dönemdir.Her ne kadar doğum anı bazen planlanamaz ise de ana hatları ile belirlemek doğru olur.Ayrıca doğumun rahat ve kolay yapılabilmesi için uygulanacak yöntemler ağrısız doğum;hipnoz;nefes egzersizleri gibi yöntemlere bu haftalar içinde başlanır.Anne ve baba adayları bu dönemde tedavi programlarına beraber alınır ve daha sıkı takip edilir.Doğum süreci bilinmez ;korkulan;kaygı duyulan bir durumdan daha bilindik ve baş edilebilir bir duruma getirilir.Halk arasında bir deyim vardır’ anne bir tane doğurur baba ise dokuz doğurur’.Durumu böyle yaşamamak için hem annenin hem de babanın kaygısını azaltıcı stratejiler geliştirilip uygulamaya konulur.
5)DOĞUM PAKETİ
Her gebenin durumuna göre planlama yapmak doğru olur.Kadın doğum uzmanı;psikolog;doğum koçu ile beraber en uygun doğum şeklinin gerçekleştirildiği paket programdır.
6)DOĞUM SONRASI DÖNEM VE DANIŞMANLIĞI:
Doğum yapan her 10-15 kadında görülen post partum(doğum sonrası depresyon) doğum sonrasındaki en önemli dönemdir.Doğumun ilk 15 günü görülen ve annelik hüznü olarak adlandırılan bu durum hemen hemen her lohusada görülür.Uykusuzluk;anksiyete;iç sıkıntısı;ağlama nöbetleri ve daha çok bebeğin bakımı ile ilgili endişeli duygu ve düşüncelerin olduğu bir dönemdir.Bu durum normal olarak algılanmalıdır.Asıl 15 günden sonra artarak devam eden psikolojik şikayetler önemlidir ve üzerinde dikkatle durmak gerekir.Aile;eş;sosyal çevre desteği bu zamanda çok önemlidir.Ayrıca gerekli olsun olmasın doğum sonrası psikolojik destek mutlaka alınmalı anne ve baba yeni döneme yeni kimliğe alıştırılmalı yalnız olmadıkları gösterilmelidir.İki kişilik aileye katılan yeni birey küçük olmasına rağmen çığ gibi sorunları beraberinde getirmiş gibi algılanabilir;anne baba panik korku içinde olabilirler;kararlar almakta zorlanabilirler; yapılması gereken psikolojik danışmanlık almak ve hayatı daha yaşanılır hale getirmektir.