PARANOİD KİŞİLİK
Kuşkucu ve insanlara güven konunda çok ciddi sorunlar yaşayan; hatta kendisi dışındaki herkesi tehlikeli gören ve herhangi bir muhtemek saldırıya karşı tetikte yaşayan ve sürekli bunun için önlem alan ve her şeyi her durumu kontrol altında bulundrmak isteyen; olayları değerlendirme konujnda kendi metoto ve yöntemin en mükellmel ve kendisi için en güvenilir olduğunu düşünen yapılara paranoid kişilik denir. Son derce katı ve iananaçlarında vaz geçmeyen ve bu konuda direten bu kişilik yapılarının ikişiler rası ilşkileri sın derce kaygılı ve tehdit unusur olduğu için yaşam içindeki doğallaığı yaşayamazlar ve etraf güvenilmez olduğu için bir saniye bile temkini elden bıarkmamak gerekir düşüncesi ile yaşamaktadırlar.
Kişiler rası ilikilerde ciddi uyuımsuzluklar gösterirler ve bu uyum ve güven problemi ile talnız yaşarlar ama bu onları çok rahatsız etmemektedir.
Paranodi kilşilik yapılarının en başta ki özelliği güvensizliktir.Diğer insanları kendisi hakkında kötü niyetli oldukları için onlardan kuşkulanmaktan vaz geçmemek gerekir.Ve asla gevşememek ve kontrolü elden bıırakmamak gerekir.
Başkalarıyla ilişki içinde olmak ve onlara kendinden bahsetmek son derece tehlikelidir. Kuşku bu yapının temel özelliğidir.Bazen kendi yakınlarının bile dürüstlüğünden şüphe eder.Yani bu kişiler için kendiisnin dışındaki ötekiler yani kendisinden olmayanlar ;kendisine zarar verebilir düşüncesi içindedir. Pranoid yapı içerinde olan kişilerin diğer bir özelliği ise kıskançlık özellikleri ve bunun derin ve yoğun boyutlarda yaşıyor olmalarıdır. Kuşkuları hakkında da kuşkulandıkları için onları ispatlayacak kanıtlar aralar ve bu kanıtları detaylarda bulmaya çalışıp ;ayrıntı içinde boğulurlar.
Son derece hassas ve incinebilir benlikleri olduğu için eğer bir hakarete uğradıklarında ; bunu görmezden gelemez ve fazlasıyla missilemede bulunurlar. Hatta bazen karşıdan gelen herhangi bir hakaret veya rencide edeici bir durum olmasa bile bunu o şekilde değerlendirip/yorumlayıp sorun çıkartabilir.
İlşiklirde daima ego santrik bir düşünce içinde olduklarından ötekiyle ilşkisi ondan şühelenmekten ya da onu ciddi bir şeklide izlemekten başka bir yakınlık kuramaz.
Kendisini akılcı;soğuk; mantıklı gösteriri ve başkalarının gösterdiği kanıtlara direnir. Mizah yönü gelişmeyen bu kişilik yapılarının olumlu duyguları göstermek ve onları yaşamakta güçlük çekerler.
Bu yapılar için dünya tehlikeli ve dikkatli olunması gereken bir yerdir. Ve bu tehlikeli ortamda her an her yerden kendisni yaralayıcı bir durum olabileceğini ve bu durumlardan kendisini koruması gerektiği düşünceleriyle uğraşıp durur
Kendisinin dışındakiler kendisine yaralayabilir; dolandırabilir; kandırabilir;aldatabilir.
Görünmeyen ve bilinmeyen bir tehlike karşısında; belirsizliğin vermiş olduğu etki ile nasıl tedirgin olursak; paranoid kişiliklerde kulularını doğrulayacak ve kuşkulandıkları düşmenı bulşunca rahatlarlar; çünkü gerçekten tehlike var düşüncesi desteklenmiştir. Duyduğu güvensizliği doğrulaması ve kendisini biraz rahatlamış hissedebilmesi için; kendine düşmanlar bulmak zorundadır.İşte bu nedenle sürekli bir düşman arama ihtiyacı içindedir ve kuşkularının doğrulanmasını ister.
Kıskançlığından dolayı acı çekiyorsa da ; karısının sadakatsizliği kanıtı(zorlama kanıt olarak değerlendirmek istediği şeyi) elde ettiğinde ya da elde ettiğini zannettiğinde kendisini çok rahatlamış hisseder.
Bazı paranoid bozukluklar(paranoid özellik; paranodi kişilik bozukluğu; paranoid şizofreni bunlar farklı kavramlardır.).
Bazı paranoyakları; bir hükümeti idare eden ve devrilmekten ve halkın kendisni devirmesinden çok korkan idarecilere benzetebiliriz. Bu tip yöneticiler ploisiye tedbirleri artırarak; ya da hakın özgürlüğünü kısıtlayacak ve onları hareket edemez hale getirecek ve kendisine komplo(kendisince komplo) düzenleme ihtimaline karşı yasakları olabilldiğince arttıran diktatatörlere benzetebiliriz.