Vitamin D Eksikliği Ne Anlama Gelir? Osteomalazi Nedir?
D Vitamini Nedir?
D vitamini vücutta önemli görevleri olan yağda çözünen bir vitamindir. D Vitamininin görevi ihtiyaca göre kemik ve bağırsaklardan kalsiyum emilimini sağlayarak; kemiklerde mineralizasyonu arttırmakta; kemik erimesini engellemektedir. D vitamini; iki yolla elde edilir. İlk olarak deride bulunan öncü maddenin; güneş ışınları etkisiyle başka bir forma dönüşmesi; emilimi; daha sonra önce karaciğer; sonra böbrekte aktif metabolit haline gelmesiyle; diğer yol ise diyetle D vitamini öncü maddenin alınması ve yine aynı şekilde aktif formuna dönüşmesiyle elde edilir. Diyetle alınan kalsiyumun bağırsaklardan emilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır. Vitamin D’nin insanlar için iki önemli formu mevcuttur; Ergokalsiferol (Vitamin D2) ; Kolekalsiferol (Vitamin D3).
D vitamini eksikliğinde nasıl anlaşılır?
İnsan vücudunda D vitamini durumu 25-hidroksivitamin D 10–30 (25-OH D) düzeyi ile değerlendirilmektedir. Serum 25-OH D düzeyi güneş ışığına maruziyet; yaşanılan bölgenin deniz seviyesinden yüksekliği; deri pigmentasyon yoğunluğu; yaş ve beslenmeyle alınan D vitamini miktarına göre değişmektedir. Bu nedenlere bağlı değişiklikler göstermekle birlikte genel olarak; erişkinlerde paratiroid hormon (PTH) yükselmesine neden olmayacak 25-OH D düzeyi olan 30 ng/ml eşik değer olarak alınmakta ve 30 ng/ml altındaki değerler yetersiz/düşük; 10 ng/ml altı ise eksiklik olarak normal kabul edilmektedir.
D vitamini eksikliği nasıl engellenir?
D vitamini; güneş ışınları etkisiyle deride oluşur. Günlük D vitamini gereksinimi; kollar; bacaklar ve yüzün 20 dakika gün ışığına maruz kalmasıyla karşılanabilir. Gerekli güneş ışığı miktarı; kişini yaşı; deri rengi; maruziyet süresi ve varsa diğer tıbbi sorunlara göre değişir. D vitaminin deride yapımı; yaşla giderek azalır. Deri rengi koyu olan kişilerde; yeterli D vitamininin deride oluşması için; özellikle kış aylarında uzun süreli gün ışığına gereksinim vardır. Güneş koruyucular (faktör 20 ve fazlası) kullananlarda deride D vitamini oluşamaz.
D vitamini kaynakları nelerdir ?
D vitaminin diğer önemli kaynağı gıdalardır. Bazı gıdalarda D vitamini doğal olarak bulunur (yağlı balıklar; balık yağı; yumurta). Tereyağ; süt; yulaf; tatlı patates; yumurta sarısı; sıvı yağlar; karaciğer; özellikle yağlı olan tuzlu su (deniz) balıklarından somon; sardunya ve ton balığında bulunur. Bitkilerden maydanoz; ısırgan otu; yoncada mevcuttur. Bazı ülkelerde süt ve süt ürünleri; ekmek; tahıllar D vitamini ile zenginleştirilmektedir. Ülkemizde henüz böyle bir
uygulama yoktur. D vitamini eksikliği olan annnenin çocuğunda neler olabilir ?
Fetus kalsiyum ihtiyacını anneden karşılar; annenin gebelikte ve laktasyon döneminde normak kalsiyum dengesi için D vitamini düzeyinin yeterli olması gereklidir. Bu nedenle D vitamini eksikliği olan annelerden; doğan bebeklerde eğer dışardan destek sağlanmazsa serum 25-OHD düzeyleri hızla düşer ve bu da yenidoğan döneminde kalsiyum düşüklüğü ; konjenital riketse neden olur. Annede D vitamin eksikliğinin doğum zehirlemesi; gebelerde tansiyon yüksekliği; bebekte düşük doğum ağırlığı; çocuklarda diş minelerinde gelişme bozukluğu; doğuştan katarakt ;Tip1 şeker hastalığı; zeka geriliği yapabilir. Çocuklarda bağışıklık sistemini zayıflatır.
Vitamin D eksikliği sebepleri nelerdir?
Güneşe maruziyetin az olması; Diyetle alımının yetersiz oluşu; İlerlemiş karaciğer hastalıkları; böbrek yetersizliği; ilaçlar (barbituratlar; fenitoin; rifampin vs.) vb nedenler D vitamini eksikliği yapabilir.
Vitamin D eksikliği nasıl tedavi edilir?
Vitamin D eksikliği; insanlar yeterli güneş ışığına maruz kalmadıkları veya yeterli şekilde gıda ile vitamin D almadıklarında oluşur. Yüz; kollar eller; bacaklar; yüz veya sırtın haftada en aşağı 2 kez 10-15 dakika güneş ışığına maruziyeti optimal serum vitamin D düzeylerini sağlar. Güneş koruyucuların kullanımı vitamin D sentezini azaltır. Yağlı balıklar (somon; sardunya)yumurta sarısı vitamin D’den zengindir. Gıda hazırlama sırasında vitamin D kaybına neden olan en önemli pişirme şekli; bitkisel yağlarla kızartmadır. Hastalarda ileri bir vitamin D eksikliği varsa hastalar 50.000 IU/haftada bir D vitamini ; 6- 8 haftalık bir tedaviye alınır ve serum 25OHD düzeylerinin normal seviyelere ulaştırılması hedeflenir.
Vitamin D eksikliği kas-kemik sistemi dışında ne gibi etkileri vardır?
Son yıllarda vitamin D eksikliğinin iskelet sistemi dışındada çok önemli 2 fonksiyonarı olduğu anlaşılmıştır. Bağışıklık sistemi metabolik sendromun ögeleri olan kardiyovasküler sistem bozuklukları; obezite; glukoz intoleransı oluşundaki etkileri yanında kanser oluşumu; yaşlanma ve yaşam süreci üzerine de önemli etkileri olduğu bilinmektedir. Genelde yeteri kadar güneşe maruziyet vitamin D yoksunluğu veya yetmezliğini önleyebilmekte ise de; güneşin deriye ulaşmasındaki sorunlar (kapalı giyim tarzları; yüksek rakımda veya enlem boylarında bulunmak; hava kirliliği yaratan durumlar ve yaşlılık ta yoksunluk tabloları veya bazı hastalıklara yatkınlık ortaya çıkmaktadır.
Osteomalazi ne demektir?
Erişkinde yeni oluşan osteoidin (kemiğin organik; protein matriksi) mineralizasyonunda bozulma ve mineralize olmamış osteoidin kemikte birikimi ile karakterize bir metabolik kemik hastalığıdır. Genelde vitamin D eksikliği sebebi ile oluşur.
Osteomalazi ne gibi şikayetlere sebep olur?
Osteomalazi sinsi başlar ve genelde semptom vermez. Semptomatik olduğunda yaygın kemik ağrısı; kemik hassasiyeti; proksimal kas güçsüzlüğü ve bazen kas kaybı ile kendini gösterir. Ağrı künttür. Palpasyonla ve hareketle artar. Sıklıkla bel; kalça; alt ekstremitelerde ve kırık alanlarında ağrı oluşur. Kaburgalar; vertebralar ve uzun kemiklerde travmasız veya hafif travma ile kırık oluşabilir. Kas güçsüzlüğü; paytak yürümeye; sandalyeden kalkmada veya merdiven çıkmada zorluğa yol açabilir.
D vitamini vücutta önemli görevleri olan yağda çözünen bir vitamindir. D Vitamininin görevi ihtiyaca göre kemik ve bağırsaklardan kalsiyum emilimini sağlayarak; kemiklerde mineralizasyonu arttırmakta; kemik erimesini engellemektedir. D vitamini; iki yolla elde edilir. İlk olarak deride bulunan öncü maddenin; güneş ışınları etkisiyle başka bir forma dönüşmesi; emilimi; daha sonra önce karaciğer; sonra böbrekte aktif metabolit haline gelmesiyle; diğer yol ise diyetle D vitamini öncü maddenin alınması ve yine aynı şekilde aktif formuna dönüşmesiyle elde edilir. Diyetle alınan kalsiyumun bağırsaklardan emilmesi için D vitaminine ihtiyaç vardır. Vitamin D’nin insanlar için iki önemli formu mevcuttur; Ergokalsiferol (Vitamin D2) ; Kolekalsiferol (Vitamin D3).
D vitamini eksikliğinde nasıl anlaşılır?
İnsan vücudunda D vitamini durumu 25-hidroksivitamin D 10–30 (25-OH D) düzeyi ile değerlendirilmektedir. Serum 25-OH D düzeyi güneş ışığına maruziyet; yaşanılan bölgenin deniz seviyesinden yüksekliği; deri pigmentasyon yoğunluğu; yaş ve beslenmeyle alınan D vitamini miktarına göre değişmektedir. Bu nedenlere bağlı değişiklikler göstermekle birlikte genel olarak; erişkinlerde paratiroid hormon (PTH) yükselmesine neden olmayacak 25-OH D düzeyi olan 30 ng/ml eşik değer olarak alınmakta ve 30 ng/ml altındaki değerler yetersiz/düşük; 10 ng/ml altı ise eksiklik olarak normal kabul edilmektedir.
D vitamini eksikliği nasıl engellenir?
D vitamini; güneş ışınları etkisiyle deride oluşur. Günlük D vitamini gereksinimi; kollar; bacaklar ve yüzün 20 dakika gün ışığına maruz kalmasıyla karşılanabilir. Gerekli güneş ışığı miktarı; kişini yaşı; deri rengi; maruziyet süresi ve varsa diğer tıbbi sorunlara göre değişir. D vitaminin deride yapımı; yaşla giderek azalır. Deri rengi koyu olan kişilerde; yeterli D vitamininin deride oluşması için; özellikle kış aylarında uzun süreli gün ışığına gereksinim vardır. Güneş koruyucular (faktör 20 ve fazlası) kullananlarda deride D vitamini oluşamaz.
D vitamini kaynakları nelerdir ?
D vitaminin diğer önemli kaynağı gıdalardır. Bazı gıdalarda D vitamini doğal olarak bulunur (yağlı balıklar; balık yağı; yumurta). Tereyağ; süt; yulaf; tatlı patates; yumurta sarısı; sıvı yağlar; karaciğer; özellikle yağlı olan tuzlu su (deniz) balıklarından somon; sardunya ve ton balığında bulunur. Bitkilerden maydanoz; ısırgan otu; yoncada mevcuttur. Bazı ülkelerde süt ve süt ürünleri; ekmek; tahıllar D vitamini ile zenginleştirilmektedir. Ülkemizde henüz böyle bir
uygulama yoktur. D vitamini eksikliği olan annnenin çocuğunda neler olabilir ?
Fetus kalsiyum ihtiyacını anneden karşılar; annenin gebelikte ve laktasyon döneminde normak kalsiyum dengesi için D vitamini düzeyinin yeterli olması gereklidir. Bu nedenle D vitamini eksikliği olan annelerden; doğan bebeklerde eğer dışardan destek sağlanmazsa serum 25-OHD düzeyleri hızla düşer ve bu da yenidoğan döneminde kalsiyum düşüklüğü ; konjenital riketse neden olur. Annede D vitamin eksikliğinin doğum zehirlemesi; gebelerde tansiyon yüksekliği; bebekte düşük doğum ağırlığı; çocuklarda diş minelerinde gelişme bozukluğu; doğuştan katarakt ;Tip1 şeker hastalığı; zeka geriliği yapabilir. Çocuklarda bağışıklık sistemini zayıflatır.
Vitamin D eksikliği sebepleri nelerdir?
Güneşe maruziyetin az olması; Diyetle alımının yetersiz oluşu; İlerlemiş karaciğer hastalıkları; böbrek yetersizliği; ilaçlar (barbituratlar; fenitoin; rifampin vs.) vb nedenler D vitamini eksikliği yapabilir.
Vitamin D eksikliği nasıl tedavi edilir?
Vitamin D eksikliği; insanlar yeterli güneş ışığına maruz kalmadıkları veya yeterli şekilde gıda ile vitamin D almadıklarında oluşur. Yüz; kollar eller; bacaklar; yüz veya sırtın haftada en aşağı 2 kez 10-15 dakika güneş ışığına maruziyeti optimal serum vitamin D düzeylerini sağlar. Güneş koruyucuların kullanımı vitamin D sentezini azaltır. Yağlı balıklar (somon; sardunya)yumurta sarısı vitamin D’den zengindir. Gıda hazırlama sırasında vitamin D kaybına neden olan en önemli pişirme şekli; bitkisel yağlarla kızartmadır. Hastalarda ileri bir vitamin D eksikliği varsa hastalar 50.000 IU/haftada bir D vitamini ; 6- 8 haftalık bir tedaviye alınır ve serum 25OHD düzeylerinin normal seviyelere ulaştırılması hedeflenir.
Vitamin D eksikliği kas-kemik sistemi dışında ne gibi etkileri vardır?
Son yıllarda vitamin D eksikliğinin iskelet sistemi dışındada çok önemli 2 fonksiyonarı olduğu anlaşılmıştır. Bağışıklık sistemi metabolik sendromun ögeleri olan kardiyovasküler sistem bozuklukları; obezite; glukoz intoleransı oluşundaki etkileri yanında kanser oluşumu; yaşlanma ve yaşam süreci üzerine de önemli etkileri olduğu bilinmektedir. Genelde yeteri kadar güneşe maruziyet vitamin D yoksunluğu veya yetmezliğini önleyebilmekte ise de; güneşin deriye ulaşmasındaki sorunlar (kapalı giyim tarzları; yüksek rakımda veya enlem boylarında bulunmak; hava kirliliği yaratan durumlar ve yaşlılık ta yoksunluk tabloları veya bazı hastalıklara yatkınlık ortaya çıkmaktadır.
Osteomalazi ne demektir?
Erişkinde yeni oluşan osteoidin (kemiğin organik; protein matriksi) mineralizasyonunda bozulma ve mineralize olmamış osteoidin kemikte birikimi ile karakterize bir metabolik kemik hastalığıdır. Genelde vitamin D eksikliği sebebi ile oluşur.
Osteomalazi ne gibi şikayetlere sebep olur?
Osteomalazi sinsi başlar ve genelde semptom vermez. Semptomatik olduğunda yaygın kemik ağrısı; kemik hassasiyeti; proksimal kas güçsüzlüğü ve bazen kas kaybı ile kendini gösterir. Ağrı künttür. Palpasyonla ve hareketle artar. Sıklıkla bel; kalça; alt ekstremitelerde ve kırık alanlarında ağrı oluşur. Kaburgalar; vertebralar ve uzun kemiklerde travmasız veya hafif travma ile kırık oluşabilir. Kas güçsüzlüğü; paytak yürümeye; sandalyeden kalkmada veya merdiven çıkmada zorluğa yol açabilir.