Lenf Ödem
Lenf ödem; lenfatik sistemin yetmezliğinden kaynaklanan bir durumdur. Lenf sistemi
düşük hidrostatik basınçla vakum gibi çalışan ince damarlardan oluşmuş bir sistemdir. Bu sistemin görevi kılcallardan doku aralığına kaçan sıvı ve plazmayı tekrar dolaşım sistemine döndürmektir. Lenf ödem genellikle ekstrem itelerde şişme ile kendini gösteren proteinden zengin lenf sıvısının hücreler arası alanda birikmesidir. Bir başka tanımla lenf ödem lenf drenajı ve kılcal damar filtrasyonu arasındaki dengesizlik sonucu hücrelerarası alandaki sıvı ve protein miktarının artmasıdır.
Lenfatik sistemin yetmezliğinin üç şekli vardır:
1) Dinamik yetmezlik olarak adlandırılır ve lenf yoluyla taşınan sıvının; lenf sisteminin taşıma kapasitesini aştığı durumlarda ortaya çıkar. Dinamik yetmezlikte lenf sistemi anatomik ve fonksiyonel olarak normaldir ancak taşıması gereken yük fazladır.
2) Lenfatik damarların yetmezliği sonucu lenf sisteminde taşıma kapasitesi normal protein yükünün altına düşer ve bu durum mekanik yetmezlik olarak adlandırılır.
3) Bu durumda ise lenf sisteminin taşıma kapasitesi; sistemin normal işleyişinin bozulması sonucu azalmıştır ve bu durum güvenlik kapağı yetmezliği olarak adlandırılır.
Lenf ödem oluşumunda etkili olan nedenler
Atar damarlarda genişleme olması;
Toplar damarlarda daralma olması;
Venöz basıncın artması;
Kılcallarda ozmotik basıncın azalması;
Kılcal damarların geçirgenliğinin artması;
Histamin Brakinin gibi damarlarda genişleme yapan maddelerin salınımı
Lenf akımının yetersiz olmasıdır
Lenf ödemin klinik tablosu ciddiyetine göre dört döneme ayrılır;
Dönem 1 (Geri dönebilen lenf ödem) :Ödem gün içinde giderek artar geceden sonra dağılır. Kesin tanımlamayan yakınmalarla birlikte geçici şişme görülür
Dönem 2 (Kronik; geri dönmeyen lenf ödem) : Sürekli şişlik; ağır hissetme; ağrı; yanma (etkilenen ekstremitede); hareket kısıtlanması; hastanın günlük rutin yaşamında ödemin önemsiz şekilde etkilenmesi; bağ dokusunun artmasına yatkınlık
Dönem 3: Zaman geçtikçe artan vücut uzuvlarında deformasyon; önemli ölçüde hareket ve fonksiyon kısıtlanması; ciddi ağrılar
Dönem 4: Lenf kanseri; daima öldürücüdür.
ÖDEM TEDAVİSİ
KOMPLEX BOŞALTICI FİZYOTERAPİ İKİ FAZDAN OLUŞUR;
BOŞALTIM FAZI: (Bu Faz Dort Evreden Oluşur Manuel Lenf Drenajı -Cilt Bakımı-Kompresyon Bandajı-Egzersiz.)
Burada tedavinin Amacı sıvının diğer saglam lenf nodullerine aktarmaktır ; Özel el tutuş şekilleri ile tedavi ye başlanır.. Cilde nazik ve ritmik bir basınç uygulanır.Bu tedavide derinin tam altındaki yüzeyel lenf damarlarına hafif basınçlar uygulanır.Lenf drenajı ile Kol ve bacaklardaki birikmiş sıvı vucudun saglam yerlerindeki lenf nodullerine aktarılır drenaja önce merkezden başlanır sonra kol ve bacak en son parmaklara ulaşılır;her drene edilen bölge tekrarlanarak nodule tekrar aktarılır.
Örneğin;göğüs cerrahisine baglı sağ lenf nodulleri alındıysa ve sağ kolda lenfödem gelişti ise burdaki sıvı sol koltuk altı lenf nodüllerine ve sağ kasık lenf nodullerine aktarılır.bölgeye göre süre değişmekte olup ortalama bir saat sürmektedir.
Hasta ilk gun seansa başlamadan önce değerlendirilir;gerekli ölçümler yapılır ve kaydedilir.her bir seans ortalama bır saat surer;seansta hastaya 45 dakika süren manuel lenf drenagı uygulanır;özel bir kremle cilt bakımı ve bandajlama yapılır;hastaya uygun ev egzersizleri verilir;bandaj bir sonraki seansa kadar tedavi bölgesinde kalır tedavi süresi hastaya göre değişmekte olup ortalama 10-15 seans surmektedir.Tedavi uygun yapıldıgı takdirde başarı oranı yukselir
KORUMA FAZI: (Bu Faz Dort Evreden Oluşur Ve Boşaltım Fazı Bıttıkten Sonra Uygulanır Haftada Bır -Ikı Defa Manuel Lenf Drenajı -Cilt Bakımı -Egzersiz-Kompresyon Çorabı)
Koruma fazında;boşaltım fazının sonunda hastanın uygun çorap ölçusu alınır ve hastaya koruma fazında yapacakları konusunda bilgilendirme yapılır;hasta hergun cilt bakımını ve egzersizlerini yapar.
Kompresyon çorabı hergun dikkatli bir şekilde;aksatılmadan giyilmesi gerekir.
• Hastaların en çok sordukları sorular;
• yazın bu çorabı giyebelecekmiyim;
• basıncı beni rahatsız edermi;
• kolum yada bacagım tekrar şişermi;
bu soruları şu şekilde açıklanabilir ;çorapta uygun hava boşlukları olduğu için sıcaklık olarak rahatsız etmez;çorap ekstremiteyi (kol-bacak) koruyacagı için uygun basınçta olması gerekir ancak bu basınca hastalar bir süre sonra alışmaktadır;çorap hergun duzenli bir şekilde giyilip egzersizler ve cilt bakımı yapıldıgı takdirde koruma fazı basarılı olacaktır.
düşük hidrostatik basınçla vakum gibi çalışan ince damarlardan oluşmuş bir sistemdir. Bu sistemin görevi kılcallardan doku aralığına kaçan sıvı ve plazmayı tekrar dolaşım sistemine döndürmektir. Lenf ödem genellikle ekstrem itelerde şişme ile kendini gösteren proteinden zengin lenf sıvısının hücreler arası alanda birikmesidir. Bir başka tanımla lenf ödem lenf drenajı ve kılcal damar filtrasyonu arasındaki dengesizlik sonucu hücrelerarası alandaki sıvı ve protein miktarının artmasıdır.
Lenfatik sistemin yetmezliğinin üç şekli vardır:
1) Dinamik yetmezlik olarak adlandırılır ve lenf yoluyla taşınan sıvının; lenf sisteminin taşıma kapasitesini aştığı durumlarda ortaya çıkar. Dinamik yetmezlikte lenf sistemi anatomik ve fonksiyonel olarak normaldir ancak taşıması gereken yük fazladır.
2) Lenfatik damarların yetmezliği sonucu lenf sisteminde taşıma kapasitesi normal protein yükünün altına düşer ve bu durum mekanik yetmezlik olarak adlandırılır.
3) Bu durumda ise lenf sisteminin taşıma kapasitesi; sistemin normal işleyişinin bozulması sonucu azalmıştır ve bu durum güvenlik kapağı yetmezliği olarak adlandırılır.
Lenf ödem oluşumunda etkili olan nedenler
Atar damarlarda genişleme olması;
Toplar damarlarda daralma olması;
Venöz basıncın artması;
Kılcallarda ozmotik basıncın azalması;
Kılcal damarların geçirgenliğinin artması;
Histamin Brakinin gibi damarlarda genişleme yapan maddelerin salınımı
Lenf akımının yetersiz olmasıdır
Lenf ödemin klinik tablosu ciddiyetine göre dört döneme ayrılır;
Dönem 1 (Geri dönebilen lenf ödem) :Ödem gün içinde giderek artar geceden sonra dağılır. Kesin tanımlamayan yakınmalarla birlikte geçici şişme görülür
Dönem 2 (Kronik; geri dönmeyen lenf ödem) : Sürekli şişlik; ağır hissetme; ağrı; yanma (etkilenen ekstremitede); hareket kısıtlanması; hastanın günlük rutin yaşamında ödemin önemsiz şekilde etkilenmesi; bağ dokusunun artmasına yatkınlık
Dönem 3: Zaman geçtikçe artan vücut uzuvlarında deformasyon; önemli ölçüde hareket ve fonksiyon kısıtlanması; ciddi ağrılar
Dönem 4: Lenf kanseri; daima öldürücüdür.
ÖDEM TEDAVİSİ
KOMPLEX BOŞALTICI FİZYOTERAPİ İKİ FAZDAN OLUŞUR;
BOŞALTIM FAZI: (Bu Faz Dort Evreden Oluşur Manuel Lenf Drenajı -Cilt Bakımı-Kompresyon Bandajı-Egzersiz.)
Burada tedavinin Amacı sıvının diğer saglam lenf nodullerine aktarmaktır ; Özel el tutuş şekilleri ile tedavi ye başlanır.. Cilde nazik ve ritmik bir basınç uygulanır.Bu tedavide derinin tam altındaki yüzeyel lenf damarlarına hafif basınçlar uygulanır.Lenf drenajı ile Kol ve bacaklardaki birikmiş sıvı vucudun saglam yerlerindeki lenf nodullerine aktarılır drenaja önce merkezden başlanır sonra kol ve bacak en son parmaklara ulaşılır;her drene edilen bölge tekrarlanarak nodule tekrar aktarılır.
Örneğin;göğüs cerrahisine baglı sağ lenf nodulleri alındıysa ve sağ kolda lenfödem gelişti ise burdaki sıvı sol koltuk altı lenf nodüllerine ve sağ kasık lenf nodullerine aktarılır.bölgeye göre süre değişmekte olup ortalama bir saat sürmektedir.
Hasta ilk gun seansa başlamadan önce değerlendirilir;gerekli ölçümler yapılır ve kaydedilir.her bir seans ortalama bır saat surer;seansta hastaya 45 dakika süren manuel lenf drenagı uygulanır;özel bir kremle cilt bakımı ve bandajlama yapılır;hastaya uygun ev egzersizleri verilir;bandaj bir sonraki seansa kadar tedavi bölgesinde kalır tedavi süresi hastaya göre değişmekte olup ortalama 10-15 seans surmektedir.Tedavi uygun yapıldıgı takdirde başarı oranı yukselir
KORUMA FAZI: (Bu Faz Dort Evreden Oluşur Ve Boşaltım Fazı Bıttıkten Sonra Uygulanır Haftada Bır -Ikı Defa Manuel Lenf Drenajı -Cilt Bakımı -Egzersiz-Kompresyon Çorabı)
Koruma fazında;boşaltım fazının sonunda hastanın uygun çorap ölçusu alınır ve hastaya koruma fazında yapacakları konusunda bilgilendirme yapılır;hasta hergun cilt bakımını ve egzersizlerini yapar.
Kompresyon çorabı hergun dikkatli bir şekilde;aksatılmadan giyilmesi gerekir.
• Hastaların en çok sordukları sorular;
• yazın bu çorabı giyebelecekmiyim;
• basıncı beni rahatsız edermi;
• kolum yada bacagım tekrar şişermi;
bu soruları şu şekilde açıklanabilir ;çorapta uygun hava boşlukları olduğu için sıcaklık olarak rahatsız etmez;çorap ekstremiteyi (kol-bacak) koruyacagı için uygun basınçta olması gerekir ancak bu basınca hastalar bir süre sonra alışmaktadır;çorap hergun duzenli bir şekilde giyilip egzersizler ve cilt bakımı yapıldıgı takdirde koruma fazı basarılı olacaktır.