Çocuk ve Uyku
“En güzel uyku bile; uyanılan anın değerine ulaşamaz.”
Andre Gide
Uyku; yaşamımız için vazgeçilmez ve yeri asla doldurulamaz faaliyetlerden birisidir. Her gün uykuyla iç içe yaşarız ama onun hakkında fazla bir bilgiye sahip değilizdir. Uykunun ne kadar önemli olduğu su götürmez bir gerçektir.
Dinlenebilmek; sağlıklı olabilmek; ertesi gün ayakta kalabilmek adına uykuya ihtiyaç duyarız. Uyku asla basit bir dinlenmeden ibaret değildir. Eğer öyle olsaydı; bir koltuğa geçip saatlerce oturduğumuz zamanlar da oluyor; ancak yine de kendimizi yeterince dinlenmiş saymıyor; uykuya ihtiyaç duyuyoruz. Çünkü uyku sadece bir faaliyet bırakma; hareket etmeme hali değildir. Uyku sırasında henüz anlamı net açıklanamayan bir dizi faaliyet içerisinde oluruz. Uyku zamanlarında vücut ısımız düşer; kalp atım hızında azalma olur; solunum sayımız düşer. Yine uyku sırasında hafızamız aktif bir şekilde çalışır. Kısa süreli bellekteki bir takım bilgiler uzun süreli hafızaya geçirilir haberimiz olmadan. Ruh ile beden başka tür bir iletişime girer. Rüyalar vasıtasıyla başka âlemlerde gezintiler yaparız. Tabirimiz yerindeyse; uyku insan organizmasını onaran; tamir eden; hatta şarj eden bir araç gibidir. Yıpranan sinir sistemimiz bir nevi bakıma alınır.
Bu denli önem arz eden uykumuz; yeni bir bebek sahibi olduğumuz zamanlarda; bebeklerin sık acıkması; gaz sancısı; hastalık; fazla besleme gibi durumlar nedeniyle bölünmeler yaşar. Yeni bebek sahibi çiftlerin en çok huzursuzluk hissettikleri konuların başında uyku bölünmeleri gelir. Yenidoğan bebeklerin günlük 16-20 saat uykuda kalmaları önemlidir. Ancak bu uyku süresi gece veya gündüz genellikle 3 saatlik periyotlarla olur. Bu da anne ve babaların 3 saatten fazla kesintisiz uyku uyuyamayacakları anlamına gelir. 3 aylık sonrası bebeklerin uyku süreleri yaklaşık 3-4 saat kadar azalır. Bu dönemde gece uykuları artış gösterir. Yaklaşık olarak günlük uykularının 2/3 kadarını gece geçirirler. Ancak genellikle 3 saate bir uyanmalar devam eder. Bebekler 6-7 aylık kadar olduklarında uyku süreleri yaklaşık 13-14 saat kadardır. Herhangi bir olumsuzluk olmadığı durumlarda 5-6 saat kadar kesintisiz uyuyabilirler. Bir yaşına yaklaştıklarında; bebekler arası farklılık olmakla birlikte; gece uyanmalar kesilir.
Uyku esnasında stres hormonlarının salgılanışı durur. Bunun yerine büyüme hormonu salgı üretmeye başlar. Bu hormon özellikle derin uyku dönemlerinde sıklıkla salgılanır ve bunun içindir ki bebeklerin bedensel gelişim süreçlerinde uykunun yerini hiçbir şey alamaz. Yenidoğan gününün büyük bir bölümünü uyuyarak geçirir.
Yeni doğan bir bebeğin günde yaklaşık 16- 20 saat arasında uykuda kalması önemlidir demiştik. Bebeklerdeki bu uyku süresinin büyük çoğunluğu REM uykusu adı verilen ve rüyaların görülmesinin olanaklı hale geldiği dönemde geçer. Hızlı Göz Hareketleri (Rapid Eye Movement) anlamına gelen bu süreçte uyku derinleşmiştir. REM uykusu; uykunun kaliteli olduğunun kanıtı gibi olmakla birlikte belleğin de pekişip geliştiği bir dönemdir. Araştırma sonuçları kaliteli uykunun hafızayı güçlendirmenin yanında; çocuklarda obeziteyi engelleyen bir unsur olduğunu; bunun yanında özellikle okul öncesi dönemde hiperaktivite; anksiyete; depresyon gibi belirtilere yakalanma riskini de önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. Yaşını dolduran çocukların bu dönemlerden sonra; gündüz uykularıyla birlikte; günlük ortalama 11- 13 saat arasında uyumaları önemlidir. Aynı zamanda çocuklarda bu dönemlerden başlayarak belirli saatlerde uyuma alışkanlığının da oluşturulmaya başlanması düzenli uyku için ön şarttır.
Andre Gide
Uyku; yaşamımız için vazgeçilmez ve yeri asla doldurulamaz faaliyetlerden birisidir. Her gün uykuyla iç içe yaşarız ama onun hakkında fazla bir bilgiye sahip değilizdir. Uykunun ne kadar önemli olduğu su götürmez bir gerçektir.
Dinlenebilmek; sağlıklı olabilmek; ertesi gün ayakta kalabilmek adına uykuya ihtiyaç duyarız. Uyku asla basit bir dinlenmeden ibaret değildir. Eğer öyle olsaydı; bir koltuğa geçip saatlerce oturduğumuz zamanlar da oluyor; ancak yine de kendimizi yeterince dinlenmiş saymıyor; uykuya ihtiyaç duyuyoruz. Çünkü uyku sadece bir faaliyet bırakma; hareket etmeme hali değildir. Uyku sırasında henüz anlamı net açıklanamayan bir dizi faaliyet içerisinde oluruz. Uyku zamanlarında vücut ısımız düşer; kalp atım hızında azalma olur; solunum sayımız düşer. Yine uyku sırasında hafızamız aktif bir şekilde çalışır. Kısa süreli bellekteki bir takım bilgiler uzun süreli hafızaya geçirilir haberimiz olmadan. Ruh ile beden başka tür bir iletişime girer. Rüyalar vasıtasıyla başka âlemlerde gezintiler yaparız. Tabirimiz yerindeyse; uyku insan organizmasını onaran; tamir eden; hatta şarj eden bir araç gibidir. Yıpranan sinir sistemimiz bir nevi bakıma alınır.
Bu denli önem arz eden uykumuz; yeni bir bebek sahibi olduğumuz zamanlarda; bebeklerin sık acıkması; gaz sancısı; hastalık; fazla besleme gibi durumlar nedeniyle bölünmeler yaşar. Yeni bebek sahibi çiftlerin en çok huzursuzluk hissettikleri konuların başında uyku bölünmeleri gelir. Yenidoğan bebeklerin günlük 16-20 saat uykuda kalmaları önemlidir. Ancak bu uyku süresi gece veya gündüz genellikle 3 saatlik periyotlarla olur. Bu da anne ve babaların 3 saatten fazla kesintisiz uyku uyuyamayacakları anlamına gelir. 3 aylık sonrası bebeklerin uyku süreleri yaklaşık 3-4 saat kadar azalır. Bu dönemde gece uykuları artış gösterir. Yaklaşık olarak günlük uykularının 2/3 kadarını gece geçirirler. Ancak genellikle 3 saate bir uyanmalar devam eder. Bebekler 6-7 aylık kadar olduklarında uyku süreleri yaklaşık 13-14 saat kadardır. Herhangi bir olumsuzluk olmadığı durumlarda 5-6 saat kadar kesintisiz uyuyabilirler. Bir yaşına yaklaştıklarında; bebekler arası farklılık olmakla birlikte; gece uyanmalar kesilir.
Uyku esnasında stres hormonlarının salgılanışı durur. Bunun yerine büyüme hormonu salgı üretmeye başlar. Bu hormon özellikle derin uyku dönemlerinde sıklıkla salgılanır ve bunun içindir ki bebeklerin bedensel gelişim süreçlerinde uykunun yerini hiçbir şey alamaz. Yenidoğan gününün büyük bir bölümünü uyuyarak geçirir.
Yeni doğan bir bebeğin günde yaklaşık 16- 20 saat arasında uykuda kalması önemlidir demiştik. Bebeklerdeki bu uyku süresinin büyük çoğunluğu REM uykusu adı verilen ve rüyaların görülmesinin olanaklı hale geldiği dönemde geçer. Hızlı Göz Hareketleri (Rapid Eye Movement) anlamına gelen bu süreçte uyku derinleşmiştir. REM uykusu; uykunun kaliteli olduğunun kanıtı gibi olmakla birlikte belleğin de pekişip geliştiği bir dönemdir. Araştırma sonuçları kaliteli uykunun hafızayı güçlendirmenin yanında; çocuklarda obeziteyi engelleyen bir unsur olduğunu; bunun yanında özellikle okul öncesi dönemde hiperaktivite; anksiyete; depresyon gibi belirtilere yakalanma riskini de önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. Yaşını dolduran çocukların bu dönemlerden sonra; gündüz uykularıyla birlikte; günlük ortalama 11- 13 saat arasında uyumaları önemlidir. Aynı zamanda çocuklarda bu dönemlerden başlayarak belirli saatlerde uyuma alışkanlığının da oluşturulmaya başlanması düzenli uyku için ön şarttır.