Genelde çocuklar 2. yaş sonunda dışkılarını; 3. yaş sonunda da çişlerini tutmayı öğrenirler. Ancak 4-5 yaşına kadar; ara sıra gündüzleri; daha sık olarak da geceleri altlarını ıslatırlar. Yapılan araştırmalara göre; erkek çocuklarda yatağa işeme oranı; kızlara göre 2 kat daha yüksektir.
İlginç bir nokta da yatağını ıslatan çocukların aileleri veya akrabalarının çoğunda; çocukluk yaşlarında aynı durumun bulunduğu saptanmıştır.
Altını ıslatan çocuklarda alt ıslatma sorunuyla birlikte parmak emme; tırnak yeme; yalan söyleme; kıskançlık; çalma gibi davranışlar görülür.
Gece altını ıslatmanın iki tipi vardır. Eğer çocuk hekime getirilinceye kadar devamlı altını ıslatıyorsa Primer tip; en az 6 ay kuru kaldıktan sonra altını ıslatmaya yeniden başlamışsa seconder tip altını ıslatmadan söz edilir
Enuresis yani; çocuğun yatağa işemesinin sebepleri; fiziksel veya psikolojik olabilir.
Gece işemelerinin büyük çoğunluğu bedensel hastalıklar sonucu ortaya çıkar. Böbrek ve boşaltım yollarındaki doğuştan bozukluklar; idrar yollarındaki rahatsızlıklar sonucu çocuklarda Enuresis görülebilir.
Ayrıca çocuğa 1.5 yaşından önce tuvalet eğitimi verilmeye başlanması veya zamanında verilen tuvalet eğitiminin; çok baskıcı veya çok gevşek bir tutumla verilmesi; çocukta Enuresis problemini doğurabilir.
Enuresis problemi olan çocukların yarıdan çoğunda uyku derindir. Çocuğun bu yapısal özelliği sonucu; derin uykuda idrar torbasının büzücü kasları gevşemekte; ya da içten gelen işeme uyarılması; çocuğu uyandırmaya yetmemektedir.
Enuresis’in oluşumunda ruhsal nedenler de önemli bir faktör... Tuvalet eğitimini tamamlayan bir çocuk; kardeş doğumundan sonra gündüz veya gece altını ıslatmaya başlayabilir. Bu durum çocukta bir gerileme davranışıdır; bebek gibi sevilmek ve ilgi çekmek için altını ıslatabilir.
Bazen de Enuresis; annenin veya babanın çocuğuna karşı baskıcı ve sert tutumu karşısında ortaya çıkabilir. Çocuk; kendisini azarlayan; sert davranan annesine-babasına duyduğu öfkeyi; yatağını ıslatarak belirtir. Adeta annesinden; babasından öc almaktadır. Ancak bu öc alma davranışı kesinlikle bilinçli değildir.
Çocuğun anne babadan uzun süre ayrılması; annenin hastalığı nedeniyle hastanede uzun süre kalması; ailede huzursuzluk ve kavgaların çok olması gibi sebeplerden dolayı da çocuklarda Enuresis görülebilir.
Enuresis problemi olan çocuklar; genelde çekingen; alıngan; kendine güvenmeyen ve aile içi ilişkileri sağlıksız olan çocuklardır.
Çocuğumuz 4-5 yaşına geldiği halde ayda dört kez veya daha fazla altını ıslatıyorsa o zaman Enuresis problemi olduğunu söyleyebiliriz.
Mehmet orta birinci sınıf öğrencisiydi ve derslerinde başarılıydı. Ailenin ilk çocuğuydu. Anne ile baba severek evlenmişlerdi. Fakat Mehmet in babasının işleri son günlerde iyi gitmiyordu. Maddi problemler ve babanın iş sorunları yüzünden baba; Mehmet e karşı daha sinirli; toleranssız olmaya başlamıştı. Evde en küçük bir nedenden her gün neredeyse kavga oluyordu. Anne de; eşine karşı; eşi kendisine sinirli davrandığında küsüyordu. Tabii ki Mehmet in babası da eşinin kendisine küsmesi; soğuk davranması karşısında daha da sinirleniyordu.
Son günlerde danışanım geceleri altını ıslatmaya başladı. (annebabaya bit tepki olarak)Bana alt ıslatma sorunuyla gelmişlerdi. Mehmet e bireysel seansımızda bilinçaltında ne gibi sorunlar ;kaygılar olduğunu ortaya çıkaran psikolojik testler uyguladım.Test sonuçlarını anne-babaya aktardığımda aile çok şaşırdı ve üzüldü.Uygulanan test yoluyla ;anne-babanın çocuklarına olan tutumları değişti ve Mehmet artık geceleri altını ıslatmamaya başladı.Anne ve babaya birkaç seans "Çift terapisi"uygulandı.Böylece ilişkilerini daha da güzelleştirebilmenin yollarını keşfettiler.Çocuklarına karşı da nasıl davranacaklarını öğrendiler.
Peki çocuğumuzda böyle bir sorun varsa ne yapmalıyız?
-Öncelikle çocuğumuzun alt ıslatmalarının psikolojik mi; fizyolojik mi olduğunu saptamak gerek. Bunun için öncelikle çocuğumuzu bir doktora götürüp; problemin kaynağının fizyolojik sebeplere bağlı olup olmadığının bilinmesi çok önemli.
-Geceleri yatmadan önce çocuğa su ve sulu yiyecekler fazla verilmemeli.
-Çocuk geceleri belli aralıklarla tuvalete kaldırılmalı ve altını ıslattığında kesinlikle azarlanıp; küçük düşürülmemeli. Çocuk yataktan kuru kalktığında takdir edilip; ödüllendirilmeli.
-Yatağını ıslatan çocuğun altına bez ya da muşamba konulmamalı; bu tutum onun bu alışkanlığa devam etmesini teşvik eder.
- Çocuğa altını ıslattığı için ceza verilmemelidir.
- Büyük yaştaki çocuklarda; uyurken altına bez bağlamak doğru değildir.
- Çocuğu tuvalete kaldırırken; uyandırmalı ve tuvalete kalktığının bilincinde olmalıdır.
- Gece altını ıslattığı zamanlar tespit edilerek bu zamandan önce uyandırılıp tuvalete götürülebilir.
- Çocuk altını ıslatıyor diye onun talepleri reddedilmemeli. Çocuğa karşı her zaman nasıl sevginizi gösteriyorsanız; altını ıslattığında da aynı şekilde sevginizi göstermelisiniz.
- Çocuğu tuvalete tutacağım diye de onun çok fazla gece uykusunu bölmemeniz gerekir.
-Çocuğa açık olarak; bu probleminden kurtulmanın kendi gayretlerine bağlı olduğunu ve sizin de ona yardım edeceğinizi anlatmalısınız.
Bunları yaptığınız halde; sorun devam ediyorsa; mutlaka bir psikoloğa ya da Çocuk Psikiyatristine başvurmalısınız. (Özellikle de alt ıslatma fizyolojik bir sebebe bağlı değilse)