Gürültülü Ortamların Kulak Sağlığına Etkileri
Günümüzde insanlar; sanayi devrimi ile birlikte gürültülü ortamlarda çalışmaya başlamışlardır. Fazla gürültülü bu çalışma ortamlarının en büyük zararı şüphesiz kulaklaradır. Bu durum; kulaklarda ağrı; çınlama ve hatta işitme kaybına dahi neden olabilmektedir.
…
İş yerlerindeki yüksek gürültü iyi bilinen bir konudur. Fakat küçük iş yerlerinde gerekli tedbirlerin kimi zaman yeterince alınmamaktadır. Ayrıca çok yüksek seste çalınan müzik; özellikle toplumun bu genç kesiminde kulak bozukluklarının en yaygın sebebi olarak gözükmektedir.
Gürültünün sebep olduğu hasar; sinir tipi işitme kaybı olarak adlandırılır; birçok neden bu tip işitme kaybına yol açabilir ama gürültü kaynaklı olanın önemli bir ayrıcalığı vardır; ilerlemesi durdurulabilir veya olmadan tamamen önlenebilir.
Kulak nasıl çalışır?
Kulak dış; orta ve iç olmak üzere başlıca üç bölümden oluşmuştur. Dış kulak; kulak kepçesi ve dış kulak yolundan meydana gelmiştir. Kulak zarı; dış kulak ile orta kulağı birbirinden ayırır. Orta kulaktaki üç küçük kemikçik ses dalgalarının iç kulağa iletilmesini sağlarlar. İç kulakta işitme siniri başlar ve sesi beyne taşır.
Her türlü ses kaynağı; havaya ses dalgaları veya titreşimleri gönderir. Bunlar dış kulak yolundan geçerek kulak zarına çarpar ve zarı titreştirir. Titreşimler orta kulaktaki kemikçikler aracılığıyla iç kulağa; işitme sinirine iletilirler. Burada titreşimler; sinir uyarılarına dönüşür ve beyinde ilgili bölgeye gönderilir. Beyin; sesi "müzik; kapı çarpması; insan sesi" şeklinde ayırarak yorumlar.
Gürültü çok şiddetli olursa iç kulaktaki sinir hücrelerini öldürmeye başlar. Gürültüye daha uzun süre maruz kalındıkça daha fazla işitme siniri hasar görür. İşitme sinirinizde sinir sayısı düştükçe de işitmeniz azalır. Ölü sinir hücrelerini hayata döndürmek mümkün değildir; hasar kalıcıdır.
• Kendinizi duymak için bağırmak zorunda kalıyorsanız
• Gürültü kulağınızda ağrı oluşturuyorsa
• Kulak çınlamanız oluyorsa
• Gürültüye maruz kaldıktan sonra birkaç saat hafif sağır gibi oluyorsanız.
Kulaklarınız zarar görmüş olabilir.
Desibel Nedir?
Sesin şiddeti desibel (dB) cinsinden ölçülür. "0" desibel insan kulağının işitebileceği en düşük ses olarak kabul edilir. "180" dB ise roketin fırlatılış anında çıkardığı ses olarak ölçülür.
Uzmanlar 85 desibel üzerindeki sese sürekli maruz kalmanın tehlikeli olabileceğinde anlaşmışlardır.
Yüksek şiddette sese ne kadar uzun süre maruz kalırsanız; işitmenizde o kadar fazla hasar oluşur. Aynı zamanda ses kaynağına ne kadar yakın olursanız sesin şiddeti o kadar fazladır.
Son zamanlarda gençlerde yapılan araştırmalar önemli ölçüde alarm vermektedir. Çok gürültülü ortamlar ve kulaklıklarla yüksek sesli müzik dinlemek bunun sorumlusu olabilir.
Gürültünün işitme kaybı dışında başka zararları da olabilir mi?
Gürültüye maruz kalındıktan sonra ortaya çıkan kulak çınlaması çoğunlukla kalıcıdır. Bazı kişilerin; yüksek ses karşısında endişe ve hassasiyeti artabilir; nabız ve kan basıncında artış olabilir veya mide asit salgısında artış görülebilir. Yüksek gürültü" ayrıca iş ortamında dikkati dağıtarak verimi düşürebilir.
Gürültülü ortamlarda çalışan kişiler mutlaka işitme koruyucu kullanmalıdır.
Çalıştığınız yerde ortalama ses şiddeti sekiz saat süre ile 90 dB den yüksek ise işitme koruyucuları kullanmalısınız.
İşitme koruyucuları nelerdir ve ne kadar etkilidir?
Bu koruyucular; zara ulaşan sesin şiddetini azaltmaya yararlar. İki türde karşımıza çıkarlar: kulak tıkaçları ve kulaklıklar. Kulak tıkaçları; dış kulak yoluna takılan ve sesin şiddetini önleyen tıkaçlardır. Bunların etkili olabilmesi için kulak yolunu tam tıkamaları gerekir. Kullanırken temiz olmalarına dikkat edilmeli ayrıca dış kulak yolunu tahriş etmemeleri için de titizlik gösterilmelidir.
Kulaklıklar ise bütün kulağı kapar ve bir bant ile iki kulaklık birbirine bağlıdır. Etkili olması için kulak kepçesini sıkıca kapatması gerekir.
Tam uygulanan kulak tıkaçları ve kulaklıklar sesin şiddetini 15 ile 30dB kadar azaltır. İkisi birbirine eşit etkili olsa da kulak tıkaçları düşük frekanslarda daha fazla; kulaklıklar yüksek frekanslarda daha fazla etkilidirler. Beraber kullanıldıklarında ek olarak 10-15dB daha fazla koruma sağlarlar. Gürültü 105dB den yüksekse beraber kullanımları önerilir.
Kulak kanalına sokulan basit pamuk ve kâğıtlar sesi çok etkili önleyemezler sadece 7dB kadar şiddeti azaltırlar.
İşitme koruyucularının genel problemleri nelerdir?
Bu tür işitme koruyucusu kullanan işçilerin zorunlu korunma seviyesinin yarısından daha azı ile korundukları saptanmıştır. Bunun sebebi koruyucuların uygun ve sürekli kullanılmamalarıdır.
Sekiz saat devamlı kullanıldığında 30dB koruma getiren koruyucular mesela sadece bir saat takılmazlarsa koruyuculukları 9dB e düşmektedir.
Bunlara ek olarak; gürültüye maruz kalma; birikim yapar. Evde veya oyunda karşılaşılan gürültü de günlük limite eklenmelidir. İşyerinde maksimum günlük doza ulaşılmışsa sonradan gürültülü bir ortamda bulunmak veya yüksek sesli müzik dinlemek güvenlik limitini geçmeye sebep olur.
İşitme koruyucuları kullanılırken makine ve diğer insanların sesleri duyulabilir mi?
İşitme koruyucular etraftaki gürültüye rağmen konuşmaların daha net anlaşılmasına yardımcı olurlar. Gürültü olmayan bir ortamda bile işitme koruyucu kullanan kişiler normal bir konuşmayı duyabilirler.
Kulaklarda işitme kaybı varsa ne yapılabilir?
İşitme kaybı; genellikle yıllar içerisinde gelişir. Ağrısız ve yavaş yavaş olduğu için farkına varmayabilirsiniz. Uzun süre yüksek sese maruz kalmayla ortaya çıkan "çınlama" sesini fark edebilirsiniz. Özellikle gürültülü ortamlarda insanların ne dediğini anlamayabilirsiniz. Bu durum yüksek frekans işitme kaybının başlangıcı olabilir ve işitme testinizin yapılması gerekir.
Bazen bu durumlara sadece bir kulak kiri veya kulak iltihabı yol açar ve kolayca tedavi edilebilir. Fakat gürültünün yol açtığı işitme kaybı da olabilir. Bu durum kalıcı olduğu için tedbirin elden bırakılmaması gerekir. İşitme kaybınızdan şüphe ettiğinizde kulak burun boğaz hekimine başvurunuz. Doktorunuz işitme probleminizi ortaya koyacak ve en iyi tedavi yöntemini önerecektir.
…
İş yerlerindeki yüksek gürültü iyi bilinen bir konudur. Fakat küçük iş yerlerinde gerekli tedbirlerin kimi zaman yeterince alınmamaktadır. Ayrıca çok yüksek seste çalınan müzik; özellikle toplumun bu genç kesiminde kulak bozukluklarının en yaygın sebebi olarak gözükmektedir.
Gürültünün sebep olduğu hasar; sinir tipi işitme kaybı olarak adlandırılır; birçok neden bu tip işitme kaybına yol açabilir ama gürültü kaynaklı olanın önemli bir ayrıcalığı vardır; ilerlemesi durdurulabilir veya olmadan tamamen önlenebilir.
Kulak nasıl çalışır?
Kulak dış; orta ve iç olmak üzere başlıca üç bölümden oluşmuştur. Dış kulak; kulak kepçesi ve dış kulak yolundan meydana gelmiştir. Kulak zarı; dış kulak ile orta kulağı birbirinden ayırır. Orta kulaktaki üç küçük kemikçik ses dalgalarının iç kulağa iletilmesini sağlarlar. İç kulakta işitme siniri başlar ve sesi beyne taşır.
Her türlü ses kaynağı; havaya ses dalgaları veya titreşimleri gönderir. Bunlar dış kulak yolundan geçerek kulak zarına çarpar ve zarı titreştirir. Titreşimler orta kulaktaki kemikçikler aracılığıyla iç kulağa; işitme sinirine iletilirler. Burada titreşimler; sinir uyarılarına dönüşür ve beyinde ilgili bölgeye gönderilir. Beyin; sesi "müzik; kapı çarpması; insan sesi" şeklinde ayırarak yorumlar.
Gürültü çok şiddetli olursa iç kulaktaki sinir hücrelerini öldürmeye başlar. Gürültüye daha uzun süre maruz kalındıkça daha fazla işitme siniri hasar görür. İşitme sinirinizde sinir sayısı düştükçe de işitmeniz azalır. Ölü sinir hücrelerini hayata döndürmek mümkün değildir; hasar kalıcıdır.
• Kendinizi duymak için bağırmak zorunda kalıyorsanız
• Gürültü kulağınızda ağrı oluşturuyorsa
• Kulak çınlamanız oluyorsa
• Gürültüye maruz kaldıktan sonra birkaç saat hafif sağır gibi oluyorsanız.
Kulaklarınız zarar görmüş olabilir.
Desibel Nedir?
Sesin şiddeti desibel (dB) cinsinden ölçülür. "0" desibel insan kulağının işitebileceği en düşük ses olarak kabul edilir. "180" dB ise roketin fırlatılış anında çıkardığı ses olarak ölçülür.
Uzmanlar 85 desibel üzerindeki sese sürekli maruz kalmanın tehlikeli olabileceğinde anlaşmışlardır.
Yüksek şiddette sese ne kadar uzun süre maruz kalırsanız; işitmenizde o kadar fazla hasar oluşur. Aynı zamanda ses kaynağına ne kadar yakın olursanız sesin şiddeti o kadar fazladır.
Son zamanlarda gençlerde yapılan araştırmalar önemli ölçüde alarm vermektedir. Çok gürültülü ortamlar ve kulaklıklarla yüksek sesli müzik dinlemek bunun sorumlusu olabilir.
Gürültünün işitme kaybı dışında başka zararları da olabilir mi?
Gürültüye maruz kalındıktan sonra ortaya çıkan kulak çınlaması çoğunlukla kalıcıdır. Bazı kişilerin; yüksek ses karşısında endişe ve hassasiyeti artabilir; nabız ve kan basıncında artış olabilir veya mide asit salgısında artış görülebilir. Yüksek gürültü" ayrıca iş ortamında dikkati dağıtarak verimi düşürebilir.
Gürültülü ortamlarda çalışan kişiler mutlaka işitme koruyucu kullanmalıdır.
Çalıştığınız yerde ortalama ses şiddeti sekiz saat süre ile 90 dB den yüksek ise işitme koruyucuları kullanmalısınız.
İşitme koruyucuları nelerdir ve ne kadar etkilidir?
Bu koruyucular; zara ulaşan sesin şiddetini azaltmaya yararlar. İki türde karşımıza çıkarlar: kulak tıkaçları ve kulaklıklar. Kulak tıkaçları; dış kulak yoluna takılan ve sesin şiddetini önleyen tıkaçlardır. Bunların etkili olabilmesi için kulak yolunu tam tıkamaları gerekir. Kullanırken temiz olmalarına dikkat edilmeli ayrıca dış kulak yolunu tahriş etmemeleri için de titizlik gösterilmelidir.
Kulaklıklar ise bütün kulağı kapar ve bir bant ile iki kulaklık birbirine bağlıdır. Etkili olması için kulak kepçesini sıkıca kapatması gerekir.
Tam uygulanan kulak tıkaçları ve kulaklıklar sesin şiddetini 15 ile 30dB kadar azaltır. İkisi birbirine eşit etkili olsa da kulak tıkaçları düşük frekanslarda daha fazla; kulaklıklar yüksek frekanslarda daha fazla etkilidirler. Beraber kullanıldıklarında ek olarak 10-15dB daha fazla koruma sağlarlar. Gürültü 105dB den yüksekse beraber kullanımları önerilir.
Kulak kanalına sokulan basit pamuk ve kâğıtlar sesi çok etkili önleyemezler sadece 7dB kadar şiddeti azaltırlar.
İşitme koruyucularının genel problemleri nelerdir?
Bu tür işitme koruyucusu kullanan işçilerin zorunlu korunma seviyesinin yarısından daha azı ile korundukları saptanmıştır. Bunun sebebi koruyucuların uygun ve sürekli kullanılmamalarıdır.
Sekiz saat devamlı kullanıldığında 30dB koruma getiren koruyucular mesela sadece bir saat takılmazlarsa koruyuculukları 9dB e düşmektedir.
Bunlara ek olarak; gürültüye maruz kalma; birikim yapar. Evde veya oyunda karşılaşılan gürültü de günlük limite eklenmelidir. İşyerinde maksimum günlük doza ulaşılmışsa sonradan gürültülü bir ortamda bulunmak veya yüksek sesli müzik dinlemek güvenlik limitini geçmeye sebep olur.
İşitme koruyucuları kullanılırken makine ve diğer insanların sesleri duyulabilir mi?
İşitme koruyucular etraftaki gürültüye rağmen konuşmaların daha net anlaşılmasına yardımcı olurlar. Gürültü olmayan bir ortamda bile işitme koruyucu kullanan kişiler normal bir konuşmayı duyabilirler.
Kulaklarda işitme kaybı varsa ne yapılabilir?
İşitme kaybı; genellikle yıllar içerisinde gelişir. Ağrısız ve yavaş yavaş olduğu için farkına varmayabilirsiniz. Uzun süre yüksek sese maruz kalmayla ortaya çıkan "çınlama" sesini fark edebilirsiniz. Özellikle gürültülü ortamlarda insanların ne dediğini anlamayabilirsiniz. Bu durum yüksek frekans işitme kaybının başlangıcı olabilir ve işitme testinizin yapılması gerekir.
Bazen bu durumlara sadece bir kulak kiri veya kulak iltihabı yol açar ve kolayca tedavi edilebilir. Fakat gürültünün yol açtığı işitme kaybı da olabilir. Bu durum kalıcı olduğu için tedbirin elden bırakılmaması gerekir. İşitme kaybınızdan şüphe ettiğinizde kulak burun boğaz hekimine başvurunuz. Doktorunuz işitme probleminizi ortaya koyacak ve en iyi tedavi yöntemini önerecektir.