Çocukluktan anneanneliğe giden yolculukta kadınlar fizyolojik ve psikolojik açıdan evreli olarak değişir. Adet kanamalarıyla doğurganlık özelliğini kazanan kadında süreç; anne olma heyecanı ve bebeğini besleyerek büyütme sabrıyla devam eder. Elbette bu üç kritik kadınsal süreci sağlıklı bir menopoz evresiyle tamamlamak her kadının kendi sağlık öyküsü için düşlediği sondur. Kadının bu evreli yolculuğunda beslenmesinin önemi oldukça büyüktür. Şimdi haydi gelin bu evreleri beslenme açısından değerlendirelim.
ÇOCUKLUK DÖNEMİ
Çocuklarda beslenmenin en temel ilkesi besinlerde çeşitliliğin sağlanmasıdır. Yağ ve şeker sınırlandırması da kritik bir önem taşır. Erken yaşlardan itibaren çocuklar lifli gıdalara alışmalıdırlar. Sağlıklı vücut ağırlığının korunmasına da aynı derece dikkat edilmelidir.
ERGENLİK DÖNEMİ
Ergenlik döneminde büyüme hızlı bir grafik sergiler bu nedenle beslenmenin rolü çok önemlidir. Bu dönemde edinilecek sağlıklı beslenme alışkanlıkları ileriki yaşlarda olumlu etkilerini gösterecektir. Kızlarda menstüral dönemin başlamasıyla besin ihtiyacı ve demir gereksinimi artacaktır; alımına özen gösterilmelidir. Kemik gelişiminin başrol bileşeni kalsiyumun da ergenlik döneminde eksiksiz alınmasına önem verilmelidir. Bu dönemde en önemli ihtiyaçlarda biri olan protein; besin değeri yüksek olan et; süt ve yumurtadan karşılanmalıdır. Bu dönemde süt ve süt ürünleri sofraların vazgeçilmezi olmalıdır.
HAMİLELİK DÖNEMİ
Hamilelik sürecinde önemli olan; bebek ve annenin besin ihtiyaçlarının karşılanması suretiyle bebeğin en sağlıklı biçimde gelişmesidir. Bu rahat bir hamilelik dönemi için önemli olmakla beraber hamilelik sonrasında vücutta yer eden yağ kütleleri kalmaması adına da önemli bir önlemdir.
Bu dönemde alınması gereken en önemli besin öğeleri proteinler ve karbonhidratlardır. O zaman bu besinleri gözden geçirelim.
En iyi protein kaynakları: yumurta; et; tavuk; balık; süt ve süt ürünleri ve de kuru baklagiller
En iyi karbonhidrat kaynakları: çok tahıllı ekmekler; kepekli makarnalar; esmer pirinç; mısır; tam tahıllı yiyecekler ve de kuru baklagiller
EMZİKLİLİK DÖNEMİ
Anne sütünün bebek beslenmesindeki yeri doldurulamayacak kadar büyüktür bu nedenle emziklilik döneminde annenin nasıl beslendiği de beslenme biliminin en önemli konularından biridir. Annenin günlük tükettiği besinler ve bu besinlerin çeşitleri; miktarı; vücut depo düzeyi; psikolojik pozisyon sütün kalitesini etkilemektedir. Emziklilikte salgılanan süt; annenin aldığı besinlerin bir ürünüdür. Emziklilik annenin enerji; protein; kalsiyum; demir ve sıvı gereksinimini arttırır. Sıvı tüketimi günde 3 lt. Su; ıhlamur; nane v.b bitki çaylarıyla desteklenmelidir. Artan kalsiyum ihtiyacı ise süt; yoğurt; peynir ve yeşil yapraklı sebzelerle karşılanabilir. Bu dönemde tüketilen et ve et ürünleri; balık; yumurta; kuru meyveler; kuru yemişler ve kuru baklagiller ise demir içeriği yüksek olduğundan oldukça önemlidir.
MENOPOZ
Menopoz kadınların hayatlarındaki önemli geçiş süreçlerinden biridir; bu geçiş sürecini iyi değerlendirmeliyiz. Egzersizimizi hayatımızdan çıkarmamalı; yediklerimize dikkat etmeli ve vücudumuzu her yönüyle bu yeni dönemin kodları içerisinde anlamaya çalışmalıyız.
Bu dönemin beslenme ipuçları:
• Dengeli beslenmeyi amaç haline getirmelisiniz.
• Tuz tüketiminizi kısıtlamalısınız
• Günlük öğün sayınızı arttırmalısınız
• Kalsiyum kaynakları olan süt ve süt ürünleri; yeşil yapraklı sebzeler; kuru baklagiller; fındık; badem; kuru incir gibi besinleri düzenli tüketmelisiniz.
• Alkollü içecekler ve kafeinden uzak durmalısınız
Son olarak;
Tüm bu evrelerde edindiğimiz alışkanlıkları kendi kızlarımıza bir miras gibi aktardığımızı unutmayın. Böylece kızlarımızla şimdi yeniden başlasın döngü…