Dini bayramları toplum olarak çok seviyoruz. Bazılarımız için güzel bir tatil ve dinlenme fırsatıyken; birçoğumuz için de tatlı bir telaş ile başlayan ve tüm ailenin bir araya geldiği; aile bütünlüğünün ve dostlukların pekiştiği; barışı hatırlatan geleneksel bir şölendir.
Bayramlarda kurulan ve tüm aileyi bir araya getiren; özenle hazırlanmış sofralar geleneksel alışkanlığımızdır. Ancak özellikle kurban bayramı; aşırı et tüketimi nedeniyle bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Şeker hastalığı; hipertansiyon; böbrek hastalığı; gut; damar sertliği; karaciğer yağlanması gibi kronik hastalığı olan; yüksek kolesterolü olan; mide ve barsak sorunu yaşayan bireyler bayramlarda biraz daha dikkat etmelidir.
Kurban bayramında bolca tüketilen et; aslında sağlımız için son derece önemli bir besindir ve en iyi protein kaynaklarından biridir. Vücudun büyümesi; gelişmesi ve hastalıklara karşı direncin artması için gereklidir. Bunun yanında bir bireyin günlük enerjisinin %12-15 i proteinlerden sağlanmaktadır. Özellikle demir; çinko; fosfor; magnezyum gibi mineralleri; B12; B6 ve A vitamini; doymuş yağ ve iyi kalite proteğin içermektedir. Ancak C ve E vitamini ette bulunmaz ve bu nedenle etin sebze ile beraber tüketilmesi sağlıklı beslenme için oldukça önemlidir.
Peki kurban bayramında fazla et tüketilmesinin etkileri nelerdir? Her besin öğesi vücutta farklı sindirilir ve işleyişi farklıdır. Aşırı miktarda et tüketimi; etin bekletilmeden tüketilmesi ve ete uygulanan sağlıksız pişirme yöntemleri mide sorunlarına yol açabilmektedir. Et sindirimi zor olan bir besindir. Fazla miktarda ve sağlıksız hazırlanmış etin sindirimi oldukça zordur ve midede asit salgısı çok fazla artmaktadır. Ayrıca etin posa (lif) değeri oldukça düşüktür ve aşırı tüketimi kabızlığa da yol açabilir. Etin sindirimini zorlaştıran bir diğer konu da yeni kesilmiş hayvan etindeki sertlik ile ilgilidir. Ölüm sertliğinin geçmesi hayvanın cinsine göre değişmekle birlikte en az bir gün buzdolabinda saklandıktan sonra eti pişirmek hem pişirme süresini azaltmakta hem sindirimini kolaylaştırmaktadır. Kanıta dayalı yapılan epidemiyolojik çalışmalar; sıklıkla ve sağlıksız pişirme tekniği ile hazırlanan etleri tüketen bireylerde; kolon ve mide kanserine yakalanma riskinin yüksek olduğunu göstermiştir. Ayrıca yağlı et tüketimi ile birlikte kan yağlarında ve ürik asit düzeylerinde de artışlar saptanmıştır.
Kurban bayramı süresince dikkat edilmesi gereken beslenme önerileri:
1-) Bayramda da mutlaka 3 öğün yemek yiyin. Kahvaltıyıü kesinlikle ihmal etmeyin.
2-) Size verilen ikramlardan küçük miktarlarda tercih edin. Şerbetli hamur tatlıları ve çikolata yerine sütlü ve meyveli tatlıları tercih edin ve şekerlemelerden uzak durun.
3-) Ziyaretlerde açık çay tercih edin ve günde iki fincan kahveyi geçmemeye özen gösterin. Unutmayın; çay ve kahvenin aşırı tüketilmesi uykusuzluk; mide rahatsızlıkları ve ritim bozukluklarına neden olabilir.
4-) Etleri yavaş ve düşük ısıda pişirin. Mutlaka yanında çoban salata; zeytinyağlı sebze veya taze nane - maydanoz tüketin. Hem C vitamini almış olur hem de posadan zengin beslenmeyi ihmal etmemiş olursunuz.
5-) Yağlı kavurma ve kızartma etlerden uzak durun.
6-) Bol taze sebze tercih edin ve günde 2 porsiyon taze meyve tüketin.
7-) Günde 12-14 su bardağı su tüketin.
8-) Tatili değerlendirerek bol fiziksel aktivite yapın. Ziyaretlerinizi mümkünse yürüyerek gerçekleştirin.
9-) Etlerin yanında asitli gazlı içecekler yerine ayran; yoğurt; cacık tercih edin.
10-) Kalbi korumak ve kanserden korunmak için bayram süresince 2-3 kereden fazla kırmızı et tercih etmemeye özen gösterin.
11-) Kurbanlık hayvanların sakatat etlerini kolesterol ve yağ içeriği fazla olduğundan tercih etmeyin.
12-) Şeker hastalığı; böbrek hastalığı; yüksek tansiyonu vb hastalığı olanlar önceden belirlenmiş beslenme programlarına (diyetlerine) dikkat etmeyi ihmal etmemeli.