Öğrenme Güçlüğü ve Tedavisi
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
Öğrenme güçlüğü; çocuğun zihinsel becerileri; eğitim olanakları ile okul başarısının uyumlu olmaması durumunda düşünülür. Çocuğun yaşı; zihinsel düzeyi ve aldığım eğitim göz önünde bulundurulduğunda okumasının; matematik becerilerinin ve ya yazılı anlatımının beklenenin önemli ölçüde altında kalmasıyla öğrenme güçlüğü tanısı konulur. Okuma; yazma; matematik; akıl yürütme gibi farklı alanlarda ortaya çıkabilir. Öğrenme güçlüğü olan çouklar genellikle normal veya parlak zekaya sahip çocuklardır. Buna rağmen okul derslerini öğrenmekte zorlanırlar ve desteğe gereksinim hissederler. Zaman zaman dikkat konusunda da sıkıntı yaşarlar. Çocukta görsel algılamada; dokunsal algılamada; kavramsal algılamada; ince motor becerilerde de sorunlar ortaya çıkar. Çeşitli bellek sorunları da buna eşlik edebilir.
Öğrenme güçlüğü söz konusu ise bilginin alınması; işlenmesi ve tekrar üretilmesinde sorun vardır.
Öğrenme güçlüğünün türleri:
1. Okuma bozukluğu (Disleksi)
2. Yazılı anlatım bozukluğu (Disgrafi)
3. Matematik bozukluğu (Discalculi)
Öğrenme güçlüğünü tespit etmek için; uzmanın klinik değerlendirme yapması; gerekli psikolojik testler ve zeka testlerini uygulaması; aileden ve okuldan bilgi alarak değerlendirme yapması gerekmektedir.
Bazen herhangi bir alanda öğrenme güçlüğü yaşayan bir çocuğun diğer beceri alanlarında gelişmiş yetenekleri olabilir. Örneğin işitsel-dilsel alanda öğrenme güçlüğü yaşayan bir çocuğun görsel alandaki becerileri yaşıtlarından üstün olabilir. Çocuğun daha geride olan becerilerinin ve varsa üstün becerilerinin gerekli testlerle tespit edilerek; öğrenmekte zorlandığı şeyleri daha kolay şekilde öğrenmesi sağlanabilmektedir.
Öğrenme güçlüğüne okula uyum sorunları; dikkat eksikliği; duygusal sorunlar; kaygı bozuklukları; akran ilişkilerinde zorluklar gibi problemler eşlik edebilir.
Çocukta öğrenme güçlüğü var ise; ailenin konunun uzmanından; uygun tedavi yaklaşımlarıyla ilgili destek alması gerekmektedir.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TEDAVİSİ
Uzman Klinik Psikolog
Aygün Tuçe Ataş
Öğrenme güçlüğü tedavisi için erken tanı büyük önem taşımaktadır. Çocuğun hangi tür öğrenme güçlüğü olduğunun doğru şekilde tespit edilmesi de öğrenme güçlüğü tedavisi açısından önemlidir. Ailenin çocuğun yaşadığı sorunu kabullenmesi de tedavi sürecini hızlandırır.
Öğrenme Güçlüğü Tedavisi:
1. Psikoeğitsel tedavi; özel eğitim
2. Psikoterapi
3. Aile danışmanlığı
4. Sosyal beceri eğitimi
Öğrenme güçlüğü olan çocuklar geleneksel eğitim metotlarından fazla fayda sağlayamazlar; çoğunluğun öğrendiği şekilde öğrenemezler. Bunu bir öğrenme farklılığı olarak da ele alabiliriz. Psikoeğitsel tedavide çocuğun geride kalan beceri alanları çeşitli egzersizler; çalışmalar yapılarak desteklenir; geliştirilir. Örneğin işitsel algılaması ve belleği zayıf bir çocuğun işitsel algısını; belleğini güçlendiren egzersizler yapılır.
Öğrenme güçlüğü tedavisinde yapılan en büyük yanlış çocuğun güçlü yanlarının ihmal edilmesidir. Oysa ki öğrenme güçlüğü yaşayan çocuğun güçlü olan becerileri onun gerek akademik hayatta gerek ilerideki meslek hayatında fark yaratmasını sağlayacaktır. Çocuğun güçlü becerilerini geliştirmeye devam etmek ve bu becerileri zayıf olan becerilerini desteklemek için nasıl kullanacağını öğretmek oldukça önemlidir.
Öğrenme güçlüğü tedavisi sırasında çocuk için en iyi öğrenme yöntemi seçilmelidir. Unutulmamalıdır ki her çocuk farklı bir yöntemle öğrenir. Çocuğa verilecek eğitimin türü onun yaşadığı öğrenme güçlüğüne göre değişir. Önemli olan çocuğa özgü olan öğrenme yöntemini keşfetmek ve o öğrenme yöntemiyle; zorlandığı şeyleri ona öğretmeye çalışmaktır.
Psikoeğitsel tedavide kısaca;
• Geride olan becerilerin desteklenmesi; geliştirilmesi.
• Zayıf olan beceri alanlarının; güçlü olan becerileri ile nasıl desteklenebileceğinin öğretilmesi.
• Güçlü olan becerilerini kullanabileceği düşünme ve öğrenme stratejilerinin öğretilmesi.
Öğrenme güçlüğüne eşlik eden uyum ve davranış sorunları; duygusal sorunlar; kaygı problemleri; özgüven eksikliği vb. sorunlar varsa bunlarla ilgili olarak psikoterapi desteği alması gerekir.
Öğrenme güçlüğü yaşayan bir çocuğa sahip olmak aile için de bir takım zorlukları beraberinde getirmektedir. Bu süreçte ailenin çocuğa uygun şekilde yaklaşması; doğru tutumları sergileyebilmesi için aile danışmanlığı alması fayda sağlamaktadır.
Sosyal beceri eğitimi; çocuğun okul ortamında; akran ilişkilerinde; ev ortamında kısaca girdiği tüm sosyal ortamlarda iletişim becerilerinin güçlenmesi; gruba uygun davranışları sergilemesi; kurallara uygun davranması; plan yapma vb. becerilerinin geliştirilmesi amacıyla uygulanır.
Öğrenme güçlüğü tedavi edilmezse;
• Okul başarısında düşme;
• Kendine güvensizlik;
• Okuldan kopma;
• Üzüntü; hayal kırıklığı; öfke;
• Sosyal ilişkilerde bozulma;
• Davranış sorunları; ortaya çıkabilir.
Öğrenme güçlüğünü tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir ancak doğru psikoeğitsel yaklaşımların ve gerekli diğer desteklerin sağlanması durumunda öğrenme güçlüğünün çocuğun hayatındaki etkilerini minumuma indirgemek mümkündür.
Uzman Klinik Psikolog
Aygün Tuçe Ataş
Öğrenme güçlüğü; çocuğun zihinsel becerileri; eğitim olanakları ile okul başarısının uyumlu olmaması durumunda düşünülür. Çocuğun yaşı; zihinsel düzeyi ve aldığım eğitim göz önünde bulundurulduğunda okumasının; matematik becerilerinin ve ya yazılı anlatımının beklenenin önemli ölçüde altında kalmasıyla öğrenme güçlüğü tanısı konulur. Okuma; yazma; matematik; akıl yürütme gibi farklı alanlarda ortaya çıkabilir. Öğrenme güçlüğü olan çouklar genellikle normal veya parlak zekaya sahip çocuklardır. Buna rağmen okul derslerini öğrenmekte zorlanırlar ve desteğe gereksinim hissederler. Zaman zaman dikkat konusunda da sıkıntı yaşarlar. Çocukta görsel algılamada; dokunsal algılamada; kavramsal algılamada; ince motor becerilerde de sorunlar ortaya çıkar. Çeşitli bellek sorunları da buna eşlik edebilir.
Öğrenme güçlüğü söz konusu ise bilginin alınması; işlenmesi ve tekrar üretilmesinde sorun vardır.
Öğrenme güçlüğünün türleri:
1. Okuma bozukluğu (Disleksi)
2. Yazılı anlatım bozukluğu (Disgrafi)
3. Matematik bozukluğu (Discalculi)
Öğrenme güçlüğünü tespit etmek için; uzmanın klinik değerlendirme yapması; gerekli psikolojik testler ve zeka testlerini uygulaması; aileden ve okuldan bilgi alarak değerlendirme yapması gerekmektedir.
Bazen herhangi bir alanda öğrenme güçlüğü yaşayan bir çocuğun diğer beceri alanlarında gelişmiş yetenekleri olabilir. Örneğin işitsel-dilsel alanda öğrenme güçlüğü yaşayan bir çocuğun görsel alandaki becerileri yaşıtlarından üstün olabilir. Çocuğun daha geride olan becerilerinin ve varsa üstün becerilerinin gerekli testlerle tespit edilerek; öğrenmekte zorlandığı şeyleri daha kolay şekilde öğrenmesi sağlanabilmektedir.
Öğrenme güçlüğüne okula uyum sorunları; dikkat eksikliği; duygusal sorunlar; kaygı bozuklukları; akran ilişkilerinde zorluklar gibi problemler eşlik edebilir.
Çocukta öğrenme güçlüğü var ise; ailenin konunun uzmanından; uygun tedavi yaklaşımlarıyla ilgili destek alması gerekmektedir.
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TEDAVİSİ
Uzman Klinik Psikolog
Aygün Tuçe Ataş
Öğrenme güçlüğü tedavisi için erken tanı büyük önem taşımaktadır. Çocuğun hangi tür öğrenme güçlüğü olduğunun doğru şekilde tespit edilmesi de öğrenme güçlüğü tedavisi açısından önemlidir. Ailenin çocuğun yaşadığı sorunu kabullenmesi de tedavi sürecini hızlandırır.
Öğrenme Güçlüğü Tedavisi:
1. Psikoeğitsel tedavi; özel eğitim
2. Psikoterapi
3. Aile danışmanlığı
4. Sosyal beceri eğitimi
Öğrenme güçlüğü olan çocuklar geleneksel eğitim metotlarından fazla fayda sağlayamazlar; çoğunluğun öğrendiği şekilde öğrenemezler. Bunu bir öğrenme farklılığı olarak da ele alabiliriz. Psikoeğitsel tedavide çocuğun geride kalan beceri alanları çeşitli egzersizler; çalışmalar yapılarak desteklenir; geliştirilir. Örneğin işitsel algılaması ve belleği zayıf bir çocuğun işitsel algısını; belleğini güçlendiren egzersizler yapılır.
Öğrenme güçlüğü tedavisinde yapılan en büyük yanlış çocuğun güçlü yanlarının ihmal edilmesidir. Oysa ki öğrenme güçlüğü yaşayan çocuğun güçlü olan becerileri onun gerek akademik hayatta gerek ilerideki meslek hayatında fark yaratmasını sağlayacaktır. Çocuğun güçlü becerilerini geliştirmeye devam etmek ve bu becerileri zayıf olan becerilerini desteklemek için nasıl kullanacağını öğretmek oldukça önemlidir.
Öğrenme güçlüğü tedavisi sırasında çocuk için en iyi öğrenme yöntemi seçilmelidir. Unutulmamalıdır ki her çocuk farklı bir yöntemle öğrenir. Çocuğa verilecek eğitimin türü onun yaşadığı öğrenme güçlüğüne göre değişir. Önemli olan çocuğa özgü olan öğrenme yöntemini keşfetmek ve o öğrenme yöntemiyle; zorlandığı şeyleri ona öğretmeye çalışmaktır.
Psikoeğitsel tedavide kısaca;
• Geride olan becerilerin desteklenmesi; geliştirilmesi.
• Zayıf olan beceri alanlarının; güçlü olan becerileri ile nasıl desteklenebileceğinin öğretilmesi.
• Güçlü olan becerilerini kullanabileceği düşünme ve öğrenme stratejilerinin öğretilmesi.
Öğrenme güçlüğüne eşlik eden uyum ve davranış sorunları; duygusal sorunlar; kaygı problemleri; özgüven eksikliği vb. sorunlar varsa bunlarla ilgili olarak psikoterapi desteği alması gerekir.
Öğrenme güçlüğü yaşayan bir çocuğa sahip olmak aile için de bir takım zorlukları beraberinde getirmektedir. Bu süreçte ailenin çocuğa uygun şekilde yaklaşması; doğru tutumları sergileyebilmesi için aile danışmanlığı alması fayda sağlamaktadır.
Sosyal beceri eğitimi; çocuğun okul ortamında; akran ilişkilerinde; ev ortamında kısaca girdiği tüm sosyal ortamlarda iletişim becerilerinin güçlenmesi; gruba uygun davranışları sergilemesi; kurallara uygun davranması; plan yapma vb. becerilerinin geliştirilmesi amacıyla uygulanır.
Öğrenme güçlüğü tedavi edilmezse;
• Okul başarısında düşme;
• Kendine güvensizlik;
• Okuldan kopma;
• Üzüntü; hayal kırıklığı; öfke;
• Sosyal ilişkilerde bozulma;
• Davranış sorunları; ortaya çıkabilir.
Öğrenme güçlüğünü tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir ancak doğru psikoeğitsel yaklaşımların ve gerekli diğer desteklerin sağlanması durumunda öğrenme güçlüğünün çocuğun hayatındaki etkilerini minumuma indirgemek mümkündür.
Uzman Klinik Psikolog
Aygün Tuçe Ataş