İletişimde Kendini İfade Etmenin Yolları
İLETİŞİMDE KENDİNİ İFADE ETMENİN YOLLARI
İfade etme; bir kişinin karşısındaki kişiye ya da kişilere ne istediğini açık ve net bir biçimde söylemektir. Anlaşılmaya ya da anlaşılmamaya yol açtığı için ifade etmenin iletişimdeki önemi büyüktür. Kişiler; diğer insanlarla ilişki içindeyken; iletişim halindeyken gözlemlerini; duygularını; düşüncelerini ve ihtiyaçlarını ifade ederler; yani karşısındaki kişi veya kişilere kendilerini anlatırlar. Bu ifade biçimlerinin her biri farklı tarzda ve farklı sözcüklerle gerçekleşir. Örneğin;
Gözlemlerini ifade eden kişi; gördüğünü; okuduğunu; yaşadığını anlatır. Anlattıkları basit ve yalındır; içeriğinde varsayım; sonuç; yargılama yoktur; bilgi olduğu haliyle; duruma ilişkin aktarılır.Eski adresim Atatürk Mah. Akın Sok. No:5 Üsküdar-İstanbul idi; yılbaşı kutlamasına siyah bir elbise giymeyi planlıyorum; dün gece cüzdanımı kaybettim gibi ifadeler gözleme dayalı ifadelerdir. Bu ifadeyi genellikle; araştırma yapan akademisyenler; bilimle uğraşanlar; dedektifler; elektronik eşya tamircileri gibi mesleğe sahip olanlar tercih eder.
Düşüncelerini ön plana çıkararak kendini ifade eden kişiler; duyduklarından; okuduklarından; gördüklerinden çıkardığı sonuçlar üzerine konuşurlar. Kendi bildikleriyle gördüklerini; okuduklarını harmanlar; onların doğru ya da yanlış olduğuna karar verirler. Bu çıkarsamalar sayesinde değer yargıları da oluştururlar. Bu ifadelerde inançlar; tutumlar; kuramlar; fikirler yer alır. Evlilikte mutlu olmak için özverili olmak gerekir; gençlik her geçen gün daha kötüye gidiyor; x markası en iyi bilgisayar markasıdır gibi ifadeler düşünce ifade eden aktarımlardır.
Duygu sözcükleri kullanarak ifade etmek; yani duyguları ifade etmek; paylaşmak en zor olanıdır. Çünkü iletişim halinde olduğumuz kişiler bazen onlarla ilgili ne hissettiğimizi bilmek istemezler. Ayrıca; kendini ifade eden kişi için de duygularının açığa çıkması çok istendik bir durum olmayabilir; Bunun kendisine tehdit; alay etme gibi tepkilerle geri dönmesinden endişe eder. Bu sebeple kızgınlık; korku; alınganlık; incinmişlik gibi duyguları kişi kendisine saklar. Oysa bireyin duygularının farkında olması ve duygularını ifade etmesi onu ayrıcalıklı kılar. Duyguların ifadesi; ilişkilerde kişileri birbirine yakınlaştırır. Ayşe’yi çok özledim; seni incittiğim için üzgünüm; seni gördüğüm zaman keyfim yerine geliyor; bu yaptığınla ilgili olarak düş kırıklığı yaşıyorum ifadeleri; ilişkilerinde kendilerini duygularını açığa çıkararak ifade eden kişilerin kullandığı söylemlerdir. Duygu ifadelerinde gözlem; değer yargısı ve fikir yoktur.
Ne istediğini; istediğinin nasıl olması gerektiğini ifade eden kişi ihtiyaçlarını dile getirmektedir. Kişi ne istediğini çok iyi bilir fakat bunu dile getirmeyebilir. İhtiyaçları dile getirmek ya da getirmemek konusunda kişiler bazı kararlar alabilirler. Bu kararlar; bireyin ihtiyaçlarını nasıl dile getireceğini belirler. Bir şey istemenin kötü olduğunu düşünen birisi ihtiyaçlarını ya kızgınlıkla ya da küskünlükle belli eder. Bunun altında yatan kişinin karşısındakine ihtiyacını söylemek yerine onun tahmin etmesini beklemektir.
İhtiyaçların açık ve net bir şekilde dile getirildiği ilişkiler; zamanla olgunlaşır ve daha az sorunlar yaşanır; kişiler zamanla daha uyumlu hale gelirler. Bana sarılmanı istiyorum; çok yorgunum; bulaşıkları sen yıkar mısın?; Bu akşam işten erken çıkabilir misin; sinemaya gitmek istiyorum gibi ifadeleri; ihtiyaçlarını net ve açık bir şekilde söyleyenler kullanır.bu ifadelerde yargılama; küçük düşürme; suçlama; kusur bulma yoktur; kişi sadece kendisini neyin mutlu edeceğini dile getirir.
İlişkilerde kişilerin karşılıklı olarak kendilerini ifade etmeleri insanlık var olduğundan beri önemli olan/önemini kaybetmeyen bir durumdur. Kişi düşüncelerini; fikirlerini; inançlarını; ihtiyaçlarını açık; net ve içten ifade ettiği oranda karşısındakinden de aynı içtenliği alır. Karşılıklı içten bir iletişim; olgun ilişkiyi de beraberinde getirir.
İfade etme; bir kişinin karşısındaki kişiye ya da kişilere ne istediğini açık ve net bir biçimde söylemektir. Anlaşılmaya ya da anlaşılmamaya yol açtığı için ifade etmenin iletişimdeki önemi büyüktür. Kişiler; diğer insanlarla ilişki içindeyken; iletişim halindeyken gözlemlerini; duygularını; düşüncelerini ve ihtiyaçlarını ifade ederler; yani karşısındaki kişi veya kişilere kendilerini anlatırlar. Bu ifade biçimlerinin her biri farklı tarzda ve farklı sözcüklerle gerçekleşir. Örneğin;
Gözlemlerini ifade eden kişi; gördüğünü; okuduğunu; yaşadığını anlatır. Anlattıkları basit ve yalındır; içeriğinde varsayım; sonuç; yargılama yoktur; bilgi olduğu haliyle; duruma ilişkin aktarılır.Eski adresim Atatürk Mah. Akın Sok. No:5 Üsküdar-İstanbul idi; yılbaşı kutlamasına siyah bir elbise giymeyi planlıyorum; dün gece cüzdanımı kaybettim gibi ifadeler gözleme dayalı ifadelerdir. Bu ifadeyi genellikle; araştırma yapan akademisyenler; bilimle uğraşanlar; dedektifler; elektronik eşya tamircileri gibi mesleğe sahip olanlar tercih eder.
Düşüncelerini ön plana çıkararak kendini ifade eden kişiler; duyduklarından; okuduklarından; gördüklerinden çıkardığı sonuçlar üzerine konuşurlar. Kendi bildikleriyle gördüklerini; okuduklarını harmanlar; onların doğru ya da yanlış olduğuna karar verirler. Bu çıkarsamalar sayesinde değer yargıları da oluştururlar. Bu ifadelerde inançlar; tutumlar; kuramlar; fikirler yer alır. Evlilikte mutlu olmak için özverili olmak gerekir; gençlik her geçen gün daha kötüye gidiyor; x markası en iyi bilgisayar markasıdır gibi ifadeler düşünce ifade eden aktarımlardır.
Duygu sözcükleri kullanarak ifade etmek; yani duyguları ifade etmek; paylaşmak en zor olanıdır. Çünkü iletişim halinde olduğumuz kişiler bazen onlarla ilgili ne hissettiğimizi bilmek istemezler. Ayrıca; kendini ifade eden kişi için de duygularının açığa çıkması çok istendik bir durum olmayabilir; Bunun kendisine tehdit; alay etme gibi tepkilerle geri dönmesinden endişe eder. Bu sebeple kızgınlık; korku; alınganlık; incinmişlik gibi duyguları kişi kendisine saklar. Oysa bireyin duygularının farkında olması ve duygularını ifade etmesi onu ayrıcalıklı kılar. Duyguların ifadesi; ilişkilerde kişileri birbirine yakınlaştırır. Ayşe’yi çok özledim; seni incittiğim için üzgünüm; seni gördüğüm zaman keyfim yerine geliyor; bu yaptığınla ilgili olarak düş kırıklığı yaşıyorum ifadeleri; ilişkilerinde kendilerini duygularını açığa çıkararak ifade eden kişilerin kullandığı söylemlerdir. Duygu ifadelerinde gözlem; değer yargısı ve fikir yoktur.
Ne istediğini; istediğinin nasıl olması gerektiğini ifade eden kişi ihtiyaçlarını dile getirmektedir. Kişi ne istediğini çok iyi bilir fakat bunu dile getirmeyebilir. İhtiyaçları dile getirmek ya da getirmemek konusunda kişiler bazı kararlar alabilirler. Bu kararlar; bireyin ihtiyaçlarını nasıl dile getireceğini belirler. Bir şey istemenin kötü olduğunu düşünen birisi ihtiyaçlarını ya kızgınlıkla ya da küskünlükle belli eder. Bunun altında yatan kişinin karşısındakine ihtiyacını söylemek yerine onun tahmin etmesini beklemektir.
İhtiyaçların açık ve net bir şekilde dile getirildiği ilişkiler; zamanla olgunlaşır ve daha az sorunlar yaşanır; kişiler zamanla daha uyumlu hale gelirler. Bana sarılmanı istiyorum; çok yorgunum; bulaşıkları sen yıkar mısın?; Bu akşam işten erken çıkabilir misin; sinemaya gitmek istiyorum gibi ifadeleri; ihtiyaçlarını net ve açık bir şekilde söyleyenler kullanır.bu ifadelerde yargılama; küçük düşürme; suçlama; kusur bulma yoktur; kişi sadece kendisini neyin mutlu edeceğini dile getirir.
İlişkilerde kişilerin karşılıklı olarak kendilerini ifade etmeleri insanlık var olduğundan beri önemli olan/önemini kaybetmeyen bir durumdur. Kişi düşüncelerini; fikirlerini; inançlarını; ihtiyaçlarını açık; net ve içten ifade ettiği oranda karşısındakinden de aynı içtenliği alır. Karşılıklı içten bir iletişim; olgun ilişkiyi de beraberinde getirir.