Tek Diş Eksikliginde Uygulanan Tedavi Yöntemleri
Tek bir diş kaybı önemli mi? Ağızda zaten 32 diş var; bir tanesi eksilse ne olur? Daha 31 tane var düşüncesinin ne kadar yanlış olduğunu artik biliyoruz. Nitekim yapılan araştırmalar tek diş eksikliği sonucunda diğer dişlerin bu boşluğu doldurmak için kaydığını ve bu kaymanın omurgayı bile etkilediğini biliyoruz. Dişler yapıları gereği çene kemiğinin dişlileri gibidir ve bu dişlilerden biri kaybedildiğinde tüm sistem etkilenir. Bu nedenle tek diş kaybında bile mutlaka bu kaybı yerine koymak gerekir. Nitekim birinci büyük azılar 6 yaşında ağza yerleşen ve daha fırçalama alışkanlığının olmadığı ve seker çikolatanın atıştırıldığı dönemde ağızda yerini alırlar. Koruyucu önlemlerin alınmadığı 6-8 yas dönemlerinde ilk hasarlarını alır. İlk önce çürürler; dolgu; kanal tedavisi ve kaplama aşamalarından sonra diş kayıplarına doğru giderler. Çene kemiğindeki dişlerin düzgün bir arkta yer almasında birinci büyük azının inanılmaz önemi vardır. Bu nedenle mutlaka diş kayıpları söz konusu olduğunda derhal yerlerine konulması gerekmektedir.
Tedavi seçeneklerini gözden geçirirsek;
1. SABİT RESTORASYONLAR
Birinci büyük azının; diğer azı dişlerin ve yahut ön diş eksikliğinde başvurulan en geleneksel yöntem eksik dişin yanlarındaki komşu dişlerin kesilerek üçlü bir köprü yapılmasıdır. 1-2 hafta gibi kısa sürede yapılırlar. Son 60 yıldır fonksiyon; estetik; konuşma gibi işlevler ağızda yerine getirebildikleri için kullanılan tedavi yöntemidir.
Restorasyonların dayanıklılığı destek aldığı dişlere bağlıdır. Destek dişlerde gelişen diş eti hastalıkları sabit tedaviyi de riske etmektedir. Sabit restorasyonlarda meydana gelen başarısızlık hem tedavinin yeniden yapılmasına neden olmakta hem de destek olan dişlerden birinin ya da ikisinin kaybına sebebiyet verebilmektedir. Sabit restorasyona destek görevi gören dişlerin 14 yılın sonun da %30 gibi bir oranda kaybı söz konusu olabilmektedir.
2. TEK DİŞ İMPLANTLARI
Eksik olan tek dişin yerine kron ve kökü birebir taklit eden implantın yerleştirilmesidir. Günümüzde pek çok hasta dişsiz boşluğun yanındaki dişlerini kestirerek sabit protezler yaptırmaktansa tek diş implantlarını tercih etmektedir. Geçmişte sabit restorasyonlar daha kısa sürede çözüm bulunan tedavilerken günümüzde süre dezavantajına rağmen implantlar 1993 tarihinden bu yana en fazla öngörülebilir olan yöntem olarak kabul edilmiştir. (Priest CC. ; Goodacre CS. ;Bernal IG.9
TEK DİŞ İMPLANTLAR
Arka kısımda yer alan azı dişinin eksikliğinde tek diş implantlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Goodacre ve arkadaşları 1980’ den 2001 yılına kadar yaptıkları araştırmalarda başarı oranını %97 olarak belirlemişlerdir. Günümüzde her ne kadar hastalar tarafından yeni bir tedavi yöntemi olarak görülse de; implantların bu kadar yüksek oranda başarı göstermesi oldukça memnun edicidir. Önemli olan bir nokta da; hiçbir raporda komşu dişlerde herhangi bir kaybın söz konusu olmamasıdır.
Tek diş implantların avantajlarını sıralarsak;
• 10 yıllık bir değerlendirmenin sonunda başarı oranı %97’nin üzerindedir. Sabit protezlerin ise 10 yıllık ağızda kalma oranları %50’dir.
• Komşu dişlerin boşluğa kayarak çürük ve dişeti sorunları yaşaması ortadan kalkmıştır.
• Komşu dişlerin ara yüzeylerinin temizlenmesi kolaydır. Sabit protezlerde bunun için özel iplikler kullanmak gerekir.
• Dişsiz alandaki kemiğin korunması; sabit protezde dişsiz alandaki kemik zaman içerisinde eriyerek altına gıdaların kaçmasına neden olur.
• Psikolojik olarak daha avantajlı.(Birçok hasta kendi dişinden farksız ve kullanımının rahat olduğundan bahseder.)
Bu avantajların yanı sıra tek dezavantajı olarak kabul edilebilir olan ekonomik değerlendirmeler sabit protez ile mukayese edildiğine sabit protezlerin 7 yıl sonra değiştirilmesiyle implantın daha uzun yıllar ağızda kullanılması avantaja dönüşür. İmplant tedavileri daha uzun soluklu tedavileridir.
Kaynak
• Goodacre CS; Bernal G. Runpharassaenp Ket al clinical complications with implants in implant protheses Prother Dent 90:121-132;2003
• Priest CC Single tost implants and their role in preserung remaining teet: a 10 years survival study int Oral Maxillotac İmplants 14:181-188;2003
• Günümüz diş hekimliğinde implantoloji (CARLE MISTY)
Tedavi seçeneklerini gözden geçirirsek;
1. SABİT RESTORASYONLAR
Birinci büyük azının; diğer azı dişlerin ve yahut ön diş eksikliğinde başvurulan en geleneksel yöntem eksik dişin yanlarındaki komşu dişlerin kesilerek üçlü bir köprü yapılmasıdır. 1-2 hafta gibi kısa sürede yapılırlar. Son 60 yıldır fonksiyon; estetik; konuşma gibi işlevler ağızda yerine getirebildikleri için kullanılan tedavi yöntemidir.
Restorasyonların dayanıklılığı destek aldığı dişlere bağlıdır. Destek dişlerde gelişen diş eti hastalıkları sabit tedaviyi de riske etmektedir. Sabit restorasyonlarda meydana gelen başarısızlık hem tedavinin yeniden yapılmasına neden olmakta hem de destek olan dişlerden birinin ya da ikisinin kaybına sebebiyet verebilmektedir. Sabit restorasyona destek görevi gören dişlerin 14 yılın sonun da %30 gibi bir oranda kaybı söz konusu olabilmektedir.
2. TEK DİŞ İMPLANTLARI
Eksik olan tek dişin yerine kron ve kökü birebir taklit eden implantın yerleştirilmesidir. Günümüzde pek çok hasta dişsiz boşluğun yanındaki dişlerini kestirerek sabit protezler yaptırmaktansa tek diş implantlarını tercih etmektedir. Geçmişte sabit restorasyonlar daha kısa sürede çözüm bulunan tedavilerken günümüzde süre dezavantajına rağmen implantlar 1993 tarihinden bu yana en fazla öngörülebilir olan yöntem olarak kabul edilmiştir. (Priest CC. ; Goodacre CS. ;Bernal IG.9
TEK DİŞ İMPLANTLAR
Arka kısımda yer alan azı dişinin eksikliğinde tek diş implantlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Goodacre ve arkadaşları 1980’ den 2001 yılına kadar yaptıkları araştırmalarda başarı oranını %97 olarak belirlemişlerdir. Günümüzde her ne kadar hastalar tarafından yeni bir tedavi yöntemi olarak görülse de; implantların bu kadar yüksek oranda başarı göstermesi oldukça memnun edicidir. Önemli olan bir nokta da; hiçbir raporda komşu dişlerde herhangi bir kaybın söz konusu olmamasıdır.
Tek diş implantların avantajlarını sıralarsak;
• 10 yıllık bir değerlendirmenin sonunda başarı oranı %97’nin üzerindedir. Sabit protezlerin ise 10 yıllık ağızda kalma oranları %50’dir.
• Komşu dişlerin boşluğa kayarak çürük ve dişeti sorunları yaşaması ortadan kalkmıştır.
• Komşu dişlerin ara yüzeylerinin temizlenmesi kolaydır. Sabit protezlerde bunun için özel iplikler kullanmak gerekir.
• Dişsiz alandaki kemiğin korunması; sabit protezde dişsiz alandaki kemik zaman içerisinde eriyerek altına gıdaların kaçmasına neden olur.
• Psikolojik olarak daha avantajlı.(Birçok hasta kendi dişinden farksız ve kullanımının rahat olduğundan bahseder.)
Bu avantajların yanı sıra tek dezavantajı olarak kabul edilebilir olan ekonomik değerlendirmeler sabit protez ile mukayese edildiğine sabit protezlerin 7 yıl sonra değiştirilmesiyle implantın daha uzun yıllar ağızda kullanılması avantaja dönüşür. İmplant tedavileri daha uzun soluklu tedavileridir.
Kaynak
• Goodacre CS; Bernal G. Runpharassaenp Ket al clinical complications with implants in implant protheses Prother Dent 90:121-132;2003
• Priest CC Single tost implants and their role in preserung remaining teet: a 10 years survival study int Oral Maxillotac İmplants 14:181-188;2003
• Günümüz diş hekimliğinde implantoloji (CARLE MISTY)