Çocuklarıyla Yataklarını Ayırmakta Zorlanan Aileler
[Çocukların hangi yaşta odalarını ayırmak gerektiğiyle ilgili farklı görüşler vardır. Bu yazı; iki yaşının üzerinde olup hala anne babasıyla birlikte uyumak isteyen çocuklar ve aileleri ile ilgilidir].
Anne babalarının şefkatli kollarında uyumak çocuklara her zaman tatlı gelir; çocukların bu talebi hiç de şaşırtıcı değildir. Ancak anne ve babanın; çocuğun bu talebi karşısında gösterdikleri tutum; sürecin nasıl gelişeceğinin belirleyicisi olacaktır.
Çocuklar ebeveynlerinin duygularına karşı çok hassastırlar. Ebeveynlerinin duygusal ihtiyaçlarını hissederek; bilinçsiz bir şekilde bu ihtiyaçlara uyum gösterebilirler. Her ne kadar birlikte uyumak çocuğun ihtiyacı gibi görünse de; annenin duyguları daha detaylı incelendiğinde; derinlerde annenin de buna ihtiyaç duyduğu gerçeği karşımıza çıkabilir. Bu ihtimal de şu soruyu doğurur:
Bir Anne Neden Çocuğuyla Uyumaya İhtiyaç Duyar?
Bunun birçok sebebi olabilir. Anne babalar nasıl çocukların duygusal ihtiyaçlarını karşılıyorsa; çocuklar da aynı şekilde ebeveynlerinin duygusal ihtiyaçlarını karşılar. Özellikle eşleri tarafından duygusal olarak yeterince beslenmediğini hisseden anneler; çocuklarıyla daha bağımlı bir ilişki kurma eğiliminde olabilirler.
Geceleri çocukla birlikte uyumak eşlerin arasında var olan ilişkisel; duygusal ya da cinsel problemlerden de bir kaçış niteliğinde olabilir. Başlangıçta çocuk anne ve babanın arasında uyur. Üç kişinin aynı yatakta uyuması rahatsız edici olduğu için ebeveynlerden biri (ki bu genellikle baba olur) kendisine uyumak için başka bir yer bulmak durumunda kalır. Tabi bu durum uzun vadede eşler arasındaki mevcut problemlerin daha da büyümesine; iletişimin iyice azalmasına sebep olarak tüm aile bireylerini olumsuz yönde etkiler.
Çocuğun ayrı yatakta uyuması onun büyümesi ve ayrı bir birey olması anlamına gelir Bu ayrışma süreci özellikle anneler için çok sancılı olabilir. Bu süreçte çocuğun dış dünyaya açılmak için anneden fiziksel ve duygusal olarak bir miktar uzaklaşması; annelerde ‘terk edilmişlik’ hissi yaratabilir. Dolayısıyla her ne kadar çocuğun büyümesini; kendi kendine yetebilen bir birey olmasını istesek de zaman zaman; bunu bir risk olarak görüp; farkında olmadan çocuğun büyümesinin ve özerkleşmesinin önüne setler koyabiliyoruz. Birlikte uyumak da; farkında olmadan konulan setlerden biri olabilir.
Peki Ne Yapılmalı?
Öncelikle anneler bu süreçte kendi duygularının farkına varmalıdır. Çocuk buna direnç gösterse de nihayetinde bu onun kendine güvenen ve özerk bir birey olması için; yani tamamen onun menfaati için yapılan bir düzenlemedir. Ailelerle bu konuda yürüttüğümüz çalışmalardaki olumlu geri dönüşler de bunun çocuğa aslında ne kadar iyi geldiğini kanıtlamaktadır. Başlangıçta ‘’ama o daha çok küçük’’; ‘’benden ayrı yatamaz’’; ‘’çok ağlar’’; ‘’korkar’’ vb. düşüncelere sahip olan aileler; konuştuğumuz şekilde çocuklarıyla yataklarını ayırdıklarında çoğu zaman çocuklarının bu yeni düzene çok daha kolay alıştıkları ve özgüvenlerinde gözle görülür bir artış olduğunu gözlemleme şansına sahip oldum.
Anne Babalar Bu Süreçte Nelere Dikkat Etmelidir?
Anne kendini tamamen hazır hissetmeden bu işe girişmemelidir çünkü duygusal olarak çocuğundan ayrışmaya hazır olmayan bir annenin; çocuğunun üzülmesine ve zorlamalarına dayanamayıp onu yeniden yatağına alma riski vardır. Bu geri adım bir defa atıldığında; bir sonraki girişim çok daha zorlayıcı olacaktır. Dolayısıyla eğer anne duygusal olarak bu sürece hazır değilse; bu konu bir süreliğine ertelenebilir ve anne bu süreçte psikolojik destek alarak kendini hazırlayabilir. Anne duygusal anlamda tam olarak hazır olduğunda; çok daha kararlı bir duruş göstererek sürecin sağlıklı ve kolay bir şekilde gelişmesini sağlayacaktır.
Artık ayrı bir odada uyuyacak olmak çocukta anne babası tarafından istenmediğine dair bir algı oluşturabilir. Anne babalar çocuklarının bu duyguyu hissetmesine izin vermemelidirler. Çocuğun zihninde böyle bir düşünce varsa anne baba bunun doğru olmadığını; onun artık kendi yatağında uyuyabilecek kadar büyüdüğünü ve olması gerekenin bu olduğunu kısa ve anlaşılabilir cümlelerle çocuğa anlatmalıdır. Çocuk buna ikna olmamış görünse bile anne baba çocuğa onu çok sevdiklerini ve bunu onun iyiliği için olduğunu samimiyetle anlattıklarına emin olmalıdır. Çocuğu ikna edene kadar uğraşmamalıdırlar çünkü çocuğun ikna olacağına dair bir garanti yoktur. Bu konu bir pazarlık meselesine dönüştürülmeden; anne babanın koyduğu ve çocuğun da uyması gereken bir kural olarak aktarılmalıdır. Çocuğa bir gece öncesinden; bu gece birlikte uyuyacaklarını ama ertesi akşamdan itibaren artık herkesin kendi yatağında uyumaya başlayacağını söyleyerek çocuğu bu fikre hazırlamak önemlidir. Eğer çocuklar bu konuda çok kaygılıysa; bu hatırlatma birkaç akşam öncesinden de yapılabilir.
Bu süreçte çocuğun odasını onun zevkine göre dizayn etmek; sevdiği karakterlerin olduğu yatak çarşafları almak ve mümkünse bu alışverişi çocukla birlikte yapmak; eğer korkuyorsa bir gece lambası yakmak; odada yalnız uyuyacağını ama gece herhangi bir durum olursa seslendiğinde onu duyabileceğinizi söylemek (bunun için çocuğun odasının; anne babanın yatak odasına yakın bir mesafede bulunması gerekir); ilk günlerde o uyuyana kadar ona eşlik etmek (kitap okuyarak yada sohbet ederek; odada uyku saatlerini daha keyifli hale getirmek); geceleri uyanıp yatağınıza yaptığı kaçamak ziyaretler yaptığında sevgiyle başını okşayıp; onu tekrar kendi yatağına götürmek ve benzeri çabalarınız; çocuğun bu yeni düzene daha rahat adapte olmasına yardımcı olacaktır.
Son olarak; eğer çocuğun anne baba ile uyuma isteği yaşadığı travma neticesinde oluşan bir korkudan kaynaklanıyorsa; bu konuda mutlaka bir uzmandan destek alınmalıdır.
Psk.Merve Öz