Özgüven Nedir;çocuklarda Özgüven Nasıl Gelişir?
ÖZGÜVENİ KISACA;
kendimize verdiğimiz değer diye tanımlayabiliriz.kendimizi değerli hissettiğimiz oranda özgüvenliyizdir.kendimizi değerli bulup-bulmamak doğumdan itibaren ihtiyaçlarımızın zamanında; anne-baba tarafından sevgi ve ilgiyle karşılanması veya geciktirilmesi;çocuğun uzun ağlamalara maruz kalması ve karşılanmayan ihtiyarları nedeniyle anne-çocuk arasındaki güven bağının zedelenmesi ve anne-babaların çocuklarına davranış şekilleriyle gelişir yada engellenir.
kendimizle ilgili kişisel özelliklerimizi beğenmemek öz değerimizi zedeler ;ruh sağlığımızı bozar ve özgüvensizliğe zemin hazırlar.
Özgüven eksikliklerinde en büyük sorun ;kişinin bunu doğuştan gelen bir kişilik özelliği gibi değişmez diye düşünüp kabullenmesidir.özgüven değişen gelişen bir bakış açısıdır. Kişi bazı durum ortam ve insanlarla kendini daha güvenli; başka bir ortamda ve farklı kişilerle kendini daha güvensiz hissedebilir.
ÖZGÜVENSİZ KİŞİNİN ÖZELLİKLERİ ŞÖYLE SIRALANABİLİR;
1-kişinin kendisiyle ilgili duyguları olumsuzdur.
2- kendisi olmaktan memnun değildir kendini kötü hissedebilir.
3-dolaysıyla kendisiyle ve çevresiyle barışıkta değildir.
4- özgüvensiz kişi ;kendinden;yaptıklarından yapabileceklerinden; yeteneklerinden emin değildir.beğenilen; taktir edilen doğru bir şey ortaya koyamayacağını düşünür.
5-bu nedenle dikkati; kendi yapabileceklerinde değil; başka kişilerin yapabildiklerindedir;amacı onlar gibi yapıp taktir toplamak beğenilmektir. Dikkati kendi yeteneklerinde ve yapabileceklerinde olmadığından da özgün başarılar ortaya koyamaz ve kendi potansiyelini kullanmaz;kendini ifade edemediği varoluşunu ortaya koymadığı içinde kendini değerli ;önemli hissedemez.
6-özgüvensiz kişiler karar vermekte güçlük çekerler. Kararlı emin davranışlar sergileyemezler.kendi zevklerinden doğrularından emin değildirler.hep başkalarının yönlendirmesine yardımına onayına ihtiyaç duyarlar;bu da bağımlılıklar geliştirmelerine neden olabilir.kendi ayakları üzerinde durmalarını güçleştirebilir.
7-yeni ortamlara girmekten; kişilerle iletişime geçmekten rahatsızlık duyarlar.çekingen ve utangaç davranabilirler;bu da onların iletişim becerilerini engeller;başarı ve uyumlarını olumsuz etkiler.
8-özgüvensiz öğrenci konuyu bilse bile parmak kaldırmaz; bilgisinden emin değildir;yanlış yapıp alay edilmekten eleştirilmekten korkar.
9- özgüvensiz kişi kendisini sevmez; sevildiğine inanmaz;kuşkuyla bakar.isteklerini dile getirme konusunda suçluluk duyabilir.dolayısıyla arkadaş edinmekte ve arkadaşlığı sürdürmekte sorunlar yaşar.
10- özgüvensiz kişiler sürekli sevdikleri kişilerin kendisiyle ilgilenmesini isterler.bu kişilerin başka arkadaşları da olmasını yada başkalarıyla da ilgilenmesini kendisini sevmediği beğenmediği şeklinde değerlendirerek arıza çıkarabilirler.
11- Emek verip bir başarı elde etseler bile kendi başarıları olduğuna inanmazlar;tesadüf olduğunu düşünürler;kendilerini başarıya layık görmezler.
12-eleştiremeye gelemezler. Yaptıkları şeylerin eleştirilmesini; kişilik eleştirisi gibi algılayıp savunmaya geçebilirler.
13-insanlar hakkında olumsuz düşünürler ve onlarında kendileri hakkında olumsuz düşündüklerine inanırlar.
14-duygu kontrolleri yoktur çabuk öfkelenip;sinirlenebilirler.hoş görüsüz olabilirler.
15-yaşamdaki karşılaştıkları sorunlarla kolay baş edemezler.daha stresli ve depresif olabilirler.
ÖZGÜVENLİ KİŞİNİN ÖZELLİKLERİ;
1-Özgüvenli kişinin kendisi ile ilgili algısı olumludur.
2-kendisi olmaktan memnundur ;kendini iyi hisseder.
3- dolaysıyla kendisi ve çevresiyle barışık uyumlu başarılı ve mutludur.
4-yeni bir işe girişmekte; yeni bir iletişim başlatmakta güçlü ve güvenli hisseder.daha önceki deneyimlerini ve becerilerini kullanır.
5-yapamadığı başaramadığı durumlar özgüveni olan kişiyi;kösesine çekilmekten”ben Başarsızım; yetersizim; yapamam;beceriksizim “duygusundan korur;dolayısıyla karşılaştığı sorunlarla kolay baş edebilmesini sağlar.
6-yapmadığı başaramadığı durumlar endişesi uzun sürmez ;başarısızlıklarından ders alarak; daha güçlü yeniden deneyerek başarır.
7-yeni çevreye girerken;bir işi sürdürürken insiyatif kullanmaktan rahatsız değildir. Kendi görüşlerine düşüncelerine güvenir.
8-sınırlarını ve sorumluluklarını bilir; özgüveni abartılı ve boş değildir.yetenekleri yapabildikleri konusunda gerçekçidir.
9- özgüvenli kişi;başkalarının fikirlerine değer verir;dinler;duruma çok açıdan bakabilir;başkalarına fikir danışmayı;yetersizlik;kendine hükmetme gibi kompleksli bir anlayışla değil;olumlu bir katkı olarak algılar ve değerlendirip sonra kararını verir.toleranslıdır;başka fikirlere saygılıdır.
10-özgüvenli kişi; görevleri ve sorumlulukları konusunda ; elinden gelenin en iyisini yapar;çaba gösterir; önemser;ilgilidir..
11-olaylara sorun odaklı değil çözüm odaklı bakar. Sorunları dünyanın sonu gibi algılamaz.ne yapabilirim; nasıl çözebilirim konusuna odaklıdır;dolaysıyla beyni bin bir türlü çözüm üretir.
12-sakindir.yapıcıdır.kaygılı-korkulu olmadığı için dikkat sorunu yoktur.
13-sosyal ortamları; beden dilini doğru algılar.toplum önünde konuşmak bilgilerini aktarmak onun için korkulu rüya değildir.
14-kendi davranışları başarıları için övgüleri kabul edebildiği gibi kendisi de başkalarını övebilir.
15-duygu kontrolü vardır.olumsuz olaylarla baş edip tekrar normal huzurlu yaşamına dönebilir.
16-neşeli; yaşam sevinci olan;iletişime açık;sevmeyi-sevilmeyi;mutlu olmayı bilen kişidir.
özgüvenli kişi özetle:
kendini seven;olumlu olumsuz yönlerini iyi bilen; kendini geliştirmeye çalışan;hedefler koyup peşinden gidebilen;kendisi ve insanlar hakkında pozitif düşünen kişidir.
Özgüvensizlik; kalıcı bir kişilik özelliği değildir.kişiler kendileri hakkında farkındalık geliştirerek;çaba göstererek;danışman yardımıyla özgüvenlerini geliştirebilirler.
ÇOCUKLARDA ÖZGÜVENİN ÖNEMİ;
ÖZGÜVEN;
başarılı uyumlu;mutlu olmak için temel teşkil eden öz değer duygusudur demiştik..özgüveni eksik çocukların; yeteneklerinin gelişimi ve kendilerini ifade edebilmek için gerekli cesareti gücü;girişimi kendinde göremezler. Eleştirilmek beğenilmemek onaylanmamak korkusuyla kendilerini; düşüncelerini becerilerini ortaya koymaktan kaçınırlar.buda onların hem bedensel ;hem zihinsel hem de ruhsal gelişimlerini olumsuz etkiler;geciktirir;geri kalmasına neden olur.bu çocuklar çekingen ;utangaç; içine kapanık; iletişimden kaçan;yapamayacağından korkan yada kendisi için başkalarının yapmasını bekleyen çocuklar olabilirler.bu çocuklar aslında var olan potansiyel zekalarını ve yeteneklerini sonuna kadar ortaya koyamayan kullanamayan ;ve dolayısıyla varoluşunu ortaya koyamayan ve kendilerini ifade edemedikleri içinde yaşamla ve kendileriyle barışık yetişkinler olamayabilirler.
ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN NASIL GELİŞİR:
Özgüven çocukta yaşamın ilk yıllarından itibaren;anne-babanın çevrenin tutum ve davranışlarıyla şekillenmeye başlar.çocukluk döneminde oluşan özgüven eksiklikleri yaşam boyu sürebilir.
Özgüvenin oluşmasında anne-baba kadar çevredekilerin okulun öğretmenlerin;arkadaşlarında ve içinde bulunulan kültüründe etkisi vardır.
AŞAGIDAKİ ANNE-BABA MODELLERİYLE BÜYÜYEN ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN GELİŞEMEZ;
-koruyucu aile:çocuğun gelişimine fırsat vermeyen;her şeyi çocuk adına kendileri yaparak ve karar vererek çocuğun yeteneklerinin gelişimine engelleyici tutum sergileyen anne-baba modelidir.çocuğun kendine güveni gelişmez;hep başlarının fikrine; yönlendirmesine ihtiyaç duyar
-mükemmelliyetçi ve çocuğundan aşırı beklentisi olan anne-baba modeliyle büyüyen çocuklar;yeteneksizim ;yetersizim; beğenilmiyorum duygusu edinirler; kendilerine güvenleri yoktur.
-katı sert kuralları olan anne-baba modeliyle büyüyen çocuklar:anne-babaları tarafından belli kalıplara sokulmak istenir;hiçbir konuda çocuğun fikri alınmaz; yeteneği olup olmadığı önemsenmez;çocuk kendisini önemsiz ve değersiz hisseder.
-başkalarıyla kardeşleriyle ;diğer çocuklarla kıyaslayan anne-babalar:çocuğun kişiliğini reddederler.çocuk kendisini eksik ve yetersiz hisseder.kendi yeteneklerinin ve gücünün farkına varmaz.gözleri hep başkalarının yapabildiklerindedir. Onlar gibi olmak ve onay kabul görmek isterler.kendi güçlerine ve yeteneklerine inanmazlar ve geliştiremezler.
-aşırı sevgi ilgiyle ;her istedikleri yerine getirilerek büyüyen çocuklar:sorumluluk duygusu gelişmez başkalarına bağımlı;empatiden yoksun ;hep başkalarından bekleyen yetenekleri ve gücünü kullanamayan dolayısıyla özgüveni eksik çocuklar olurlar.
ANNE-BABALAR ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN GELİŞİMİNE DESTEK OLMAK İÇİN NASIL DAVRANMALIDIR;
1-anne-babalar çocuğun gelişimi için gerekli;sınırlı-sorumlu özgür bir gelişim ortamı oluşturmalı
2-çocuğa yapılacak eleştiriler çocuğun kişiliğine değil davranışına yönelik ve davranışı düzeltmek amacı taşımalı.(tembelsin bir kişilik eleştirisi iken ;bu gün ödevlerini yapmamışsın demek bir davranış eleştirisidir)
3-çocuklardan yetenekleri üzerinde beklentiler oluşturmamalıdır. Her çocuğun tek tam ve bütün olduğu ruhsal bedensel ve fiziksel açılardan hiç kimseye benzemediği hatırlanarak başkalarıyla kıyaslanmamalı;kendini ifade edebilmesini sağlayacak ortam hazırlanmalı.
4-çocuk beğenilmemek ;alay edilmek;eleştirilmek korkusu duymadan duygu ve düşüncelerini ailesiyle paylaşabilmeli.
5-anne-babanın sevgisi koşulsuz olmalı.( Seni derslerin iyi olduğu zaman yada uslu durduğun zaman seviyorum demek koşullu) bir sevgidir
6-anne-baba davranışlarındaki kararlılık ve tutarlılıkla çocuğa doğru bir model oluşturmalı…
7-çocuk eğitiminde şiddet;dayak; kötü söz;olumsuz eleştiri kullanılmamalıdır.
8-çocuklara yaşlarına uygun sorumluluklar verilmeli yaptıklarında fark edilip övülmeli ve böylece cesareti ve girişimciliği desteklenmeli.
Yaşam başarısı ve mutluluk sizinle ve çocuğunuzla olsun
kendimize verdiğimiz değer diye tanımlayabiliriz.kendimizi değerli hissettiğimiz oranda özgüvenliyizdir.kendimizi değerli bulup-bulmamak doğumdan itibaren ihtiyaçlarımızın zamanında; anne-baba tarafından sevgi ve ilgiyle karşılanması veya geciktirilmesi;çocuğun uzun ağlamalara maruz kalması ve karşılanmayan ihtiyarları nedeniyle anne-çocuk arasındaki güven bağının zedelenmesi ve anne-babaların çocuklarına davranış şekilleriyle gelişir yada engellenir.
kendimizle ilgili kişisel özelliklerimizi beğenmemek öz değerimizi zedeler ;ruh sağlığımızı bozar ve özgüvensizliğe zemin hazırlar.
Özgüven eksikliklerinde en büyük sorun ;kişinin bunu doğuştan gelen bir kişilik özelliği gibi değişmez diye düşünüp kabullenmesidir.özgüven değişen gelişen bir bakış açısıdır. Kişi bazı durum ortam ve insanlarla kendini daha güvenli; başka bir ortamda ve farklı kişilerle kendini daha güvensiz hissedebilir.
ÖZGÜVENSİZ KİŞİNİN ÖZELLİKLERİ ŞÖYLE SIRALANABİLİR;
1-kişinin kendisiyle ilgili duyguları olumsuzdur.
2- kendisi olmaktan memnun değildir kendini kötü hissedebilir.
3-dolaysıyla kendisiyle ve çevresiyle barışıkta değildir.
4- özgüvensiz kişi ;kendinden;yaptıklarından yapabileceklerinden; yeteneklerinden emin değildir.beğenilen; taktir edilen doğru bir şey ortaya koyamayacağını düşünür.
5-bu nedenle dikkati; kendi yapabileceklerinde değil; başka kişilerin yapabildiklerindedir;amacı onlar gibi yapıp taktir toplamak beğenilmektir. Dikkati kendi yeteneklerinde ve yapabileceklerinde olmadığından da özgün başarılar ortaya koyamaz ve kendi potansiyelini kullanmaz;kendini ifade edemediği varoluşunu ortaya koymadığı içinde kendini değerli ;önemli hissedemez.
6-özgüvensiz kişiler karar vermekte güçlük çekerler. Kararlı emin davranışlar sergileyemezler.kendi zevklerinden doğrularından emin değildirler.hep başkalarının yönlendirmesine yardımına onayına ihtiyaç duyarlar;bu da bağımlılıklar geliştirmelerine neden olabilir.kendi ayakları üzerinde durmalarını güçleştirebilir.
7-yeni ortamlara girmekten; kişilerle iletişime geçmekten rahatsızlık duyarlar.çekingen ve utangaç davranabilirler;bu da onların iletişim becerilerini engeller;başarı ve uyumlarını olumsuz etkiler.
8-özgüvensiz öğrenci konuyu bilse bile parmak kaldırmaz; bilgisinden emin değildir;yanlış yapıp alay edilmekten eleştirilmekten korkar.
9- özgüvensiz kişi kendisini sevmez; sevildiğine inanmaz;kuşkuyla bakar.isteklerini dile getirme konusunda suçluluk duyabilir.dolayısıyla arkadaş edinmekte ve arkadaşlığı sürdürmekte sorunlar yaşar.
10- özgüvensiz kişiler sürekli sevdikleri kişilerin kendisiyle ilgilenmesini isterler.bu kişilerin başka arkadaşları da olmasını yada başkalarıyla da ilgilenmesini kendisini sevmediği beğenmediği şeklinde değerlendirerek arıza çıkarabilirler.
11- Emek verip bir başarı elde etseler bile kendi başarıları olduğuna inanmazlar;tesadüf olduğunu düşünürler;kendilerini başarıya layık görmezler.
12-eleştiremeye gelemezler. Yaptıkları şeylerin eleştirilmesini; kişilik eleştirisi gibi algılayıp savunmaya geçebilirler.
13-insanlar hakkında olumsuz düşünürler ve onlarında kendileri hakkında olumsuz düşündüklerine inanırlar.
14-duygu kontrolleri yoktur çabuk öfkelenip;sinirlenebilirler.hoş görüsüz olabilirler.
15-yaşamdaki karşılaştıkları sorunlarla kolay baş edemezler.daha stresli ve depresif olabilirler.
ÖZGÜVENLİ KİŞİNİN ÖZELLİKLERİ;
1-Özgüvenli kişinin kendisi ile ilgili algısı olumludur.
2-kendisi olmaktan memnundur ;kendini iyi hisseder.
3- dolaysıyla kendisi ve çevresiyle barışık uyumlu başarılı ve mutludur.
4-yeni bir işe girişmekte; yeni bir iletişim başlatmakta güçlü ve güvenli hisseder.daha önceki deneyimlerini ve becerilerini kullanır.
5-yapamadığı başaramadığı durumlar özgüveni olan kişiyi;kösesine çekilmekten”ben Başarsızım; yetersizim; yapamam;beceriksizim “duygusundan korur;dolayısıyla karşılaştığı sorunlarla kolay baş edebilmesini sağlar.
6-yapmadığı başaramadığı durumlar endişesi uzun sürmez ;başarısızlıklarından ders alarak; daha güçlü yeniden deneyerek başarır.
7-yeni çevreye girerken;bir işi sürdürürken insiyatif kullanmaktan rahatsız değildir. Kendi görüşlerine düşüncelerine güvenir.
8-sınırlarını ve sorumluluklarını bilir; özgüveni abartılı ve boş değildir.yetenekleri yapabildikleri konusunda gerçekçidir.
9- özgüvenli kişi;başkalarının fikirlerine değer verir;dinler;duruma çok açıdan bakabilir;başkalarına fikir danışmayı;yetersizlik;kendine hükmetme gibi kompleksli bir anlayışla değil;olumlu bir katkı olarak algılar ve değerlendirip sonra kararını verir.toleranslıdır;başka fikirlere saygılıdır.
10-özgüvenli kişi; görevleri ve sorumlulukları konusunda ; elinden gelenin en iyisini yapar;çaba gösterir; önemser;ilgilidir..
11-olaylara sorun odaklı değil çözüm odaklı bakar. Sorunları dünyanın sonu gibi algılamaz.ne yapabilirim; nasıl çözebilirim konusuna odaklıdır;dolaysıyla beyni bin bir türlü çözüm üretir.
12-sakindir.yapıcıdır.kaygılı-korkulu olmadığı için dikkat sorunu yoktur.
13-sosyal ortamları; beden dilini doğru algılar.toplum önünde konuşmak bilgilerini aktarmak onun için korkulu rüya değildir.
14-kendi davranışları başarıları için övgüleri kabul edebildiği gibi kendisi de başkalarını övebilir.
15-duygu kontrolü vardır.olumsuz olaylarla baş edip tekrar normal huzurlu yaşamına dönebilir.
16-neşeli; yaşam sevinci olan;iletişime açık;sevmeyi-sevilmeyi;mutlu olmayı bilen kişidir.
özgüvenli kişi özetle:
kendini seven;olumlu olumsuz yönlerini iyi bilen; kendini geliştirmeye çalışan;hedefler koyup peşinden gidebilen;kendisi ve insanlar hakkında pozitif düşünen kişidir.
Özgüvensizlik; kalıcı bir kişilik özelliği değildir.kişiler kendileri hakkında farkındalık geliştirerek;çaba göstererek;danışman yardımıyla özgüvenlerini geliştirebilirler.
ÇOCUKLARDA ÖZGÜVENİN ÖNEMİ;
ÖZGÜVEN;
başarılı uyumlu;mutlu olmak için temel teşkil eden öz değer duygusudur demiştik..özgüveni eksik çocukların; yeteneklerinin gelişimi ve kendilerini ifade edebilmek için gerekli cesareti gücü;girişimi kendinde göremezler. Eleştirilmek beğenilmemek onaylanmamak korkusuyla kendilerini; düşüncelerini becerilerini ortaya koymaktan kaçınırlar.buda onların hem bedensel ;hem zihinsel hem de ruhsal gelişimlerini olumsuz etkiler;geciktirir;geri kalmasına neden olur.bu çocuklar çekingen ;utangaç; içine kapanık; iletişimden kaçan;yapamayacağından korkan yada kendisi için başkalarının yapmasını bekleyen çocuklar olabilirler.bu çocuklar aslında var olan potansiyel zekalarını ve yeteneklerini sonuna kadar ortaya koyamayan kullanamayan ;ve dolayısıyla varoluşunu ortaya koyamayan ve kendilerini ifade edemedikleri içinde yaşamla ve kendileriyle barışık yetişkinler olamayabilirler.
ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN NASIL GELİŞİR:
Özgüven çocukta yaşamın ilk yıllarından itibaren;anne-babanın çevrenin tutum ve davranışlarıyla şekillenmeye başlar.çocukluk döneminde oluşan özgüven eksiklikleri yaşam boyu sürebilir.
Özgüvenin oluşmasında anne-baba kadar çevredekilerin okulun öğretmenlerin;arkadaşlarında ve içinde bulunulan kültüründe etkisi vardır.
AŞAGIDAKİ ANNE-BABA MODELLERİYLE BÜYÜYEN ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN GELİŞEMEZ;
-koruyucu aile:çocuğun gelişimine fırsat vermeyen;her şeyi çocuk adına kendileri yaparak ve karar vererek çocuğun yeteneklerinin gelişimine engelleyici tutum sergileyen anne-baba modelidir.çocuğun kendine güveni gelişmez;hep başlarının fikrine; yönlendirmesine ihtiyaç duyar
-mükemmelliyetçi ve çocuğundan aşırı beklentisi olan anne-baba modeliyle büyüyen çocuklar;yeteneksizim ;yetersizim; beğenilmiyorum duygusu edinirler; kendilerine güvenleri yoktur.
-katı sert kuralları olan anne-baba modeliyle büyüyen çocuklar:anne-babaları tarafından belli kalıplara sokulmak istenir;hiçbir konuda çocuğun fikri alınmaz; yeteneği olup olmadığı önemsenmez;çocuk kendisini önemsiz ve değersiz hisseder.
-başkalarıyla kardeşleriyle ;diğer çocuklarla kıyaslayan anne-babalar:çocuğun kişiliğini reddederler.çocuk kendisini eksik ve yetersiz hisseder.kendi yeteneklerinin ve gücünün farkına varmaz.gözleri hep başkalarının yapabildiklerindedir. Onlar gibi olmak ve onay kabul görmek isterler.kendi güçlerine ve yeteneklerine inanmazlar ve geliştiremezler.
-aşırı sevgi ilgiyle ;her istedikleri yerine getirilerek büyüyen çocuklar:sorumluluk duygusu gelişmez başkalarına bağımlı;empatiden yoksun ;hep başkalarından bekleyen yetenekleri ve gücünü kullanamayan dolayısıyla özgüveni eksik çocuklar olurlar.
ANNE-BABALAR ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN GELİŞİMİNE DESTEK OLMAK İÇİN NASIL DAVRANMALIDIR;
1-anne-babalar çocuğun gelişimi için gerekli;sınırlı-sorumlu özgür bir gelişim ortamı oluşturmalı
2-çocuğa yapılacak eleştiriler çocuğun kişiliğine değil davranışına yönelik ve davranışı düzeltmek amacı taşımalı.(tembelsin bir kişilik eleştirisi iken ;bu gün ödevlerini yapmamışsın demek bir davranış eleştirisidir)
3-çocuklardan yetenekleri üzerinde beklentiler oluşturmamalıdır. Her çocuğun tek tam ve bütün olduğu ruhsal bedensel ve fiziksel açılardan hiç kimseye benzemediği hatırlanarak başkalarıyla kıyaslanmamalı;kendini ifade edebilmesini sağlayacak ortam hazırlanmalı.
4-çocuk beğenilmemek ;alay edilmek;eleştirilmek korkusu duymadan duygu ve düşüncelerini ailesiyle paylaşabilmeli.
5-anne-babanın sevgisi koşulsuz olmalı.( Seni derslerin iyi olduğu zaman yada uslu durduğun zaman seviyorum demek koşullu) bir sevgidir
6-anne-baba davranışlarındaki kararlılık ve tutarlılıkla çocuğa doğru bir model oluşturmalı…
7-çocuk eğitiminde şiddet;dayak; kötü söz;olumsuz eleştiri kullanılmamalıdır.
8-çocuklara yaşlarına uygun sorumluluklar verilmeli yaptıklarında fark edilip övülmeli ve böylece cesareti ve girişimciliği desteklenmeli.
Yaşam başarısı ve mutluluk sizinle ve çocuğunuzla olsun