Sınav Kaygısı
SINAV KAYGISI
YGS; LYS; SBS...
"Hayatımız üç saatten mi ibaret?"
Henüz ortaokul sıralarında olan öğrenciler; lise sıralarında gelecekte nelerle karşılaşacağından korkan ergenler; bir üniversiteye girmek adına dershanelere koşuşturan genç yetişkinler ve aileleri. Hepsinde aynı telaş; aynı kaygı ."İstediğim liseyi/üniversiteyi kazanabilecek miyim?";"Oğlum/kızım iyi bir meslek sahibi olabilecek mi? "
Sınav maratonu zorlu bir süreç. Erken yaşlardan itibaren öğrencilerin adeta birbirlerine rekabet okuyarak hazırlandıkları; gece gündüz ders çalıştıkları;öğrenciler kadar ailelerinde başta dershane ücreti olmak üzere bir çok fedakarlıklarda bulunarak bu maratona dahil oldukları bir dönem.
Her gün biraz daha yaklaşan sınav zamanı ailelerde ve öğrencilerde kaygıyı arttırıyor. Öğrencilerin eğitim-öğretim hayatı boyunca biriktirdikleri tüm bu birikimi; üç saatlik sınav süresince etkin kullanıp kullanamayacakları; eğer bildiklerini yapamazlarsa sonuç ile baş edip edemeyecekleri ve yoğun çevre baskısı... Tüm bunlar öğrencilerde sınav kaygılarına sebep oluyor.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı; herhangi bir sınav öncesinde; sınav sırasında veya sınav sonrasında duyulan korku; endişe ve rahatsızlıktır.
Sınav kaygısı taşıyan gençler genellikle:
* Sınavda başarısız olacağım; herkes benim bir aptal olacağımı düşünecek!
* Çalıştığım halde kendimi yeterli görmüyorum.
* Zamanım kalmadı. Hiçbir şey bilmiyorum!
* Sınav günü her şeyi birbirine karıştıracakmışım gibi geliyor.
* Eğer bu sınavı kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım!
* Keşke çalışmak için daha fazla zamanım olsa...
* Hiçbir şey yapamayacağım; rezil olacağım!
* Ailemi hayal kırıklığına uğratacağım.
* Kendimi yetersiz ve eksik görüyorum.
* Sınav gününü düşünmek beni hasta ediyor. gibi düşüncelere sahiptir.
Bu ifadeleri sıkça tekrarlar. Sınav kaygısının zihinsel belirtileri dediğimiz bu inanç ve düşüncelerle birlikte gençlerde :
* Sınavda okuduğunu anlayamama;
* Aşırı uyanıklık hali;
* Dikkat toplamada güçlük;
* Kendini aşırı gözleme;
* Düşünceleri toparlayamama; ifade edememe;
* Unutkanlık;öğrendiklerini aktaramama;
* Bilgilerianlamakta güçlük çekme;
* Soruları cevaplarken anahtar kelimeleri hatırlamakta güçlük
* Gerginlik;karamsarlık; sinirlilik;
* Sürenin yetemeyeceğini düşünme; panik;
* Güvensizlik;çaresizlik; heyecan;
* Ders çalışmaktan kaçınma;
* Düzensiz kalp atışları; baş dönmesi; mide bulantısı; karın ağrısı hissi;
* Yorgunluk;bayılma; panik gibi durumlar sıkça görülür.
Sınav Kaygısının Nedenleri :
Sınav kaygılarının en temel sebebi beklentilerdir. Ailenin; öğretmenlerin ve çevrenin beklentisi... Bu durum girilecek üç saatlik sınava bambaşka duygular yüklemektedir. Oysa sınav; kişinin değerlendirilmesi değildir. Sınava giren bütün bireylerin eğitim-öğretim hayatı boyunca edindikleri bilgi birikiminin değerlendirilmesidir. Sınavdan düşük not almak; kişinin başarısız; işe yaramayan biri olduğunu göstermemekle birlikte; o kişinin gerekli bilgiyi biriktiremediğini; yüksek puan alabilmesi için yeterli olmadığını ifade eder.
Küçük yaştan itibaren yaşıtları ile kıyaslanan; başarısızlıklarının abartıldığı;başarılarının ise küçük görüldüğü bir ortamda yetişen çocukların sınav kaygısı geliştirmeleri ihtimali oldukça fazladır.
Sınava yeterince hazırlanamamış olmak; hazırlanmaya çok geç başlamak ve etkin çalışamamak sınavlara hazırlık esnasında kaygı oluşturan sebeplerden bir tanesidir.Etkin çalışma yöntemlerini bilmeyen; sınava hazırlık süresini iyi değerlendiremeyen öğrencilerde gün geçtikçe artan kaygı; en sonunda ders çalışmaktan kaçmakla sonuçlanır. "Ne de olsa başaramayacağım!" duygusu ile motivasyonunu yitiren öğrenci; kaygılarına yenik düşerek; bu maratonu tamamlamadan pes edebilir.
Öğrencilerin ders çalışmaya isteksizlik duymalarının; sınav kaygıları taşımalarının bir diğer sebebi ise; verimli ders çalışma yöntemlerini bilmemekten kaynaklanmaktadır. Kendisine uygun çalışma planı hazırlayamayan öğrenci her gün öğrendiği yeni konular karşısında kendisini çaresiz hissetmekte; tüm bunları aklında tutamayacağından; sınav günü unutacağından endişe etmektedir.
Yeterince çalışamamanın yanı sıra; tüm konuların tekrarlarının yapıldığı; her birine dair bilgi sahibi olunduğu ve gerçekten etkin çalışma-verimli ders çalışma yöntemlerinin bilindiği durumlarda da öğrencilerde sınav kaygısı gözlemlenir.Bu kaygıya sebep olan ise henüz gerçekleşmemiş durumlar için; kötü senaryolar üretmek;gerçekçi olmayan olumsuz düşüncelere kapılmak; yanlış inançlara sahip olmaktır.
Sınav kaygısının ortaya çıkması bir çok nedene bağlıdır. Bireyin kendisine; ailesine ve yakın çevresine dair olan duygu ve düşünceleri sınav kaygılarının ortaya çıkış noktasıdır. Sınav kaygına neden olan tüm bu belirtilerin temelinde; kişide hayatının bütününe yayılmış öğrenilmiş çaresizlik duygusu; kendine güvensizlik; çaresizlik ve korku hisleri; bahşedilemeyen anksiyete de var olabilir. Bu durum ise bir uzmandan psikolojik destek alınmasını gerektirir.
Sınav Kaygısı ile Baş Etmenin Yolları:
1. Sınava planlı hazırlanın.
2. Olumlu düşünün.
3. Ailenizin ve kendinizin sınava yüklediğiniz anlamı gözden geçirin.
4. Kendi öğrenme modellerinizi tanıyarak; size en uygun çalışma yöntemlerini seçin.
5. Unutmayın ki sınav kaygısı düşüncelerinizle de ilgilidir. Kendinizi zihinsel olarak sınava hazırlayın.
6. “Nedenbaşarılı olamıyorum?" düşüncenizi "Daha iyi sonuçlar almak için ne yapmalıyım?" olarak değiştirin.
7. "Sınavdan asla iyi bir sonuç alamayacağım!" yerine "Ben bu sınavı kazanabilirim. Başarabilirim." diye düşünebilirsiniz.
8. Sınavdan önce program yapmak; etkin ders çalışma yöntemlerini bilmek ve bu yöntemleri doğru şekilde kullanmak sınav kaygısı ile bahşedebilmenin en temel yollarından bir tanesidir.
9. Düzenli egzersiz yapın. Yapılacak fiziksel egzersizler; vücudun gevşemesine; yaşanılan yoğun kaygının giderilmesine; rahatlamaya yardımcı olacaktır.
10. İyi ve doğru beslenmek sınava hazırlık aşamasında önem taşımaktadır. Ders çalışırken sıkça tüketilen çay; kahve gibi ürünler kaygıyı yoğunlaştıracağından bu ürünleri tüketmek yerine meyve suyu; bitkisel çayları tercih edin.
11. Uykunuza özen gösterin. Düzensiz uyku mantık yürütme; öğrenme; dikkat ve konsantrasyon güçlüklerine sebep olacaktır. Genç yetişkinler için 6-7 saatlik uyku yeterli olacaktır.
12. Sınavdan önce ilaç kullanmayın.
13. Sınav kaygınızla bahşetmekte güçlük çekiyor; bir türlü korkularınızı yenemiyor; ders çalışmaya konsantre olmakta zorlanıyor ve nasıl bir teknikle hazırlanmanız gerektiğini bilmiyorsanız uzmanlardan yardım alabilirsiniz.
Unutmayınki..
Her duygu gibi; kaygı da kişinin yaşamını sürdürebilmesi ve yaşamdan doyum alabilmesi için gereklidir.
Önemli olan kaygıyı tamamen ortadan kaldırmanız değil; yaşadığınız kaygıyı belli bir düzeyde tutarak kendi yararınız için kullanabilmenizdir.
Filiz OKUŞ TEZEL
Psikolojik Danışman/Aile Danışmanı
YGS; LYS; SBS...
"Hayatımız üç saatten mi ibaret?"
Henüz ortaokul sıralarında olan öğrenciler; lise sıralarında gelecekte nelerle karşılaşacağından korkan ergenler; bir üniversiteye girmek adına dershanelere koşuşturan genç yetişkinler ve aileleri. Hepsinde aynı telaş; aynı kaygı ."İstediğim liseyi/üniversiteyi kazanabilecek miyim?";"Oğlum/kızım iyi bir meslek sahibi olabilecek mi? "
Sınav maratonu zorlu bir süreç. Erken yaşlardan itibaren öğrencilerin adeta birbirlerine rekabet okuyarak hazırlandıkları; gece gündüz ders çalıştıkları;öğrenciler kadar ailelerinde başta dershane ücreti olmak üzere bir çok fedakarlıklarda bulunarak bu maratona dahil oldukları bir dönem.
Her gün biraz daha yaklaşan sınav zamanı ailelerde ve öğrencilerde kaygıyı arttırıyor. Öğrencilerin eğitim-öğretim hayatı boyunca biriktirdikleri tüm bu birikimi; üç saatlik sınav süresince etkin kullanıp kullanamayacakları; eğer bildiklerini yapamazlarsa sonuç ile baş edip edemeyecekleri ve yoğun çevre baskısı... Tüm bunlar öğrencilerde sınav kaygılarına sebep oluyor.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı; herhangi bir sınav öncesinde; sınav sırasında veya sınav sonrasında duyulan korku; endişe ve rahatsızlıktır.
Sınav kaygısı taşıyan gençler genellikle:
* Sınavda başarısız olacağım; herkes benim bir aptal olacağımı düşünecek!
* Çalıştığım halde kendimi yeterli görmüyorum.
* Zamanım kalmadı. Hiçbir şey bilmiyorum!
* Sınav günü her şeyi birbirine karıştıracakmışım gibi geliyor.
* Eğer bu sınavı kazanamazsam ailemin yüzüne nasıl bakarım!
* Keşke çalışmak için daha fazla zamanım olsa...
* Hiçbir şey yapamayacağım; rezil olacağım!
* Ailemi hayal kırıklığına uğratacağım.
* Kendimi yetersiz ve eksik görüyorum.
* Sınav gününü düşünmek beni hasta ediyor. gibi düşüncelere sahiptir.
Bu ifadeleri sıkça tekrarlar. Sınav kaygısının zihinsel belirtileri dediğimiz bu inanç ve düşüncelerle birlikte gençlerde :
* Sınavda okuduğunu anlayamama;
* Aşırı uyanıklık hali;
* Dikkat toplamada güçlük;
* Kendini aşırı gözleme;
* Düşünceleri toparlayamama; ifade edememe;
* Unutkanlık;öğrendiklerini aktaramama;
* Bilgilerianlamakta güçlük çekme;
* Soruları cevaplarken anahtar kelimeleri hatırlamakta güçlük
* Gerginlik;karamsarlık; sinirlilik;
* Sürenin yetemeyeceğini düşünme; panik;
* Güvensizlik;çaresizlik; heyecan;
* Ders çalışmaktan kaçınma;
* Düzensiz kalp atışları; baş dönmesi; mide bulantısı; karın ağrısı hissi;
* Yorgunluk;bayılma; panik gibi durumlar sıkça görülür.
Sınav Kaygısının Nedenleri :
Sınav kaygılarının en temel sebebi beklentilerdir. Ailenin; öğretmenlerin ve çevrenin beklentisi... Bu durum girilecek üç saatlik sınava bambaşka duygular yüklemektedir. Oysa sınav; kişinin değerlendirilmesi değildir. Sınava giren bütün bireylerin eğitim-öğretim hayatı boyunca edindikleri bilgi birikiminin değerlendirilmesidir. Sınavdan düşük not almak; kişinin başarısız; işe yaramayan biri olduğunu göstermemekle birlikte; o kişinin gerekli bilgiyi biriktiremediğini; yüksek puan alabilmesi için yeterli olmadığını ifade eder.
Küçük yaştan itibaren yaşıtları ile kıyaslanan; başarısızlıklarının abartıldığı;başarılarının ise küçük görüldüğü bir ortamda yetişen çocukların sınav kaygısı geliştirmeleri ihtimali oldukça fazladır.
Sınava yeterince hazırlanamamış olmak; hazırlanmaya çok geç başlamak ve etkin çalışamamak sınavlara hazırlık esnasında kaygı oluşturan sebeplerden bir tanesidir.Etkin çalışma yöntemlerini bilmeyen; sınava hazırlık süresini iyi değerlendiremeyen öğrencilerde gün geçtikçe artan kaygı; en sonunda ders çalışmaktan kaçmakla sonuçlanır. "Ne de olsa başaramayacağım!" duygusu ile motivasyonunu yitiren öğrenci; kaygılarına yenik düşerek; bu maratonu tamamlamadan pes edebilir.
Öğrencilerin ders çalışmaya isteksizlik duymalarının; sınav kaygıları taşımalarının bir diğer sebebi ise; verimli ders çalışma yöntemlerini bilmemekten kaynaklanmaktadır. Kendisine uygun çalışma planı hazırlayamayan öğrenci her gün öğrendiği yeni konular karşısında kendisini çaresiz hissetmekte; tüm bunları aklında tutamayacağından; sınav günü unutacağından endişe etmektedir.
Yeterince çalışamamanın yanı sıra; tüm konuların tekrarlarının yapıldığı; her birine dair bilgi sahibi olunduğu ve gerçekten etkin çalışma-verimli ders çalışma yöntemlerinin bilindiği durumlarda da öğrencilerde sınav kaygısı gözlemlenir.Bu kaygıya sebep olan ise henüz gerçekleşmemiş durumlar için; kötü senaryolar üretmek;gerçekçi olmayan olumsuz düşüncelere kapılmak; yanlış inançlara sahip olmaktır.
Sınav kaygısının ortaya çıkması bir çok nedene bağlıdır. Bireyin kendisine; ailesine ve yakın çevresine dair olan duygu ve düşünceleri sınav kaygılarının ortaya çıkış noktasıdır. Sınav kaygına neden olan tüm bu belirtilerin temelinde; kişide hayatının bütününe yayılmış öğrenilmiş çaresizlik duygusu; kendine güvensizlik; çaresizlik ve korku hisleri; bahşedilemeyen anksiyete de var olabilir. Bu durum ise bir uzmandan psikolojik destek alınmasını gerektirir.
Sınav Kaygısı ile Baş Etmenin Yolları:
1. Sınava planlı hazırlanın.
2. Olumlu düşünün.
3. Ailenizin ve kendinizin sınava yüklediğiniz anlamı gözden geçirin.
4. Kendi öğrenme modellerinizi tanıyarak; size en uygun çalışma yöntemlerini seçin.
5. Unutmayın ki sınav kaygısı düşüncelerinizle de ilgilidir. Kendinizi zihinsel olarak sınava hazırlayın.
6. “Nedenbaşarılı olamıyorum?" düşüncenizi "Daha iyi sonuçlar almak için ne yapmalıyım?" olarak değiştirin.
7. "Sınavdan asla iyi bir sonuç alamayacağım!" yerine "Ben bu sınavı kazanabilirim. Başarabilirim." diye düşünebilirsiniz.
8. Sınavdan önce program yapmak; etkin ders çalışma yöntemlerini bilmek ve bu yöntemleri doğru şekilde kullanmak sınav kaygısı ile bahşedebilmenin en temel yollarından bir tanesidir.
9. Düzenli egzersiz yapın. Yapılacak fiziksel egzersizler; vücudun gevşemesine; yaşanılan yoğun kaygının giderilmesine; rahatlamaya yardımcı olacaktır.
10. İyi ve doğru beslenmek sınava hazırlık aşamasında önem taşımaktadır. Ders çalışırken sıkça tüketilen çay; kahve gibi ürünler kaygıyı yoğunlaştıracağından bu ürünleri tüketmek yerine meyve suyu; bitkisel çayları tercih edin.
11. Uykunuza özen gösterin. Düzensiz uyku mantık yürütme; öğrenme; dikkat ve konsantrasyon güçlüklerine sebep olacaktır. Genç yetişkinler için 6-7 saatlik uyku yeterli olacaktır.
12. Sınavdan önce ilaç kullanmayın.
13. Sınav kaygınızla bahşetmekte güçlük çekiyor; bir türlü korkularınızı yenemiyor; ders çalışmaya konsantre olmakta zorlanıyor ve nasıl bir teknikle hazırlanmanız gerektiğini bilmiyorsanız uzmanlardan yardım alabilirsiniz.
Unutmayınki..
Her duygu gibi; kaygı da kişinin yaşamını sürdürebilmesi ve yaşamdan doyum alabilmesi için gereklidir.
Önemli olan kaygıyı tamamen ortadan kaldırmanız değil; yaşadığınız kaygıyı belli bir düzeyde tutarak kendi yararınız için kullanabilmenizdir.
Filiz OKUŞ TEZEL
Psikolojik Danışman/Aile Danışmanı