“Kısırlık; cinsel yönden aktif ve korunmayan bir çiftin bir yıl içerisinde gebelik elde edememesi durumudur” (WHO).
Son 15 yılı aşkın sürede içinde Fransız erkeklerinin sperm sayısının mililitrede yüzde 32;3 oranında azaldığını gösteren güncel bir çalışma kısırlık sorununun çarpıcı boyutlara ulaşacağını göstermektedir. Başka ülkelerde yapılan çalışmaların sonuçların da bu yönde olduğunu görmekteyiz. Başta beslenme; hormon bozucu gıdalar; genetiği ile oynanmış gıdalar; stres; çevresel faktörler; cevresel kirliliğin gebe kalmayı zorlaştıran faktörler olduğu düşünülmektedir. Çocuk sahibi oranları daha çok kadınlarda 20-25 yaş arasında maksimuma ulaşır. 30 lu yaşlarda azalma görülür ve 40 yaş sonrasında hızlı bir düşüşe geçer.
Bebek sahibi olamayan çiftlerde; erkek ve kadına ait faktörler tek tek ya da bir arada bulunabilir. Erkek ve kadın dölleme kapasitesinde azalma; doğuştan ya da kazanılmış ürogenital bozukluklardan kaynaklanabilir.
Erkek hastalarımızda; en az iki testte de semen analizi anormal bulunursa detaylı inceleme gerekir. Ancak kesinlikle bu tetkik yeterki değildir detaylı araştırma elzemdir. Dölleme kapasitesi azalmış erkeğin standardize edilmiş tetkik; tanı yöntemleri mevcuttur; doktorunuz bu detaylı araştırmayı yapacaktır.
Günümüzde sebebi açıklanamayan; sebebi bilinmeyen ya da izah edilemeyen kısırlıkla sıklıkla karşılaşmaktayız. Yaşla beraber sebebi bilinmeyen kısırlık oranları artmaktadır. Bu çiftlerde hem kadına hem erkeğe yapılan standart tahlil ve tetkiklerde normal sonuçla karşılaşılmaktadır.
Doğal yolla döllenmenin gerçekleşebilmesi için sağlıklı sperm ve yumurtanın dışında; kadında normal anatomi ve spermin canlılığını sağlayacak iç ortam şarttır. Vajene bırakılan spermlerin sağlıklı biçimde kadın rahim ağzı kanalından geçerek ilerlemesi ve tüplerde döllenmenin gerçekleşmesi ancak böyle mümkündür.
Son dönem bilimsel veriler çocuk sahibi olamayan çiftlerin değerlendirilmesi ve aşılama ve tüp bebek yöntemine yönlendirilmesi aşamaları titizlikle basamak basamak gerçekleştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Direkt tüp bebek gibi yardımcı üreme yolarına başvurmaktan kaçınılmalıdır. Çiftler için maliyeti düşük; kolay ve en fazla yarar sağlama olasılığı olan tedavi yönteminin seçilmesi gerekliliği kaçınılmazdır.
Sebebi açıklanamayan kısırlığı olan çiftlerin aşılama; tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri kullanılmadan önce yapması gerekenler;
Varsa sigara ve alkol alışkanlığının bırakılması
Dölleme kapasitesi azalmış erkeğin; doktorunuzun önereceği antioksidanları düzenli olarak kullanması
Dölleme kapasitesi azalmış kadının; doktorunuzun önereceği antioksidanları düzenli olarak kullanması
Sperm sayısını ve motilitesini artıracak doğru davranışların öğretilmesi
Rahim ağzı mukus akışkanlığını düzenleyecek etkinlikteki FDA onaylı lumbrikan maddelerin kullanılması
Kadın üreme sisteminin bozulan pH sının düzenlenmesi
Rahim ağzı salgılarında var olan antisperm antikorların sperm canlılığını etkilemesini engelleyecek tedavilerin alınması
Spermin antikorlara karşı güçlenmesini sağlayacak ek tedavilerin alınması
Spermde ve rahim ağzı mukusunda bulunan allerjik etkenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik tedavilerin alınması
Birleşmenin olmadığı günler için doktorunuzun önereceği doğru davranış modeline uyulması
Doktorunuzun önereceği bu tedavilerle; sebebi bilinmeyen ya da izah edilemeyen kısırlığı olan çiftlerde; erkekte sperm sayısı ve hareketlilik azlığı olanlarda; kadında tek tüpün tıkalı olduğu durumlarda; polikistik over sendromu hastalarında; hormonal düzensizlik yaşayanlarda son derece yüz güldürücü başarı elde etmek mümkündür.
Açıklanamayan nedenlerde dolayı çocuk sahibi olamayan çiftlerin tedavileri hakkında profesyonel destek almak için randevu almaktan çekinmeyin...
Referanslar
World Health Organization. WHO Manual for the Standardised Investigation and Diagnosis of the Infertile Couple. Cambridge: Cambridge University Press; 2000.
Rosenwaks Z; Davis OK; Damario MA. The role of maternal age in assisted reproduction. Hum Reprod 1995;10(Suppl 1):165-173.
Agency for Health Care Policy and Research. Clinical Practice Guidelines Development; Methodological Perspectives. US Department of Health and Human Services; Public Health Service; Washington DC;1992; pp. 115-127.
World Health Organization. WHO Laboratory Manual for the Examination of Human Semen and Sperm-cervical Mucus Interaction. 4th edn. Cambridge: Cambridge University Press; 1999.
Ayşe Ender Yumru; Banu Öndeş. Approach to the Infertile Couple and Choice of the Optimum Patient for In Vitro Fertilization. JAREM 2011; 1: 57-60