Rahim (Uterus) sarkması; pelvis taban kaslarının ve bağlarının zayıflaması sonucu rahime yeterli desteği sağlayamaması ile rahimin aşağı doğru kayması bazen vajinadan dışarı doğru çıkması durumudur.
Rahim sarkması her yaştan kadında görülebilmekle birlikte ileri yaş kadınlarda daha sık görülen ve kadınların yaşam kalitesini düşüren bir sorundur.
Fazla sayıda doğum yapmış olmak iri bebek doğurmak ve zorlu doğum yapmış olmak önemli bir risk faktörüdür. Ancak genetik nedenlerle ya da yaşam alışkanlıklarına bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Hafif derece olan rahim sarkması genellikle tedavi gerektirmez ancak eğer rahim sarkması sizi rahatsız ediyor ve normal hayatınızı engelliyorsa tedavi olabilirsiniz. İleri evre rahim sarkması mutlaka tedavi gerektirir.
Kasık bölgesinde baskı ya da vajinanın içinde şişkinlik hissedilmesi
Rahimin aşağıya doğru çekiliyormuş gibi hissedilmesi
Vajinanın içinden bir şey çıkacakmış gibi hissedilmesi
Vajinanın içinden çıkan dokuların ele gelmesi
Vajinanın kanaması ya da akıntıların artması
İdrar yapmada zorluk
İdrar yolları iltihaplarının sık tekrar etmesi
Öksürme ve hapşırma ile idrar kaçırma
Bağırsakların boşaltılmasında zorluk çekilmesi
Bel ağrısı
Cinsel birliktelik esnasında rahatsızlık duyulması ya da ortaya çıkan ağrı.
Rahim sarkması tanısı rutin jinekolojik muayene sırasında konulabilir. Çoğunlukla kişi rahim sarkması durumunun farkındadır. Kişi ıkındığında vajina bölgesine baskı olup olmadığını kontrol eder. Kadınların bir kısmı bu sorunla ilgili belirtileri doktora söylemekten çekinmektedir. Bazen muayene esnasında bu sorun tesadüfen bile tespit edilebilmektedir. Ayrıca rahim sarkmasına idrar torbası ve bağırsak sarkması problemi de eşlik edebilmektedir.
Rahim sarkmasının tedavi şekli kişiye özel belirlenir. Rahim sarkmasının evresi kadının çocuk sahibi olup olmadığı ek hastalıklarının varlığı ve idrar kaçırma gibi ilave problemlerinin olması tedavi yönteminin belirlenmesinde belirleyicidir.
Tedavi ameliyat ile ya da ameliyatsız yöntemler ile mümkündür.
İleri evre tedavi gerektiren bir rahim sarkması var ve herhangi bir nedenle cerrahi müdahale uygulanamıyorsa (örneğin hastanın ameliyat olmayı reddetmesi ya da ileri yaş ve ek hastalıkları nedeniyle çok yüksek risk var ise) “pesser” adı verilen ve vajene yerleştirilip sarkan organa destek veren ve rahatlama sağlayan malzemeler kullanılır.
Çok çeşitli modelleri olan pesser hastaya göre seçilir. Periyodik aralıklarla değiştirilmesi ya da bakımının yapılması gerekmektedir.
Sarkmaya neden olan kasların kendi dokularınız ya da sentetik malzemelerle desteklenmesiyle sorun giderilir. Hastaya özel değerlendirilerek rahmin alınması da uygulanabilir ve vajen kubbesi askı işlemi uygulanabilir.
Vajinal yoldan laparoskopik ya da robotik olarak operasyon gerçekleştirilebilir.
Bazı tedbirler ile rahim sarkmasının görülme sıklığı azaltılabilir:
Kegel egzersizleri: Bu egzersizler özellikle doğum sonrası etkilenen pelvik taban kaslarınızı güçlendirebilir.
Kegel egzersizi yapabilmek için aşağıdaki adımları izleyin:
Pelvis taban kaslarınızı (idrarını durdurmak için kullandığınız kaslarınızı) sıkın (kasın).
Sıkma işlemini 5 saniye boyunca devam ettirin sonra 5 saniye gevşek bırakın.
Bu egzersizi her seferinde 10 defa günde 3 set olarak yapın.
Pilates: Bu egzersiz yöntemi ilgili kaslarınızın güçlenmesine yardımcı olur.
Kronik Kabızlığın önlenmesi ve tedavi edilmesi: Fazla miktarda sıvı alın. Meyve sebze fasulye ve tam tahıllı gevrekler gibi yüksek lifli yiyecekleri yiyin.
Ağır kaldırmaktan kaçınma ve ağır kaldırırken doğru yöntemi kullanmak: Ağır bir şey kaldırırken bel ve sırtınız yerine bacaklarınızı kullanın.
Kronik öksürüğü kontrol altına almak: Sigara içmeyin ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOACH) veya bronşit için tedavi alın
Kilo almaktan kaçınmak: Ideal kilonuzu ve eğer ihtiyacınız varsa kilo verme stratejinizi belirleyin.