Obezite (Kilo Fazlalığı/Şişmanlık)
Kilo fazlalığı ve obez (şişman) insan sayısı her geçen gün artmaktadır. Giderek artan şehirleşme; hareket azlığı; çocuk ve gençlerin televizyon ve bilgisayar başında geçirdikleri sürenin kontrol edilemez düzeyde artması; neredeyse bebeklik döneminden itibaren televizyon; bilgisayar ve elektronik oyuncaklar çok daha az hareket eden bir kuşak ortaya çıkartmıştır. Buna “beslenme alışkanlıklarındaki” değişiklikler de eklenince obezite zengin fakir ayrımı yapmadan küresel bir sorun haline gelmiş; Dünya’nın hem zengin hem de fakir ülkelerinde artmaya başlamıştır. Çünkü gıdaların enerji içeriği konusunda bilgisizlik; özensizlik; çocuğuna yeterince zaman ayıramayan anne baba ve daha birçok faktör sonucunda çocuk ve gençlerde kilo fazlalığı ve şişmanlık artmaktadır. Kilo fazlalığı ve şişmanlık sadece estetik bir sorun değildir. Çocuklarda erişkin dönemdeki bir çok önemli sağlık sorununun temelleri böylece atılmaktadır. Bu açıdan kilo fazlalığı ve şişmanlığın ÖNLENMESİ; TEDAVİSİ; BİRLİKTE GÖRÜLEN HASTALIKLARIN GETİRDİĞİ EKSTRA RİSKLERİN kontrol edilmesi açısından “HEKİM; ANNE-BABA; ÇOCUK-ERGEN; DİĞER AİLE BiREYLERİ” arasında iyi bir iletişim ile iyi yönetilmesi gereken bir sağlık durumudur obezite.
KİLO FAZLALIĞI VE OBEZİTE İÇİN TEMEL BİLGİLER
Dünya’da obez sayısı artıyor mu?
1980’lerden sonra Dünya’da obez insan sayısı iki kat artmıştır. 2008 yılında Dünya’da 20 yaşın üzerinde 1.4 milyar kilo fazlası insan olduğu hesaplanmıştır. 200 milyon erkek ve 300 milyon kadın obez (şişman) tanımı içine girmektedir. 2010 yılında ise Dünya’da 5 yaşın altında 40 milyon’dan fazla kilo fazlası olan çocuk bulunmaktadır.
Obezite’nin getirdiği riskler nelerdir?
Kilo fazlalığı ve obezite Dünya’da 5. en sık ölüm nedenidir. Her yıl 2.8 milyon erişkin kilo fazlalığı ve obezite ile ilişkili hastalıklardan ölmektedir. Diyabet; iskemik kalp hastalıkları; kanser’de ilişkili hastalıklar arasındadır.
Hastalıkların kilo fazlalığı ve obezite ile ilişkisi
• Diyabetlerin %44’ü;
• İskemik kalp hastallıklarının %23’ü;
• Kanserlerin %7-41’i
Obezite neden olur?
• Alınan ve harcanan kalori miktarının dengesizliği
• Enerji yoğun yiyeceklerin (yağ; şeker; tuz) fazla tüketilip; vitamin; mineral ve diğer mikrobesinlerin az tüketilmesi
• Fiziksel aktivitenin şehirleşme; ulaşım kullanımındaki ve iş yaşantısındaki değişiklikler nedeni ile giderek azalması
Kilo fazlalığı ve obezitenin yol açtığı hastalıkları
• Kalp hastalıkları ve kalp krizi
• Diabet
• Kas iskelet sistemi hastalıkları (özellikle osteoartrtit)
• Baz kanserler (endometrium; meme; kalın barsak) kanserleri
Çocuklarda obezite’nin birlikte olduğu hastalıklar
• İleride obez bir erişkin olması riski
• Erişkin yaşamda erken engelli durumlar ve erken ölümler
• Solunum problemleri
• Daha fazla kırık görülmesi
• Hipertansiyon
• İnsülin dirençliliği
• Kalp damar hastalıklarının erken belirtileri
• Erişkin yaşama dair sağlık risklerinin artması
Kilo fazlası ya da obez olunup olunmadığı nasıl anlaşılır
Vücut ağırlığının değerlendirilmesi için yapılan ölçüm Vücut kitle indeksidir (BMI; Body Mass index).
Vücut Kitle İndeksi şöyle hesaplanır;
BMI (Vücut kitle indeksi; Body mass index) = Vücut ağırlığı/Boy2 (kg/m2)
Vücut kitle indeksi nasıl yorumlanır?
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) kilo fazlalığı ve obeziteyi şöyle tanımlamaktadır.
Kilo fazlalığı: BMI ≥ 25
Obezite: BMI ≥ 30
Kaynaklar
1. WHO; Obesity and overweight Fact sheet N°311; May 2012
KİLO FAZLALIĞI VE OBEZİTE İÇİN TEMEL BİLGİLER
Dünya’da obez sayısı artıyor mu?
1980’lerden sonra Dünya’da obez insan sayısı iki kat artmıştır. 2008 yılında Dünya’da 20 yaşın üzerinde 1.4 milyar kilo fazlası insan olduğu hesaplanmıştır. 200 milyon erkek ve 300 milyon kadın obez (şişman) tanımı içine girmektedir. 2010 yılında ise Dünya’da 5 yaşın altında 40 milyon’dan fazla kilo fazlası olan çocuk bulunmaktadır.
Obezite’nin getirdiği riskler nelerdir?
Kilo fazlalığı ve obezite Dünya’da 5. en sık ölüm nedenidir. Her yıl 2.8 milyon erişkin kilo fazlalığı ve obezite ile ilişkili hastalıklardan ölmektedir. Diyabet; iskemik kalp hastalıkları; kanser’de ilişkili hastalıklar arasındadır.
Hastalıkların kilo fazlalığı ve obezite ile ilişkisi
• Diyabetlerin %44’ü;
• İskemik kalp hastallıklarının %23’ü;
• Kanserlerin %7-41’i
Obezite neden olur?
• Alınan ve harcanan kalori miktarının dengesizliği
• Enerji yoğun yiyeceklerin (yağ; şeker; tuz) fazla tüketilip; vitamin; mineral ve diğer mikrobesinlerin az tüketilmesi
• Fiziksel aktivitenin şehirleşme; ulaşım kullanımındaki ve iş yaşantısındaki değişiklikler nedeni ile giderek azalması
Kilo fazlalığı ve obezitenin yol açtığı hastalıkları
• Kalp hastalıkları ve kalp krizi
• Diabet
• Kas iskelet sistemi hastalıkları (özellikle osteoartrtit)
• Baz kanserler (endometrium; meme; kalın barsak) kanserleri
Çocuklarda obezite’nin birlikte olduğu hastalıklar
• İleride obez bir erişkin olması riski
• Erişkin yaşamda erken engelli durumlar ve erken ölümler
• Solunum problemleri
• Daha fazla kırık görülmesi
• Hipertansiyon
• İnsülin dirençliliği
• Kalp damar hastalıklarının erken belirtileri
• Erişkin yaşama dair sağlık risklerinin artması
Kilo fazlası ya da obez olunup olunmadığı nasıl anlaşılır
Vücut ağırlığının değerlendirilmesi için yapılan ölçüm Vücut kitle indeksidir (BMI; Body Mass index).
Vücut Kitle İndeksi şöyle hesaplanır;
BMI (Vücut kitle indeksi; Body mass index) = Vücut ağırlığı/Boy2 (kg/m2)
Vücut kitle indeksi nasıl yorumlanır?
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) kilo fazlalığı ve obeziteyi şöyle tanımlamaktadır.
Kilo fazlalığı: BMI ≥ 25
Obezite: BMI ≥ 30
Kaynaklar
1. WHO; Obesity and overweight Fact sheet N°311; May 2012