İnternet Bağımlılığı ve Tedavisi
İnternet bağımlılığı nedir?
Kişinin okul; iş ya da aile yaşamını bozacak kadar uzun süre internet başında zaman geçirmesi ve zarar gördüğünün farkında olmasına karşın bu davranışından vazgeçememesi "internet bağımlılığı" olarak adlandırılır.
İnternet bağımlılığı Nasıl ortaya çıkar?
Teknolojik gelişmelerin insanoğlunun yaşamını kolaylaştırdığı kadar; beklenmedik güçlükleri de beraberinde getirdiği bilinen bir gerçektir. İnternet kulllanımı bu durumun en tipik örneklerinden birisidir. Bilgiye hızlı ve kolay ulaşabilmek; dünyanın bir başka ucundaki birisiyle sohbet edebilmek; internet üzerinden alşveriş yapmak; başkalarıyla oyun oynayabilmek; erotik ya da pornografik yayınlara ulaşabilmek gibi birtakım ayrıcalıklar insanı güçlü bir çekime maruz bırakır.
Amacına uygun kullanan kişi için eşsiz bir enstrüman iken; kullanımı kontrolden çıktığında internet insanın en yakınındaki tehdit haline gelir. Özellikle isteklerini; dürtülerini kontrol etmekte güçlük yaşayan ergenlerin risk altında olduğunu söyleyebiliriz. Bir yanda gerçek yaşamın bunaltıcı talepleri (sürekli ders çalışmak; sınavlara hazırlanmak; ana-babanın kurallarına uymak gibi); diğer yanda neredeyse sınırsız özgürlük vaadeden bir ortam. Derslerden bunalan bir ergenin sanal ortama sığınması çok da sürpriz bir sonuç olmasa gerek. Sadece ergenlerin değil; erişkinlerin de internet ortamının suni ama fazlasıyla özgür ortamında yitip gittiğini görürüz. İlişki biter; evlilik birliği dağılır.
İnternet bağımlılığın belirtilerini sıralayalım:
· Gereğinden uzun süre internet başında zaman geçirilir; ancak daha fazlası istenir.
· İnternet kullanılmadığı zaman sıkıntı; huzursuzluk; sinirlilik ortaya çıkar ve zihin sürekli internet konusuyla meşguldür.
· Yeniden internet kullanınca rahatlama hissedilir.
· İnternet aşırı kullanımından dolayı ders başarısı düşer; mesleki; iş ya da aile yaşamı ciddi şekilde etkilenir.
· Kısa süre kullanım planlanarak internet başına oturulur; ancak saatlerce internet kullanımı sonlandırılamaz.
· Sorun farkına varılır; internet bırakılmaya çalışılır; ancak başarılı olunamaz.
Bu sorunun çözümünde ne yapılabilir?
· Sorunu yaşayan kişi bir öğrenci ya da ergen ise; aile bilgisayarı ortak kullanılan bir odada bulundurabilir. Bu sayede; aile çocuğunun internet kullanım süresini; kullanım şeklini daha kolay denetleyebilir. Bu yöntem; ayrıca internet bağımlısı olan kişinin de kendisini kontrol etmesine yardımcı olur.
· Sorunu yaşayan bir öğrenciyse; ana-baba internet kullanımının verdiği zararı gerekçe göstererek; evde bulunan bilgisayarı kaldırabilir. Bir süre geçtikten sonra; çocuğa koşullu olarak yeniden internet kullanma şansı verilebilir. Bu konuda ana-babanın ortak hareket etmesi ve kararlı olması olumlu sonuç olasılığını artırır.
· Sosyal yönü güçlü olmadığı için; gerçek yaşamda kendini ifade edemeyen kişi sanal ortamda bunu gerçekleştiriyor olabilir. Bu durumda; kişinin sosyalliğini güçlendirmek; varsa sosyal fobi (sosyal ortamlarda aşırı heyecanlanma ve çekingenlik) gibi bir psikiyatrik hastalığı tedavi etmek gerekir.
· Ayrıca; bir ruh sağlığı profesyonelinden (psikiyatrist; çocuk ve ergen psikiyatristi; psikolog; psikolojik danışman gibi) yardım almak sorunun çözümünü kolaylaştıracaktır.
Dr. İbrahim Ateş
Psikiyatri Uzmanı
Kişinin okul; iş ya da aile yaşamını bozacak kadar uzun süre internet başında zaman geçirmesi ve zarar gördüğünün farkında olmasına karşın bu davranışından vazgeçememesi "internet bağımlılığı" olarak adlandırılır.
İnternet bağımlılığı Nasıl ortaya çıkar?
Teknolojik gelişmelerin insanoğlunun yaşamını kolaylaştırdığı kadar; beklenmedik güçlükleri de beraberinde getirdiği bilinen bir gerçektir. İnternet kulllanımı bu durumun en tipik örneklerinden birisidir. Bilgiye hızlı ve kolay ulaşabilmek; dünyanın bir başka ucundaki birisiyle sohbet edebilmek; internet üzerinden alşveriş yapmak; başkalarıyla oyun oynayabilmek; erotik ya da pornografik yayınlara ulaşabilmek gibi birtakım ayrıcalıklar insanı güçlü bir çekime maruz bırakır.
Amacına uygun kullanan kişi için eşsiz bir enstrüman iken; kullanımı kontrolden çıktığında internet insanın en yakınındaki tehdit haline gelir. Özellikle isteklerini; dürtülerini kontrol etmekte güçlük yaşayan ergenlerin risk altında olduğunu söyleyebiliriz. Bir yanda gerçek yaşamın bunaltıcı talepleri (sürekli ders çalışmak; sınavlara hazırlanmak; ana-babanın kurallarına uymak gibi); diğer yanda neredeyse sınırsız özgürlük vaadeden bir ortam. Derslerden bunalan bir ergenin sanal ortama sığınması çok da sürpriz bir sonuç olmasa gerek. Sadece ergenlerin değil; erişkinlerin de internet ortamının suni ama fazlasıyla özgür ortamında yitip gittiğini görürüz. İlişki biter; evlilik birliği dağılır.
İnternet bağımlılığın belirtilerini sıralayalım:
· Gereğinden uzun süre internet başında zaman geçirilir; ancak daha fazlası istenir.
· İnternet kullanılmadığı zaman sıkıntı; huzursuzluk; sinirlilik ortaya çıkar ve zihin sürekli internet konusuyla meşguldür.
· Yeniden internet kullanınca rahatlama hissedilir.
· İnternet aşırı kullanımından dolayı ders başarısı düşer; mesleki; iş ya da aile yaşamı ciddi şekilde etkilenir.
· Kısa süre kullanım planlanarak internet başına oturulur; ancak saatlerce internet kullanımı sonlandırılamaz.
· Sorun farkına varılır; internet bırakılmaya çalışılır; ancak başarılı olunamaz.
Bu sorunun çözümünde ne yapılabilir?
· Sorunu yaşayan kişi bir öğrenci ya da ergen ise; aile bilgisayarı ortak kullanılan bir odada bulundurabilir. Bu sayede; aile çocuğunun internet kullanım süresini; kullanım şeklini daha kolay denetleyebilir. Bu yöntem; ayrıca internet bağımlısı olan kişinin de kendisini kontrol etmesine yardımcı olur.
· Sorunu yaşayan bir öğrenciyse; ana-baba internet kullanımının verdiği zararı gerekçe göstererek; evde bulunan bilgisayarı kaldırabilir. Bir süre geçtikten sonra; çocuğa koşullu olarak yeniden internet kullanma şansı verilebilir. Bu konuda ana-babanın ortak hareket etmesi ve kararlı olması olumlu sonuç olasılığını artırır.
· Sosyal yönü güçlü olmadığı için; gerçek yaşamda kendini ifade edemeyen kişi sanal ortamda bunu gerçekleştiriyor olabilir. Bu durumda; kişinin sosyalliğini güçlendirmek; varsa sosyal fobi (sosyal ortamlarda aşırı heyecanlanma ve çekingenlik) gibi bir psikiyatrik hastalığı tedavi etmek gerekir.
· Ayrıca; bir ruh sağlığı profesyonelinden (psikiyatrist; çocuk ve ergen psikiyatristi; psikolog; psikolojik danışman gibi) yardım almak sorunun çözümünü kolaylaştıracaktır.
Dr. İbrahim Ateş
Psikiyatri Uzmanı