Bel ve Boyun Fıtığı Tedavisinde Ameliyatsız Çözüm Manuel Terapi
manuel tedavi-terapi
Omurga ve eklemlerdeki fonksiyonel bozuklukların elle tedavi edilmesi yöntemidir.Vucut da fonksiyonel bir bozukluk oldugu zaman cevap olarak agrı oluşacaktır;bu nedenle lokomotor sistemin yani kas ve iskelet sisteminin iyi bir sekilde değerlendirilmesi gerekir.Bu tedaviyi uygulayacak uzmanın vucut sistemlerini çok iyi bilmesi gerekir ülkemizdede dünyada olduğu gibi bu yöntem fizyoterapistler tarafından basarılı bir şekilde uygulanmaktadır.
MANUEL TEDAVİ:
TERAPİST VE HASTA İÇİN ÖNEMİ:
DAHA GUVENLİ TEDAVİ
DAHA ETKİLİ TEDAVİ
TEDAVİNİN SÜRESİNİ AZALTMA
MANUEL TEDAVİ
A:Hem teshis hemde tedavi tekniklerini içerir.
B:Özellikle kas iskelet sistemine ait yaralanmaların ve fonksiyonel bozuklukların tedavisinde kullanılır.
C:Refleks tedavi olarakta tanımlanır.
D:Eklem yapılarının mobilizasyonu ile oluşturulan refleks reaksiyonlar eklemdeki agrılı durumlar ve fonksiyon bozukluklarında etkili olur.
UYGULAMA ALANLARI
BEL RAHATSIZLIKLARI: Bel fıtıgı-bel fıtıgı-kas agrıları-kanal daralması
OMUZ RAHATSIZLIKLARI:Donuk omuz-omuz kısıtlıkları-brakial plexus yaralanması-impingement sendromu
DİZ PROBLEMLERİNDE:Diz agrılarında-menuskus yaralanmalarında –bag yaralanmalarında-diz limitasyonlarında-diz kireçlenmelerinde
AYAK- AYAK BİLEĞİ PROBLEMLERİNDE
BOYUN RAHATSIZLIKLARINDA:Boyun agrılarında-boyun fıtıklarında-boyun düzleşmelerinde
DİRSEK PROBLEMLERİNDE:Drsek limitasyonları-lateral epikondilit (Tenisci dirseği)-medial epikondilit-dirsek agrılarında
FİBROMYALJİ –MYOFACİAL AGRI SENDROMUNDA
EL- EL BİLEĞİ PROBLEMLERİNDE :Tendon yaralanmalarında-sinir yaralanmalarında-dupuytren kontrakturu-
deqvervain tenosinoviti-karpal tunel sendromu
LOMBER DİSK HERNİASYONU (BEL FITIĞI) MANUEL TERAPİ
Bel omurlarının diskinin dejenere(yapısının bozulması) olarak bir veya birkaç komponentinin lateral(YAN); posterior(ARKA) ve posterolaterale(ARKA-YAN) doğru yer değiştirmesi sonucu; sinirsel dokulara bası yapması ile ortaya çıkan klinik tablodur.
DİSK HERNİASYONUNUN TİPLERİ
BULGİNG (Anulusta bombeleşme ): Normalde anulus fibrosusun(DİSK YAPISI) arka düzlemi konkavdır. Disk dejenerasyon anulusta bombeleşmeye neden olur. Nücleus pulposus(DİS YAPININ İÇİNDEKİ SIVI);anulus fibrosus lamelleri arasından hafif geriye doğru ilerlediğinde arka düzlem konveks bir görünüm kazanır. Bu herniasyonun başlangıç aşaması olarak düşünülebilir.
DİSK PROTRÜZYONU : posterior da az sayıda lamel kalırsa disk protruzyonu oluşur. Nücleus pulposus tüm lamelleri yırtıp PLL altına yerleşmişse ekstrüde fragman;kanal içine yerleşirse sekestre(İLERİ DÖNEM)fragman denir.
Herniasyonlar(FITIK) her yöne doğru olabilir. Ancak anatomik olarak diskin anteriorunun(ÖN) daha kuvvetli olması nedeniyle herniasyonlar daha çok lateral;posterolateral ve posterior yönlerde oluşur ayrıca aksilar herniasyonlar da vardır. Burada disk materyali sinir kökü ve dura arasındaki kısımdan protrüze olmuştur.
SEMPTOM VE BULGULAR
Lumbal disk hernilerinde semptom ve bulgular herniasyon çeşidine göre ve özellikle yönüne göre değişmektedir.
AĞRI : hastalar genellikle beldeki künt bir ağrıdan yakınırlar. Ağrı bazen hareketi kısıtlayacak kadar şiddetlidir. Bel ağrısı alt ekstremiteye(Bacaklara) yayılabilir.
DUYU KAYBI : Sinir kökü basısına bağlı olarak yüzeyel duyu kaybı görülür. Duyu kaybı cerrahi tedaviyi takiben en geç düzelen belirtidir.
KUVVET KAYBI : Sinir kökünün uzun süreli ve etkili bir basıya maruz kaldığını belirler. Alt ekstremite(Bacak) kaslarında görülür.
Ağrıya bağlı olarak gövde hareketlerinde kısıtlılık
SKOLYOZ (OMURGADA EĞRİLİK) : Ağrıya bağlı olarak gelişir. Eğer herni köke lateralden basıyorsa açıklığı lezyon tarafına bakan skolyoz görülebilir.
LUMBAL BÖLGE DİSK HERNİLERİNDE İNSİDANS VE LOKALİZASYON
Tüm disk hernilerinin %90’ını oluşturduğu belirtilmektedir. Bunun ise %80-90 L4-L5 ve L5-S1seviyelerinde görülmektedir. Genellikle erkeklerde daha sık ortaya çıkmakta ve bu sıklıkla %80-65 arasında değişmektedir. Hastalığın en sık görüldüğü yaşlar 30-50 yaşlarıdır. 60 yaştan sonra görülmesi enderdir
LUMBAL DİSK HERNİLERİNİN ETYOLOJİSİNDE ROL OYNAYAN RİSK FAKTÖRLERİ
20 yaş üstü risk grubudur. Oluşumunda en önemli rolü mekanik güçler oynar. Obesite; ağır yük kaldırma; ağır fiziksel işlerde çalışma; interdiskal basınç değişimi; vibrasyon; tekrarlayan mikro travmalar; eğilme; bükülme; dönme gibi aktivitelere maruz kalma; erkek olmak; uzun boylu olmak ve bacak eşitsizlikleri gibi antropometrik faktörler; skolyoz; aşırı jimnastik aktivitesi yapmak; genetik yatkınlık; depresyon risk faktörleri arasındadır.
TEDAVİ
Lumbal bölge patolojilerinde hastanın durumuna göre uygulanabilecek tedavi yöntemleri 4 grup altında toplanabilir;
Medikal tedavi
Cerrahi tedavi
Konservatif tedavi
Rehabilitasyon
Omurga ve eklemlerdeki fonksiyonel bozuklukların elle tedavi edilmesi yöntemidir.Vucut da fonksiyonel bir bozukluk oldugu zaman cevap olarak agrı oluşacaktır;bu nedenle lokomotor sistemin yani kas ve iskelet sisteminin iyi bir sekilde değerlendirilmesi gerekir.Bu tedaviyi uygulayacak uzmanın vucut sistemlerini çok iyi bilmesi gerekir ülkemizdede dünyada olduğu gibi bu yöntem fizyoterapistler tarafından basarılı bir şekilde uygulanmaktadır.
MANUEL TEDAVİ:
TERAPİST VE HASTA İÇİN ÖNEMİ:
DAHA GUVENLİ TEDAVİ
DAHA ETKİLİ TEDAVİ
TEDAVİNİN SÜRESİNİ AZALTMA
MANUEL TEDAVİ
A:Hem teshis hemde tedavi tekniklerini içerir.
B:Özellikle kas iskelet sistemine ait yaralanmaların ve fonksiyonel bozuklukların tedavisinde kullanılır.
C:Refleks tedavi olarakta tanımlanır.
D:Eklem yapılarının mobilizasyonu ile oluşturulan refleks reaksiyonlar eklemdeki agrılı durumlar ve fonksiyon bozukluklarında etkili olur.
UYGULAMA ALANLARI
BEL RAHATSIZLIKLARI: Bel fıtıgı-bel fıtıgı-kas agrıları-kanal daralması
OMUZ RAHATSIZLIKLARI:Donuk omuz-omuz kısıtlıkları-brakial plexus yaralanması-impingement sendromu
DİZ PROBLEMLERİNDE:Diz agrılarında-menuskus yaralanmalarında –bag yaralanmalarında-diz limitasyonlarında-diz kireçlenmelerinde
AYAK- AYAK BİLEĞİ PROBLEMLERİNDE
BOYUN RAHATSIZLIKLARINDA:Boyun agrılarında-boyun fıtıklarında-boyun düzleşmelerinde
DİRSEK PROBLEMLERİNDE:Drsek limitasyonları-lateral epikondilit (Tenisci dirseği)-medial epikondilit-dirsek agrılarında
FİBROMYALJİ –MYOFACİAL AGRI SENDROMUNDA
EL- EL BİLEĞİ PROBLEMLERİNDE :Tendon yaralanmalarında-sinir yaralanmalarında-dupuytren kontrakturu-
deqvervain tenosinoviti-karpal tunel sendromu
LOMBER DİSK HERNİASYONU (BEL FITIĞI) MANUEL TERAPİ
Bel omurlarının diskinin dejenere(yapısının bozulması) olarak bir veya birkaç komponentinin lateral(YAN); posterior(ARKA) ve posterolaterale(ARKA-YAN) doğru yer değiştirmesi sonucu; sinirsel dokulara bası yapması ile ortaya çıkan klinik tablodur.
DİSK HERNİASYONUNUN TİPLERİ
BULGİNG (Anulusta bombeleşme ): Normalde anulus fibrosusun(DİSK YAPISI) arka düzlemi konkavdır. Disk dejenerasyon anulusta bombeleşmeye neden olur. Nücleus pulposus(DİS YAPININ İÇİNDEKİ SIVI);anulus fibrosus lamelleri arasından hafif geriye doğru ilerlediğinde arka düzlem konveks bir görünüm kazanır. Bu herniasyonun başlangıç aşaması olarak düşünülebilir.
DİSK PROTRÜZYONU : posterior da az sayıda lamel kalırsa disk protruzyonu oluşur. Nücleus pulposus tüm lamelleri yırtıp PLL altına yerleşmişse ekstrüde fragman;kanal içine yerleşirse sekestre(İLERİ DÖNEM)fragman denir.
Herniasyonlar(FITIK) her yöne doğru olabilir. Ancak anatomik olarak diskin anteriorunun(ÖN) daha kuvvetli olması nedeniyle herniasyonlar daha çok lateral;posterolateral ve posterior yönlerde oluşur ayrıca aksilar herniasyonlar da vardır. Burada disk materyali sinir kökü ve dura arasındaki kısımdan protrüze olmuştur.
SEMPTOM VE BULGULAR
Lumbal disk hernilerinde semptom ve bulgular herniasyon çeşidine göre ve özellikle yönüne göre değişmektedir.
AĞRI : hastalar genellikle beldeki künt bir ağrıdan yakınırlar. Ağrı bazen hareketi kısıtlayacak kadar şiddetlidir. Bel ağrısı alt ekstremiteye(Bacaklara) yayılabilir.
DUYU KAYBI : Sinir kökü basısına bağlı olarak yüzeyel duyu kaybı görülür. Duyu kaybı cerrahi tedaviyi takiben en geç düzelen belirtidir.
KUVVET KAYBI : Sinir kökünün uzun süreli ve etkili bir basıya maruz kaldığını belirler. Alt ekstremite(Bacak) kaslarında görülür.
Ağrıya bağlı olarak gövde hareketlerinde kısıtlılık
SKOLYOZ (OMURGADA EĞRİLİK) : Ağrıya bağlı olarak gelişir. Eğer herni köke lateralden basıyorsa açıklığı lezyon tarafına bakan skolyoz görülebilir.
LUMBAL BÖLGE DİSK HERNİLERİNDE İNSİDANS VE LOKALİZASYON
Tüm disk hernilerinin %90’ını oluşturduğu belirtilmektedir. Bunun ise %80-90 L4-L5 ve L5-S1seviyelerinde görülmektedir. Genellikle erkeklerde daha sık ortaya çıkmakta ve bu sıklıkla %80-65 arasında değişmektedir. Hastalığın en sık görüldüğü yaşlar 30-50 yaşlarıdır. 60 yaştan sonra görülmesi enderdir
LUMBAL DİSK HERNİLERİNİN ETYOLOJİSİNDE ROL OYNAYAN RİSK FAKTÖRLERİ
20 yaş üstü risk grubudur. Oluşumunda en önemli rolü mekanik güçler oynar. Obesite; ağır yük kaldırma; ağır fiziksel işlerde çalışma; interdiskal basınç değişimi; vibrasyon; tekrarlayan mikro travmalar; eğilme; bükülme; dönme gibi aktivitelere maruz kalma; erkek olmak; uzun boylu olmak ve bacak eşitsizlikleri gibi antropometrik faktörler; skolyoz; aşırı jimnastik aktivitesi yapmak; genetik yatkınlık; depresyon risk faktörleri arasındadır.
TEDAVİ
Lumbal bölge patolojilerinde hastanın durumuna göre uygulanabilecek tedavi yöntemleri 4 grup altında toplanabilir;
Medikal tedavi
Cerrahi tedavi
Konservatif tedavi
Rehabilitasyon