Sinüzit ve Üst Dişlerde Ağrı
Toplumda en fazla karşılaşılan sağlık sorunlarından biri olan sinüzit;burun tıkanıklığı;burun atkısı gibi belirtilerin dışında üst dişlerde ağrı ile de kendini gösterebiliyor
Sinüzit nedir ?
Sinüsler yüz ve kafa kemiklerimizin içerisine yerleşmiş içi havalı boşluklardır. Üst çene kemiğinde karşılıklı iki büyük yanak sinüsü; alın kemiği içerisinde bir büyük alın sinüsü; gözlerin arasına yerleşmiş küçük odacıklardan oluşan etmoid sinüsler ve kafa tabanında yerleşmiş bir de derin bir sinüsümüz bulunmaktadır.Sinüslerin ayrı ayrı ya da bölgesel olarak sadece bir yüz yarısında ya da hep birlikte iltahaplanma haline sinüzit denilmektedir.
Akut ve kronik sinüzitin farkları nelerdir?
Baş ağrısı;burun akıntısı ve ateş gibi belirtilerin yeni başladığı klinik tablo akut sinüzittir.Çoğu zaman farkında olmayız ama 10-15 günden beri sürmekte olan uzamış nezle hali aslında bir akut sinüzittir. Yıllarca tekrarlayan belirtilerle karşılaşıyorsak sinüzitin kronikleşmiş olduğu söylenebilir
Sinüzitin belirtileri nelerdir ?
Akut ve kronik sinüzitte farklı olmakla birlikte genel olarak ;burun tıkanıklığı; burun ve geniz akıntısı; burundan konuşma; koku alma bozuklukları; sık sık nezle grip olma ve bunların kolay kolay geçmeyişi; özellikle çocuklarda daha fazla olmak üzere inatçı öksürükler. Zaman zaman ateşte olur.
Sinüzit üst dişlerde neden ağrıya neden olur ?
Özellikle yanak sinüsleri (maksiler sinüsler); konumları nedeniyle üst çene dişleri ile yakın ilişkidedir. Bu bölgedeki dişlerden bazılarının kökleri yanak sinüsünün içine girmiş olabilir. Aslında bu durum herhangi bir soruna yol açmaz ancak bu dişlerin iltihaplandığı durumlarda veya diş çekimi sonrasında sinüzit gelişebilir. Eğer kökü yanak sinüsünün içinde olan bir diş çekilirse;sinüs boşluğu ile ağız içerisindeki kirli ortam arasında bağlantı olacaktır. “Oroantral fistül” olarak adlandırdığımız bu durumda ağızdaki bakteriler sinüs içerisine giderler ve sinüzite yol açarlar. Bu açıklık fark edildiği anda kapatılmalıdır; aksi halde sık tekrarlayan sinüzit atakları olur.
Çocuklar da sinüzit sık olur mu ?
Evet. Çocuklar daha sık viral üst solunum yolu infeksiyonlarına yakalandıkları için ve sinüsleri henüz tam olarak kendilerini temizleyemedikleri için daha kolay sinüzite yakalanabilirler. Ayrıca halk arasında geniz eti denilen adenoid varlığı ve bazı anatomik koşullar da sinüzit oluşumuna zemin hazırlayabilir. Ancak çocuk sinüzitlerini tanı koymak; izlemek ve tedavi etmek açısından erişkinlerinkinden farklı olarak ele almak gerekir
Sinüzit tedavisinde halk arasında yaygın olarak kullanılan;örneğin acı kavun gibi bazı bitkisel tedavi yöntemlerinin faydası nedir ?
Maalesef ülkemizde pek çok konuda olduğu gibi sinüzit tedavisinde de alternatif uygulamalar adı altında yanlış şeyler yapılabiliyor.Mesela halk arasında acı kavun denilen bitkinin suyunun; burna uygulandığında; sinüziti tedavi ettiği iddia ediliyor.Benim hastalarımın arasında da bu bitkiyi kullanan ve uygulama sonrası bol miktarda koyu sıvı aktığını söyleyenler var.
Halbuki akan sıvı kesinlikle iltihap değil.Acı kavun burun içindeki tüm dokuları kimyasal olarak yakmaktadır. Uygulama sonrası akan sıvı ise iltihap değil; kimyasal olarak yanmış dokulardır. Burun dokularını yakarak sinüzit tedavi edilemeyeceği gibi; acı kavuna bağlı alerjik şok ve ölüm riski olması bu bitkiyi oldukça tehlikeli yapıyor.Burun ve sinüs hastalıklarıyla yoğun olarak ilgilenen bir hekim olarak bu bitkinin kullanılmasını asla önermiyorum.Yani hastalarımız kaş yaparken göz çıkarma riskiyle de karşı karşıya kalabilirler.İlla ki bitkisel tedavi almak isteyen hastalara ise önerim ekinezya çayı olabilir.
Sinüzit tedavisinde yaklaşım nasıl olmalıdır ?
Sigara içen; alkol kullanan;sürekli kirli havayı soluyan yada klimatize kapalı ortamlarda çalışan bir kişinin;hijyen ve yaşam koşullarını iyileştirmediğiniz sürece tek başına tedavi yeterli olmaz.
Sinüzit tedavisinin de ilk seçenek hemen daima antibiyotiktir.Bazen oldukça uzun süre kullanmak gerekir.Dört hafta aralıksız tedavi verdiğim hastalarım var.Ancak bu noktada önemli olan tedaviye ara vermemek ve yarım bırakmamaktır.aksi takdirde yeterli fayda görülmez.
Sinüzitte ameliyata ne zaman karar vermek gerekir ?
Eğer hastamızın şikayetleri uzun süreli ilaç tedavileri ile geçmiyorsa; baş ağrıları hayatını olumsuz etkilemeye başlamışsa sinüzit ameliyatları tedavide seçenek olarak düşünülmelidir.Bazen sinüzit ile birlikte burun kemik eğirliği ya da burun etlerinin aşırı büyümesinden olabilir; bu durumda kombine bir yaklaşımla aynı anda hem burun hem sinüs ameliyatı yapılabilir.
Günümüzde yeni teknikler tanımlanmış olsa bile sinüslerin burun içine açıldığı kanalların cerrahi olarak endoskop yardımıyla özel aletler ile genişletilmesi oldukça yüz güldürücü sonuçlar verir.
Nasıl Korunabilirim: Hastaların sinüzit olmamak veya olunursa kolay tedavi edilebilmek için dikkat edebilecekleri birkaç şey vardır. Bunun için soğukta kalmamak; saçların ıslak kalmaması; yaşadıkları ortamın nemi ve ısısının uygun olması; sigaranın dumanında dahi kalınmaması;alerjiye yol açabilecek toz; duman veya diğer irritan maddelerden uzak kalınması gibi önlemler alınabilir.
Nasıl Tedavi Edilir: Sinüzit tedavisinde amaç bakterilerin yok edilmesi ve sinüslerin buruna açılan deliklerinin açılmasını sağlamaktır. Bu delikler açılmazsa sinüs iltihapları yok edilemez. Bakterilerin yok edilmesi antibiyotiklerle olur. En çok sinüzite sebep olan bakteriler hesaba katılarak antibiyotik seçilir. Antibiyotik seçimi için kültür ve antibiyogram yapılması çok seyrek başvurulan bir yöntemdir. Antibiyotik tedavisi en az 10 gün hatta bazen 15-20 gün sürmelidir.
Bunun dışında sinüs deliklerinin açılması için dekonjestan amaçlı kullanılan tablet ya da spreyler; ağrı kesiciler ve sinüzite yardımcı olan alerji gibi durumlar varsa bunlara uygun ilaçlar verilir. Dekonjestan spreyler 5 günden fazla kullanılmamalıdır. İlaçlara cevap alınmayan durumlarda sinüziti kolaylaştıran başka faktörlerin varlığı araştırılır ve uygun şekilde tedavi edilir. Ancak bazen ameliyat gerekebilir. Kronik sinüzitlerde de yine önce ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak sık sık alerji ya da kemik veya et gibi bir anatomik problem olduğu için ameliyatla tedavi gerekli olmaktadır.
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekli Olur: Akut sinüzitler genellikle ilaç tedavisine yanıt verdikleri için ameliyata nadiren ihtiyaç duyulur. Ancak kronik sinüzitlerde; burunda et veya kemik eğriliği ( deviasyon ) bulunması gibi durumlarda ya da komplikasyon gelişen vakalarda sinüzit ameliyatı gerekir.
Ameliyat Nasıl Yapılır: Sinüzit için yapılan ameliyatlar son yıllarda çok ilerlemiştir. Bu ilerlemenin en önemli sebebi endoskop denilen ve burun içine sokulan bir kamera aracılığı ile monitörden ameliyat yapmaya imkan veren cihazların kullanılmaya başlanmasıdır. Endoskopik yöntemle (görüntülü muayene ve ameliyat) hem burun içi gibi dar ve karanlık bir yerde çalışmak kolaylaşmaktadır hem de sinüzite yol açan asıl faktör düzeltilip diğer sağlam bölgelere dokunulmamaktadır. Bu ameliyat hem lokal hem de genel anestezi ile yapılabilir. Ameliyatta en önemli amaç; sinüz ağızlarının açılmasını sağlamak ve sinüslerin içini temizlemektir. Genellikle sadece burun içinden girmek yeterlidir. Bazen maksiller sinüse girmek için dudak altından çalışmak gerekebilir. Bu yöntemle burun içindeki et; kemik eğriliği gibi diğer hastalıklar da tedavi edilebilmektedir. Ameliyattan sonra hekimin tercihine göre burun içine tampon konabilir.
Ameliyatın Ne Gibi Komplikasyonları Vardır: Anestezi komplikasyonları dışında endoskopik ameliyatta en sık görülen problem kanamadır. Bu bazen cerrahın çalışmasını engelleyecek kadar şiddetli olur ve ameliyatta asıl amaç kanamayı durdurmak haline gelir. Bunun dışında burun ve sinüslerin çevresinde önemli organlar bulunduğu için ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bunlar arasında göz çukuru içine girilerek göz küresi ve sinirinin zedelenmesi; beyin zarının delinerek beyin sıvısının burun içine akması; beyine giden büyük damarların yaralanması; beyin absesi gibi ciddi problemlerin yanı sıra bazı küçük ve daha sonra tedavi edilebilen komplikasyonlar da vardır.
Ameliyattan Sonra Nelere Dikkat Etmeliyim: Endoskopik yöntemle yapılan ameliyattan sonra en önemli konu pansumanların uygun yapılmasıdır. Sinüzit ameliyatında pansuman burun içinin uygun şekilde temizlenmesi anlamına gelir. Bunun için başlangıçta birkaç günde bir daha sonra daha seyrek olarak doktorunuza gitmeniz gerekecektir. Kaç günde bir temizlenmesi gerektiği ameliyatın seyrine ve doktorun tercihine göre değişir. Doktorunuz her pansumandan sonra bir sonraki görüşme zamanını söyleyecektir. Hasta kendisi burun içini serum fizyolojikle yıkayarak yapışma ve birikintileri önlemeye çalışabilir.
Ameliyattan Sonra Sinüzitim Tekrarlar mı: Endoskopik yöntemle ameliyat yapılmaya başlandıktan sonra sinüzitin tekrarlama oranı son derece düşmüştür. Ancak yine de özellikle alerjinin rol oynadığı sinüzitlerde tekrar problem oluşması görülebilir. Alerji toplumumuzda sanıldığından çok daha sık görülmektedir.
Sinüzit nedir ?
Sinüsler yüz ve kafa kemiklerimizin içerisine yerleşmiş içi havalı boşluklardır. Üst çene kemiğinde karşılıklı iki büyük yanak sinüsü; alın kemiği içerisinde bir büyük alın sinüsü; gözlerin arasına yerleşmiş küçük odacıklardan oluşan etmoid sinüsler ve kafa tabanında yerleşmiş bir de derin bir sinüsümüz bulunmaktadır.Sinüslerin ayrı ayrı ya da bölgesel olarak sadece bir yüz yarısında ya da hep birlikte iltahaplanma haline sinüzit denilmektedir.
Akut ve kronik sinüzitin farkları nelerdir?
Baş ağrısı;burun akıntısı ve ateş gibi belirtilerin yeni başladığı klinik tablo akut sinüzittir.Çoğu zaman farkında olmayız ama 10-15 günden beri sürmekte olan uzamış nezle hali aslında bir akut sinüzittir. Yıllarca tekrarlayan belirtilerle karşılaşıyorsak sinüzitin kronikleşmiş olduğu söylenebilir
Sinüzitin belirtileri nelerdir ?
Akut ve kronik sinüzitte farklı olmakla birlikte genel olarak ;burun tıkanıklığı; burun ve geniz akıntısı; burundan konuşma; koku alma bozuklukları; sık sık nezle grip olma ve bunların kolay kolay geçmeyişi; özellikle çocuklarda daha fazla olmak üzere inatçı öksürükler. Zaman zaman ateşte olur.
Sinüzit üst dişlerde neden ağrıya neden olur ?
Özellikle yanak sinüsleri (maksiler sinüsler); konumları nedeniyle üst çene dişleri ile yakın ilişkidedir. Bu bölgedeki dişlerden bazılarının kökleri yanak sinüsünün içine girmiş olabilir. Aslında bu durum herhangi bir soruna yol açmaz ancak bu dişlerin iltihaplandığı durumlarda veya diş çekimi sonrasında sinüzit gelişebilir. Eğer kökü yanak sinüsünün içinde olan bir diş çekilirse;sinüs boşluğu ile ağız içerisindeki kirli ortam arasında bağlantı olacaktır. “Oroantral fistül” olarak adlandırdığımız bu durumda ağızdaki bakteriler sinüs içerisine giderler ve sinüzite yol açarlar. Bu açıklık fark edildiği anda kapatılmalıdır; aksi halde sık tekrarlayan sinüzit atakları olur.
Çocuklar da sinüzit sık olur mu ?
Evet. Çocuklar daha sık viral üst solunum yolu infeksiyonlarına yakalandıkları için ve sinüsleri henüz tam olarak kendilerini temizleyemedikleri için daha kolay sinüzite yakalanabilirler. Ayrıca halk arasında geniz eti denilen adenoid varlığı ve bazı anatomik koşullar da sinüzit oluşumuna zemin hazırlayabilir. Ancak çocuk sinüzitlerini tanı koymak; izlemek ve tedavi etmek açısından erişkinlerinkinden farklı olarak ele almak gerekir
Sinüzit tedavisinde halk arasında yaygın olarak kullanılan;örneğin acı kavun gibi bazı bitkisel tedavi yöntemlerinin faydası nedir ?
Maalesef ülkemizde pek çok konuda olduğu gibi sinüzit tedavisinde de alternatif uygulamalar adı altında yanlış şeyler yapılabiliyor.Mesela halk arasında acı kavun denilen bitkinin suyunun; burna uygulandığında; sinüziti tedavi ettiği iddia ediliyor.Benim hastalarımın arasında da bu bitkiyi kullanan ve uygulama sonrası bol miktarda koyu sıvı aktığını söyleyenler var.
Halbuki akan sıvı kesinlikle iltihap değil.Acı kavun burun içindeki tüm dokuları kimyasal olarak yakmaktadır. Uygulama sonrası akan sıvı ise iltihap değil; kimyasal olarak yanmış dokulardır. Burun dokularını yakarak sinüzit tedavi edilemeyeceği gibi; acı kavuna bağlı alerjik şok ve ölüm riski olması bu bitkiyi oldukça tehlikeli yapıyor.Burun ve sinüs hastalıklarıyla yoğun olarak ilgilenen bir hekim olarak bu bitkinin kullanılmasını asla önermiyorum.Yani hastalarımız kaş yaparken göz çıkarma riskiyle de karşı karşıya kalabilirler.İlla ki bitkisel tedavi almak isteyen hastalara ise önerim ekinezya çayı olabilir.
Sinüzit tedavisinde yaklaşım nasıl olmalıdır ?
Sigara içen; alkol kullanan;sürekli kirli havayı soluyan yada klimatize kapalı ortamlarda çalışan bir kişinin;hijyen ve yaşam koşullarını iyileştirmediğiniz sürece tek başına tedavi yeterli olmaz.
Sinüzit tedavisinin de ilk seçenek hemen daima antibiyotiktir.Bazen oldukça uzun süre kullanmak gerekir.Dört hafta aralıksız tedavi verdiğim hastalarım var.Ancak bu noktada önemli olan tedaviye ara vermemek ve yarım bırakmamaktır.aksi takdirde yeterli fayda görülmez.
Sinüzitte ameliyata ne zaman karar vermek gerekir ?
Eğer hastamızın şikayetleri uzun süreli ilaç tedavileri ile geçmiyorsa; baş ağrıları hayatını olumsuz etkilemeye başlamışsa sinüzit ameliyatları tedavide seçenek olarak düşünülmelidir.Bazen sinüzit ile birlikte burun kemik eğirliği ya da burun etlerinin aşırı büyümesinden olabilir; bu durumda kombine bir yaklaşımla aynı anda hem burun hem sinüs ameliyatı yapılabilir.
Günümüzde yeni teknikler tanımlanmış olsa bile sinüslerin burun içine açıldığı kanalların cerrahi olarak endoskop yardımıyla özel aletler ile genişletilmesi oldukça yüz güldürücü sonuçlar verir.
Nasıl Korunabilirim: Hastaların sinüzit olmamak veya olunursa kolay tedavi edilebilmek için dikkat edebilecekleri birkaç şey vardır. Bunun için soğukta kalmamak; saçların ıslak kalmaması; yaşadıkları ortamın nemi ve ısısının uygun olması; sigaranın dumanında dahi kalınmaması;alerjiye yol açabilecek toz; duman veya diğer irritan maddelerden uzak kalınması gibi önlemler alınabilir.
Nasıl Tedavi Edilir: Sinüzit tedavisinde amaç bakterilerin yok edilmesi ve sinüslerin buruna açılan deliklerinin açılmasını sağlamaktır. Bu delikler açılmazsa sinüs iltihapları yok edilemez. Bakterilerin yok edilmesi antibiyotiklerle olur. En çok sinüzite sebep olan bakteriler hesaba katılarak antibiyotik seçilir. Antibiyotik seçimi için kültür ve antibiyogram yapılması çok seyrek başvurulan bir yöntemdir. Antibiyotik tedavisi en az 10 gün hatta bazen 15-20 gün sürmelidir.
Bunun dışında sinüs deliklerinin açılması için dekonjestan amaçlı kullanılan tablet ya da spreyler; ağrı kesiciler ve sinüzite yardımcı olan alerji gibi durumlar varsa bunlara uygun ilaçlar verilir. Dekonjestan spreyler 5 günden fazla kullanılmamalıdır. İlaçlara cevap alınmayan durumlarda sinüziti kolaylaştıran başka faktörlerin varlığı araştırılır ve uygun şekilde tedavi edilir. Ancak bazen ameliyat gerekebilir. Kronik sinüzitlerde de yine önce ilaç tedavisi uygulanabilir. Ancak sık sık alerji ya da kemik veya et gibi bir anatomik problem olduğu için ameliyatla tedavi gerekli olmaktadır.
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekli Olur: Akut sinüzitler genellikle ilaç tedavisine yanıt verdikleri için ameliyata nadiren ihtiyaç duyulur. Ancak kronik sinüzitlerde; burunda et veya kemik eğriliği ( deviasyon ) bulunması gibi durumlarda ya da komplikasyon gelişen vakalarda sinüzit ameliyatı gerekir.
Ameliyat Nasıl Yapılır: Sinüzit için yapılan ameliyatlar son yıllarda çok ilerlemiştir. Bu ilerlemenin en önemli sebebi endoskop denilen ve burun içine sokulan bir kamera aracılığı ile monitörden ameliyat yapmaya imkan veren cihazların kullanılmaya başlanmasıdır. Endoskopik yöntemle (görüntülü muayene ve ameliyat) hem burun içi gibi dar ve karanlık bir yerde çalışmak kolaylaşmaktadır hem de sinüzite yol açan asıl faktör düzeltilip diğer sağlam bölgelere dokunulmamaktadır. Bu ameliyat hem lokal hem de genel anestezi ile yapılabilir. Ameliyatta en önemli amaç; sinüz ağızlarının açılmasını sağlamak ve sinüslerin içini temizlemektir. Genellikle sadece burun içinden girmek yeterlidir. Bazen maksiller sinüse girmek için dudak altından çalışmak gerekebilir. Bu yöntemle burun içindeki et; kemik eğriliği gibi diğer hastalıklar da tedavi edilebilmektedir. Ameliyattan sonra hekimin tercihine göre burun içine tampon konabilir.
Ameliyatın Ne Gibi Komplikasyonları Vardır: Anestezi komplikasyonları dışında endoskopik ameliyatta en sık görülen problem kanamadır. Bu bazen cerrahın çalışmasını engelleyecek kadar şiddetli olur ve ameliyatta asıl amaç kanamayı durdurmak haline gelir. Bunun dışında burun ve sinüslerin çevresinde önemli organlar bulunduğu için ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bunlar arasında göz çukuru içine girilerek göz küresi ve sinirinin zedelenmesi; beyin zarının delinerek beyin sıvısının burun içine akması; beyine giden büyük damarların yaralanması; beyin absesi gibi ciddi problemlerin yanı sıra bazı küçük ve daha sonra tedavi edilebilen komplikasyonlar da vardır.
Ameliyattan Sonra Nelere Dikkat Etmeliyim: Endoskopik yöntemle yapılan ameliyattan sonra en önemli konu pansumanların uygun yapılmasıdır. Sinüzit ameliyatında pansuman burun içinin uygun şekilde temizlenmesi anlamına gelir. Bunun için başlangıçta birkaç günde bir daha sonra daha seyrek olarak doktorunuza gitmeniz gerekecektir. Kaç günde bir temizlenmesi gerektiği ameliyatın seyrine ve doktorun tercihine göre değişir. Doktorunuz her pansumandan sonra bir sonraki görüşme zamanını söyleyecektir. Hasta kendisi burun içini serum fizyolojikle yıkayarak yapışma ve birikintileri önlemeye çalışabilir.
Ameliyattan Sonra Sinüzitim Tekrarlar mı: Endoskopik yöntemle ameliyat yapılmaya başlandıktan sonra sinüzitin tekrarlama oranı son derece düşmüştür. Ancak yine de özellikle alerjinin rol oynadığı sinüzitlerde tekrar problem oluşması görülebilir. Alerji toplumumuzda sanıldığından çok daha sık görülmektedir.