Sindirim Sistemi Hastalıklarında Beslenme
Reflü Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Reflü. Çağımızın hastalığı dersek yanlış söylememiş oluruz. Stres ve yanlış beslenmenin en temel neden oluşturduğu bu rahatsızlığı hayat tarzı değişikliği ile atlatmak veya hafifletmek hiç zor değil. Peki nedir reflünün diyeti? Reflü diyeti diye bir şey var mıdır?
Reflüde aslında kaçınılması gerekenler ve yapılması gerekenler diye iki uç vardır.
Kaçınılması gerekenler...
Kahve ve çay gibi kafein içeren içecekler
Asitli meyveler
Alkol
Nane ve naneli yiyecekler
Soğan; sarımsak; pırasa gibi soğangillerden sebzeler
Yağlı ve baharatlı yiyecekler; çok acı ve körili yiyecekler
Malt içecekler
Çikolata
Domates; salça; ketçap ve domates sosları
Gazlı içecekler
Et suyu ve et suyu içeren yiyecekler
Kızartma et ve salam; sucuk; sosis gibi et ürünleri
*** Kaçınılması gereken yiyecek ve içeceklerin tüketimlerini azaltır veya hiç tüketmezseniz reflü ataklarınız azalabilir ve doktor kontrolleri ile rahatsızlığınıza bağlı kullandığınız ilaçlar ile hiç reflü atağı geçirmeyebilirsiniz.
Peki neler tüketebiliriz?
Tam tahıllı ekmek ve ekmek çeşitleri
Makarna ve türevleri
Kafein içermeyen içecekler
Soğangiller hariç diğer sebzeler
Süt ve türevleri
Haşlanmış veya suda pişmiş yumurta
Haşlanmış veya fırında pişmiş ve suları süzülmüş et yemekleri
Reflü için ayrıca eğer kilo fazlanız var ise kilo verebilir; uyurken yastığınızı yükseltebilirsiniz. İlaç kullanımı için ise mutlaka doktor kontrolünde olmalısınız.
Ülser Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Ülser kısaca mide çeperinde meydana gelen yaraların neden olduğu bir rahatsızlıktır. Daha çok kronik etki göstermektedir. Yedikleriniz ve yaşam koşullarınıza bağlı olarak yaraların aktif ya da pasif olma durumları olabilmektedir.
Özellikle stres ve mide asit salgısını arttıran besinler ülserin baş düşmanlarıdır.
Ülserde Sippy diyeti adı verilen özellikle akut ve kanamalı durumlarda uygulanan katı bir diyet türü bulunmaktadır. Bu diyette hastaya sadece süt verilmektedir.
Ülserde de reflüdeki gibi yasak ve serbest besinler vardır.
Yasaklar
Kahve ve çay gibi kafein içeren içecekler
Asitli meyveler
Zeytin
Kuru meyveler
Kuruyemişler
Hardal
Çemen
Sucuk; salam; sosis; pastırma
Alkol
Turşu
Soğan; sarımsak; pırasa gibi soğangillerden sebzeler
Yağlı ve baharatlı yiyecekler; çok acı ve körili yiyecekler
Malt içecekler
Domates; tuzlu salça; ketçap ve domates sosları
Gazlı ve asitli içecekler
Et suyu ve et suyu içeren yiyecekler
Kızartma et ve et ürünleri
Serbestler
Beyaz ekmek
Makarna; pirinç ve türevleri
Kafein içermeyen içecekler
Soğangiller ve lahanagiller hariç diğer sebzeler
Süt ve türevleri
Haşlanmış veya suda pişmiş yumurta
Haşlanmış veya fırında pişmiş ve suları süzülmüş et veya sebze yemekleri
Ayrıca ülserde besinlerin yanında tüketim şekillerine de oldukça dikkat edilmelidir.
Az az sık sık beslenme kuralı uygulanmalıdır.
Besinler ne çok sıcak ne çok soğuk olmalıdır.
Besinler çok iyi bir şekilde ağızda çiğnendikten sonra yutulmalıdır ki mide ayrıca sindirmek için daha çok asit salgaması engellenmelidir.
Besinler pişirilirken hepsi çiğden konmalı kavurma işlemi yapılmamalıdır.
Spastik Kolon Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Daha çok kadınlarda görülen bu rahatsızlıkta barsaklar ya ishal ya da kabız olmaktadır. Barsaklar genelde normal şekilde çalışmamaktadır. Bunun nedenleri ise;
Kişilerin ruhsal durumları
Stres
Sıklıkla kullanılan laksatifler
Besin alerjileri
Spastik kolonda kişi; ishal ise ishale; kabız ise kabızlığa uygun beslenerek barsaklar dengede tutulmaya çalışılır.
Kişilerinde çay; kahve gibi yoğun kafein içerek içecekleri ve sigara tüketmesi istenmez.
Yine barsakları olumsuz etkileyecek alkol; kızartamlar ve yoğun baharatlı yiyeceklerden uzak durması istenir.
Peki İshalde ve Kabızlıkta Nasıl Beslenilmeli?
İshalde:
Yoğun posalı ve lifli besinler verilmez.
Daha çok nişasta içeriği yüksek muz; patates; pirinç lapası gibi besinler ile pektin miktarı yüksek elma gibi meyveler kullanılabilir.
Kişiler çokça su kaybettikleri için mutlaka bol bol su tüketilmelidir.
Yemeklere yağ eklenmez. Daha çok lapa tarzında yağsız yiyeceklerle besilenilmelidir.
Çay ve kahve tüketimi ile baharat kullanımı istenmez.
Kabızlıkta:
Yine ishalde olduğu gibi kabızlıkta da yeterli su tüketimi oldukça önemlidir. Kişinin günlük 2 litre su tüketmesi önemlidir.
Daha çok lifli besinler kabızlıkta etkindir.
Bol lifli yeşil yapraklı sebzeler; şeftali; portakal; mandalian gibi yüksek posa içeren meyveler ve tam tahıllı veya kepek ilaveli ekmekler tüketilmelidir.
Kabızlıkta ara öğün yapmak oldukça önemlidir. Sık sık lifli beslenilmelidir.
Kabızlıkta ayrıca posa miktarını arttırmada kuru meyvelerde oldukça önemlidir. Özellikle sabah aç karnına tüketilecek kuru incir; kuru kayısı veya kuru erik gibi meyvelerde barsak hızını arttırarak kabızlığa çözüm getirebilir.
Basur ve Beslenme
Aslında asıl adı hemoroid olan ve halk arasında basur olarak bilinen bu barsak sorunu makattaki bir varistir. Makatta bulunan toplar damar ağının şişip kanla dolması basur sorununu ortaya çıkartır.
Basurun genellikle kabızlık nedeni ile oluştuğu düşünülmektedir. Kabızlıkta uzun süre tuvalete çıkılmadığı için dışkının büyük bir kısmı sertleşir; çıkarılırken de zorlanılır ve makat kanal duvarı zedelenir. Bu da basurun oluşmasına zemin hazırlar. Ayrıca kabızlık basurun oluşmasına zemin hazırladığı gibi oluşmuş basur memelerinin yırtılmasına; kanamaya ve ağrıya da neden olabilir.
Basur oluşmasını önlemenin ve oluşan basurun tedavisini kolaylaştırmanın yollarından bir tanesi de beslenmedir. Özellikle kabızlık oluşumunu engelleyen lifli besinler basur oluşmanı önleyen en temel besinleridir. Lifler yani posa sebzelerde; meyvelerde; kurubaklagillerde ve tam tahıllı gıdalarda bulunmaktadır.
Lifin aslında en önemli işlevi barsaklarda hacim oluşturarak; dışkı hacmini arttırır ve dışkının barsaktan geçiş zamanını düzenler. Bu nedenle özellikle kronikleşmiş kabızlık tedavisinde yararlı etki göstermektedir.
Günde ortalam 2 litre su içmek de dışkı atımını arttıran bir diğer kuraldır.
Mide ve barsaklarınızda tahrişe neden olabilecek; çok tuzlu; bol baharatlı; salçalı; acılı besinlerden uzak durmanız basurunuzun artmasını engeller.
Alkol; çay ve kahve gibi barsaklarda hassasiyet yaratabilecek içeceklerden de uzak durmanız sorununuzun artmasını önler.
Genel Öneriler:
Bol su için
Mutlaka günde 5-6 porsiyon sebze ve meyve tüketin
Tam tahıllı ekmek; makarna gibi besinlerin ve kurubaklagilerin tüketimine
özen gösterin
Çok baharatlı yiyecekler ile akol; kahve çay gibi içeceklerin tüketiminizi sınırlayın ya da hiç tüketmeyin.
Kolit Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Kolit mide ülserinin barsakta görülen halidir. Ülserde olduğu gibi stres ve sağlıksız besin tüketimi kolitin oluşumunda etken olabilmektedir.
Kolitte özellikle en büyük şikayet gaz ve buna bağlı gelişen kramplardır.
Bu yüzden kişilerin diyetlerdin özellikle gaz yapmayan gıdaları tüketmeleri gerektiğine dikkat edilmelidir.
Süt; lahanagiller; soğangiller; kurubaklagiller gibi gaz oluşumunu arttıracak gıdalardan uzak durulmalıdır.
Mide ülserideki gibi kolittede barsakların sindirimde zorlanmaması için çok posalı beslenilmemelidir.
Az az sık sık beslenilmeli; kızartamalardan ve bahartlı besinlerden uzak durulmalıdır.
Reflü. Çağımızın hastalığı dersek yanlış söylememiş oluruz. Stres ve yanlış beslenmenin en temel neden oluşturduğu bu rahatsızlığı hayat tarzı değişikliği ile atlatmak veya hafifletmek hiç zor değil. Peki nedir reflünün diyeti? Reflü diyeti diye bir şey var mıdır?
Reflüde aslında kaçınılması gerekenler ve yapılması gerekenler diye iki uç vardır.
Kaçınılması gerekenler...
Kahve ve çay gibi kafein içeren içecekler
Asitli meyveler
Alkol
Nane ve naneli yiyecekler
Soğan; sarımsak; pırasa gibi soğangillerden sebzeler
Yağlı ve baharatlı yiyecekler; çok acı ve körili yiyecekler
Malt içecekler
Çikolata
Domates; salça; ketçap ve domates sosları
Gazlı içecekler
Et suyu ve et suyu içeren yiyecekler
Kızartma et ve salam; sucuk; sosis gibi et ürünleri
*** Kaçınılması gereken yiyecek ve içeceklerin tüketimlerini azaltır veya hiç tüketmezseniz reflü ataklarınız azalabilir ve doktor kontrolleri ile rahatsızlığınıza bağlı kullandığınız ilaçlar ile hiç reflü atağı geçirmeyebilirsiniz.
Peki neler tüketebiliriz?
Tam tahıllı ekmek ve ekmek çeşitleri
Makarna ve türevleri
Kafein içermeyen içecekler
Soğangiller hariç diğer sebzeler
Süt ve türevleri
Haşlanmış veya suda pişmiş yumurta
Haşlanmış veya fırında pişmiş ve suları süzülmüş et yemekleri
Reflü için ayrıca eğer kilo fazlanız var ise kilo verebilir; uyurken yastığınızı yükseltebilirsiniz. İlaç kullanımı için ise mutlaka doktor kontrolünde olmalısınız.
Ülser Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Ülser kısaca mide çeperinde meydana gelen yaraların neden olduğu bir rahatsızlıktır. Daha çok kronik etki göstermektedir. Yedikleriniz ve yaşam koşullarınıza bağlı olarak yaraların aktif ya da pasif olma durumları olabilmektedir.
Özellikle stres ve mide asit salgısını arttıran besinler ülserin baş düşmanlarıdır.
Ülserde Sippy diyeti adı verilen özellikle akut ve kanamalı durumlarda uygulanan katı bir diyet türü bulunmaktadır. Bu diyette hastaya sadece süt verilmektedir.
Ülserde de reflüdeki gibi yasak ve serbest besinler vardır.
Yasaklar
Kahve ve çay gibi kafein içeren içecekler
Asitli meyveler
Zeytin
Kuru meyveler
Kuruyemişler
Hardal
Çemen
Sucuk; salam; sosis; pastırma
Alkol
Turşu
Soğan; sarımsak; pırasa gibi soğangillerden sebzeler
Yağlı ve baharatlı yiyecekler; çok acı ve körili yiyecekler
Malt içecekler
Domates; tuzlu salça; ketçap ve domates sosları
Gazlı ve asitli içecekler
Et suyu ve et suyu içeren yiyecekler
Kızartma et ve et ürünleri
Serbestler
Beyaz ekmek
Makarna; pirinç ve türevleri
Kafein içermeyen içecekler
Soğangiller ve lahanagiller hariç diğer sebzeler
Süt ve türevleri
Haşlanmış veya suda pişmiş yumurta
Haşlanmış veya fırında pişmiş ve suları süzülmüş et veya sebze yemekleri
Ayrıca ülserde besinlerin yanında tüketim şekillerine de oldukça dikkat edilmelidir.
Az az sık sık beslenme kuralı uygulanmalıdır.
Besinler ne çok sıcak ne çok soğuk olmalıdır.
Besinler çok iyi bir şekilde ağızda çiğnendikten sonra yutulmalıdır ki mide ayrıca sindirmek için daha çok asit salgaması engellenmelidir.
Besinler pişirilirken hepsi çiğden konmalı kavurma işlemi yapılmamalıdır.
Spastik Kolon Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Daha çok kadınlarda görülen bu rahatsızlıkta barsaklar ya ishal ya da kabız olmaktadır. Barsaklar genelde normal şekilde çalışmamaktadır. Bunun nedenleri ise;
Kişilerin ruhsal durumları
Stres
Sıklıkla kullanılan laksatifler
Besin alerjileri
Spastik kolonda kişi; ishal ise ishale; kabız ise kabızlığa uygun beslenerek barsaklar dengede tutulmaya çalışılır.
Kişilerinde çay; kahve gibi yoğun kafein içerek içecekleri ve sigara tüketmesi istenmez.
Yine barsakları olumsuz etkileyecek alkol; kızartamlar ve yoğun baharatlı yiyeceklerden uzak durması istenir.
Peki İshalde ve Kabızlıkta Nasıl Beslenilmeli?
İshalde:
Yoğun posalı ve lifli besinler verilmez.
Daha çok nişasta içeriği yüksek muz; patates; pirinç lapası gibi besinler ile pektin miktarı yüksek elma gibi meyveler kullanılabilir.
Kişiler çokça su kaybettikleri için mutlaka bol bol su tüketilmelidir.
Yemeklere yağ eklenmez. Daha çok lapa tarzında yağsız yiyeceklerle besilenilmelidir.
Çay ve kahve tüketimi ile baharat kullanımı istenmez.
Kabızlıkta:
Yine ishalde olduğu gibi kabızlıkta da yeterli su tüketimi oldukça önemlidir. Kişinin günlük 2 litre su tüketmesi önemlidir.
Daha çok lifli besinler kabızlıkta etkindir.
Bol lifli yeşil yapraklı sebzeler; şeftali; portakal; mandalian gibi yüksek posa içeren meyveler ve tam tahıllı veya kepek ilaveli ekmekler tüketilmelidir.
Kabızlıkta ara öğün yapmak oldukça önemlidir. Sık sık lifli beslenilmelidir.
Kabızlıkta ayrıca posa miktarını arttırmada kuru meyvelerde oldukça önemlidir. Özellikle sabah aç karnına tüketilecek kuru incir; kuru kayısı veya kuru erik gibi meyvelerde barsak hızını arttırarak kabızlığa çözüm getirebilir.
Basur ve Beslenme
Aslında asıl adı hemoroid olan ve halk arasında basur olarak bilinen bu barsak sorunu makattaki bir varistir. Makatta bulunan toplar damar ağının şişip kanla dolması basur sorununu ortaya çıkartır.
Basurun genellikle kabızlık nedeni ile oluştuğu düşünülmektedir. Kabızlıkta uzun süre tuvalete çıkılmadığı için dışkının büyük bir kısmı sertleşir; çıkarılırken de zorlanılır ve makat kanal duvarı zedelenir. Bu da basurun oluşmasına zemin hazırlar. Ayrıca kabızlık basurun oluşmasına zemin hazırladığı gibi oluşmuş basur memelerinin yırtılmasına; kanamaya ve ağrıya da neden olabilir.
Basur oluşmasını önlemenin ve oluşan basurun tedavisini kolaylaştırmanın yollarından bir tanesi de beslenmedir. Özellikle kabızlık oluşumunu engelleyen lifli besinler basur oluşmanı önleyen en temel besinleridir. Lifler yani posa sebzelerde; meyvelerde; kurubaklagillerde ve tam tahıllı gıdalarda bulunmaktadır.
Lifin aslında en önemli işlevi barsaklarda hacim oluşturarak; dışkı hacmini arttırır ve dışkının barsaktan geçiş zamanını düzenler. Bu nedenle özellikle kronikleşmiş kabızlık tedavisinde yararlı etki göstermektedir.
Günde ortalam 2 litre su içmek de dışkı atımını arttıran bir diğer kuraldır.
Mide ve barsaklarınızda tahrişe neden olabilecek; çok tuzlu; bol baharatlı; salçalı; acılı besinlerden uzak durmanız basurunuzun artmasını engeller.
Alkol; çay ve kahve gibi barsaklarda hassasiyet yaratabilecek içeceklerden de uzak durmanız sorununuzun artmasını önler.
Genel Öneriler:
Bol su için
Mutlaka günde 5-6 porsiyon sebze ve meyve tüketin
Tam tahıllı ekmek; makarna gibi besinlerin ve kurubaklagilerin tüketimine
özen gösterin
Çok baharatlı yiyecekler ile akol; kahve çay gibi içeceklerin tüketiminizi sınırlayın ya da hiç tüketmeyin.
Kolit Nedir; Nasıl Beslenilmelidir?
Kolit mide ülserinin barsakta görülen halidir. Ülserde olduğu gibi stres ve sağlıksız besin tüketimi kolitin oluşumunda etken olabilmektedir.
Kolitte özellikle en büyük şikayet gaz ve buna bağlı gelişen kramplardır.
Bu yüzden kişilerin diyetlerdin özellikle gaz yapmayan gıdaları tüketmeleri gerektiğine dikkat edilmelidir.
Süt; lahanagiller; soğangiller; kurubaklagiller gibi gaz oluşumunu arttıracak gıdalardan uzak durulmalıdır.
Mide ülserideki gibi kolittede barsakların sindirimde zorlanmaması için çok posalı beslenilmemelidir.
Az az sık sık beslenilmeli; kızartamalardan ve bahartlı besinlerden uzak durulmalıdır.