Diş hassasiyeti birçok insanı etkileyen bir şeydir. Çoğu zaman sıcak; soğuk; tatlı ya da asitli yiyecek ve içeceklerin tüketilmesine bağlıdır. Normal koşullarda dişin altında yer alan (sinirin hemen üzerinde bulunan ve siniri çevreleyen) dentin dişin taç bölümünde diş minesi ve dişi çevreleyen dişeti ile kaplıdır. Dişi kaplayan mine zaman içinde incelebilmekte; dolayısıyla daha az koruma sağlayabilmektedir. Dişetleri de zaman içinde çekilebilmekte; altta yer alan kökün yüzeyindeki dentinin açığa çıkmasına neden olabilmektedir.
Dentinde; dişin dış kısmından merkezdeki sinire kadar yayılan çok sayıda gözenek ya da tübül bulunur. Dentin açığa çıktığında bu tübüller ısı değişimleri ve belli yiyecekler tarafından uyarılabilmektedir. Aşağıdaki resim tübüllerin mikroskop altındaki görüntüsü göstermektedir:
Neden olur?
Dentin çeşitli nedenlerle açığa çıkabilmektedir. Daha yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
• Yaşa bağlı olarak ya da dişin yanlış fırçalanması sonucunda dişlerin çekilmesi
• Diş minesini aşındırarak dentinin açığa çıkmasına neden olan asitli içecekler (örneğin; kolalı içecekler gibi)
• Diş gıcırdatma – aslında bu dişlerin çoğunun ya da hepsinin hassasiyetine neden olabilir
• Dişlerin aşındırma oranı yüksek diş macunu ile fırçalanması; yanlış fırçalama ve/veya dişlerin günde üç kereden fazla fırçalanması diş minesinin aşınmasına neden olabilir
• Dişetlerinin çekilmesine yol açan dişeti hastalıkları
• Kırılan ya da çatlayan diş; dentinin açığa çıkmasına neden olabilir
Ayrıca bazı diş tedavileri de hassasiyete yol açabilmektedir. Dişlerin beyazlatılması; profesyonel diş temizliği; diş teli takılması ya da dolgu gibi işlemlerin de işlem sırasında ya da sonrasında hassasiyete neden olduğu bilinmektedir.
Ne yapabilirim?
Diş hassasiyeti konusunda bir şey yapmaya başlamanın ilk adımı nedenini bulmaktır – bir diş hekimi size bu konuda yardımcı olabilir. Eğer hassasiyetin nedeni açığa çıkan dentin ise hassasiyetin azaltılmasında; diş hekiminizin müdahalesinin yanısıra; sizin de uygulayabileceğiniz birkaç adım bulunuyor.
• Yumuşak bir diş fırçası kullanmak
• Diş minesinin aşınmasını ve dişetlerinin çekilmesini önlemek için dişleri doğru biçimde fırçalamak
• Özellikle diş hassasiyetini azaltmaya yardımcı olmak üzere formüle edilmiş bir diş macunu kullanmak
• Diş hekimi ise:
o Dişin kuvvetlenmesine yardımcı olmak amacıyla hassas bölgelere florürlü cila uygulayabilir
o Her gün kullanılabilecek ve florür oranı yüksek bir diş macunu yazabilir
o Diş minesi kaybı olan bölgeleri güçlendirmek için dental restorasyon uygulayabilir
Sonuç olarak; diş hassasiyetinizin nedenini öğrenerek yararlı bir çözüm getirmek için; yapılacak en iyi adım diş hekiminize gitmek olacaktır.
Diş hassasiyetine sebep olan faktörler:
sert ve travmatik diş fırçalama (zamanla mine ve sementi aşındırır)
dişeti çekilmesi
dişeti hastalığı (şiş ve iltihaplı dişetleri de hassasiyete yol açar)
kırık dişler
diş gıcırdatma - sıkma
plak birikimi
Hassasiyete karşı evde yapılabilecek birşey var mı?
ağız hijyenine dikkat edilmeli. (dişlerinizin ve ağzınızın her noktasını dikkatlice temizlemelisiniz)
yumuşak kıllı fırça kullanılabilir. (dişin sert tabakalarına daha az zarar verilmiş olur)
özel diş macunu (düzenli kullanıldığında etkili sonuçlar alınabiliyor)
alınan gıdalara dikkat edilmeli. (fazla asit içeren yiyeceklerin sık tüketilmesi sonucu mine tabakası çözünebilir)
florlu diş bakım ürünleri kullanılmalı
Bu konudaki profesyonel yaklaşım nedir?
açığa çıkmış kök yüzeyleri izole edilir
floridli verniklerle kök yüzeyleri iyileştirilebilir
dişin eksilen tabakalarının yerine dolgu maddeleriyle restorasyonlar yapılabilir